ارزشمند سوالات حقوقی

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

لزوم رعایت غبطه صغیر یا مجنون در حدود و قصاص

پرسش : شخصی به اتهام قتل عمد محکوم به حبس ابد گردیده و وارث مرحوم عبارتند از 3 فرزند کبیر و 8 فرزند صغیر از دو همسر به قیمومت مادرانشان وارث کبیر در صدد اعلام رضایت می باشند آنها رضایت دو قیمه از ناحیه صغار به چه نحو و با اخذ چه میزان از بابت دیه آن ها خواهد بود.

لزوم رعایت غبطه صغیر یا مجنون در حدود و قصاص

پرسش : شخصی به اتهام قتل عمد محکوم به حبس ابد گردیده و وارث مرحوم عبارتند از 3 فرزند کبیر و 8 فرزند صغیر از دو همسر به قیمومت مادرانشان وارث کبیر در صدد اعلام رضایت می باشند آنها رضایت دو قیمه از ناحیه صغار به چه نحو و با اخذ چه میزان از بابت دیه آن ها خواهد بود.

با توجه به ماده 52 قانون حدود و قصاص قیم صغیر یا مجنون نمی تواند قاتل عمد را مطلقاً و بدون اخذ مالی برای مولی علیه عفو نماید ولی می تواند با رعایت مصلحت و غبطه صغیر یا مجنون یا اخذ مالی برابر دیه یا بیشتر یا کمتر (هرکدام که به صلاح محجور باشد) از قصاص صرف نظر نماید، بنابراین، اگر جرم مورد سوال موجب قصاص بوده است باید به نحو مذکور در بالا عمل شود.

نظریه مشورتی شماره 5438/7 مورخ 1/11/1368 اداره کل حقوقی قوه قضائیه

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

دفن اموات بدون رعایت تشریفات در قتل غیر عمد

پرسش : در صورتی که جسد شخصی که در اثر بی احتیاطی به قتل رسیده بدون رعایت تشریفات دفن شود واصل جرم یعنی قتل قابل گذشت باشد و ورثه متوفی اعلام شکایت ننمایند آیا دفن جسد بدون رعایت تشریفات قابل تعقیب است یا خیر؟

دفن اموات بدون رعایت تشریفات در قتل غیر عمد

پرسش : در صورتی که جسد شخصی که در اثر بی احتیاطی به قتل رسیده بدون رعایت تشریفات دفن شود واصل جرم یعنی قتل قابل گذشت باشد و ورثه متوفی اعلام شکایت ننمایند آیا دفن جسد بدون رعایت تشریفات قابل تعقیب است یا خیر؟

مطابق ماده 204 قانون مجازات عمومی دفن اموات بدون رعایت تشریفات لازم جرم است، اخفاء یا امحاء ادله جرم نیز جرمی جداگانه است و قابل گذشت بودن اصل جرم ارتباطی به دو عنوان قانونی اخیر ندارد.

نظریه مشورتی شماره 4194/7 مورخ 13/10/1363 اداره کل حقوقی قوه قضائیه

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

قتل غیرعمد در اثر بی احتیاطی و بی مبالاتی در امر پزشکی

پرسش : در خصوص قتل غیرعمدی که در اثر قصور در امر پزشکی واقع می شود با توجه به ماده 2 قانون دیات که ناظر به این گونه جرائم است آیا می توان به ماده 177 قانون مجازات عمومی استناد نمود یا نه به عبارت دیگر با توجه به ماده 2 قانون دیات ماده 177 قانون مجازات عمومی نسخ شده است یا خیر؟

قتل غیرعمد در اثر بی احتیاطی و بی مبالاتی در امر پزشکی

پرسش : در خصوص قتل غیرعمدی که در اثر قصور در امر پزشکی واقع می شود با توجه به ماده 2 قانون دیات که ناظر به این گونه جرائم است آیا می توان به ماده 177 قانون مجازات عمومی استناد نمود یا نه به عبارت دیگر با توجه به ماده 2 قانون دیات ماده 177 قانون مجازات عمومی نسخ شده است یا خیر؟

با تصویب و اجراء ماده 2 قانون دیات، ماده 177 قانون مجازات عمومی نسخ ضمنی گردیده و در خصوص استعلام قسمت اخیر بند ب ماده 2 مذکور حکومت دارد.

نظریه مشورتی شماره 4962/7 مورخ 10/9/1364 اداره کل حقوقی قوه قضائیه

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

عدم تقصیر راننده در قتل غیرعمدی

پرسش : با توجه به تعریف قتل شبه عمد و خطای محض در قانون و در فقه در صورتی که در حادثه رانندگی عابری در اثر خطای خودش به قتل برسد و تقصیر و خطایی متوجه راننده در حادثه منجر به قتل نباشد آیا به مأخذ دیه باید برای متهم قرار صادر نمود یا خیر؟

عدم تقصیر راننده در قتل غیرعمدی

پرسش : با توجه به تعریف قتل شبه عمد و خطای محض در قانون و در فقه در صورتی که در حادثه رانندگی عابری در اثر خطای خودش به قتل برسد و تقصیر و خطایی متوجه راننده در حادثه منجر به قتل نباشد آیا به مأخذ دیه باید برای متهم قرار صادر نمود یا خیر؟

به موجب ماده 2 قانون دیات مصوب 20/4/1361 دیه قتل در دو مورد ثابت است.

قتل که به طور خطاء محض واقع می شود.

قتل که به طور خطاء و شبه عمد واقع می شود.

بنابراین مسئولیت راننده به قتل غیر عمد منوط به تحقق خطا از ناحیه او است، لیکن در صورتی که خطایی از جانب راننده صورت نگرفته باشد بلکه وقوع قتل ناشی از خطای عابر باشد مسئولیتی متوجه راننده نیست و مسلماً صدور قرار تامین جزائی به مأخذ دیه تعیین شده در قانون نیز موردی نخواهد داشت.

نظریه مشورتی شماره 478/7 مورخ 24/2/1362 اداره کل حقوقی قوه قضائیه

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

عدم مسئولیت ممتحن در قتل و جرح غیرعمدی ناشی از رانندگی

پرسش : در صورتی که متقاضی گواهینامه رانندگی در حین انجام آزمایش تصادف نماید مسئولیت کیفری و مدنی ناشی از تصادف به عهده چه کسی است؟ و ممتحن مسئولیتی دارد یا نه؟

عدم مسئولیت ممتحن در قتل و جرح غیرعمدی ناشی از رانندگی

پرسش : در صورتی که متقاضی گواهینامه رانندگی در حین انجام آزمایش تصادف نماید مسئولیت کیفری و مدنی ناشی از تصادف به عهده چه کسی است؟ و ممتحن مسئولیتی دارد یا نه؟

مسئولیت کیفری و مدنی ناشی از تصادف وسیله نقلیه موتوری به عهده کسی است که در وقوع حادثه مقصر است نه افسر ممتحنی که درکنار امتحان شونده نشسته است.

نظریه مشورتی شماره 3062/7 مورخ 24/5/1369 اداره کل حقوقی قوه قضائیه

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

غیر قابل گذشت بودن بزه رانندگی بدون پروانه

پرسش : در صورتی که شخصی بدون داشتن گواهینامه رانندگی مرتکب ایراد ضرب و جرح دیگری شود و عمل متهم منطبق با مواد 150 یا 151 قانون تعزیرات گردد و شاکی از شکایت خود صرف نظر نماید با توجه به قابل گذشت بودن مواد فوق آیا در مورد اتهام وی بر رانندگی بدون پروانه هم باید قرار موقوفی تعقیب صادر نمود یا خیر؟

غیر قابل گذشت بودن بزه رانندگی بدون پروانه

پرسش : در صورتی که شخصی بدون داشتن گواهینامه رانندگی مرتکب ایراد ضرب و جرح دیگری شود و عمل متهم منطبق با مواد 150 یا 151 قانون تعزیرات گردد و شاکی از شکایت خود صرف نظر نماید با توجه به قابل گذشت بودن مواد فوق آیا در مورد اتهام وی بر رانندگی بدون پروانه هم باید قرار موقوفی تعقیب صادر نمود یا خیر؟

جرم رانندگی بدون پروانه قابل گذشت نیست و اگر متهم از جرائم قتل یا جرح عمد برائت حاصل نماید و یا به عللی از جمله گذشت شاکی خصوص و تعقیب جزائی او موقوف شود از جهت رانندگی بدون پروانه قابل تعقیب و مستحق مجازات است.

نظریه مشورتی شماره 6263/7 مورخ 16/10/1365 اداره کل حقوقی قوه قضائیه

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

قتل غیرعمد و تخلف از مقررات رانندگی

پرسش : در موارد قتل غیرعمدی ناشی از تخلف مقررات رانندگی مواردی پیش می آید از قبیل عدم توجه به جلو و سرعت غیرمجاز راننده و امثال آن با توجه به اینکه تخلف از مقررات راهنمایی و رانندگی دارای مجازات تعزیری است و قتل غیر عمدی نیز دارای مجازات است آیا میتوان موارد حادثه را دو فعل و دو عمل جداگانه محسوب نمود و در مورد قتل غیرعمدی با توجه به گذشت اولیاءدم و قانون دیات قرار موقوفی تعقیب صادر نمود و در مورد تخلف از مقررات رانندگی متهم را تعقیب نمود یا خیر؟

قتل غیرعمد و تخلف از مقررات رانندگی

پرسش : در موارد قتل غیرعمدی ناشی از تخلف مقررات رانندگی مواردی پیش می آید از قبیل عدم توجه به جلو و سرعت غیرمجاز راننده و امثال آن با توجه به اینکه تخلف از مقررات راهنمایی و رانندگی دارای مجازات تعزیری است و قتل غیر عمدی نیز دارای مجازات است آیا میتوان موارد حادثه را دو فعل و دو عمل جداگانه محسوب نمود و در مورد قتل غیرعمدی با توجه به گذشت اولیاءدم و قانون دیات قرار موقوفی تعقیب صادر نمود و در مورد تخلف از مقررات رانندگی متهم را تعقیب نمود یا خیر؟

قتل غیر عمدی به واسطه بی احتیاطی یا عدم مهارت راننده یعنی بزه موضوع ماده 149 قانون تعزیرات بزهی است مستقل و واحد که قانون گذار برای مرتکب آن علاوه بر پرداخت دیه در حق اولیاء دم مجازات حبس از سه ماه تا دو سال تعیین کرده است این بزه از مصادیق قتل خطایی که در قانون دیات آمده است نبوده و نباید آن را به دو عنوان جداگانه قتل و تخلف از مقررات رانندگی تجزیه کرد.

نظریه مشورتی شماره 340/7 مورخ 22/2/1366 اداره کل حقوقی قوه قضائیه

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

مسئولیت مالک اتومبیل و صلاحیت دادگاه در ارتکاب به قتل غیرعمد

پرسش : در صورتی که راننده ای مرتکب قتل غیرعمدی شود و اتومبیل متعلق به دیگری باشد مسئولیت مالک اتومبیل چیست؟ و با توجه به ماده 198 قانون آیین دادرسی کیفری اتهام هر دو متهم در صلاحیت دادگاه کیفری یک است یا نه؟

مسئولیت مالک اتومبیل و صلاحیت دادگاه در ارتکاب به قتل غیرعمد

پرسش : در صورتی که راننده ای مرتکب قتل غیرعمدی شود و اتومبیل متعلق به دیگری باشد مسئولیت مالک اتومبیل چیست؟ و با توجه به ماده 198 قانون آیین دادرسی کیفری اتهام هر دو متهم در صلاحیت دادگاه کیفری یک است یا نه؟

اولاً : صرف اظهار متهم دائر بر اینکه اتومبیل متعلق به غیر میباشد مافی برای تعقیب مالک اتومبیل نیست و مالک اتومبیل در صورتی از جهت معاونت در رانندگی بدون پروانه قابل تعقیب کیفری است که با علم و اطلاع از فاقد گواهینامه بودن متهم وسیله نقلیه خود را در اختیار او قرار داده باشد.

ثانیاً : در خصوص مورد مسئولیت جزایی مالک اتومبیل صرفاً معاونت در رانندگی بدون پروانه است و رسیدگی به اتهام وی در صلاحیت دادگاه کیفری دو می باشد و دادگاه کیفری یک مجاز به رسیدگی اتهام وی به استناد ماده 198 قانون آیین دادرسی کیفری نمی باشد، زیرا دادگاه اخیرالذکر صلاحیت رسیدگی به اتهام مجرم اصلی که اتهام وی قتل غیرعمدی است را دارا می باشد در صورتی که اتهام مالک اتومبیل منحصراً معاونت در رانندگی بدون پروانه است.

نظریه مشورتی شماره 1456/7 مورخ 11/4/1368 اداره کل حقوقی قوه قضائیه

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

معاونت در قتل غیرعمدی

پرسش : در صورتی که راننده ای اتومبیل خود را به طور روشن پارک نماید و اتومبیل را در حالی که دارای یک سرنشین صغیر است ترک نماید و سرنشین مزبور در غیاب راننده اتومبیل را به حرکت درآورد و منجر به تصادف منتهی به قتل گردد آیا راننده اتومبیل به عنوان معاونت در قتل در اثر بی احتیاطی و بی مبالاتی و عدم رعایت نظامات دولتی قابل تعقیب است یا خیر؟

معاونت در قتل غیرعمدی

پرسش : در صورتی که راننده ای اتومبیل خود را به طور روشن پارک نماید و اتومبیل را در حالی که دارای یک سرنشین صغیر است ترک نماید و سرنشین مزبور در غیاب راننده اتومبیل را به حرکت درآورد و منجر به تصادف منتهی به قتل گردد آیا راننده اتومبیل به عنوان معاونت در قتل در اثر بی احتیاطی و بی مبالاتی و عدم رعایت نظامات دولتی قابل تعقیب است یا خیر؟

موضوع مورد استعلام از مصادیق قتل غیر عمدی است، لذا معاونت به جهت فقد وحدت قصد در آن مصداق نخواهد داشت. شخصی که اتومبیل را به حرکت درآورده است مسئولیت را به عهده خواهد داشت، چنانچه مرتکب صغیر باشد پرداخت دیه به عهده عاقله می باشد.

نظریه مشورتی شماره 3265/7 مورخ 27/7/1365 اداره کل حقوقی قوه قضائیه

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

قتل در حین انجام وظیفه

پرسش : در صورتی که کارمندی حین انجام وظیفه مرتکب قتل و به اتهام قتل عمد تحت تعقیب و کیفرخواست درباره وی صادر و پرونده به دادگاه ارسال و در دادگاه از بزه قتل عمد برائت حاصل و عمل متهم را قتل خطای محض تشخیص و قرار موقوفی تعقیب متهم از طرف دادگاه درباره وی صادر شود با توجه به اینکه متهم از نظر اداری معلق شده بوده آیا با صدور قرار موقوقفی تعقیب می توان حقوق ایام تعلیق را به کارمند مذکور پرداخت نمود و ایام تعلیق را جزء سنوات خدمت محسوب نمود یا خیر؟

قتل در حین انجام وظیفه

پرسش : در صورتی که کارمندی حین انجام وظیفه مرتکب قتل و به اتهام قتل عمد تحت تعقیب و کیفرخواست درباره وی صادر و پرونده به دادگاه ارسال و در دادگاه از بزه قتل عمد برائت حاصل و عمل متهم را قتل خطای محض تشخیص و قرار موقوفی تعقیب متهم از طرف دادگاه درباره وی صادر شود با توجه به اینکه متهم از نظر اداری معلق شده بوده آیا با صدور قرار موقوقفی تعقیب می توان حقوق ایام تعلیق را به کارمند مذکور پرداخت نمود و ایام تعلیق را جزء سنوات خدمت محسوب نمود یا خیر؟

مطابق قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوب سال 1365 وقتی کارمند متهم استحقاق حقوق ایام تعلیق را پیدا می کند و این مدت جزو خدمت او به حساب خواهد آمد که تبرئه شده باشد و مراد از برائت رایی است که نتیجه آن رفع تعـ*رض از متهم و عدم محکومیت او باشد.

بنابراین در صورتی که در مورد کارمند معلق قرار منع پیگرد که در حکم برائت محسوب است صادر و قطعی گردد و یا حکم برائت صادر شود پرداخت تمام حقوق استحقاقی وی بلامانع است، لیکن برقرار موقوفی تعقیب آثار مذکور بار نمی شود و نتیجتاً پرداخت حقوق ایام تعلیق به کارمند مورد سوال و احتساب ایام تعلیق جزو سنوات خدمت وی مجوز قانونی ندارد.

در ضمن آراء وحدت رویه شماره 16 و 17 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری صادره در سال 1362 نیز بر این اساس صادر شده است.

نظریه مشورتی شماره 6665/7 مورخ 16/10/1366 اداره کل حقوقی قوه قضائیه