زمان حال یا présent در زبان فرانسه معمولا برای صحبت کردن در مورد زمان حال یا آینده مورد استفاده قرار می گیرد. این زمان تشابه زیادی با زمان حال در زبان انگلیسی دارد.
کاربردهای زمان حال
واقعیت ها، حقایق عمومی و شرایط در زبان حال. به مثال زیر توجه کنید:
Le garçon s’appelle Félix. (پسر فلیکس نام دارد.)
عملی که در زمان حال یک بار، چند بار یا هرگز انجام می شود. به مثال زیر توجه کنید:
Tous les mardis, il va à l’entraînement de football. (هر روز او به تمرین فوتبال می رود.)
نشان دادن اینکه یک فعالیت برای چه مدتی در حال انجام یا اجرا بوده. به مثال زیر توجه کنید:
Il joue au football depuis cinq ans. (او پنج سال است که فوتبال بازی می کند.)
عمل یا فعالیتی در آینده که حالا برای آن برنامه ریزی شده است. به مثال زیر توجه کنید:
Mardi prochain à 14 heures, son équipe a un match important. (سه شنبه آینده ساعت 14 این تیم یک بازی مهم دارد.)
ساختار گرامری
برای ساختن جملات در زمان حال ساده باید پسوند مصدری فعل را حذف کرد و پسوند زمان حال را با توجه به نوع فعل به آن اضافه کرد. جدول زیر انواع پسوندهای زمان حال را نشان می دهد (قسمتی از فعل که زیر آن خط کشیده شده پسوند فعل است):
شخص افعال er
افعال ir *finir
افعال ir
dormir*
افعال re
اول شخص مفرد
j’aime
je finis
je dors
je vends
دوم شخص مفرد
tu aimes
tu finis
tu dors
tu vends
سوم شخص مفرد
il/elle/on aime
il/elle/on finit
il/elle/on dort
il/elle/on vend
اول شخص جمع
nous aimons
nous finissons
nous dormons
nous vendons
دوم شخص جمع
vous aimez
vous finissez
vous dormez
vous vendez
سوم شخص جمع
ils/elles aiment
ils/elles finissent
ils dorment
ils/elles vendent
* افعال در زبان فرانسه به سه دسته اصلی تقسیم می شوند. این دسته ها با توجه به پسوند مصدری افعال تقسیم بندی می شوند. بزرگترین دسته افعالی هستند که به er ختم می شوند. دو دسته دیگر افعالی هستند که به ir یا re ختم می شوند. افعالی که به ir تقسیم می شوند معمولا مانند فعل finir در جدول صرف می شوند. دسته کوچکتری از افعال ختم شده به ir مانند dormir صرف می شوند که در یک ردیف جداگانه نوشته شده اند.
نکته: استثناهایی نیز برای افعال گفته شده وجود دارد.
صرف افعال avoir و être
این دو فعل به صورت بی قاعده صرف می شوند. نحوه صرف آنها در جدول زیر آمده است.
شخص avoir
être
اول شخص مفرد
j’ai
je suis
دوم شخص مفرد
tu as
tu es
سوم شخص مفرد
il/elle/on a
il/elle/on est
اول شخص جمع
nous avons
nous sommes
دوم شخص جمع
vous avez
vous êtes
سوم شخص جمع
ils/elles ont
ils/elles sont
استثناها
در افعالی که به yer ختم می شوند، y درحالت های مفرد و سوم شخص جمع به i تبدیل می شود. (برای افعالی که به ayer ختم می شوند i و y هر دو درست هستند.) به مثال های زیر توجه کنید:
envoyer – j’envoie, tu envoies, il envoie, nous envoyons, vous envoyez, ils envoient
payer – je paye/paie
“e fermé” (یا é) در ریشه فعل تنها در اول شخص و دوم شخص جمع باقی می ماند. در بقیه حالت ها باید اکسان گراو (accent grave) به فعل اضافه کنیم. به مثال زیر توجه کنید:
céder – je cède, tu cèdes, il cède, nous cédons, vous cédez, ils cèdent
e صامت در فعل (تلفظ شده به صورت: [ɛ]) در شکل صرف شده اکسان گراو دریافت می کند. (به جز در اول شخص و دوم شخص جمع) به مثال های زیر دقت کنید:
peser – je pèse, tu pèses, il pèse, nous pesons, vous pesez, ils pèsent
acheter – j’achète, tu achètes, il achète, nous achetons, vous achetez, ils achètent
در بیشتر افعال که به ele/eter ختم می شوند، حرف بی صدای آخر قبل از e صامت تکرار می شود. افعال acheter déceler, geler, haleter, harceler, modeler, pelerاستثنا هستند. به مثال های زیر توجه کنید:
jeter – il jette
appeler – il appelle
اما:
acheter – j’achète
در افعالی که به ger ختم می شوند در اول شخص جمع پیش از پسوند یک e اضافه می کنیم. (برای حفظ تلفظ g) به مثال زیر توجه کنید:
manger – je mange, tu manges, il mange, nous mangeons, vous mangez, ils mangent
در افعالی که به cer ختم می شوند حرف c در اول شخص جمع به ç تبدیل می شود. (برای حفظ تلفظ) به مثال زیر توجه کنید:
lancer – je lance, tu lances, il lance, nous lançons, vous lancez, ils lancent
برخی افعال ir هیچ چیز به ریشه فعل اضافه نمی کنند. مهمترین آنها dormir, mentir, partir, sentir, servir sortir هستند. به مثال زیر توجه کنید:
dormir – je dors, tu dors, il dort, nous dormons, vous dormez, ils dorment
افعال که به vrir یا ffrir ختم می شوند در زمان حال به صورت زیر صرف می شوند:
offrir – j’offre, tu offres, il offre, nous offrons, vous offrez, ils offrent
برخی از افعال ir خیلی بی قاعده هستند. برای مثال courir, tenir و venir (برای دادن هم افعال به لیست افعال بی قاعده فرانسه مراجعه کنید.) به مثال زیر توجه کنید:
courir – je cours, tu cours, il court, nous courons, vous courez, ils courent
افعالی که به oir یا aître ختم می شوند همیشه بی قاعده هستند. (به لیست افعال به قائده مراجعه کنید) به مثال های زیر توجه کنید:
savoir – je sais, tu sais, il sait, nous savons, vous savez, ils savent
connaître – je connais, tu connais, il connaît, nous connaissons, vous connaissez, ils connaissent
برای فعل romper در سوم شخص مفرد یک t به بن فعل اضافه می کنیم. به مثال زیر توجه کنید:
rompre – il rompt
افعال coudre, moudre و prendre به همراه همه افعالی که به indre ختم می شوند، بی قاعده هستند. (به لیست افعال بی قاعده مراجعه کنید) به مثال های زیر توجه کنید:
prendre – je prends, tu prends, il prend, nous prenons, vous prenez, ils prennent
peindre – je peins, tu peins, il peint, nous peignons, vous peignez, ils peignent
زمان حال کامل یا passé composé معمولا برای اشاره به عملی که در گذشته به طور کامل انجام شده اما تاثیر آن تا زمان حال باقی مانده استفاده می شود.
در شکل محاوره ای از این زمان به جای زمان گذشته هم استفاده می شود.
کاربرد زمان حال کامل
کاری که در گذشته (یکبار) انجام و تمام شده با تاکید بر روی تاثیر آن بر زمان حال. به مثال زیر توجه کنید:
Hier, Michel a rangé son bureau. (دیروز مایکل دفترش را تمیز کرد [به این معنا که دفتر هنوز تمیز است.])
Il a décidé de ranger son bureau chaque semaine. (او تصمیم گرفته تا دفترش را هر هفته تمیز کند. [به این معنا که این تصمیم هنوز پابرجاست.])
ساختار گرامری
برای ساخت جملات در زمان حال کامل به افعال کمکی avoir یاêtre در شکل حال و شکل سوم فعل اصلی (Participe passé) نیاز داریم.
شخص avoir
être
اول شخص مفرد
j’ai
aimé
fini
vendu
je suis
parti
partie
partis
parties
دوم شخص مفرد
tu as
tu es
سوم شخص مفرد
il/elle/on a
il/elle/on est
اول شخص جمع
nous avons
nous sommes
دوم شخص جمع
vous avez
vous êtes
سوم شخص جمع
ils/elles ont
ils/elles sont
در جملات منفی فعل اصلی (شکل سوم) بعد از بخش دوم منفی ساز آورده می شود. به مثال های زیر توجه کنید:
J’ai rigolé. → Je n’ai pas rigolé. (من خندیدم. – من نخندیدم.)
Je suis parti.→ Je ne suis pas parti. (من رفتم – من نرفتم.)
برای افعال انعکاسی باید ضمیر انعکاسی و فعل کمکی را بین دو بخش منفی ساز بگذاریم. به مثال زیر توجه کنید:
Je ne me suis pas trompé dans mon calcul. (من در محاسباتم اشتباهی نکردم.)
Avoir یا être
بیشتر افعال برای زمان های کامل از فعل کمکی avoir استفاده می کنند. از فعل être در حالت های زیر استفاده می شود:
افعال نشان دهنده حرکت یا عدم حرکت مثل: naître/mourir, aller/venir, monter/descendre, arriver/partir,entrer/sortir,apparaître,rester,retourner,tomber و مشتقات این افعال مثل: revenir, rentrer, remonter, redescendre, repartir. به مثال زیر توجه کنید:
Je suis arrivé à la gare. (من به ایستگاه رسیدم.)
افعال انعکاسی. به مثال زیر توجه کنید:
Je me suis trompé dans mon calcul. (من در محاسباتم اشتباه کردم.)
شکل سوم فعل (Participe passé)
برای افعال با قاعده ی er/ir/re ساختن شکل سوم بسیار ساده است:
اگر فعل به er ختم می شود، شکل سوم به é ختم خواهد شد. به مثال زیر توجه کنید:
aimer – aimé
اگر فعل به ir ختم شود، شکل سوم به i ختم خواهد شد. به مثال زیر توجه کنید:
finir – fini
اگر فعل به re ختم شود، شکل سوم به u ختم خواهد شد. به مثال زیر توجه کنید:
vendre – vendu
برای پیدا کردن شکل سوم افعال بی قاعده باید به “لیست افعال بی قاعده زبان فرانسه” یا لغت نامه فرانسه مراجعه کنید.
صرف کردن شکل سوم
برخی افعال خاص با توجه به جنسیت یا تعداد (مفرد یا جمع بودن) فاعل یا مفعول در جمله به نوعی صرف می شوند.این افعال عبارتند از:
افعالی که از فعل کمکی être استفاده می کنند. در این افعال شکل سوم با توجه به جنسیت و تعداد فاعل صرف می شود. به مثال های زیر توجه کنید:
Il est allé dans son bureau. (من به دفتر رفتم.)
Elle est allée dans son bureau. (او به دفترش رفت.)
Ils sont allés dans leurs bureaux. (آنها به دفترشان رفتند.)
Elles sont allées dans leurs bureaux. (آنها [زنها] به دفترشان رفتند.)
برای افعالی که از فعل کمکی avoir استفاده می کنند فعل تنها با توجه به مفعول مستقیمی که پیش از آن امده تغییر می کند، اگر مفعول مستقیمی پیش از فعل نیامده باشد فعل صرف نمی شود. اگر مفعول مستقیم جمله یک ضمیر باشد، این ضمیر پیش از فعل می آید و فعل با توجه به آن صرف می شود. به مثال های زیر توجه کنید:
Il a rangé son bureau. → Il l’a rangé. (او دفترش را [مفرد مذکر] تمیز کرد – او تمیزش کرد.)
Il a rangé sa chambre. → Il l’a rangée. (او اتاقش را [مفرد مونث] تمیز کرد – او تمیزش کرد.)
Il a rangé ses dossiers. → Il les a rangés. (او اسناد را [جمع مذکر] مرتب کرد. – او مرتبشان کرد.)
Il a rangé ses cartes de visite. → Il les a rangées. (او کارت ویزیتهاش را [جمع مونث] مرتب کرد – او مرتبشان کرد.)
شکل سوم افعال انعکاسی عمومی با توجه به فاعل صرف می شود. به مثال زیر توجه کنید:
Elle s’est lavée. (او خودش را شست.)
فاعل جمله (elle) و مفعول مستقیم جمله (s’ = ضمیر انعکاسی) یک نفر هستند پس فعل با توجه به فاعل صرف می شود.
در صورتی که پس از فعل مفعولی انعکاسی به جز فاعل باشد، فعل دیگر با توجه به فاعل صرف نمی شود. به مثال زیر توجه کنید:
Elle s’est lavé les mains. (او دستهای خودش را شست.)
در صورت استفاده از فعل se rendre compte شکل سوم فعل با توجه به فاعل صرف نمی شود. دلیل این موضوع این است که compte در واقع نقش مفعول مستقیم را بازی می کند. به مثال زیر توجه کنید:
Elle s’est rendu compte de son erreur. (او متوجه اشتباهش شد.)
شکل سوم فعل با توجه به مفعولی افعال زیر صرف نمی شود:
se téléphoner, se parler, se mentir, se plaire (complaire/déplaire), se sourire, se rire, se nuire, se succéder, se suffire, se ressembler, s’en vouloir.
دلیل این موضوع این است که ضمیر انعکاسی یک مفعول غیر مستقیم است و به عنوان “همدیگر” برای این افعال استفاده می شود. به مثال زیر توجه کنید:
(Marie et Laurent se sont téléphoné. (téléphoner à (ماری و لارن پای تلفن با هم صحبت کردند.)
از زمان گذشته استمراری یا imparfait برای نشان دادن طول کشیدن یا تکرار یک عمل در گذشته استفاده می شود.
کاربرد
توصیف یک عمل در گذشته. به مثال زیر توجه کنید.
Quand il était petit, Lucas aimait beaucoup les gâteaux. (وقتی لوکاس کم سن بود، واقعا کیک دوست داشت.)
توصیف یک فرد، چیز، نظر … در گذشته. به مثال زیر توجه کنید:
Lucas était un enfant très gourmand. (وقتی لوکاس کم سن بود به غذای خوب علاقه داشت.)
عادت ها و فعالیت های تکراری در گذشته. به مثال زیر توجه کنید:
Tous les jours, il faisait un gâteau avec son amie Florence. (هر روز او با دوستش فلورنس یک کیک می پخت.)
فعالیت های همزمان در گذشته. به مثال زیر توجه کنید:
Pendant qu’il regardait la recette, Florence préparait la pâte. (همانطور که او دستور غذا را می خواند فلورنس مایع کیک را اماده می کرد.)
تاکید بر اینکه یک فعالیت در گذشته برای مدتی طول کشیده. به مثال زیر توجه کنید:
Ils cuisaient le gâteau puis mangeaient une part au dessert. (آنها کیک را پختند و بعد برای دسر یک تکه خوردند.)
ساختار گرامری
برای ساختن زمان گذشته استمراری بن فعل در زمان حال را برای اول شخص جمع در نظر میگیریم و سپس پسوندهای زیر را با توجه به نوع فعل به آن اضافه می کنیم. (این پسوندها بری همه انواع افعال یکسان است.)
شخص افعال er (nous aimons)
افعالir (nous finissons)*
افعالir (nous dormons)**
افعالre (nous vendons)
اول شخص مفرد
j’aimais
je finissais
je dormais
je vendais
دوم شخص مفرد
tu aimais
tu finissais
tu dormais
tu vendais
سوم شخص مفرد
il/elle/on aimait
il/elle/on finissait
il/elle/on dormait
il/elle/on vendait
اول شخص جمع
nous aimions
nous finissions
nous dormions
nous vendions
دوم شخص جمع
vous aimiez
vous finissiez
vous dormiez
vous vendiez
سوم شخص جمع
ils/elles aimaient
ils/elles finissaient
ils/elles dormaient
ils/elles vendaient
* بیشتر افعال ir در زبان فرانسه مشابه finir. Choisir, réagir, réfléchir صرف میشوند. برای این گروه از افعال در حالت جمع -iss- را به بن فعل اضافه می کنیم.
** بیشتر افعال ir که از نوع قبلی نیستند دراین درسته قرار می گیرند. افعالی مثال dormir. Mentir, partir از این گروهند، در حالت جمع این افعال -iss- به بن اضافه نمی شود.
فعل avoir در زمان گذشته باقاعده است و تنها فعل être به صورت بی قاعده صرف می شود. جدول زیر طریقه صرف این افعال را نشان می دهد.
شخص avoir
être
اول شخص مفرد
j’avais
j’étais
دوم شخص مفرد
tu avais
tu étais
سوم شخص مفرد
il/elle/on avait
il/elle/on était
اول شخص جمع
nous avions
nous étions
دوم شخص جمع
vous aviez
vous étiez
سوم شخص جمع
ils/elles avaient
ils/elles étaient
استثناها
در افعالی که به cer ختم می شوند و اول شخص جمع زمان حال آنها با ç مورد استفاده قرار میگیرد در زمان گذشته استمراری هم ç را نگه می دارند. (به جز در اول شخص و دوم شخص جمع) به مثال زیر توجه کنید:
lancer – nous lançons, je lançais, tu lançais, il lançait, nous lancions, vous lanciez, ils lançaient
در افعالی که به ger ختم می شوند، حالت اول شخص جمع با e ساخته می شود. این e در زمان گذشته استمراری هم باقی می ماند. (به جز در اول شخص و دوم شخص جمع) به مثال های زیر توجه کنید:
manger – nous mangeons, je mangeais, tu mangeais, il mangeait, nous mangions, vous mangiez, ils mangeaient
دو فعل falloir و pleuvoir که تنها در حالت سوم شخص مفرد استفاده می شوند در گذشته استمراری به این صورت صرف می شوند:
زمان گذشته ساده یا passé simple برای نشان دادن اتفاقات تمام شده در زمان گذشته که تنها یک بار اتفاق افتاده اند یا اتفاق دیگری را در گذشته متوقف کرده اند، مورد استفاده قرار می گیرد. از این زبان معمولا در فرم نوشتاری زبان فرانسه استفاده می شود و استفاده از آن در محاوره کلامی رایج نیست.
کاربردها
کار یا عمل کامل شده در گذشته. به مثال زیر توجه کنید:
L’année dernière, je partis en vacances en France. (سال گذشته من برای تعطیلات به پاریس رفتم.)
اتفاقات پی در پی در گذشته. به مثال زیر توجه کنید:
À vélo, je roulai au bord de la mer de Brest à Saint-Malo puis je visitai Saint-Malo. (با دوچرخه، من در طول ساحل از برست تا سنت مارلو رفتم و سپس سنت مارلو را سیاحت کردم.)
یک اتفاق یا فعالیت جدید که یک اتفاق در حال رخ دادن را در گذشته قطع کرده. به مثال زیر توجه کنید:
Pendant que je visitais Saint-Malo, je pris beaucoup de photos. (در طول مدتی که در سنت مارلو بودم عکس های زیادی گرفتم.)
نکته: همانطور که گفته شد از زمان حال ساده معمولا در شکل نوشتاری استفاده می شود. در زبان محاوره ای برای همه این کاربردها از زمان حال کامل یا passé compose استفاده می شود. به مثال زیر توجه کنید:
L’année dernière je suis parti en vacances en France. (سال گذشته من برای تعطیلات به پاریس رفتم.)
ساختار گرامری
برای ساختن فعل در زمان گذشته کافیست پسوند مصدری را از فعل حذف کرده و پسوندهای زیر را با توجه به گروه فعل اضافه کنیم:
شخص افعال er
افعال ir
افعال re
اول شخص مفرد
j’aimai
je finis
je vendis
دوم شخص مفرد
tu aimas
tu finis
tu vendis
سوم شخص مفرد
il/elle/on aima
il/elle/on finit
il/elle/on vendit
اول شخص جمع
nous aimâmes
nous finîmes
nous vendîmes
دوم شخص جمع
vous aimâtes
vous finîtes
vous vendîtes
سوم شخص جمع
ils/elles aimèrent
ils/elles finirent
ils/elles vendirent
دو فعل avoir و être کاملا بی قاعده هستند پس نحوه صرف آنها را در این جدول به صورت جداگانه می آوریم.
شخص avoir
être
اول شخص مفرد
j’eus
je fus
دوم شخص مفرد
tu eus
tu fus
سوم شخص مفرد
il/elle/on eut
il/elle/on fut
اول شخص جمع
nous eûmes
nous fûmes
دوم شخص جمع
vous eûtes
vous fûtes
سوم شخص جمع
ils eurent
ils/elles furent
استثناها
افعال venir و tenir و همچنین مشتقات آنها(revenir, retenir, …) در زمان گذشته ساده به صورت متفاوتی صرف می شوند. جدول زیر نحوه صرف این افعال را نشان می دهد:
شخص venir
tenir
اول شخص مفرد
je vins
je tins
دوم شخص مفرد
tu vins
tu tins
سوم شخص مفرد
il/elle/on vint
il/elle/on tint
اول شخص جمع
nous vînmes
nous tînmes
دوم شخص جمع
vous vîntes
vous tîntes
سوم شخص جمع
ils/elles vinrent
ils/elles tinrent
افعال oir بی قاعده هستند. (برای اطلاعات بیشتر به لیست افعال بی قاعده در زبان فرانسه مراجعه کنید.) به مثال زیر توجه کنید:
savoir → je sus, tu sus, il sut, nous sûmes, vous sûtes, ils surent
برای افعالی که به cer ختم می شوند باید پیش از پسوند ” ç” را به فعل اضافه کنید. (به جز برای سوم شخص جمع) به مثال زیر توجه کنید:
commencer → je commençai, tu commenças, il commença, nous commençâmes, vous commençâtes, ils commencèrent
برای افعالی که به ger ختم می شوند باید پیش از پسوند “e” اضافه کنید (به جز برای سوم شخص جمع). به مثال زیر توجه کنید:
manger → je mangeai, tu mangeas, il mangea, nous mangeâmes, vous mangeâtes, ils mangèrent
زمان گذشته کامل یا plus-que-parfait (در برخی کتاب ها با نام ماضی بعید) برای نشان دادن یک اتفاق پیش از اتفاقی دیگر در گذشته مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربردزمان گذشته کامل در زبان فرانسه
یک اتفاق پیش از زمان مشخصی در گذشته. به مثال زیر توجه کنید:
Elle avait beaucoup travaillé avant de pouvoir jouer le morceau parfaitement. (او برای مدت ها تمرین می کرد، پیش از آنکه بتواند قطعه را اینقدر خوب بنوازد.)
ساختار گرامری
برای ساختن جمله در زمان گذشته کامل به شکل گذشته استمراری یا imparfait از دو فعل کمکیêtre/avoir و شکل سوم از فعل اصلی (participe passé) نیاز داریم.
شخص avoir
être
اول شخص مفرد
j’avais
aimé
fini
vendu
j’étais
parti
partie
partis
parties
دوم شخص مفرد
tu avais
tu étais
سوم شخص مفرد
il/elle/on avait
il/elle/on était
اول شخص جمع
nous avions
nous étions
دوم شخص جمع
vous aviez
vous étiez
سوم شخص جمع
ils/elles avaient
ils/elles étaient
در جملات منفی شکل سوم فعل بعد از قسمت دوم منفی ساز می آید. به مثال های زیر توجه کنید:
J’avais rigolé. → Je n’avais pas rigolé.
J’étais parti.→ Je n’étais pas parti.
برای افعال انعکاسی، ضمیر انعکاسی و فعل کمکی را بین دو بخش منفی ساز قرار می دهیم. به مثال زیر توجه کنید:
Je ne m’étais pas trompé dans mon calcul.
Avoir یا être
بیشتر افعال برای زمان های کامل از فعل کمکی avoir استفاده می کنند. از فعلêtre در حالت های زیر استفاده می شود:
افعال نشان دهنده حرکت یا عدم حرکت مثل: naître/mourir, aller/venir, monter/descendre, arriver/partir,entrer/sortir,apparaître, rester, retourner,tomber و مشتقات این افعال مثل: revenir, rentrer, remonter, redescendre, repartir. به مثال زیر توجه کنید:
Je suis arrivé à la gare. (من به ایستگاه رسیدم.)
افعال انعکاسی. به مثال زیر توجه کنید:
Je me suis trompé dans mon calcul. (من در محاسباتم اشتباه کردم.)
شکل سوم فعل (Participe passé)
برای افعال با قاعده ی er/ir/re ساختن شکل سوم بسیار ساده است:
اگر فعل به er ختم می شود، شکل سوم به é ختم خواهد شد. به مثال زیر توجه کنید:
aimer – aimé
اگر فعل به ir ختم شود، شکل سوم به i ختم خواهد شد. به مثال زیر توجه کنید:
finir – fini
اگر فعل به re ختم شود، شکل سوم به u ختم خواهد شد. به مثال زیر توجه کنید:
vendre – vendu
برای پیدا کردن شکل سوم افعال بی قاعده باید به “لیست افعال بی قاعده زبان فرانسه” یا لغت نامه فرانسه مراجعه کنید.
صرف کردن شکل سوم
برخی افعال خاص با توجه به جنسیت یا تعداد (مفرد یا جمع بودن) فاعل یا مفعول در جمله به نوعی صرف می شوند.این افعال عبارتند از:
افعالی که از فعل کمکی être استفاده می کنند. در این افعال شکل سوم با توجه به جنسیت و تعداد فاعل صرف می شود. به مثال های زیر توجه کنید:
Il est allé dans son bureau. (من به دفتر رفتم.)
Elle est allée dans son bureau. (او به دفترش رفت.)
Ils sont allés dans leurs bureaux. (آنها به دفترشان رفتند.)
Elles sont allées dans leurs bureaux. (آنها [زنها] به دفترشان رفتند.)
برای افعالی که از فعل کمکی avoir استفاده می کنند فعل تنها با توجه به مفعول مستقیمی که پیش از آن امده تغییر می کند، اگر مفعول مستقیمی پیش از فعل نیامده باشد فعل صرف نمی شود. اگر مفعول مستقیم جمله یک ضمیر باشد، این ضمیر پیش از فعل می آید و فعل با توجه به آن صرف می شود. به مثال های زیر توجه کنید:
Il a rangé son bureau. → Il l’a rangé. (او دفترش را [مفرد مذکر] تمیز کرد – او تمیزش کرد.)
Il a rangé sa chambre. → Il l’a rangée. (او اتاقش را [مفرد مونث] تمیز کرد – او تمیزش کرد.)
Il a rangé ses dossiers. → Il les a rangés. (او اسناد را [جمع مذکر] مرتب کرد. – او مرتبشان کرد.)
Il a rangé ses cartes de visite. → Il les a rangées. (او کارت ویزیتهاش را [جمع مونث] مرتب کرد – او مرتبشان کرد.)
شکل سوم افعال انعکاسی عمومی با توجه به فاعل صرف می شود. به مثال زیر توجه کنید:
Elle s’est lavée. (او خودش را شست.)
فاعل جمله (elle) و مفعول مستقیم جمله (s’ = ضمیر انعکاسی) یک نفر هستند پس فعل با توجه به فاعل صرف می شود.
در صورتی که پس از فعل مفعولی انعکاسی به جز فاعل باشد، فعل دیگر با توجه به فاعل صرف نمی شود. به مثال زیر توجه کنید:
Elle s’est lavé les mains. (او دستهای خودش را شست.)
در صورت استفاده از فعل se rendre compte شکل سوم فعل با توجه به فاعل صرف نمی شود. دلیل این موضوع این است که compte در واقع نقش مفعول مستقیم را بازی می کند. به مثال زیر توجه کنید:
Elle s’est rendu compte de son erreur. (او متوجه اشتباهش شد.)
شکل سوم فعل با توجه به مفعولی افعال زیر صرف نمی شود:
se téléphoner, se parler, se mentir, se plaire (complaire/déplaire), se sourire, se rire, se nuire, se succéder, se suffire, se ressembler, s’en vouloir.
دلیل این موضوع این است که ضمیر انعکاسی یک مفعول غیر مستقیم است و به عنوان “همدیگر” برای این افعال استفاده می شود. به مثال زیر توجه کنید:
(Marie et Laurent se sont téléphoné. (téléphoner à (ماری و لارن پای تلفن با هم صحبت کردند.)
از زمان آینده نزدیک یا futur composé (یا futur proche) برای نشان دادن اتفاقی یا فعالیتی در آینده نزدیک استفاده می شود، با تاکید بر اینکه در حال حاضر در مورد اجرای آن تصمیم گیری شده است و به زودی اجرا می شود.
کاربردها
فعالیت یا اتفاقی که به زودی اجرا می شود یا اتفاق می افتد. به مثال زیر توجه کنید:
Christine va partir dans deux secondes. (کریستین تا دو ثانیه دیگر می رود.)
فعالیت برنامه ریزی شده برای آینده نزدیک. به مثال زیر توجه کنید:
Elle va aller au supermarché. (او به سوپر مارکت خواهد رفت.)
ساختار گرامری
برای ساختن زمان آینده نزدیک به شکل صرف شده از فعل aller به همراه مصدر فعل اصلی نیاز داریم. جدول نحوه صرف جملات در این زمان را نشان می دهد.
از زمان آینده ساده یا futur simple برای اشاره به اتفاق در آینده یا بیان گمان در مورد آینده استفاده می شود.
کاربردها
قصد یا برنامه برای آینده. به مثال زیر توجه کنید:
Demain je rangerai les dossiers. (فردا اسناد را مرتب خواهم کرد.)
بیان گمان یا پیش بینی در مورد آینده. به مثال زیر توجه کنید:
Tu ne finiras jamais en une journée. (تو هیچ وقت آن را در یک روز تمام نخواهی کرد.)
عبارات شرطی. به مثال زیر توجه کنید:
Si on range à deux, on finira plus vite. (اگر با هم تمیز کنیم، کارمان زودتر تمام می شود.)
ساختار گرامری
برای ساختن زمان آینده ساده پسوند مصدری را حذف کرده (برای افعال re، e انتها را حذف می کنیم) و پسوندهای زیر را اضافه می کنیم:
شخص افعال er
افعال ir افعال re
اول شخص مفرد
j’aimerai
je finirai
je vendrai
دوم شخص مفرد
tu aimeras
tu finiras
tu vendras
سوم شخص مفرد
il/elle/on aimera
il/elle/on finira
il/elle/on vendra
اول شخص جمع
nous aimerons
nous finirons
nous vendrons
دوم شخص جمع
vous aimerez
vous finirez
vous vendrez
سوم شخص جمع
ils/elles aimeront
ils/elles finiront
ils/elles vendront
افعال avoir و être در این زمان بی قاعده هستند. نحوه صرف کردن آنها را در جدول زیر می بینید:
شخص avoir
être
اول شخص مفرد
j’aurai
je serai
دوم شخص مفرد
tu auras
tu seras
سوم شخص مفرد
il/elle/on aura
il/elle/on sera
اول شخص جمع
nous aurons
nous serons
دوم شخص جمع
vous aurez
vous serez
سوم شخص جمع
ils/elles auront
ils/elles seront
استثناها
e کوتاه در بن فعل اسکان گراو (accent grave) می گیرد (به è تبدیل می شود.). به مثال های زیر توجه کنید:
peser – je pèserai
modeler – je modèlerai
در برخی افعال حروف بی صدا تکرار می شود. به مثال زیر توجه کنید:
jeter – je jetterai
در برخی افعال ختم شده به rir، حرف i پیش از اضافه کردن پسوند آینده حذف می شود. به مثالهای زیر توجه کنید:
courir – je courrai
mourir – je mourrai
در افعالی که به yer ختم می شوند، حرف y به i تبدیل می شود (در افعالی که به ayer ختم می شوند دو حرف i یا y مجاز است). به مثال های زیر توجه کنید:
employer – j’emploierai, tu emploieras, il emploiera, nous emploierons, vous emploierez, ils emploieront
payer – je payerai/paierai
افعالی که به oir, aller, envoyer, fair یا venir ختم می شوند، بی قاعده هستند. (برای اطلاعات بیشتر به لیست افعال بی قاعده در زبان فرانسه مراجعه کنید.) به مثال زیر توجه کنید:
pouvoir – je pourrai, tu pourras, il pourra, nous pourrons, vous pourrez, ils pourront
زمان آینده کامل یا futur antérieur نشان می دهد که یک عمل در زمانی مشخص در آینده تمام یا کامل شده است.
کاربرد
گمان یا فرض در مورد یک اتفاق در گذشته
Il sera certainement tombé. (او احتمالا یک تصادف داشته.)
Ou bien il aura peut-être eu une panne. (یا شاید [وسیله اش] خراب شده.)
فرض یا گمان اینکه یک عمل در زمان خاصی در آینده کامل شده (در اینجا همیشه باید زمانی خاص در آینده مورد اشاره قرار گیرد.)
D’ici là il aura réparé son vélo. (تا آن موقع او دوچرخه را تعمیر کرده.)
ساختار گرامری
برای ساخت زمان آینده به شکل آینده یکی از افعال avoir یاêtre به همراه شکل سوم فعل اصلی نیاز داریم. جدول زیر ساختار کلی این زمان را نشان می دهد:
شخص avoir
être
اول شخص مفرد
j’aurai
aimé
fini
vendu
je serai
parti
partie
partis
parties
دوم شخص مفرد
tu auras
tu seras
سوم شخص مفرد
il/elle/on aura
il/elle/on sera
اول شخص جمع
nous aurons
nous serons
دوم شخص جمع
vous aurez
vous serez
سوم شخص جمع
ils/elles auront
ils/elles seront
در جملات منفی شکل سوم فعل اصلی بین دو بخش منفی کننده قرار می گیرد. به مثال های زیر توجه کنید:
J’aurai rigolé. → Je n’aurai pas rigolé.
Je serai parti.→ Je ne serai pas parti.
برای افعال انعکاسی، ضمیر انعکاسی و فعل کمکی بین دو قسمت منفی کننده قرار می گیرند. به مثال زیر توجه کنید:
Je ne me serai pas trompé dans mon calcul.
Avoir یا être
بیشتر افعال برای زمان های کامل از فعل کمکی avoir استفاده می کنند. از فعلêtre در حالت های زیر استفاده می شود:
افعال نشان دهنده حرکت یا عدم حرکت مثل: naître/mourir, aller/venir, monter/descendre, arriver/partir,entrer/sortir,apparaître, rester, retourner,tomber و مشتقات این افعال مثل: revenir, rentrer, remonter, redescendre, repartir. به مثال زیر توجه کنید:
Je suis arrivé à la gare. (من به ایستگاه رسیدم.)
افعال انعکاسی. به مثال زیر توجه کنید:
Je me suis trompé dans mon calcul. (من در محاسباتم اشتباه کردم.)
شکل سوم فعل (Participe passé)
برای افعال با قاعده ی er/ir/re ساختن شکل سوم بسیار ساده است:
اگر فعل به er ختم می شود، شکل سوم به é ختم خواهد شد. به مثال زیر توجه کنید:
aimer – aimé
اگر فعل به ir ختم شود، شکل سوم به i ختم خواهد شد. به مثال زیر توجه کنید:
finir – fini
اگر فعل به re ختم شود، شکل سوم به u ختم خواهد شد. به مثال زیر توجه کنید:
vendre – vendu
برای پیدا کردن شکل سوم افعال بی قاعده باید به “لیست افعال بی قاعده زبان فرانسه” یا لغت نامه فرانسه مراجعه کنید.
صرف کردن شکل سوم
برخی افعال خاص با توجه به جنسیت یا تعداد (مفرد یا جمع بودن) فاعل یا مفعول در جمله به نوعی صرف می شوند.این افعال عبارتند از:
افعالی که از فعل کمکی être استفاده می کنند. در این افعال شکل سوم با توجه به جنسیت و تعداد فاعل صرف می شود. به مثال های زیر توجه کنید:
Il est allé dans son bureau. (من به دفتر رفتم.)
Elle est allée dans son bureau. (او به دفترش رفت.)
Ils sont allés dans leurs bureaux. (آنها به دفترشان رفتند.)
Elles sont allées dans leurs bureaux. (آنها [زنها] به دفترشان رفتند.)
برای افعالی که از فعل کمکی avoir استفاده می کنند فعل تنها با توجه به مفعول مستقیمی که پیش از آن امده تغییر می کند، اگر مفعول مستقیمی پیش از فعل نیامده باشد فعل صرف نمی شود. اگر مفعول مستقیم جمله یک ضمیر باشد، این ضمیر پیش از فعل می آید و فعل با توجه به آن صرف می شود. به مثال های زیر توجه کنید:
Il a rangé son bureau. → Il l’a rangé. (او دفترش را [مفرد مذکر] تمیز کرد – او تمیزش کرد.)
Il a rangé sa chambre. → Il l’a rangée. (او اتاقش را [مفرد مونث] تمیز کرد – او تمیزش کرد.)
Il a rangé ses dossiers. → Il les a rangés. (او اسناد را [جمع مذکر] مرتب کرد. – او مرتبشان کرد.)
Il a rangé ses cartes de visite. → Il les a rangées. (او کارت ویزیتهاش را [جمع مونث] مرتب کرد – او مرتبشان کرد.)
شکل سوم افعال انعکاسی عمومی با توجه به فاعل صرف می شود. به مثال زیر توجه کنید:
Elle s’est lavée. (او خودش را شست.)
فاعل جمله (elle) و مفعول مستقیم جمله (s’ = ضمیر انعکاسی) یک نفر هستند پس فعل با توجه به فاعل صرف می شود.
در صورتی که پس از فعل مفعولی انعکاسی به جز فاعل باشد، فعل دیگر با توجه به فاعل صرف نمی شود. به مثال زیر توجه کنید:
Elle s’est lavé les mains. (او دستهای خودش را شست.)
در صورت استفاده از فعل se rendre compte شکل سوم فعل با توجه به فاعل صرف نمی شود. دلیل این موضوع این است که compte در واقع نقش مفعول مستقیم را بازی می کند. به مثال زیر توجه کنید:
Elle s’est rendu compte de son erreur. (او متوجه اشتباهش شد.)
شکل سوم فعل با توجه به مفعولی افعال زیر صرف نمی شود:
se téléphoner, se parler, se mentir, se plaire (complaire/déplaire), se sourire, se rire, se nuire, se succéder, se suffire, se ressembler, s’en vouloir.
دلیل این موضوع این است که ضمیر انعکاسی یک مفعول غیر مستقیم است و به عنوان “همدیگر” برای این افعال استفاده می شود. به مثال زیر توجه کنید:
(Marie et Laurent se sont téléphoné. (téléphoner à (ماری و لارن پای تلفن با هم صحبت کردند.)
دو فعلavoir (داشتن) و être (بودن)دو فعل بسیار با اهمیت در زبان فرانسه هستند. از این افعال در کنار کاربرد گسترده شان به عنوان فعل اصلی به عنوان فعل کمکی هم برای ساختن زمان های مختلف استفاده می شود. در نتیجه در این درس سعی می کنیم ساختار گرامری، کاربردها و نحوه صرف این افعال در هر زمان را آموزش دهیم.
être
ساختار گرامری
از آنجا که فعل être یک فعل کاملا بی قاعده است جدول زیر نحوه صرف آن را در هر زمان نشان می دهد:
زمان حال
présent
گذشته استمراری
imparfait
گذشته ساده
passé simple
آینده ساده
futur simple
je/j’
suis étais fus serai tu
es étais fus seras il
est était fut sera nous
sommes étions fûmes serons vous
êtes étiez fûtes serez ils
sont étaient furent seront استفاده از être به عنوان فعل اصلی
همراه با صفات. به مثال زیر توجه کنید:
Tu es sympa. (تو خوب هستی.)
برای معرفی یا نشان دادن ماهیت و هویت افراد یا چیزها (توصیف، شغل، ملیت، رنگ و …) به مثال زیر توجه کنید:
C’est Laura. Elle est française. Elle est professeur. (این لارا است. لارا فرانسوی است. لارا یک معلم است.)
برای اعلام زمان یا تاریخ. به مثال زیر توجه کنید:
Aujourd’hui on est le 20 août. Il est 9 heures. (امروز 20 اگوست است. ساعت 9 است.)
استفاده از être به عنوان فعل کمکی
برای چهارده فعل زیر، البته تنها در صورتی که بدون مفعول مستقیم استفاده شوند: