ضرب‌المثل ضرب المثل های طنز

[^A.Zeinab.06]

۳۴. جوان‌ها در قفسند، پیر‌ها در هوسند.
(یعنی: پیر‌ها بیشتر از جوان‌ها سر و گوششان می‌جنبد.)
***
۳۵. دیگ به دیگ می‌گـه روت سیاه.
(یعنی: کسی که خودش سراپا عیب است، به دیگران طعنه می‌زند.)
***
۳۶. دیگی که برای من نجوشه، می‌خوام سر سگ توش بجوشه.
(چیزی یا کاری که برای فرد منفعتی نداشته باشد، برایش فرقی ندارد که اصلا باشد یا نباشد.)
***

 

[^A.Zeinab.06]

۳۷. رخت بعد از عید به درد گَل منار می‌خورد.
(یعنی: چیزی یا کمکی که بعد از موقع لزوم بدست آید و به موقع و به جا نباشد دیگر به درد نمی‌خورد.)
***
۳۸. رفت که ریش در بیاورد، سبیلش را هم باخت.
(یعنی: خواست وضع بهتری پیدا کند، آنچه داشت از دست داد.)
***
۳۹. روزی افتاده دست قوزی.
(هنگامی که اختیار معاش، دست انسان نالایقی بیفتد.)

 

[^A.Zeinab.06]

۴۰. زن راضی مرد راضی گور پدر قاضی.
(این ضرب المثل هنگامی به کار می‌رود که کسی در کار دو نفر دخالت و یا قضاوت کند؛ در حالی که خود طرفین با هم کنار آمده باشند و از زندگی یا معامله با یکدیگر راضی باشند.)
***
۴۱. زنی که جهاز نداره این همه ناز نداره، مردی که نون نداره این همه زبون نداره.
(این ضرب المثل ارزش انسان‌ها را به مال و اموالشان می‌داند.)
***
۴۲. سوسکه بچه‌اش از دیوار بالا می‌رفت، می‌گفت: قربون دست و پای بلوریت.
(یعنی: فرزند هر کسی به نظر او زیبا و بدون عیب و ایراد است. نظیر: هر کسی را عقل خود به کمال بیند و فرزند خود به جمال.)

 

[^A.Zeinab.06]

۴۳. سیر به پیاز می‌گـه پیف پیف! چه قدر بو می‌دی.
(کنایه به کسی است که خود پر از عیب و اشکال است؛ ولی عیب کوچک دیگران را بزرگ جلوه دهد.)
***
۴۴. شاه می‌بخشه شیخ علی خان نمی‌بخشه! یا: شاه می‌بخشه، میرزا بنویسش نمی‌بخشه.
(یعنی: بالا دست یا صاحب حق چیزی را ببخشد؛ اما زیر دست خست کرده و از بخشیدن خودداری کند.)
***
۴۵. شوهری دارم که نود سالشه، ریش سفیدش تا پر شالشه، سه زن داره بازم دلش زن می‌خواد.
(این ضرب المثل در مورد کسانی به کار می‌رود که در سن پیری هم سر و گوششان می‌جنبد.)

 

[^A.Zeinab.06]

۴۶. صنار بده آش به همین خیال باش.
(یعنی: چیزی که تو به آن دل بسته ای، هرگز اتفاق نمی‌افتد.)
***
۴۷. طرف از بی‌کفنی زنده است.
(یعنی: آن قدر بیچاره است که حتی هزینه مرگش را هم نمی‌تواند پرداخت کند.)
***
۴۸. عروس تعریفی آخرش شلخته در می‌آید.
(یعنی: کسی که از خودش تعریف کند، نهایتا مشخص می‌شود که کاره‌ای نیست.)

 

[^A.Zeinab.06]

۴۹. عروس تعریفی گوزو از آب دراومد.
(یعنی: کسی که از خودش تعریف کند، نهایتا مشخص می‌شود که هیچ کاره است.)
***
۵۰. عروس نمی‌تونست برقصه، می‌گفت: اتاق کجه.
(کسی که قادر به انجام کاری نباشد و برای توجیه خود بهانه تراشی کند.)
***

 

[^A.Zeinab.06]

۵۱. عشـ*ـوه شتری، غمزه خرکی.
(کنایه از آدم زشت و بد ادا که ناز کند.)
***
۵۲. عقلش پس کله‌شه.
(کسی که بدون فکر کاری را انجام دهد و پس از به بار آوردن پشیمانی متوجه کار اشتباهش شود.)
***
۵۳. قربون برم خدا رو، یک بام و دو هوا رو.
(یعنی: در یک مسأله بنا بر مصلحت دو گونه عقیده و دو نوع برخورد متفاوت داشتن.)
***

 

[^A.Zeinab.06]

۵۴. قسم حضرت عباس را باور کنم یا دم خروس را؟
(به کسی می‌گویند که حقیقتی آشکار را انکار کند و قسم دروغ بخورد.)
***
۵۵. گاهی به ادا گاهی به اصول، گاهی به خدا گاهی به رسول.
(یعنی کسی که عقیده و اصولی ندارد و بنابر مصلحت رنگ عوض می‌کند و خود را با تغییر موقعیت و با هر عقیده‌ای هم‌آهنگ و هم‌سو می‌کند.)
***
۵۶. گربه دستش به گوشت نمی‌رسه، می‌گـه بو میده.
(در مورد کسی به کار می‌رود که از به دست آوردن خواسته خود محروم و ناامید شده باشد و روی آن چیز عیب بگذارد و این طور خود یا دیگران را قانع می‌کند که مناعت طبع دارد.)

 

[^A.Zeinab.06]

۵۷. مسکین خر اگر چه بی تمییز است؛ چون بار همی‌برد، عزیز است.
(کنایه از آدم‌های زحمت‌کش است که در همه جا راه دارند.)
***
۵۸. ناز کش داری ناز کن، نداری پاتو رو به قبله دراز کن.
(حسرت کسی را خوردن که مورد مهر و عنایت بی‌حد قرار گرفته است.)
***
۵۹. نازکش داری ناز کن، نداری پاتو رو به قبله دراز کن.
(این ضرب المثل را افرادی که مورد بی‌مهری قرار گرفته اند، به کار می‌برند.)

 

[^A.Zeinab.06]

۶۰. هر کی گفت: نون و پنیر، تو سرت را بگذار و بمیر.
(این ضرب المثل را درباره آدم بی خاصیت و پر حرف به کار می‌برند.)
***
۶۱. همه را برق می‌گیرد، ما را چراغ موشی.
(یعنی: اگر آدم‌های درست و حسابی به دیگران جذب می‌شوند، آدم‌های بی ارزش به ما جذب می‌شوند.)
***
۶۲. یکی می‌مرد ز درد بینوایی، یکی می‌گفت: خانوم زردک می‌خواهی؟
(کنایه از افرادی که شخص دارای مشکل را درک نمی‌کنند.)