تقویم تاریخی

*SAmirA · 2015/05/06

16 اردیبهشت - 6 مِی؛ در تاریخ چه گذشت؟

رویداد ها:

680 - مرگ معاويه ابن ابی سفیان

معاويه بن ابي سفيان سر سلسله امويان ششم ماه مي سال 680 ميلادي در 78 سالگي درگذشت.اين روز پس از تطبيق تقويم ها به دست آمده است. وي در سال 661 ميلادي پس از قتل علي (ع) به دست خوارج در كوفه، خود را خليفه اعلام كرده بود. معاويه كه از بستگان عثمان بود، قبلا از سوي عمر بن الخطاب حكمران سوريه شده بود تا در برابر دولت بيزانتاين (قسطنطنيه) ايستادگي كند. معاويه در سال 657 ميلادي در صّفين با علي (ع) وارد جنگ شده بود كه بعدا حل مسئله به داور واگذار شده بود. معاويه مقر خود را از دمشق تغيير نداد. از زمان او بود كه رهبري جهان اسلام به صورت سلطنت درآمد. معاويه در طول حكومت خود مصر را تسخير كرد.

گور معاویه در دمشق

900 - شاه ساماني: نخست، زنده كردن زبان پارسي و بعد؛ جهانگشايي

شاه اسماعيل ساماني [که به نظر مي رسد کارهای او سرلوحه برنامه هاي جمهوری پارسی زبان و ایرانی تبار تاجیکستان قرارگرفته است] در ماه مي سال 900 ميلادي در شهر بخارا به خواست سران لشكرش كه اصرار داشتند به بغداد حمله كنند و به خلافت عباسيان پايان دهند پاسخ رد داد.

شاه ساماني براي توجيه پاسخ خود، در يك اجتماع عمومي (اصطلاحا؛ بارعام) گفت كه بزرگترين برنامه ما بايد احياء زبان فارسي و فرهنگ نياكان باشد نه وسعت بخشيدن به قلمرو. اگر پيش از رسيدن به اين هدف كه واجب محض است، دست به لشكركشي به نقاط دوردست زنيم از هدف اصلي (احياء فرهنگ ملي) دور خواهيم شد. به علاوه، ما با حمله نظامي به بغداد، دشمنان تازه براي خود خواهيم ساخت كه فعلا و در آغاز كار، به مصلحت ما نيست. پیامدهای یک جنگ قابل پیش بینی نست. [واحد پول تاجیکستان «سامانی» نام دارد. دولت تاجیکستان نام شاه اسماعیل سامانی را بر قلّه کوهی در این کشور استراتژیک و زادگاه نژاد آرین گذارده است.].

شاه اسماعيل ساماني ـ مردي كه پرچم زنده كردن زبان پارسي و فرهنگ ايراني را به دوش گرفت در ماه مي سال 849 ميلادي در فرغانه خراسان بزرگتر (منطقه فرارود) به دنيا آمده بود. وي بسال 907 ميلادي درگذشت.

آرامگاه شاه اسماعيل ساماني در بُخارا

1775 - قیام پاتریک هنری در انگلستان

ششم ماه مي سال 1775 ، پاتريك هنري انديشمند و مبارز آمريكايي از مهاجر نشينان انگليسي اين سرزمين خواست كه بپاخيزند و آزادي و استقلال خود را از دولت انگلستان بگيرند ـ انگليسي كه با آنان پنج هزار مايل فاصله دارد و از چنين مسافتي حق حكومت كردن بر آنان را ندارد.

وي براي تحريك و ترغيب مهاجرنشينان به قيام، اين جمله مشهور خودرا كه در «تاريخ» باقي مانده است بيان داشت: "به من آزادي و استقلال بدهيد، و يا مرگ.".

پاتريك هنري كه 29 ماه مي 1736 به دنيا آمده و ششم ژوئن (جون) 1799 درگذشت يك خطيب راديكال بود.

مورخان، هنري را كه از راه وكالت در دادگاه امرارمعاش مي كرد در رديف ساميوئل آدامس و توماس پين قرارداده اند. هنري كه در ويرجينيا (كلني قديمي انگليسي ها در آمريكاي شمالي) زندگي مي كرد برخلاف بيشتر همشهريان خود از آغاز كار ضد سلطنت بود، و يك جمهوريخواه. در آن زمان و در آغاز انقلاب استقلال، بيشتر مهاجر نشينان انگليسي تنها خواهان استقلال امور خود بودند، ولي برضد سلطنت انگلستان نبودند. پاتريك هنري در عين حال عضو مجلس محلي ويرجينيا بود. در آن زمان بابت عضويت در شوراها و پارلمانها دستمزد پرداخت نمي شد و كاري داوطلبانه و خدمت به جامعه به حساب مي آمد.

1882 - كشف ميكروب سِل به دست «رابرت كُخ» آلماني

«رابرت كُخ Koch» زيست شناس آلماني ششم ماه مي سال 1882 كشف خود، ميكروب سِل (توبركل باسيلوسTubercle Bacillus ـ باسيل دو كُخ) را اعلام داشت. وي 24 مارس (دو هفته پيش از آن) اين ميكروب را كه در طول تاريخ بيش از يك ميليارد انسان را كوته عمر كرده است، كشف كرده بود. پروفسور كخ بعدا راه ايزوله كردن اين ميكروب را به دست آورد كه در برابر داروها مقاومت مي كرد و مي توانست سالها درگوشه اي كمين كند و درفرصت مناسب (ضعيف شدن بدن براثر بيماري هاي ديگر و يا قحطي، بدغذايي و زحمت زياد) دست به فعاليت بزند. پروفسور «كخ» علاوه بركشف عامل بيماري سل، با مسافرت به مصر و هند، ميكروب كلرا (وبا) را نيز كشف كرد و همچنين در سال 1906، آتوكسيلAtoxyl را برضد مالاريا ساخت كه مشابه «كنينQuinine» است. «كُخ» كه در 27 ماه مي 1910 درگذشت در سال 1905 برنده جايزه نوبل شد. او در 11 دسامبر 1843 در بادن بادن آلمان به دنيا امده بود.

رابرت كُخ

بيماري سل تا كشف «استرپتوماسينStreptomycin» در سال 1943 توسط دكتر شاميوئل واكسمن اوكرايني Shamuel Waksman درمان نداشت، تنها بيماران را در آسايشگاهها، تقويت جسماني مي كردند و استراحت مي دادند تا مرگشان را به تاخير اندازند. براي تكميل درمان بيماري سل، در سال 1946 داراي پارا آمينو سالسيليك اسيد، در سال 1952 ايزونيازيدIsoniazid، درسال 1967 رفامپيسينRefampicin و در سال 1972 پيرازياميدPyrazinamide ساخته شده است. همچنانكه بر تكامل داروهاي درمان سل افزوده مي شود، مقاومت باسيل دو كُخ هم سخت تر مي شود، لذا افراد بايد بموقع واكسن بزنند و از محيط پراكندگي اين ميكروب هوابُرد دوري جويند تا درامان بمانند.

Waksman

1889 - روزي كه برج ايفل براي بازديد عموم باز شد

برج ايفل در پاريس و در كنار رود سن، از ششم ماه مي سال 1889 به روي مردم و بازديد كنندگان باز شد. اين برج پولادين به نام سازنده آن «گوستاو ايفل»، La Tour Eiffel ناميده شده است. در قرن 21 هر سال بيش از شش ميليون نفر از اين برج معروف در جهان ديدن مي كنند. بر فراز اين برج يك آنتن 24 متري هم قرار دارد. ارتفاع ساختمان برج 324 متر است. وزن برج كه در سال 1887 در دست ساخته شدن بود هفت هزار و سيصد تن است. با وجود اين، بادهاي شديد مي توانند قسمت بالاي برج را هفت ـ هشت سانتيمتر تكان دهند. در سال 1902، صاعقه به قسمت بالايي اين برج آسيب زد.

1291 - شكست نيروهاي دولتي از سالارالدوله و كشته شدن يپرم خان

شانزدهم ارديبهشت سال ۱۲۹۱ هجري خورشيدي در زد و خورد نيروهاي دولتي با افراد مسلح سالارالدوله پسر مظفرالدين شاه كه ادعاي سلطنت داشت در نزديكي همدان، نيروهاي دولتي شكست خوردند و با برجاي گذاردن مقدار زيادي اسلحه و مهمات فراركردند.

سالارالدوله

در پي اين شكست، از تهران يپرم خان رئيس نظميه (پليس) كه از مجاهدان مشروطيت بود و در شكست دادن محمدعلي شاه مشاركت فعال كرده بود، با افرادش عازم جنگ با مدعيان سلطنت شد.

پيرم 29 ارديبهشت در نبرد با هواداران مسلح سالارالدوله كشته شد. سالارالدوله سال ها در مناطق غرب ايران با نيروهاي دولتي زد و خورد مي كرد و تا شهر ساوه هم پيشروي كرده بود كه بالاخره شكست خورد. يپرم از ارامنه بود.

یپرم خان

1340 - درپي اعتصاب معلمان، علي اميني نخست وزير شد

در پي اعتصاب و تظاهرات خياباني معلمان تهران و كناره گيري شريف امامي از نخست وزيري، شانزدهم ارديبهشت 1340 دكتر علي اميني مأمور تشكيل كابينه شد و ضمن نطقي كشور را در وضع بد اقتصادي و در آستانه ورشكستگي مالي توصيف كرد كه تحت تأثير اين اظهارات، بهاي زمين و خانه ظرف چند روز به كمتر از نصف قيمت سابق پايين آمد.

برخي مدعي شده بودند كه تظاهرات معلمان به اشاره آمريكا صورت گرفته بود تا با تغيير كابينه، اصلاحاتي كه از شاه خواسته شده بود عملي شود. دولت آمريكا مي خواست كه با انجام يك رشته اصلاحات در ايران، بهانه تبليغات از دست كمونيست ها و شوروي خارج شود.

علي اميني

1357 - امام خمینی (ره) طی یک مصاحبه با روزنامه لوموند در مورد وقایع ایران اعلام کرد که:... این شورشها مقدمه انفجار عظیمی استکه نتایجش غیرقابل محاسبه است. هدف از تظاهراتی که پلیس در مقابله - با شرکت افراد مزدور ترتیب داده است و هدف از کشتارهائی که در هر شهر و روستا پیش می آید این است که مانع از سرنگون شدن شاه گردد، - کمال مطلوب به ایجاد یک دولت و حکومت اسلامی است. مع ذلک نخستین اشتغال خاطر سرنگون کردن این رژیم خودسر و خودکامه است.

1971 - امیرعباس هویدا و موضوع استقلال بحرین

طبق سندی که در سال 1387 انتشار یافت، امیرعباس هویدا نخست وزیر وقت در جلسه غیر علنی سران حزب ایران نوین که 16 اردیبهشت 1350 (ماه مي 1971) برگزار شده بود در پاسخ به برخی از شرکت کنندگان درجلسه که درباره «بحرین» و عدم رضایت عمومی ایرانیان از جداشدن آن از خاک وطن پرسیده بودند تنها به گفتن این جملات بسنده کرده بود: "بحرین به مثابه یکی از دختران ما بود که این دختر شوهر کرد و رفت و چون عضوی از خانواده ما بوده باید بمانند بزرگ هرخانواده از او پشتیبانی کنیم و خواهیم کرد!.".

اعتراض ایرانیان به تصمیم شاه و عدم رضايت از اين بابت بود که پس از سالها حمایت از خواست ملت که بحرین گوشه ای از وطن است که دولت لندن آن را به گروگان گرفته بود و امضای قانون استان چهاردهم شدن این مجمع الجزایر، ناگهان [و به نظر پاره اي از مورخان و مفسران رويدادها، تحت فشار واشنگتن] در یک مصاحبه عمومی مطبوعاتی در هند گفت که وضعیت بحرین در یک رفراندم روشن شود ولی این رفراندم تنها در بحرین برگزار شد! نه در سراسر ایران. نارضايي ايرانيان از بابت جداشدن بحرين هیچگاه از ميان نرفته و بعدا که امیرعباس هویدا نخست وزیر وقت برغم اعتراض ملت و استیضاح نمایندگان پارلمانی حزب پان ایرانیست موضوع جداشدن بحرین را به مجلس داد و براي تصويب آن پافشاري کرد شریک این جرم شاه شد که عملی خلاف قانون اساسی و سوگندی بود و هردو قبلا یادکرده بودند که حافظ حدود و ثغور ایران باشند. این دو اختیار تجزیه کردن وطن را نداشتند.

نتيجه حمايت از تجزيه ايران: اعدام

پس از پیروزی انقلاب، یکی از اتهامات وارده به امیرعباس هویدا همین موافقت با تجزیه وطن بود که در بهار 1358 محاکمه و اعدام شد. این اتهام در پرونده شاه باقی بود که در تابستان 1359 در مصر درگذشت. از آن زمان هیچیک از مقامات کشور جدایی بحرین را لفظا تایید نکرده است. از آغاز قرن 21 و هزاره سوم و بویژه پس از پیشرفت در فعالیت های اتمی ایران و سر ازخواب برداشتن ناسیونالیسم ایرانی، سخن گفتن علني از استقلال بحرین در برابر ایرانیان دل شیر می خواهد.

1976 - یک زمین لرزه شدید منطقه فریولی Friuli در شمال شرقی ایتالیارا تکان داد و ویراني سنگین به بار آورد. تلفات این زلزله بیش از نهصد مقتول و مجروح بود.

زادروزها

۱۷۵۸ - زادروز ماکسیمیلیان روبسپیر انقلابی فرانسوی
۱۸۵۶ - زادروز زیگموند فروید فیزیولوژیست و عصبشناس اتریشی و بنیانگذار مکتب روانکاوی

زیگموند فروید

۱۹۱۵ - زادروز اورسن ولز کارگردان، فیلمنامهنویس، هنرپیشه و تهیهکنندهٔ فیلم، تئاتر، رادیو و تلویزیون
۱۹۵۳ - زادروز تونی بلر نخستوزیر پیشین انگلیس

تونی بلر

۱۹۶۱ - زادروز جرج کلونی بازیگر، فیلمنامهنویس، تهیهکننده و کارگردان آمریکایی برندهٔ جایزه اسکار
۱۲۹۰ - ذبیحالله صفا از استادان ایرانی ادبیات فارسی

جرج کلونی

۱۳۵۰ - سعید شهروز، خوانندهی اهل ایران

ذبیحالله صفا

مرگها

۱۸۵۹ - درگذشت الکساندر فون هومبولت بنیان گذار جغرافیای نوین
۱۸۶۲ - درگذشت هنری دیوید تورو فیلسوف آنارشیست آمریکایی

الکساندر فون هومبولت

۱۹۱۰ - درگذشت ادوارد هفتم پادشاهی متحده بریتانیای کبیر، ایرلند و مستعمرات بریتانیا و امپراتور هندوستان
۱۹۴۹ - درگذشت موریس مترلینک نویسنده، شاعر و فیلسوف بلژیکی ، برنده جایزه ادبی نوبل سال ۱۹۱۱

موریس مترلینک

۱۹۵۲ - درگذشت ماریا مونته سوری نخستین پزشک زن ایتالیایی
۱۹۹۲ - درگذشت مارلنه دیتریش هنرپیشه آلمانی-آمریکایی

بدیعالزمان فروزانفر

۱۳۴۹ - بدیعالزمان فروزانفر، استاد برجسته زبان و ادبیات فارسی و ادیب
۱۳۸۳ - حسین منزوی، یکی از بزرگترین غزل سرایان معاصر در اثر آمبولی ریوی و سرطان در تهران درگذشت و در زادگاهش زنجان به خاک سپرده شد.

حسین منزوی

۱۳۸۸ - پیمان ابدی، بدلکار ایرانی، در حین ایفای یک صحنهٔ اکشن، جان خود را از دست داد.

پیمان ابدی

*SAmirA · 2015/05/07

[h=1]17 اردیبهشت - 7 مِی؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

رویداد ها:

261 - ترس امپراتوري روم از ناسيوناليسم ايراني

شكست هاي نظامي سنگين سال هاي ۲۳۸، ۲۴۴ و ۲۶۰ ميلادي از ايران (زمان اردشير ساساني و پسرش شاپور) و از دست دادن دو امپراتور در اين جنگ ها و تعهد پرداخت باج و خراج به ايران، دعاوي بانو «زنوبيا» در مصر و مناطق شرقي آن، حمله فرانك ها از آلمان به فرانسه (كشور گل) و اسپانيا، تعـ*رض گُت ها و وَندال ها به حواشي شمال شرقي ايتاليا و شورش طوايف ساكن شمال آفريقا، امپراتوري روم را از آغاز بهار سال 261 ميلادي در بدترين وضعيت خود قرار داده بود.

اردشير پاپكان احياءگر ناسيوناليسم ايراني

اين فشارهاي نظامي و مقاومت ها، در رم و شهرهاي شبه جزيره ايتاليا منجر به گراني مواد ضروري، بي نظمي هاي اجتماعي و كميابي خواروبار شده بود. در اواخر اپريل سال ۲۶۱ ميلادي بزرگان امپراتوري روم هنگامي كه خودرا با روحيه خودمختاري ارتش ها چهارگانه اين كشور كه هر كدام درصدد معرفي يك نامزد امپراتوري به سنا و نيز پيدايش فئوداليسم به علت خريد اراضي خرده مالكين از سوي توانگران و خشم ملي رو به رو ديدند احساس خطر كردند، اختلافات فيمابين را كنار گذاردند و در نشستي كه ششم و هفتم ماه مي سال ۲۶۱ ميلادي در «رم» تشكيل دادند دولت ساسانيان را خطر اول و مسبب همه اين دشواري ها تشخيص دادند، زيرا كه سياست كلي ساسانيان بر اين اصل قرار گرفته بود كه روميان قدم به آسيا نگذارند و نيز به آنان اجازه تاخت و تاز در مصر، سوريه و سواحل غربي آسياي صغير (تركيه امروز) را ندهند. اين نشست، خطر دوم را پيدايش فئوداليسم و ثروتمندتر شدن ثروتمندان دانست كه فئودال ها و ثروتمندان در هر شكل ذاتاً مخالف نظام حكومتي جمهوري هستند. بزرگان روم همچنين علل شكست هاي نظامي سه دهه گذشته از ايران را، در جنگيدن همزمان در چند جبهه تشخيص دادند و اين تصميم ها را كه صورتجلسه آن باقي مانده است اتخاذ كردند:

ـ تضعيف ناسيوناليسم ايراني و حتي المقدور نه با جنگ، بلكه با بازي هاي ديپلماتيك و ظاهرا دوستانه، و از درون (با ايجاد چنددستگي و اختلاف ميان بزرگان و ژنرال ها)، به گونه اي كه دولت ساسانيان از توسعه طلبي و دفاع از شرق دست بردارد و به آنچه كه دارد قانع باشد.

ـ محدود كردن مالكيت اراضي كشاورزي و بازخريد اراضي كشاورزان از فئودالهاي نوخاسته و فروش آنها به اقساط طويل المدت به صاحبان قديم و لغو اسناد معاملات اراضي كشاورزي سالهاي اخير. به علاوه، بستن ماليات سنگين بر ثروت و درآمدهاي ناشي از معاملات (به زبان امروز: كپيتال گين = سود حاصله از سرمايه و خريد و فروش دارايي ها ـ امروزه سهام، خانه و زمين، ارز و طلا، مسكوك، اشياء عتيقه و هنري و ....

ـ ممنوع كردن جنگ همزمان در بيش از يك جبهه. هر جنگ تازه بايد پس از پايان گرفتن كامل جنگ جاري (درجريان) صورت گيرد.

با اجراي اين سه تصميم كه در تاريخ عمومي؛ «استراتژي رومي» عنوان گرفته است و بايد درس و پند براي هر قدرت جهاني و هر دولت باشد، روميان در دو مورد آخر موفق بودند، ولي هيچگاه نتوانستند ناسيوناليسم ايراني را تضعيف كنند كه به قول «هِگِل» ابدي و در ذات آرين هاست، و بمانند آتشفشان گَهگاه دچار شعله پراكني، انفجار و طغيان مي شود. (ايستادگي تاريخي افغانها كه آرين هستند در دو قرن گذشته در برابر انگليسيها و روسها و اينك «ناتو» نمونه كوچكي از آن است و اين ايستادگي پيش از رسيدن به نتيجه، پايان نخواهد يافت).

با اين كه اين استراتژي در كتاب هاي تاريخ عمومي و دروس «استراتژي و پاليسي» آمده است، هيتلر و پيش از او ناپلئون ـ هيچكدام ـ از تصميم سوم كه نتيجه يك تجربه گران بود استفاده نكردند، در چند جبهه ـ همزمان جنگيدند، شكست خوردند و نابود شدند.

والرين (والريانوس) امپراتور روم که در جنگ به اسارت ايرانيان درآمده بود در برابر شاپور يكم به زانو درآمده است (نقش رستم) ـ هدف از ساخت اين نقش در چند نقطه ايران اين بود که نه تنها غرور و اتکاء به نفس را در ايرانيان تقويت کند بلکه ديگران را از انديشه تعـ*رض نظامي به ايران بازدارد

1877 - ماجراي كشته شدن يك رئيس سرخپوست

«تاشوكا ويتكو» رئيس طايفه اوگلالا Oglala از قبيله سو (بوميان شمال غرب آمريكا ـ سرخپوستان) در پي جنگها متعدد با دولت واشنگتن به منظور حفظ اراضي نياكان از خطر تصرف آنها توسط اروپاييان مهاجر، هفتم ماه مي سال 1877 دست از جنگ كشيد و در نبراسكا تسليم شد. مهاجران اروپايي و فيلمسازان هاليوود اورا «كريزي هورس» خوانده اند كه ترجمه غلط نام خودماني او بوده است (ترجمه درست: داراي اسب سركش).

چيف «تاشوكا ويتكو» در سال 1876 اتحادي از قبايل بومي لاكوتا و شيان (ساكن در داكوتاهاي شمالي و جنوبي و مناطق اطراف آنها) تشكيل داد و هفدهم ژوئن اين سال با يكهزار و پانصد مرد (مشهور به: دلاور) به نيروهاي دولت فدرال آمريكا به فرماندهي ژنرال كروك شبيخون زد و تلفات وارد ساخت. وي با اين شبيخون، مانع از الحاق اين واحد به واحد هفتم سوار به فرماندهي ژنرال كاستِر شد و به همين سبب، واحد هفتم و ژنرال كاستر در نبرد «ليتل بيگهورن» نابود شدند. از آن پس ميان مردان چيف «تاشوكا ويتكو» و نظاميان دولت فدرال زد و خورد ادامه داشت و دامنه اين زد و خوردها تا ايالت شمالي مونتانا كشانده شده بود.

Tashuka Witko

اوايل ماه مي 1877، چيف (رئيس) كه چند روز گرفتار سرماي ناگهاني شده بود و اطلاع يافته بود كه طوايف بومي دچار كمبود خوراك و پوشاك هستند به دولت فدرال آمريكا اطلاع داد كه طي شرايطي حاضر به آتش بس و صلح است و چون «تامين» يافت، ششم اين ماه تسليم شد و او و مردانش به ميان خانواده هايشان بازگشتند و به جمع آوري محصول پرداختند. اين وضعيت چهار ماه طول كشيد.

درجريان يك مذاكره ميان چيف و افسران امريكايي، مترجم افسران اظهارات چيف را نادرست ترجمه كرد كه بوي تهديد از آنها استشمام مي شد به همين سبب بعدا چيف براي اداي توضيح به قرارگاه لشكر احضار شد و درآنجا به ضرب سرنيزه يك نظامي نگهبان كشته شد. در پي وقوع اين رويداد كه بخشي از تاريخ ايالات متحده را تشكيل مي دهد، نظاميان قرارگاه گزارش كرده بودند كه چيف قصد فرار داشت كه ضمن خروج از محل با نگهبان درگير شد و سرنيزه خورد. مرگ چيف پنجم سپتامبر 1877 اتفاق افتاد.

در قرن بيستم، هاليوود چند فيلم درباره چيف «تاشوكا ويتكو» توليد کرد که يکي از آنها «کريزي هورس» عنوان داشت.

1888 - آغاز تجـ*ـاوز استعماري انگليس به زيمبابوه در افريقا

استعمارگران فرانسوي از اوايل قرن نوزدهم ميلادي بر مناطقي از جنوب شرقي آسيا تسلط يافتند و سرزمين‏هاي لائوس، كامبوج و ويتنام را به تصرف خود درآوردند. فرانسوي‏ها تمام اين منطقه را هندوچين فرانسه خواندند و ضمن حفظ شكل ظاهري حكومت‏هاي پادشاهي در اين كشورها، آنان را به اطاعت خود واداشتند. اما در فاصله دو جنگ جهاني اول و دوم، شورش‏هاي پراكنده‏اي عليه استعمارگران فرانسوي از جانب انقلابيون ويتنام آغاز شد كه با واكنش نيروهاي استعماري مواجه گرديد. اين شورش‏ها پس از جنگ جهاني دوم افزايش يافت و نيروهاي انقلابي تحت رهبري هوشي مينه، مبارز استقلال‏طلب ويتنامي در دوم سپتامبر 1945م استقلال ويتنام را اعلام كردند. در اين ميان اعلام آمادگي هوشي‏مينه براي مذاكره با فرانسويان و انتقال مسالمت‏آميز قدرت به مردم ويتنام، با مخالفت فرانسويان مواجه شد چرا كه فرانسوي‏ها مطامع استعماري خود را دنبال مي‏كردند و حاضر به مصالحه نبودند. از اين رو نخستين دوره جنگ‏هاي ويتنام از سال 1946م، آغاز شد و به مدت 9 سال، تا سال 1954م ادامه يافت. آخرين نبرد سنگين بين دو طرف در قلعه مستحكم دين بين فو روي داد كه در طي آن، فرانسوي‏ها پس از 55 روز محاصره توسط نيروهاي ويتنام و وارد آمدن تلفات بسيار بر آنان، سرانجام در هفتم مه 1954م، تسليم نيروهاي ويتنامي شدند و زمينه براي خروج آنان از اين كشور فراهم شد. با اين حال علي‏رغم مذاكرات صلح و انعقاد قرارداد در 20 ژوئيه 1954م، اين جنگ‏ها پايان نيافت و با تقسيم ويتنام به دو قسمت شمالي و جنوبي و ورود امريكا به جنگ ويتنام، حوادث بسياري اتفاق افتاد.

1945 - تسليم كامل آلمان در برابر متفقين و پايان جنگ جهاني دوم در اروپا

از سال 1943م، شكست‏هاي آلمان در جنگ جهاني دوم آغاز شد. به دنبال اين شكست‏ها، روس‏ها در جبهه شرق، دست به تعـ*رض شديدي زدند و تا خاك آلمان و متصرفات اين كشور در شرق اروپا پيش رفتند. در جبهه غرب نيز حملات متفقين با كمك ارتش امريكا شدت گرفت و بدين ترتيب در اواخر سال 1944م، پيشروي ارتش متفق در دو جبهه به طرف آلمان ادامه يافت. از اوايل سال 1945م متفقين از غرب و روس‏ها از شرق وارد برلين شدند. در اين حال هيتلر خودكشي كرد و بسياري از سران حزب نازي دستگير شدند. بدين ترتيب با شكست كامل آلمان، جنگ جهاني دوم به پايان رسيد. اين جنگ در حدود 55 ميليون كشته و خسارات بسيار زيادي در جهان بر جاي گذاشت.

1954 - پایان استعمار فرانسه در شبه جزيره هند و چين

هفتم ماه مي ۱۹۵۴ داوطلبان مسلح ويتنامي مركب از كمونيست ها و ناسيوناليست ها با هدايت ژنرال وو نگوين جياب (نويِن جاپ) Vo Nguyen Giap، نابغه جنگ هاي ميهني و نامنظم، دژ «دين - بين فوDien Bien Phu» را گشودند و هزاران تن از ورزيده ترين افسران و سربازان فرانسه را به اسارت گرفتند و به استعمار فرانسه بر وطن خود و سراسر شبه جزيره «هندوچين» پايان دادند.

جياب متولد 1911 قبلاً يك دبير تاريخ در دبيرستان ها بود. وي در طول چهار دهه يكي پس از ديگري؛ سه قدرت ژاپن، فرانسه و آمريكا را به زانو درآورد. جياپ در 102 سالگي همچنان به ويتنامي ها (دولت ويتنام) اندرز مي دهد.

Vo Nguyen Giap

2000 - ولادمیر پوتین رسما به عنوان رئیس جمهور روسیه آغاز به کار کرد.

زادروزها

۱۷۱۱ - زادروز دیوید هیوم فیلسوف اسکاتلندی و از پیشروان مکتب تجربهگرایی
۱۸۳۳ - زادروز یوهانس برامس آهنگساز و پیانیست آلمانی دوره رمانتیسیسم

پیوتر ایلیچ چایکوفسکی

۱۸۴۰ - زادروز پیوتر ایلیچ چایکوفسکی آهنگساز سرشناس روس
۱۸۶۱ - رابیندرانات تاگور شاعر، نویسنده، نقاش و آهنگساز بنگالی و برنده جایزه نوبل ادبیات

رابیندرانات تاگور

۱۸۶۷ - زادروز ولادیسلاو ریمونت رماننویس لهستانی و برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۲۴
۱۸۹۲ - زادروز یوسیپ بروز تیتو رئیس جمهور یوگسلاوی

ولادیسلاو ریمونت

درگذشتها

۹۷۳ - درگذشت اتوی یکم پادشاه آلمان، ایتالیا و دوک زاکسن
۱۸۲۵ - درگذشت آنتونیو سالیری نوازنده و موسیقیدان ونیزی

اتوی یکم

۱۸۴۰ - درگذشت کاسپار داوید فریدریش نقاش منظرهپرداز آلمانی و از پیشگامان جنبش رمانتیسیسم
۱۹۳۲ - درگذشت پل دومر چهاردهمین رئیس جمهور فرانسه

کاسپار داوید فریدریش

۱۹۴۱ - درگذشت جیمز فریزر منتقد اسطورهگرای انگلیسی
۲۰۱۱ - درگذشت ویلارد بویل فیزیکدان کانادایی، برنده جایزه نوبل فیزیک سال

ویلارد بویل

۱۳۹۱ - درگذشت ایرج قادری، کارگردان، فیلمنامهنویس و بازیگر سینمای ایران

ایرج قادری

*SAmirA · 2015/05/08

[h=1]18 اردیبهشت - 8 مِی؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]
رویداد ها:

2001 - کشف آبراه خشايارشا در يونان

هشتم ماه مي سال ۲۰۰۱ گروه باستان شناسان انگليسي، ايتاليايي و يوناني اعلام كردند كه آبراه خشايارشا را كه در سال ۴۸۰ پيش از ميلاد در خاك يونان ساخته شده بود كشف كرده اند. [كساني كه خبر اين كشف و جزئيات اين اقدام خشايارشا را در رسانه هاي غرب ديده بودند متوجه شده اند كه مضمون فيلم «300» ساخت سال 2006 جعلي ونادرست بوده است. در حمله نهايي به نيروهاي لئونيداس پادشاه اسپارت در ترموپيل در همان سال و پيش از ساخته شدن اين آبراه، هزار مرد پكتيايي از ارتش ايران شركت داشتند. اين مردان از ايالت كوهستاني پكتياي ايران خاوري بودند كه جمعيت زيادي نداشت و امروز هم كه در افغانستان واقع شده است به علت كوهستاني بودن كم جمعيت است. به علاوه، بكار بردن دهها هزار نيرو در تنگه ترموپيل، امكان پذير نبوده است و مغاير فرضيه هاي نظامي ژنرال كلازويتس آلماني است].

تصوير مجسمه نيمتنه خشايارشا

خشايارشا [پسر آتوسا دختر کوروش بزرگ که نام او در غرب Xerxes نوشته مي شود] در جريان لشكركشي خود به اروپا، براي تسهيل عبور كشتي هاي نظامي ايران از يك سوي شبه جزيره به سوي ديگر آن، آن آبراه را ساخته بود كه به مروز زمان در زير خاك پنهان شده بود. باستانشناساني كه اين آبراه را كشف كرده اند گفته اند كه مهارت مهندسان آن زمان در ساختن اين آبراه دست كمي از امروز نداشته است.

عرض آبراه در قسمت زيرين كمتر از بالا بوده و دو كشتي به راحتي از كنار هم مي توانستند عبور كنند. طول اين آبراه 1600 متر و عرض آن در بالا 34 متر بوده است.

خشاريارشا متولد سال 519 پيش از ميلاد در سال 486 پيش از ميلاد بر جاي پدرش داريوش بزرگ نشست و تا زمان مرگ (سال 465 پيش از ميلاد) به مدت 21 سال پادشاهي کرد. او بود که عنوان شاهنشاه را براي پادشاهان ايران رسمي ساخت و شاهنشاه در آن زمان يعني رئيس ملل. کوروش بزرگ خودرا رئيس = بزرگ جامعه مشترک المنافع = ملل مي دانست. وي معتقد به اتحاد ملل و وجود يک داور و حاکم ارشد بود که ناظر بر روابط اين ملل (ملل متحده) باشد و حرف آخر را بزند.

رليف (تصوير سنگ تراشيده) خشايارشا

کتيبه خشاريارشا در منطقه وان (ترکيه امروز)

930 - درگذشت شاه اسماعيل صفوی و جلوس شاه طهماسب

شاه اسماعيل صفوي در رجب سال 930 ق هنگامي كه عازم قفقاز بود بيمار شد و در نوزدهم اين ماه در نزديكي سراب جان سپرد. در آن زمان او 38 ساله بود و 24 سال از پادشاهي وي مي‏گذشت. جسد اسماعيل اوّل را به اردبيل آورده و در آرامگاه شيخ صفي الدين اردبيلي به خاك سپردند. او محبوب مردم ايران بود. شاه اسماعيل به محض آنكه بر تخت سلطنت نشست، مذهب تشيع را در كشور، كيشِ رسمي قرار داد و دولتي نيرومند به وجود آورد. پس از مرگ شاه اسماعيل، پسرش طهماسب اول كه يازده سال داشت بر اريكه‏ي قدرت تكيه زد.

شاه اسماعيل صفوي

1527 - ادامه غارت شهر «رم» و توقف موقت رُنسانس

غارت شهر «رم» که از ششم ماه مي سال 1527 آغاز شده بود در اين روز (هشتم مي) شدت بيشتري يافته بود. اين تاراج توام با تجـ*ـاوز به بانوان و تخريب، تا شانزدهم ماه مي ادامه يافت. شهر «رم» ششم ماه مي در برابر هجوم مِرسنِرهاي اعزامي از جانب پادشاه آلمان و اسپانيا سقوط كرده بود. اين پادشاه با فرانسه و انگلستان رقابت داشت. چون دولت فرانسه خودرا مكلف به حراست از دستگاه پاپ مي دانست، مرسنرهاي اعزامي پادشاه آلمان در صدد تصرف شهر رم و مقرّ پاپ برآمده بودند. 15 هزار مرسنر آلماني به دليل اين كه پروتستان بودند علاوه بر شهر رم، واتيكان را هم غارت، به آثار هنري آن (نقاشي ها) آسيب زدند و قسمتي از آنجارا به اصطبل اسبهاي خود تبديل كردند. مورخان نوشته اند كه با غارت شهر رم، ادامه رنسانس كه از ايتاليا آغاز شده بود تا مدتي متوقف شد.

1794 - انقلاب فرانسه «لاوازيه» پدر شيمي نوين را گردن زد!

هشتم ماه مي 1794 ـ دوران انقلاب فرانسه و زمان اقتدار ربسپير Robespierre معروف به دوران حکومت ترور = Reign of Terror ـ آنتوان لاوازيه Antoine Lavoisier كه به پدر شيمي نوين (شيمي تجربي) معروف است به حكم يك دادگاه انقلاب با گيوتين گردن زده شد!. اشتباه لاوازيه اين بود كه پس از كسب شهرت علمي وارد سياست شده بود و در سال 1791 عمل دولت وقت (رژيم پادشاهي) را در افزايش مالياتها به منظور رفع دشواري هاي دولت تاييد كرده بود. افزايش ماليات يكي از علل انقلاب بود، و مخصوصا كشاورزان از اين عمل به خشم آمده بودند.

Antoine Lavoisier

لاوازيه (متولد 26 آگوست 1743) هنگام اعدام شدن 51 ساله بود. وي قبلا راه تهيه آب از تركيب دو گاز اكسيژن و هيدرژن را به دست آورده بود و همچنين ثابت كرده بود كه حيات، بدون اكسيژن غير ممكن است. نام هاي «اكسيژن» و «هيدرژن» را لاوازيه بر اين دو گاز گذارده است. وي همچنين به تنظيم سيستم متريک و دسته بندي عناصر شيميايي کمک کرده بود. اتهام او خيانت به وطن اعلام شده بود. اين اتهام را «ژان پل مارا J. P. Marat» که بعدا در حمام خانه اش به دست يک بانو ترور شد به لاوازيه وارد کرده بود.

1886 - جان پمبرتون، داروشناس آمریکایی، نوعی نوشیدنی با نام کوکاکولا ساخت.

جان پمبرتون

1817 - كشف بيماري پاركينسون

بيماري پاركينسونز به اسم Dr. James Parkinson دكتر جيمز پاركينسون (متولد 11 اپريل1755 ـ متوفي در 21 دسامبر 1824) است كه هشتم ماه مي سال 1817 از آن نام بُرد و گفت كه يك بيماري مزمن مربوط به سلسله اعصاب است. علائم اوليه آن به گونه اي است كه ممكن است دكتر تشخيص بيماري ديگري را بدهد و اين علائم كه با بيماري هاي ديگر مشابه است از اين قرارند:

خيرگي در نگاه كردن يعني كمتر از گذشته پلكها را به هم زدن، حركت يك دست بيش از دست ديگر، هنگام ايستادن كمي خميده به نظر آمدن، هنگام راه رفتن اندكي كشيده شدن يك پا به زمين، احساس منجمدشدن يك شانه (حركت آن سخت و دردآور مي شود)، نرم شدن تكلم (از دست دادن زمختي صوتي هميشگي)، گهگاه حركت غيرارادي بعضي از اندامها و ....

جيمز پاركينسون

در دوران حيات دکتر پارکينسون هنوز گرفتن عکس با دوربين متداول نشده بود و عکس و تصويري از او در دست نيست. اخيرا در انگلستان، تصويري به نام جيمز پارکينسون به دست آمده که تاريخ 1839 را دارد يعني 15 سال پس از مرگ دکتر پارکينسون و بنابراين در درستي آن ترديد است. با وجود اين، ما آن را در اينجا درج مي کنيم با ذکر عبارت ترديد.
1902 - ويران شدن شهر "سن پير" فرانسه بر اثر آتشفشان
در اثر آتشفشان كوه مون پليه در جنوب فرانسه درروز هشتم مه 1902م، شهر سن پيِر كه در دامنه اين كوه قرار داشت از بين رفت. در اين فاجعه كه تنها سه دقيقه طول كشيد، سي هزار نفر جان خود را از دست دادند. آتشفشان مون پليه، سال‏ها خاموش بود و انفجار آن نيز ناگهاني بود. اين آتشفشان از سال 1902م به بعد همچنان غير فعال و خاموش است.

1361 - آزادسازي هويزه از دست مزدوران رژيم بعث عراق

در جريان عمليات بزرگ بيت‏المقدس، رزمندگان اسلام با نزديك شدن به مرزهاي بين‏المللي و استقرار در 17 كيلومتري نوار مرزي، شهر هويزه را كه از ماه‏هاي آغازين جنگ، در اشغال نيروهاي بعث بود، به محاصره خود درآوردند. علي‏رغم مقاومت فراوان دشمن، زماني كه حلقه محاصره هويزه تنگ‏تر شد، نيروهاي عراقي خود را در مهلكه‏اي دشوار يافته، اقدام به فرار و عقب‏نشيني كردند. در اين حال رزمندگان سرافراز اسلام قدم به شهر ويران شده هويزه گذاشتند و به تعقيب دشمن بعثي پرداختند. با انتشار خبر فتح هويزه، سران بعث همچون دفعات قبل، فرار از هويزه را جزو پيروزي‏هاي خود به حساب آورده و آن را عقب‏نشيني تاكتيكي عنوان كردند.

مناسبت ها:

روز جهاني صليب سرخ و هلال احمر

صليب سرخ، عنوان سازماني بين‏المللي است كه براي تسكين آلام بشري و حفظ و پيشرفت بهداشت عمومي، بر طبق موافقتنامه ژنو در سال 1864م و خاصه در نتيجه مساعي شخصي به نام ژان هانري دونان سوئيسي، تشكيل يافت. او در سال 1862م پيشنهاد كرد كه خدمت به رنجوران و زخمي‏هاي نظامي، فعاليتي بي‏طرف محسوب شود. اين پيشنهاد با استقبال انجمن‏هاي امور خيريه مواجه شد و موافقتنامه كنفرانس بين المللي ژنو در سال 1864م براي بهبود وضع مجروحان نظامي تدوين گرديد. از آن پس جمعيت‏هاي ملي صليب سرخ به وجود آمده و گسترش پيدا كرد. هم‏چنين به پاس تلاش هانري دونان، روز هشتم مه، سال‏روز تولد وي به عنوان روز جهاني صليب سرخ تعيين شد. در سال 1963م، در 88 كشور جهان، جمعيت‏هاي ملي صليب سرخ به وجود آمد كه در مقاطع گوناگون با هدف كمك متقابل و همكاري و توسعه فعاليت‏هاي مربوطه، به ويژه در زمان صلح فعاليت مي‏كرد. فعاليت صليب سرخ بين‏المللي جهاني پس از پايان جنگ جهاني دوم توسعه فراواني يافت. هم‏چنين در كشورهاي اسلامي به جاي صليب سرخ، هلال احمر به عنوان نماد اين سازمان به كار گرفته شد. در ايران، جمعيت شير و خورشيد سرخ فعاليت داشت كه پس از پيروزي انقلاب اسلامي، ايران نيز علامت هلال احمر را براي اين فعاليت پذيرفت. مطابق آخرين آمار، 126 جمعيت صليب سرخ و هلال احمر با بيش از 250 ميليون نفر عضو در سطح جهان فعاليت دارند.

زادروزها

۱۷۳۷ - زادروز ادوارد گیبون، تاریخنگار انگلیسی
۱۸۲۸ - زادروز هنری دونانت تاجر و فعال اجتماعی سوئیسی ، برنده اولین جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۰۱ به همراه فردریک پاسی

هنری دونانت

۱۸۸۴ - زادروز هری ترومن سی و سومین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا
۱۹۱۴ - رومن گاری، نویسنده و فیلمنامهنویس فرانسوی.

هری ترومن

۱۸۹۹ - زادروز فریدریش آوگوست فون هایک اقتصاددان و فیلسوف سیـاس*ـی، برنده جایزه نوبل اقتصاد سال ۱۹۷۴
۱۹۵۴ - زادروز جان میشل تالبوت خواننده و گیتاریست آمریکایی

رومن گاری

۱۹۵۵ - زادروز ملس زناوی رئیسجمهور اتیوپی و از سال ۱۹۹۵ تا زمان مرگ خود در سال ۲۰۱۲ نخستوزیر اتیوپی
۱۹۷۵ - زادروز انریکه ایگلسیاس خواننده و ترانه سرای اسپانیایی

انریکه ایگلسیاس

درگذشتها

۱۷۹۴ - آنتوان لاووازیه، شیمیدان فرانسوی.
۱۸۷۳ - درگذشت جان استوارتمیل فیلسوف ، اقتصاددان و سیاستمدار بریتانیایی

جان استوارتمیل

۱۸۸۰ - درگذشت گوستاو فلوبر نویسنده مشهور فرانسوی
۱۹۰۳ - درگذشت پل گوگن نقاش و مجسمهساز فرانسوی ، از مهمترین چهرههای سبک پسادریافتگری

پل گوگن

۱۹۳۶ - درگذشت اسوالد اشپنگلر فیلسوف بزرگ آلمانی
۱۹۸۸ - درگذشت رابرت آنسون هاینلاین نویسنده آمریکایی سبک علمی-تخیلی

اسوالد اشپنگلر

۱۳۳۰ - رشید یاسمی، از استادان و مترجمان

*SAmirA · 2015/05/09

[h=1]19 اردیبهشت - 9 مِی؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]
رویداد ها:

13 ق - نبرد يرموك بين مجاهدان مسلمان و سپاه روم

در اين جنگ، روميان سپاه عظيمي را فراهم كرده و در مقابل مسلمانان قرار داده بودند. سرانجام با جان‏فشاني سربازان اسلام، اين جنگ به سود مسلمانان خاتمه يافت و بيش از ده هزار نفر از روميان به هلاكت رسيدند و حدود سه هزار نفر از مسلمانان شهيد شدند. نقل مي‏كنند ابوسفيان در اين جنگ شركت كرده بود و وقتي كه روميان غلبه مي‏كردند مي‏گفت آفرين بر "بني الاصفر" يعني روميان.

570 - سپاه امپراتوری ایران حبشی ها را از یمن بیرون کرد

دومین هفته ماه می سال 570 ميلادي یک سپاه ارتش امپراتوری ایران به فرماندهی ژنرال «وهرز ديلمي» از خلیج فارس و با کشتی به یمن رسید. افراد اين نيرو و عموما کرمانی و سیستانی به درخواست سران قبايل يمن، به تصمیم شاه وقت دولت ساساني ايران ـ «خسرو انوشيروان به يمن فرستاده شده بودند تا ارتش اشغالگر حبشه (اتیوپی) را از آنجا برانند.

سپهبد «وهرز» پس از پياده شدن در يمن متوجه شد كه شمار نيروي اشغالگر حبشي (به فرماندهی ابرهه) بيش از سه برابر رزمندگان اوست. وي پس از كسب اطلاع از شمار نيروي حبشي ها خطاب به سربازان خود گفت: ما به اينجا آمده ايم تا متجاوز را بشكنيم و برانيم. ما براي شكست خوردن، به اسارت درآمدن، شكنجه و تحقير شدن و به صورت بـرده در بازار به فروش رفتن نيامده ايم. براي يك سرباز، مردن در ميدان نبرد به مراتب بهتر از اسارت و تحقير و عمري بردگي است. نياكان ما اين را مي دانستند كه تسليم شدن سرباز ايراني را منع اكيد كرده اند. براي احترام به اين قانون مقدس نياكان، من دستور مي دهم كه همين امروز كشتي هايي را كه با آنها آمده ايم آتش بزنند تا در برابرمان تنها دو راه داشته باشيم: پيروزي و يا مرگ. ما از حمايت مردم يمن برخوردار هستيم كه امتيازي است بزرگ. ما با تاكتيك تازه اي وارد جنگ مي شويم كه آن را طرح كرده ام و اين تاكتيك با آن چه كه شما تجربه كرده ايد تفاوت دارد. از فيلهاي جنگي نظاميان حبشي نهراسيد؛ فيل از شتر مي ترسد و ما با دوانيدن گله شتر به سوي فيلها، آنها را فراري مي دهيم و سپس پياده حبشه را ازجاي بر مي كنيم و به دريا مي ريزيم.

اسپهبد «وهرز ديلمي» پس از ايراد اين نطق براي افرادش [که در تاريخ آورده شده است]، دستور داد كه كشتي هاي نيروبر را آتش بزنند و غرق كنند تا سربازان خيال عقب نشيني و بازگشت را به ذهن خود نياورند. مورخان نظامي همين ابتکار وهرز را عامل پيروزي نوشته و افزوده اند که بايد درسي براي هر فرمانده در حالت جنگ (در منطقه جنگ) باشد.

در جنگ يمن نيروهاي اعزامي ايران پيروز شدند ، سپاه ابرهه با كشته شدن پسر او ـ مسروق ـ فراري شد و يمن تا زمان گسترش اسلام در جزيرة العرب تحت الحمايه ايران بود.

1902 - آتش نشان جزیره مارتینیک Martinique واقع در کارائیب (آنتیل کوچک) ناگهان فعال شد و تمامی جمعیت بزرگترین شهر این جزیره، جز تنی چند را نابود کرد و شهررا نیز ازمیان برد. شمار تلفات تقریبا 30 هزار تن گزارش شده است.

1927 - لغو كاپيتالاسيون در ايران

نهم ماه مي سال ۱۹۲۷ (۱۹ ارديبهشت ۱۳۰۶) كاپيتالاسيون در ايران لغو شد و از 19 ارديبهشت 1307 (درست يك سال بعد) حتي در مورد كشورهاي كاملة الوداد هم بلا اثر گرديد. (كاپيتالاسيون به معنای تسليم است و در اصطلاح قضايي به مفهوم قضاوت كنسولی ـ محاکمه و مجازات متهم در کشور خود، به جای محل وقوع جرم).

اين امتياز را دولت قاجاريه به پاره اي ازدولتها داده بود و به اين ترتيب قسمتي از حاكميت ملي را واگذار كرده بود. رسيدگي به جرائم محلي و مجازات متخّلف تكليف يك دولت حاكم مسئول در برابر اتباع كشور است و از تكليف نمي توان گذشت و آن را واگذار كرد. تکلیف از حق جداست.

1325 - تخليه كامل ايران از نيروهاي شوروي سابق پس از پايان جنگ جهاني دوم

پس از پايان جنگ جهاني دوم، ايران به شوراي امنيت شكايت كرد كه روسيه بر خلاف پيمان سه جانبه، ايران را تخليه نكرده است و در امور داخلي كشور دخالت مي‏نمايد. شوروي انتظار اين شكايت را نداشت و درخواست تاخير در رسيدگي را نمود. اما نمايندگان ايران، انگلستان و آمريكا با تعويق جلسه شوراي امنيت درباره تصميم در اين موضوع مخالف بودند. شوروي نمي‏خواست موضوع ايران جنجالي بين‏المللي عليه آن كشور باشد، بنابراين سفير شوروي در ايران كوشش زيادي براي توافق با مقامات ايراني انجام داد. در نهايت موافقت نامه‏اي در مورد تخليه ايران، نفت شمال و آذربايجان به امضاء طرفين رسيد، تا اين كه سرانجام در روز نوزدهم ارديبهشت سال 1325 ش، تخليه كامل ايران انجام گرفت.

1358 - اعدام هفت تن ديگر از مقامات حکومت پهلوی

نوزدهم ارديبهشت 1358 هفت تن ديگر از جمله يك وزير اطلاعات و جهانگردي (ارشاد) پيشين كه ازسوي قاضي شرع دادگاه انقلاب مفسد في الارض شناخته شده بودند تيرباران شدند.

در ميان اين اعدام شدگان حبيب القانيان رئيس يك انجمن يهوديان ايران و نيز رحيم علي خرم (صاحب پارك تفريحي در غرب تهران که اینک زیر نام پارک ارم بکار ادامه می دهد) نیز ديده مي شدند. در كيفرخواست القانيان آمده بود كه طبق گزارش، وي در نزديكي تل اويو در اسرائيل زمين براي خود خريداري كرده بود و در نشستي در اسرائيل، به مقامات اين كشور ازجمله موشه دايان و آباابان وزيران دفاع و خارجه قول جمع آوري پول بيشتري از يهوديان ايراني جهت كمك مالي به اسرائيل داده بود و ....

حبيب القانيان

سپهبد سعادتمند (گيلاني) معاون و سپس وزير اطلاعات و جهانگردي (ارشاد) در اواسط دهه 1340 خورشيدي يكي ديگر از اعدام شدگان 19 ارديبهشت بود. وي كه قبل از اين مشاغل، سخنگوي سازمانهاي نظامي بود متهم به اعمال اختناق و نيز كوشش در تحكيم و تثبيت رژيم پهلوي از طريق همكاري با آن دولت شده بود و به گونه اي اوامر رژيم وقت را بدون چون و چرا اطاعت مي كرد كه به تيمسار «به چشم = بله چشم» معروف شده بود!.

سعادتمند در آخرين روز حيات

يکي از اتهامات اعدام شده ديگر، دکتر محمد بقايي يزدي، اين بود که با نامزد کردن خود براي عضويت در مجلس (پارلمان) سعي در تثبيت رژيم سلطنتي (پهلوي) کرده بود. در دادگاه گفته شد که دکتر بقايي يزدي يک زمان رئيس بهداري ساواک بود و بعدا نماينده مجلس شده بود.

1992 - اشغال قره‏ باغ آذربايجان توسط جمهوري ارمنستان

پس از فروپاشي شوروي و استقلال جمهوري‏ هاي جديد آن، ارمنستان در صدد الحاق منطقه قره‏ باغ جمهوري آذربايجان به خاك خود برآمد. اين در حالي بود كه اختلافات داخلي در آذربايجان اوج گرفته بود و از طرف ديگر مردم قره ‏باغ به استقلال خود رأي داده بودند. در اين ميان، ارمنستان نيز از مردم اين منطقه كه بيشتر ارمني بودند، براي رويارويي با آذربايجان حمايت مي‏كرد. با اين حال ارمنستان در فوريه 1992م تهاجمي با هدف تضعيف جمهوري آذربايجان و تحكيم موقعيت استقلال‏ طلبان قره باغ انجام داد. نظاميان ارمنستان در جريان تجـ*ـاوز به جمهوري آذربايجان، حدود 20 درصد از خاك اين كشور به ويژه مناطق استراتژيكي كه ارمنستان را به قره ‏باغ متصل مي‏كند، اشغال كردند. با وجود برقراري آتش بس ميان دو كشور از سال 1993م اين بخش از خاك جمهوري آذربايجان همچنان در اشغال ارتش ارمنستان است و مشكل ديرينه قره‏ باغ، هنوز حل نشده است.

زادروزها

۱۸۳۷ - زادروز آدام اوپل بنیانگذار شرکت اوپل
۱۸۶۰ - زادروز جیمز بری نویسنده و نمایشنامهنویس اسکاتلندی

آدام اوپل

۱۸۷۴ - زادروز هاوارد کارتر باستانشناس و مصرشناس مشهور بریتانیایی ، کاشف مقبرهٔ توتعنخآمون
۱۸۸۳ - زادروز خوزه ارتگا یی گاست فیلسوف لیبرال و نظریهپرداز اسپانیایی و از پیشگامان رنسانس اسپانیا

خوزه ارتگا یی گاست

۱۹۳۶ - زادروز گلندا جکسون سیاستمدار بریتانیایی ، نماینده مجلس و بازیگر پیشین سینما ، برنده دوجایزه اسکار
۱۹۴۵ - زادروز یوپ هاینکس بازیکن آلمانی فوتبال باشگاه بایرن مونیخ

گلندا جکسون

1356 - زادروز عسل بدیعی، بازیگر ایرانی

عسل بدیعی

درگذشتها

۱۷۰۷ - درگذشت دیتریش بوکستههود نوازنده ارگ و آهنگساز دانمارکی
۱۸۰۵ - درگذشت فریدریش شیلر فیلسوف ، تاریخدان، نمایشنامه نویس و شاعر شهیر آلمانی

فریدریش شیلر

۱۹۳۱ - درگذشت آلبرت آبراهام مایکلسون فیزیکدان آمریکایی ، برنده جایزه فیزیک نوبل سال ۱۹۰۷
۱۹۷۷ - درگذشت جیمز جونز، نویسندهٔ آمریکایی

آلبرت آبراهام مایکلسون

۱۹۸۶ - درگذشت تنزینگ نورگای کوهنورد نپالی از اولین فاتحان اورست به همراه سر ادموند هیلاری

تنزینگ نورگای

*SAmirA · 2015/05/11

[h=1]21 اردیبهشت - 11 مِی؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]
رویداد ها:

665 - ایستادگی مازندرانی ها در برابر تعرّض عرب

در ماه می سال665 ميلادي مردم مازندران با هدف ايستادگي بهتر در برابر حملات نظامي عرب به اين استان ايران، شاپور باونديان (باونديان شاپور) از وابستگان خاندان اسپهبدان را به رياست خود (حكومت مازندران) برگزيدند. در پی این انتخاب،خراسانيان پشتيباني و اعلام آمادگي کمک کردند و شماری چشمگیر از پارسیبانان (پارسیوانانان) خراسان بزرگتر (امروزه؛ تاجیکان که در افغانستان و منطقه فرارود گسترده اند) نيز داوطلبانه برای کمک به باونديان شاپور به مازندران رفتند و آماده جنگ با عرب شدند.

خانواده باوندیان تا 65 سال پس از آن، بر مازندران حكومت كرد. در دوران حكومت ساسانيان، بيشتر افسران ارتش ايران از ميان مازندراني ها كه در ايراندوستي، دلاوري و ايستادگي زبانزد بوده اند انتخاب مي شدند و خانواده سپهبدان بيشترين افسران را به ارتش ايران عهد ساسانيان (اوج ناسيوناليسم ايراني) تحويل داده بود.

سرزمین نهاوندیان با رنگ زرد در جنوب دریای خزر مشخص است

پارسياني كه در همان قرون به هند مهاجرت كردند عمدتا از مازندران بوده اند كه به پارسیان معروفند و همچنان به ايراني بودن و نياكان خود مباهات مي كنند و فرهنگ و منش آنان را محفوظ داشته و آن را در سراسر جهان تبليغ كرده اند.

1867 - استقلال لوكزامبورگ

يازدهم ماه مي 1867 قدرت هاي اروپايي در اجلاس خود بارديگر و براي سومين بار در طول قرن نوزدهم مُهر تاييد بر استقلال دوك نشين «لوكزامبورگ» گذاردند. اين كشور دو هزار و پانصد كيلومتر مربعي با پانصد هزار جمعيت ميان فرانسه، آلمان و بلژيك قرار گرفته و با اين كوچكي، از موسسان اتحاديه اروپا و پيشگامان عضويت در «ناتو» بوده است.

لوكزامبوگ كه داراي حكومت پارلماني است (تعيين رئيس دولت از سوي پارلمان) و يك دوك (پرنس) بر آن رياست مي كند هيچيك از مشكلات كشورهاي ديگر اروپا از جمله تورم پول، بيكاري و نارضايتي عمومي و در نتيجه اعتصاب عمومي و تظاهرات خياباني نداشته است.

لوكزامبورگ در سال 963 ميلادي به عنوان يك دژ نظامي نام خودرا در تاريخ به ثبت رساند و چون در اين دژ يک نيروي نظامي چشمگير مستقر بود و امنيت را تامين مي کرد، در اطراف آن آبادي هاي متعدد ساخته شد.

نمایی از شهر لوکزامبورگ - 1867

در سال 1815 كه كنگره وين در صدد تاسيس كشورهاي كوچك در اطراف فرانسه برآمد تا ناپلئون ديگري به دنيا نياورد، به لوكرامبورگ نيز استقلال كامل داده شد و به صورت يك كشور بي طرف همانند سويس درآمد، ولي دو جنگ جهاني قرن بيستم به لوكزامبورگي ها آموخت كه قوانين و ميثاقهاي بين المللي در برابر اراده فاتحان و قدرتمداران ديوارهايي كوتاه بيش نيستند و با همين فلسفه، پس از جنگ جهاني دوم به «ناتو ـ اتحاديه نظامي بلوک غرب» پيوست و ....

1918 - بازی های دولت لندن برای تحت الحمایه کردن ایران

با پایان گرفتن جنگ جهانی اول در ساعت 11 ـ روز 11 ـ ماه یازدهم سال 1918، بلشویکی شدن روسیه در اکتبر 1917 و افتادن در باتلاق جنگ داخلی و احضار نظامیان روس از ایران در مارس 1919 و نیز از میان رفتن امپراتوری عثمانی (470 ساله و مدعی خلافت اسلامی) و افتادن بین النهرین و بخش بزرگی از متصرفات عربی آن (سراسر جزیرة العرب) به دست انگلستان، دولت لندن همه توجه خودرا به تحت الحمایه کردن ایران معطوف کرده بود. حوادث گیلان و تشکیل یک دولت در رشت، اعزام یکان های انگلیسی به غازیانِ گیلان به بهانه جلوگیری از تعرّض احتمالی بلشویک ها به مناطق ساحلی شمال ایران، وادار کردن دولت تهران به فرستادن یگان های قزّاق (نظامیان ایرانی با آموزش، سلاح و لباس روسی) به گیلان و اعدام تَنی چند از یاران میرزاکوچک خان ازجمله دکتر حشمت به تصمیم سردار معظم خراسانی استاندار اعزامی به گیلان در اپریل و می 1919، گسترش راهزنی و ناامنی بویژه در مناطق مرکزی ایران در ماه می این سال به سرکردگی رجبعلی و رضا جوزانی و ...، ترغیب بلوچ ها به دست اندازی به راهها و روستاهای کرمان و ... به دولت لندن در رسیدن به هدف خود کمک بسیار کرده بود.

وثوق الدوله

دولت لندن که وضعیت را آماده اجرای برنامه ها و سیاست های خود دید در اَمُرداد 1298 (آگوست 1919) با وثوق الدوله (حسن وثوق) رئیس الوزراء (نخست وزیر) وقت آن قرارداد معروف را امضاء کرد که به موجب آن مالیه ایران، امور آموزش و تسلیحات نیروهای مسلح ایران و ... در دست انگلیسی ها و افسران این کشور قرار می گرفت و به خواست دولت لندن، ژاندارمری ایران و نیروی قزاق یکی می شدند. در برابر، انگلیسی ها وعده داده بودند که ازسارشنامه آگوست 1907 ـ تقسیم ایران به دو منطقه نفوذ مسکو و لندن خارج شوند! ـ سازشنامه دو جانبه ای که لنین در پی پیروزی انقلاب روسیه آن را لغو کرده بود و نظامیان روسیه به کشور خود احضار شده بودند و دیگر، سازشنامه ای وجود نداشت. با کنار رفتن روسیه، انگلستان به اجرای نمایشنامه یکه تاز شدن در میدان ایران پرداخته بود.

با اجرای قول و قرارهای لندن با وثوق الدوله، ایران یک سرزمین تحت الحمایه انگلستان می شد ـ ایرانی که در طول قرن نوزدهم با مدارا کردن با لندن و مسکو و افتادن در دام دسیسه های آنها و دستاویز شدن، کوچکتر و نصف شده بود.

دولت انگلستان جریان سازش با وثوق الدوله را در نامه ای به سلطان احمدشاه (شاه جوان وقت) اطلاع داد. قرار بود قرارداد لندن با وثوق الدوله محرمانه بماند که دو روز بعد افشاء شد!، طبقه باسواد ایران را به خشم آورد بگونه ای که مجلس تحت تاثیر این خشم و اعتراض ناچار به ردّ آن گردید و دولت لندن را که همزمان، نگران گسترش نفوذ روس ها تا اقیانوس هند و این بار با سلاح ایدئولوژیک (سوسیالیسم و برابری اجتماعی ـ اقتصادی انسان) شده بود سیاست دگر آمد و ....

كارگردان سلطه انگلستان بر ايران «لُرد كرزن Lord George N. Curzon» بود [نایب السلطنه هندوستان، سپس وزير امور خارجه انگلستان و پس از آن، سالها رئيس مجلس لُردان اين کشور] كه پیش از قبول مقام دولتي؛ يک ديدار طولاني و تحقيقاتي [حقیقت یابی] از روسيه، آسياي ميانه، آسياي جنوبي و ايران به عمل آورده بود و نظرات خودرا در چند کتاب منتشر ساخته که دو کتاب او مربوط به ايران است. وی نظر داده است که خاور میانه و آسیای جنوبی بايد در کنترل ـ مستقیم و یا غیر مستقیم ـ انگلستان باشد.

لُرد کرزن (تلفظ آن در ایران؛ گرزن)

کرزن Curzon (متولد 1859 و متوفي در 1925) ايران را يک منطقه کليدي توصيف کرده که نبايد از کنترل ـ بی واسطه و با واسطه انگلستان خارج باشد و دست کم جنوب آن [کرمان، فارس و خوزستان]، تا از جهانگشايي مسکو در مناطق جنوب و هندوستان جلوگيري شود. وي که كارشناس آسیای جنوبی و غربی بود درباره اهميت تنگه هرمز و جزاير آن مطالبي در کتاب هاي خود نوشته که اين مطالب و توضيحات بعدي او در آن باره و دادن خط به غربی ها، تا به امروز مسئله ساز بوده است. کرزن که در آسياي ميانه از کوههاي پامير (واقع در مرز شرقی تاجیکستان) نيز ديدن کرده بود، اين منطقه را کليد اروپا و آسيا خوانده و ناحيه اي از آسياي ميانه را که امروز جمهوري تاجيکستان است بسيار حساس و استراتژيک توصيف کرده که در کنترل هر قدرت که باشد بر آسياي جنوبي و آسياي غربي مسلط خواهد بود. [پکن اخیرا به نام منطقه جاده ابریشم می خواهد در آن نفوذ کند و طبق قرارداد هشتم ماه می 2015 با پوتین، مساعی خودرا با تلاش های اوراسیایی روسیه پیوند داده است]. کرزن با همین تفکّر، طرح تحت الحمايه كردن ايران [قرارداد 1919 معروف به وثوق الدوله] را تهيه كرده بود و ....

به باور تاریخ نگاران معاصر، تصرف جزیرة العرب (پس از شکست نظامی عثمانی در جنگ جهانی اول) و تقسیم آن به چند کشور و امارت ازجمله عراق، اردن، سعودی، کویت، قطر و ... از طرح های کرزن بوده است. کرزن ایجاد باقیمانده ایرانزمین (ایرانی کنونی) به یک کنفدراسیون (اصطلاحا؛ ممالک محروسه ایران) را مطرح ساخته بود که کمونیست شدن روسیه این طرح را به بایگانی فرستاد زیراکه نفوذ ایدئولوژیک در قطعات کوچک آسان تر است.

مسئله سازي کرزن تنها براي مشرق زمين نبود، وي در پي جنگ جهاني اول و شکست نظامی آلمان و ازمیان رفتن امپراتوری های اتريش و عثمانی و فرورفتن روسيه در يک جنگ داخلي (جنگ سرخ و سفید)، مرز لهستان با روسيه را پيشنهاد کرد که به «خط کرزن» معروف شد و همين خط سبب شد که پس از قدرت گرفتن هیتلر و تعرّض آلمان به لهستان، روسيه شوروي وارد عمل شود و لهستان ميان آن کشور و آلمان قسمت گردد. لهستان پيش از سال 1918 وابسته به روسيه بود. نشست فاتحان جنگ جهاني اول در ورساي فرانسه بخشي از پروس آلمان را به لهستان داد که همين عمل باعث تعرّض آلمان در سپتامبر 1939 به لهستان و آغاز جنگ جهانی دوم شد. پروس بخش قدیمی و امپراتورساز آلمان بود.

این نظریه کَرزُن که خاور میانه و آسیای جنوبی بايد در کنترل ـ مستقیم و یا غیر مستقیم ـ انگلستان باشد یک پالیسی دولت لندن شده است و از عُمر آن بیش از یک قرن می گذرد. لندن در دهه های اخیر، نخست اجرای این پالیسی را با واشنگتن شریک و سپس (با نظارت خود) به دست آن سپرده است. با پیروزی حزب محافظه کار در انتخابات ماه می 2015 انگلستان، ممکن است که مداخله لندن در اوضاع خاورمیانه و آسیای جنوبی در مواردی آشگارتر شود.

وثوق الدوله كه در زمان رئيس الوزرايي خود با دريافت رشوه نقدي از انگلستان با امضاي قرارداد ننگ آور سال 1919 و تحت الحمايه انگلستان شدن ايران موافقت كرده بود پنجم بهمن 1329 (ژانویه 1951) در 78 سالگي درگذشت. وي با وجود اعتراف به گرفتن رشوه و پس دادن آن پول به خزانه دولت، بعدا هم [در دوران سلطنت رضاشاه که بسیاری از مقامات دولتی همان قدیمی های دوران قاجارها و نزدیک به دولت لندن بودند] داراي مقام دولتي و ازجمله رئيس فرهنگستان ايران شده بود!. سیاست لندن پس از قرارگرفتن آن بر حفظ یکپارچگی ایران ـ به دلیل افتادن امپراتوری روسیه در دست کمونیست ها ـ بود که به کودتای ژنرال رضاخان انجامید. لندن می دانست که تنها با زنده کردن ناسیونالیسم ایرانی به شکلی محدود می شود گسترش سوسیالیسم مارکسیستی (جهان وطنی) را به جنوب سدّ کرد و نظام مارکسیستی روسیه تا اواخر دهه 1990 ادامه داشت.

1949 - روزي كه «سيام» شد «تايلند»

كشور قديمي و هميشه مستقل «سيام» واقع در منطقه جغرافيايي «هندوچين» 11 ماه مي سال 1949 بارديگر به «تايلند» تجديد نام داد. سيام بيست و سوم ژوئن 1939 به تايلند تغيير نام داده بود. Thailand واژه اي است که در مکالمات و مکاتبات بين المللي بکار مي رود . مردم اين کشور وطن خودرا به گونه اي ديگر تلفظ مي کنند. 75 درصد جمعيت 67 ميليوني تايلند از تبار «تاي Tai» هستند که در زبان اين كشور به مفهوم «آزاد، آزادي و مردم» است. کشور سيام به صورت يک قلمرو از سال 1238ميلادي و پس از فروپاشي امپراتوري خمر Khmer به وجود آمده و در اين مدت مستعمره و تحت الحمايه دولت ديگر نبوده است.

تايلند كه ميان كامبوج، لائوس، ميانمار، مالزيا و خليج سيام واقع شده و داراي 513 هزار کيلومتر مربع وسعت است از 21 دسامبر 1941 و در طول جنگ جهاني دوم متحد ژاپن بود، به آمريکا، انگلستان و فرانسه اعلان جنگ داد و سپس در طول جنگ ويتنام و بعد از آن در رديف دوستان آمريكا قرار گرفت. گفته شده است که هدف از اتحاد تايلند با ژاپن به دست آوردن برخي اراضي خود از استعمار فرانسه و انگلستان بود.

مردم تايلند داراي فرهنگ بودايي ـ هندي هستند. 14تا 15 درصد تايلندي ها چيني تبار و حدود چهار درصد مالايايي تبار و مسلمانند و مسلمانان در جنوب تايلند (مجاور مرز مالزيا) زندگي مي كنند. با اين كه مالزيا داراي نفت نيست، درآمد سرانه مردم آن بيش از 9 هزار دلار در سال است. درآمد اين کشور که به تازگي صنعتي شده عمدتا از توريسم است.

1942 - Go Down Moses مجموعه داستان های کوتاه «ویلیام فاکنِر» انتشار یافت. به باور نقدنگاران، هدف این داستان نگار شهیر مقایسه بردگی سیاهان در آمریکا با بردگی یهودیان در مصر باستان بوده است.

1958 - روزي كه خسرو روزبه ـ چه گواراي ايراني ـ اعدام شد

21 ارديبهشت سال ۱۳۳۷ (ماه مي سال 1958) به حكم محكمه نظامي و تأييد شاه، «خسرو روزبه» سرگرد كمونيست و از اعجوبه هاي تاريخ معاصر ايران اعدام شد. پس از انقلاب کوبا و گزارش کارهاي دکتر چه گواراي آرژانتيني، نويسندگان «خسرو روزبه» را به دليل مشابهت مبارزات، چه گواراي ايراني نوشته اند.

وي در تيرماه ۱۳۳۶ و سالها پس از فرار و ادامه فعاليت به صورت زير زميني، در خانه اي در خيابان سيروس جنوبي (محله بازارچه اسماعيل بزاز) به دام مأموران افتاده بود. با وجود اين، دست به فرار زده بود ولي در جريان فرار، هنگام بالارفتن از تير برق خیابان هدف گلوله قرار گرفته، مجروح و دستگير شده و مدتها در زندان تحت درمان بود. سرگرد روزبه قبلا هم بارها دستگير و از دست مأموران فرار كرده بود.

خسرو روزبه

عمليات خارق العاده او سالها نقل محافل بود به گونه اي که او را مشهور خاص و عام ساخته است. وي در عين حال يك رياضيدان و نابغه نظامي بود و تاليف او درباره خمپاره و توپ سالها كتاب درسي مدارس نظامي ایران بود. خسرو به سوسیالیسم و تساوي اقتصادی ـ اجتماعی مردم وفاداري خاص داشت ولي بارها اصرار كرده بود كه كمونيسم را در ايران «مزدكيسم» بنويسند زيرا كه ايرانيان نخستين فرضيه پردازان آن بودند که نشانه تمايل او به احساسات ناسيوناليستي است. وي در طول محاكمات خود گفته بود كه اين شاه (پهلوي دوم)، آن چنان بي جرأت، ترسو و مرّدد است كه سرانجام ايران را به چاه خواهد انداخت. اين شاه فردي دورانديش نيست و بنابراين شرط لازم براي رياست کردن را ندارد. او شاهِ «اين نيز بگذرد!» و «چه فردا شود فکر فردا کنيم!» است همان تفکر و سياستي که اربـاب پير مي خواهد. [منظور؛ دولت لندن است].

1967 - دادگاه جهاني برتراند راسل براي محاكمه مقامات دولت آمريكا

يازدهم ماه مي ۱۹۶۷ يك دادگاه جهاني كه به ابتكار و رياست برتراند راسل فيلسوف و رياضيدان بلندآوازه انگليسي در شهر استكهلم تشكيل شده بود پس از ۹ روز رسيدگي، چند تن از مقامات دولت وقت آمريكا را كه بدون ضرورت منطقي به جنگ ويتنام ادامه مي دادند مجرم جنگي شناخت.

برتراند راسل

اين دادگاه در صدور حكم خود به قانون اساسي آمريكا كه هرگونه جنگ غير ضروري را رد و منع كرده است نيز استناد كرده بود. از آن پس بارها از اين ابتكار «برتراند راسل» استفاده شده است. بعدا سازمان ملل با ايجاد دادگاهي از اين دست موافقت كرد و چنين دادگاهي در لاهه تاسيس شده است. در بروكسل نيز دادگاهي از اين دست وجود دارد [دادگاه شوراي اروپا].

1298 - اعدام دكتر حشمت از ياران ميرزا كوچك خان جنگلي

دكتر ابراهيم حشمت الاطباء، يكي از مردان آزاده، خدمتگزار و نيك نامي بود كه در جنبش مشروطيت از مجاهدين صديق و در قيام جنگل از سران فداكار و نزديك به ميرزا كوچك خان جنگلي بود. وي در جريان نهضت جنگل، به واسطه خدمات پزشكي‏اش، محبوبيت زيادي در لاهيجان كسب كرده بود و در آنجا يك گروه چند صد نفري به نام نظام ملي گرد آورده بود. وي پس از مدت‏ها كه به همراه نهضت جنگل مشغول مبارزه بود، از جانب مقامات نظامي دولت، به تسليم دعوت شد. مقامات نظامي براي دكتر امان نامه‏اي در پشت جلد قرآن نوشتند و براي او ارسال كردند.

دكتر حشمت نيز كه به مباني ديني ايمان داشت، سوگند مقامات نظامي را باور كرد و به همراه 270 نفر از مجاهدين تحت فرمانش، خود را به قزاقان تسليم نمود اما بدرفتاري فرماندهان نظامي، در همان لحظات اوليه، دكتر را متوجه اشتباهش نمود. پس از مدت كوتاهي جلسه محاكمه نظامي ترتيب داده شد و بدون اينكه حق دفاعي براي دكتر حشمت قائل شوند، حكمي را كه از پيش انشا نموده، قرائت و دكتر را به اعدام محكوم ساختند. سرانجام دكتر حشمت در روز 21 ارديبهشت 1298 ش برابر با يازدهم شعبان 1337 ق در رشت به دار آويخته شد و در همان شهر مدفون گرديد.

1376 - نخستین شکست گری کاسپارف روسی از یک ابررایانه.

جدال گری کاسپاروف با رایانه

زادروزها

۱۸۸۸ - زادروز ایروینگ برلین آهنگساز و ترانه سرای آمریکایی
۱۹۰۴ - زادروز سالوادور دالی نقاش فراواقعگرای اسپانیایی

سالوادور دالی

۱۹۰۶ - ژاکلین کاکرن از نخستین زنان خلبان نیروی هوایی آمریکا.
۱۹۱۶ - زادروز فرنگیس یگانگی بنیان گذار و نخستین مدیرعامل سازمان صنایع دستی ایران

فرنگیس یگانگی

۱۹۱۶ - زادروز کامیلو خوزه سلا نویسنده و شاعر اسپانیایی ، برنده جایزه نوبل ادبیات ۱۹۸۹
۱۹۱۸ - زادروز ریچارد فاینمن فیزیکدان آمریکایی، برنده جایزه فیزیک نوبل ۱۹۶۵

ریچارد فاینمن

۱۹۲۴ - آنتونی هویش، ستارهشناس رادیویی بریتانیایی.
۱۹۳۰ - زادروز ادسخر دیکسترا دانشمند هلندی علوم رایانه ، برنده جایزه تورینگ سال ۱۹۷۲

ادسخر دیکسترا

۱۹۸۴ - زادروز آندرس اینیستا فوتبالیست اسپانیایی
۱۲۷۴- جیدو کریشنامورتی، عارف، متفکر، نویسنده و سخنران مشهور هندی

آندرس اینیستا

۱۳۶۲- صمد نیکخواه بهرامی، بسکتبالیست ایرانی

صمد نیکخواه بهرامی

درگذشتها

۹۱۲ - لئوی ششم، امپراتور بیزانس
۱۹۷۶ - درگذشت آلوار آلتو بزرگترین معمار فنلاند و از بنیانگذاران معماری مدرن

آلوار آلتو

۱۹۸۱ - درگذشت باب مارلی خواننده صاحب سبک رِگِی، ترانهسرا، نوازنده گیتار و فعال اجتماعی
۲۰۰۱ - درگذشت داگلاس آدامز نویسنده انگلیسی ، خالق " کتاب راهنمای مسافران کهکشان"

باب مارلی

۱۳۰۴ - غازان پسر ارغون، ایلخان مغول
۱۲۵۰- جان هرشل ستارهشناس انگلیسی

داگلاس آدامز

۱۳۴۲- هربرت اسپنسر گسر، پزشک آمریکایی و برندهٔ نوبل پزشکی ۱۹۴۴ در ۷۵ سالگی
۱۳۶۰- اود هسل، شیمیدان نروژی و برندهٔ نوبل شیمی ۱۹۶۹ در ۸۳ سالکی

غزاله علیزاده

۱۳۷۵- غزاله علیزاده، داستاننویس ایران، پس از مدتی که با بیماری سرطان دست و پنجه نرم میکرد، خودکشی کرد.

*SAmirA · 2015/05/12

[h=1]22 اردیبهشت - 12 مِی؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

رویداد ها:

23 پیش از میلاد : «صلح رومي» برضد امپراتوري ايران

طبق پيوستي كه بر تاريخ روم تاليف «ليوي = تيتوس ليويوس Titus Livius» مورخ اين كشور در سده يكم پيش از ميلاد نوشته شده است، «اگوستوس Gaius Julius Caesar Augustus» امپراتور روم 12 ماه می سال 23 پيش از ميلاد (و اين تاريخ بعدا پس از تبديل و احتساب تقويم ها به دست آمده است) اعلام كرده بود كه دولت روم يك دولت تجاوزگر نيست و جنگهايي را كه به آن دست مي زده است به منظور تامين صلح بوده و «آزاديبخش» بايد بشمار آيند! و دستور داده بود كه رويدادنگاران ارتش روم كه وقايع روزانه فعاليتهاي نظامي را ثبت مي كردند و هر مورد آن «وقعه» خطاب مي شد از آن پس اين نكته را از نظر دورندارند و وقايع را طوري ننويسند كه نشان دهد روميان تجاوزگر و توسعه طلب بوده اند [که نخستین سانسور قلم بشمارآورده شده است]، ما دولت تيسفون (ايرانيان و به نوشته روميان، پارتيان) نيستيم كه از سلطه گري دست بر نمي دارد! و .... از آن پس، عبارت صلح رومي (پاكس روماناPax Romana) وارد تاريخ شد و مورخان عهد امپراتوري اين كشور، تجاوزات؛ جنگها و اشغالگري هاي روم را «خدمت و فداكاري به خاطر صلح ـ و يک وظيفه جهاني!» مي نوشتند.

Augustus

پس از شكست هاي نظامي شديد سال هاي ۲۳۸، ۲۴۴ و ۲۶۰ ميلادي از ايران (زمان اردشير ساساني و پسرش شاپور) و از دست دادن دو امپراتور در اين جنگ ها و سپردن تعهد پرداخت باج و خراج به ايران، سران روم در نشست چند هفته اي ماههاي اپریل و می سال261 ميلادي كه در آن استراتژي و پاليسي روم تنظيم شد بارديگر «صلح رومي» و دفاع از آزادي ساير ملل!، به ويژه ملل كوچك به ميان آمد و تاييد شد. به موجب اين سياست، جنگ و تعـ*رض هم البته اگر از جانب روم (ايتاليا) باشد نوعي صلح است!. «تاريخ»، مصرف عبارت «صلح رومي» را كه ادامه دارد در هر زمان به طرز و گونه اي ثبت كرده است و در دهه آخر قرن بيستم و دهه يکم قرن 21 تحت عناوين «برقراري دمكراسي، جلوگيري از گسترش سلاحهاي كشتار جمعي، ريشه كني تروريسم و ...».

Livy مورخ روم باستان

420 - اهميت پرچم ايران باستان در ميدان جنگ و براي سرباز ايراني

تئودوسيوس دوم امپراتور روم ۱۲ مه سال ۴۲۰ ميلادي در آخرين ديدار خود با افسران واحدهاي ارتش اين كشور كه عازم جنگ با ايران بودند به آنان توصيه كرد كه پس از رو به رو شدن دو ارتش و آغاز زد و خورد، بهترين هنگ رومي را مأمور تصرف پرچم ايران كنند و تأكيد كرد كه با تصرف پرچم، سربازان ايران روحيه خود را از دست خواهند داد كه عاملي است مهم به سود ما.

مورخ ارتش روم كه در اين جلسه حضور داشت و بعدا ناظر صحنه هاي اين جنگ ايران و روم بود كه دو سال طول كشيد نوشته است كه در جريان جنگ، نيروهاي رومي بارها كوشيدند تا پرچم ايران را به دست آورند، ولي موفق نشدند. اين مورخ سپس به توصيف اين پرچم و روش محافظت از آن پرداخته و نوشته است: ابعاد پرچم ايران (درفش كاويان) هفت متر در پنج متر است (اندازه ها بعدا به نظام متريك محاسبه شده است)، بر بالاي آن نقش يادآوري اهورا مزدا (فروهر) قرار دارد، علامت برجسته پرچم با نخ هاي سيم و زر و گوهرهاي گرانبها (ياقوت و ...) دوخته شده و اين گوهرها به گونه اي قرار گرفته اند كه اشعه آفتاب را تا مسافتي دور منعكس مي كنند. اين پرچم در جريان جنگ روي يك تپه يا زمين مرتفع قرارداده مي شود و سه رديف سرباز نيزه دار بلند قامت دايره وار از آن محافظت مي كنند.

درفش کاويان

جنگي كه از آن ياد شد در سال ۴۲۲ ميلادي با امضاي يك پيمان صلح ميان دو ابر قدرت وقت پايان گرفت. بايد دانست كه پرچم ملي ايران باستان تنها يك بار تصرف شد و آن در جريان جنگ قادسيه در نوامبر سال 637 ميلادي بود. با ازدست رفتن پرچم، امپراتوری ساسانیان نیز ازمیان رفت.

1812 - قتل نخست وزير انگلستان در پارلمان

«اسپنسر پرسوالSpencer Perceval» نخست وزير 50 ساله انگلستان و پدر شش پسر و شش دختر يازدهم ماه مه 1812 در تالار انتظار مجلس نمايندگان اين كشور به دست يك مرد ورشكسته به نام «جان بلينگامJohn Bellingham» كشته شد. جان كه بر اثر بدي اوضاع اقتصادي كه نتيجه درگيري انگلستان با ناپلئون در جنگها و نيز تحريم اقتصادي انگلستان از سوي فرانسه و دوستان فرانسه بود، سرمايه خود را از دست داده و ورشكست شده بود براي دادن عريضه به نخست وزير به مجلس رفته بود كه در آنجا به قتل پرسوال دست زد.

با اين كه عده اي شهادت داده بودند كه جان به علت ورشكستگي دچار حالت خشم و حواس پرتي شده بود، دادگاه توجه نكرد و وي اعدام شد. دهها سال بعد، نوه پرسوال كه تاريخ خوانده بود بيوگرافي پدربزرگ را نوشت كه باقي مانده است.

Spencer Perceval

1941 - زادروز کامپيوتر در آلمان

12 ماه مه سال 1941 (دوران جنگ جهاني دوم) كنراد زوس Konrad Zuse دانشمند آلماني كامپيوتري را كه ساخته بود، خودكار و توان برنامه نگاري (پروگرامينگ) داشت در شهر برلين به معرض تماشا گذارد. وي كه در دسامبر 1995 درگذشت و در رياضي ـ فيزيك دكترا داشت و در دانشگاه تدريس مي کرد در زمان اختراع كامپيوتر (ماشين حسابگر) 31 ساله بود. كنراد زوس نام ماشين اختراعي خود را «زي ـ 3» نام نهاد. كنراد به پژوهشگري ادامه داد و نخستين زبان پروگرام كردن را طراحي كرد و نامش را «پلان كالكول» گذارد. وي جزئيات طراحي اين زبان را در سال 1948 منتشر ساخت. زوس كه براي ادامه كار شركتي تشكيل داده بود سپس كامپيوتر تكميل شده خود به نام «زي ـ 4» را ساخت كه نخستين كامپيوتر بازرگاني جهان بشمار مي آيد. شركت زوس سپس با كمپاني هاي انگليسي ـ آمريكايي از جمله آي. بي. ام همكار شد، و ....

Konrad Zuse

1949 - تقسيم برلين پايتخت آلمان به دو قسمت شرقي و غربي

به موجب توافق‏هايى كه پس از جنگ جهاني دوم بين چهار دولت اشغال كننده آلمان صورت گرفت، آلمان بين اين چهار دولت تقسيم شد و برلين پايتخت آلمان نيز با اينكه در وسط منطقه اشغالي شوروي واقع بود، در اختيار چهار دولت شوروي، فرانسه، انگلستان و امريكا قرار گرفت. اما پس از چندي، اتحاد جماهير شوروي با هدف خارج كردن نيروهاي نظامي غرب از آلمان شرقي، شهر برلين را محاصره كرد و كليه راه‏هاي زميني و آبي منتهي به آن را بست. استدلال استالين اين بود كه اگر غرب خواستار تشكيل كشور آلمان غربي است، لازم نيست به حضور خود در آلمان شرقي ادامه دهد. اما استدلال مي‏كرد كه چون چكسلواكي در دست شوروي است و نروژ نيز در معرض خطر قرار دارد، بنابراين اگر سه دولت ديگر، از آلمان شرقي و برلين عقب‏نشيني كنند، به معناي سقوط آلمان غربي خواهد بود.

لذا هاري ترومن، رئيس جمهور وقت امريكا تصميم گرفت محاصره برلين را بشكند. در اين ميان، شوراي امنيت ملي امريكا نيز با هدف جنگ مقابله با شوروي، دو گروه از بمب‏افكن‏هاي خود را كه حامل بمب‏هاي هسته‏اي بودند، به انگلستان اعزام كرد. در اين ميان، پيمان آتلانتيك شمالي، ناتو در چهارم آوريل 1949م تشكيل شد و امريكا با شكستن محاصره برلين، تا آستانه جنگ با شوروي پيش رفت. ادامه اين بحران در نهايت به تقسيم برلين به دو قسمت شرقي و غربي در دوازدهم مه 1949م انجاميد. از ديگر پيامدهاي اين بحران، تقسيم آلمان به دو كشور آلمان غربي در 23 مه و آلمان شرقي در 7 اكتبر آن سال بود. در اين ميان هر چند برلين بين شوروي و سه دولت ديگر به دو قسمت تقسيم گرديد ولي با ساخت ديوار معروف برلين در 17 اوت 1961م، جدايي شرق و غرب بيش از پيش شدت گرفت. برلين تا سال 1989م همچنان دو نيمه بود و در نهايت در نهم نوامبر اين سال، باتخريب ديوار برلين، پايتخت آلمان يك‏پارچگي خود را به دست آورد.

1953 - زادروز بمب هيدرژني

12 ماه مه 1953 زادروز بمب هيدرژني است و دارندگان آن عمدتا روسيه، آمريكا و چين هستند. ترومن رئيس جمهوري وقت آمريكا 31 ژانويه 1950 پس از اطمينان از اتمي شدن روسيه، دستور تهيه بمب هيدرژني را بر پايه فعل و انفعالي كه حرارت خورشيد ناشي از آن است يعني ادغام هسته هاي اتم هيدرژن سنگين با اتم دئوتريوم صادر كرد. به هم پيوستگي اين دو هسته نيروي وسيعي را آزاد مي كند. طبق آمار منتشره، روسها تعداد بيشتري بمب هيدرژني در زرادخانه خود دارند.

انفجار بمب هیدروژنی رومئو در ۱۵ آوریل ۱۹۵۴ در نزدیکی جزیره بیکینی در خلال عملیات قلعه

سلاح اتمي از زمان پيدايش آن يك ابزار قدرت و نيز بازدارنده از يك جنگ عمومي (جهاني) بوده است. استفاده از اين سلاح جز در اوت 1945 عملي نشد و در آن ماه آمريكا با فرو افكندن دو بمب اتمي بر دو شهر ژاپن اين دولت را مجبور به تسليم شدن كرد. در آن سال، آمريكا دارنده منحصر به فرد آن بود و پس از اين كه داشتن آن از احصار آمريكا خارج شد، ديگر عملا مورد استفاده قرار نگرفت، ولي در تهديد كردن؛ بله.

1349 - استقلال بحرين از ايران با تأييد سازمان ملل متحد

در بيست و دوم ارديبهشت ماه سال 1349 شمسي شوراي امنيت سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه شماره 278، نظرخواهي فرستاده سازمان ملل از مردم بحرين را تأييد كرد و به اين ترتيب، اين كشور جزيره‏اي، مستقل شد. فرستاده سازمان ملل به بحرين، در مدت دو هفته، از طريق گفتگو با سران قبايل و افراد صاحب نفوذ در اين كشور، به اين نتيجه رسيده بود كه بحرين مستقل شود. جزيره بحرين در خليج فارس قبل از ظهور اسلام جزو قلمرو ايران بود و با تشكيل حكومت اسلامي، تحت كنترل خلفاي مسلمان درآمد. از اوايل قرن هفتم هجري، بار ديگر به ايران ضميمه شد تا اين كه پس از چندين بار جابجايي قدرت در اين جزيره، بحرين در آستانه جنگ جهاني اول، تحت‏الحمايه انگلستان گرديد. با اين حال، ايران همواره بر حاكميت خود بر بحرين تأكيد داشت و به انگليس به خاطر اشغال بحرين اعتراض مي‏كرد. در اوايل دهه 1340 ش انگليس به دليل ناتواني در اداره مستعمراتش، تصميم به عقب‏نشيني از خليج فارس گرفت، لذا با توافق رژيم شاه، زمينه‏سازي براي يك نظرخواهي در بحرين، زير نظر سازمان ملل، براي تعيين تكليف اين جزيره فراهم شد كه به استقلال آن انجاميد و حاكميت چند قرني ايران بر بحرين در 24 ارديبهشت 1349 پايان پذيرفت.

2008 - زمینلرزه ۸ ریشتری در استان سیچوآن در چین ۶۹٬۰۰۰ کشته، ۳۷۴٬۰۰۰ زخمی و ۴٫۸ میلیون بیخانمان برجای گذاشت.

زادروزها

۱۴۹۶ - زادروز گوستاو اول پادشاه سوئد
۱۸۲۰ - زادروز فلورانس نایتینگل پرستار انگلیسی و بنیانگذار حرفه پرستاری نوین

فلورانس نایتینگل

۱۸۹۵ - زادروز جیدو کریشنامورتی نویسنده و سخنران هندی
۱۹۰۷ - زادروز کاترین هپبورن بازیگر آمریکایی سینما، تلویزیون و تئاتر، برنده چند جایزه اسکار

کاترین هپبورن

۱۹۱۰ - زادروز دوروتی هاجکین شیمی دان انگلیسی ، برنده جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۶۴
۱۹۳۷ - زادروز جرج کارلین استندآپ کمدین، منتقد اجتماعی، بازیگر و نویسنده آمریکایی ، برندهٔ پنج جایزه گرمی برای جنگهای کمدی

جرج کارلین

۱۹۷۸ - حسین رضازاده قهرمان وزنهبرداری.
۱۳۳۹- محمد رویانیان، رئیس پلیس تهران و مدیرعامل پیشین باشگاه پرسپولیس تهران.

حسین رضازاده

درگذشتها

۱۸۸۴ - درگذشت بدریخ اسمتانا آهنگساز چک
۱۹۳۵ - درگذشت یوزف پیلسودسکی سیاست مدار لهستانی

بدریخ اسمتانا

۱۹۷۰ - درگذشت نلی زاکس شاعر آلمانی ، برنده جایزه نوبل ادبیات سال۱۹۶۶
۱۹۹۴ - درگذشت اریک اریکسون روانشناس آمریکایی

نلی زاکس

۲۰۰۸ - درگذشت ایرنا سندلروا مددکار اجتماعی لهستانی
۱۳۹۱ - پرویز شهریاری، ریاضیدان، مترجم، روزنامهنگار، فعال سیـاس*ـی ایرانی

پرویز شهریاری

*SAmirA · 2015/05/13

[h=1]23 اردیبهشت - 13 مِی؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

رویداد ها:

590 - قتل بزرگمهر؛ وزير معروف و باتدبير خسروانوشيروان

مورخان اروپايي ماه مي سال 590 ميلادي را به دلايل متعدد آغاز پايان كاردودمان ساسانيان ايران نوشته اند كه يكي از اين دلايل؛ كنار گذاشتن، بازداشت و احيانا قتل مديران مجرّب و ايراندوست كشوري و لشكري بود. در اين ماه «بزرگمهر» وزير معروف و باتدبير خسروانوشيروان نيز به دستور خسروپرويز كشته شد و ايرانيان از داشتن يك مدير شايسته، مدبّر، انديشمند و ميهندوست عاري شدند.

يك سال پس از قتل بزرگمهر، خسروپرويز به توصيه دلسوزان ايران كه اسپهبد بهرام چوبين را ببخشد و اين نابغه نظامي را از دست ندهد اعتناء نكرد و در سال 594 هم نقشه قتل سپهبد بستام (بيستام، امروزه: بَسطام) ساساني را كشيد كه فرار كرد و در غربت درگذشت. در عهد خسروپروير بسياري از ژنرالهاي برجسته ايران در جنگهاي غير ضروري او كشته و يا قرباني سوء ظن وي شدند و جان باختند. مديران اداري شايسته هم از گزند او در امان نماندند، بنابراين ديگر شخصيتي باقي نمانده بود كه امپراتوري كهنسال ايرانيان را با تدبير و نيرو حفظ كند و ظرف چند دهه از هم گسيخت.

بزرگمهر

در كتاب «مديريت در ايران باستان» تاليف «تاراپور» آمده است كه از زمان تاسيس ايران واحد به دست كوروش بزرگ، رسم بود كه از مديران شايسته (نظامي و اداري) و مردان انديشه و دانش تا سالهاي پاياني عمر استفاده مي كردند و در مورد مديران امور كه گردانندگان چرخهاي امپراتوري بودند؛ زماني از كارشان (به صورت مدير و مقام) و زماني ديگر از تجربه و مغز آنان (به صورت مشاور و اندرزگو). اين رسم پسنديده پس از سلطه عرب و تا حمله مغول هم كم و بيش رعايت مي شد و امويان و عباسيان روش ها و تجربيات مديريت امپراتوري ايرانيان را بكار بستند و موفق بودند. ايلخانان مغول و اميرزادگان تيموري نيز اين روش را تا حدي دنبال مي كردند ولي با اندك سعايتي، مدير ايراني را منهدم و يا از صحنه بيرون مي انداختند و به همين دليل دركار خود موفق نبودند و دولتي مستعجل داشتند. صفويه، جز شاه عباس يكم، معتقد به نقش تجربه و مغز (انديشه و دانش) نبود كه افشاريه و به ويژه زنديه بازگشت به اصل (دوران امپراتوري باستاني) كردند.

در عصر قاجاريه، تنها امير كبير را با بزرگمهر قابل مقايسه دانسته اند.

در كشورهاي پيشرفته، از دير زمان وزيران، مديران و ژنرالها را پس از اتمام دوره و يا در زمان بازنشستگي به عنوان مشاور، استاد و اندرزگو بكار مي گيرند. حتي رسانه هاي اين ممالك هنگام ضرورت نظر آنان را درباره «موضوع روز» مي پرسند و راهنمايي هايشان را منتشر مي سازند و روي اين نظرات بحث طولاني مي كنند تا جامعه به بيراهه نيافتد.

1857 - بپاخيزي بزرگ هنديان علیه انگلیس ها

دهم ماه مي سال 1857 و دو ماه پس از لشكركشي انگليسي ها به ايران به منظور جداساختن افغانستان از پيكر ميهن، هندياني كه به عنوان نظامي محلي به استخدام انگلستان درآمده بودند پس از پي بردن به نيات اين دولت از استقرار در شبه قاره هند، دست به عصيان و نافرماني زدند، افسران انگليسي خود را كشتند و روز بعد (11 مي) دهلي را تصرف و به امپراتور تيموري هند مهر «بي عرضگي» زدند و او را در كاخش بازداشت كردند. اين هنديان از روز بعد در دهلي و هر نقطه اي را كه آزاد مي كردند، انگليسي ها نابود مي ساختند. آنان در اندك زماني بر سراسر مناطق مركزي، شمالي و شمال شرقي و شمال غربي هند استيلا يافتند و نزديك به يك سال با انگليسي ها كه پي در پي نيروي كمكي مي فرستادند جنگيدند. هنديان به اين قيام كه نخستين بپاخيزي آنان برضد انگليسيهاست افتخار و مباهات مي كنند.

انگليسي ها قبلا به نام تجارت و زير پوشش كمپاني هند شرقي انگلستان گام به هند نهاده بودند كه به تدريج، نخست به نام حفاظت از اموال كمپاني واحد نظامي ايجاد كردند و پس از اين كه قوت گرفتند به كنترل امور اداري و سياسي دست زدند و امپراتور را عروسك دست خود قراردادند و ... كه هنديان متوجه نّيت آنان شدند و دست به قيام زدند. كارل ماركس در 30 گزارش مقاله مانند كه از لندن درباره بپاخيزي هنديان نوشته كه در روزنامه آمريكايي «نيويورك ديلي تريبيون» چاپ شده وضعيت اين بپاخيزي و علل آن را شرح داده است. بنابراين، دلايلي را كه مورخان انگليسي نوشته اند از جمله بكاربردن پيه خوك و گاو براي نگهداري (جلوگيري از زنگ زدگي) كارتريج فشنگها دقيق نيست.

مقر انگليسي ها پس از بپاخيزي هنديان به اين صورت درآمد ـ جمجمه ها تا چند سال بر خاك افتاده بود

در پي فرونشستن بپاخيزي درخشان سالهاي 1857 و 1858 هنديان (كه 150 سال و اندي از آغاز آن مي گذرد) دولت لندن امور كمپاني هند شرقي را رسما برعهده گرفت، به جاي امپراتور تيموري يك راجه انگليسي را فرماندار كل هندوستان كرد و سپس به جان ايران افتاد و بيشتر بخشهاي بلوچستان را از ايران جدا ساخت و ضميمه هند كرد كه اينك غرب پاكستان را تشكيل مي دهند. دولت لندن با کشيدن خط مرزي «دورند» قبايل پشتون را دو قسمت کرد و بيش از نيمي از پشتون هارا ضميمه هندوستان ِ خود کرد که اينک در پاکستان هستند و ناراضي و درگير. در آن زمان ناصرالدين شاه سلطنت ايران را برعهده داشت كه اقدام موثري براي حفظ بلوچستان نكرد (درحقيقت ككش نگزيد)!.

ملت هند يازدهم مي 2007 به مناسبت يکصد و پنجاهمين سالگرد قيام هنديان برضد انگليسي ها که دهم مي از ميروت آغاز شده و در اندک زمان به لوکنو، کان پور و جهانسي گسترش يافته بود مراسم متعدد برپا داشتند و آن را نخستين قيام عمومي هنديان برضد استعمار انگلستان عنوان دادند که در اين قيام ملت هند، صرف نظر از مذهب و زبان شرکت کرده بودند.

انگليسيها هندياني را که از اطاعت آنان سرپيچي مي کردند، اين چنين به دهانه توپ مي بستند و قطعه قطعه مي کردند

اعدام هندي به دست هندي و به دستور انگليسي ها (معروف به «صاحب»)

1309 - انحصار چاپ اسكناس در ايران توسط بانك ملّي ايران

كشور فرانسه براي اولين بار پس از انقلاب كبير خود، پول كاغذي را رواج داد. در ايران تا سال 1268 ش كه بانك شاهنشاهي تشكيل شد، پول رايج كشور، مسكوكِ طلا و نقره بود. در آن سال نشر اسكناس در سراسر ايران منحصراً به بانك شاهنشاهي وابسته به انگليس تعلق گرفت. دو سال بعد، اسكناس جديد بانك با سرلوحه فارسي و علامت شير و خورشيد و عكس ناصرالدين شاه قاجار و ذكر ارزش آن منتشر شد. مجموعاً بانك شاهنشاهي، چهل سال در ايران اسكناس منتشر كرد تا اين كه در 23 ارديبهشت 1309 ش، حق انتشار اسكناس از آن بانك سلب و در مقابل دويست هزار ليره انگليس، به بانك ملي ايران واگذار گرديد. اسكناس‏هاي بانك ملي در سال 1310 ش منتشر شد و تا سال‏ها، رايج بود.

1358 - لغو نهايي كاپيتولاسيون در ايران پس از پيروزي انقلاب اسلامي

كاپيتولاسيون عبارت است از وضع ناشي از قراردادهايي كه دولت‏هاي زورمند و استعمارگر، خاصه در قرن نوزدهم به دول ضعيف تحميل مي‏كردند. به موجب آن قراردادها، اتباع دولت‏هاي استعماري، پس از ورود به قلمرو دولت ناتوان، تحت حاكميت دادگاه‏هاي دولت متبوع خود باقي مي‏ماندند و محاكم دولت ضعيف، حق محاكمه آنها را نداشتند. اين قانون خفَّت بار پس از امضاي عهدنامه تركمنچاي بين ايران و روسيه در زمان فتحعلي شاه قاجار اجرا شد و پس از مدتي كشورهاي استعماري اسپانيا، فرانسه، آمريكا، انگلستان، آلمان، ايتاليا و چند كشور ديگر از جمله دولت عثماني از ايران حقِّ كاپيتولاسيون را به دست آوردند. كاپيتولاسيون موجب برتري و تقدم اتباع خارجي بر كشور مي‏شد و باعث مي‏گرديد كه رجال مملكت را به بيگانگان و قدرت قضايي و سياسي آنان سوق دهد. در سايه اين قانون ننگين، بيگانگان هرچه مي‏خواستند به ايران وارد و يا از ايران خارج مي‏كردند. اين قانون، اصلِ حاكميت و استقلال كشور را متزلزل مي‏ساخت و به قوانين خارجي، اعتبارِ برون مرزي مي‏بخشيد. كاپيتولاسيون كه در واقع از الحاق ماده واحده‏اي به قرارداد وين - مصونيت اتباع سياسي - به وجود مي‏آمد، به صورتي نيمه مخفي، ابتدا در مجلس سنا و سپس در 21 مهرماه 1343 شمسي در مجلس شوراي ملي به تصويب رسيد. امام خميني(ره) در برابر اين قانون ننگ‏آور و خفت‏بار، عكس‏العمل سختي نشان دادند و در تاريخ 4 آبان 1343 شمسي سخنراني مهمي ايراد نمودند. سخنان حضرت امام، طوفاني عظيم در جامعه به پا كرد كه رژيم انتظار آن را نداشت. لذا آن حضرت را در سيزدهم آبان همان سال دستگير و به تركيه تبعيد كردند. سرانجام در ادامه مبارزات امام امت و امت امام، سه ماه پس از پيروزي انقلاب، به پيشنهاد هيئت وزيران و تصويب شوراي انقلاب اسلامي، در بيست و سوم ارديبهشت ماه سال 1358 ش حق كاپيتولاسيون و امتيازات و ملحقات آن براي هميشه و به طور نهايي لغو شد.

سخنرانی امام (ره) در سال 1343

2005 - کشتار اندیجان

سرکوب گسترده در میدان اصلی شهر اندیجان واقع در شرق ازبکستان اتفاق افتاد که موجب کشته شدن صدها تن از معترضان شد. دولت کشته شدن نزدیک به ۱۹۰ نفر را تأیید کرده است، اما آمار غیر رسمی از نهادهای حقوق بشری کشته شدن بیش تر از۵۰۰ نفر را تخمین میزنند.

2014 - در اثر انفجار در معدن ذغال سنگ سوماً در جنوب غرب ترکیه ۳۰۱ تن کشته شدند.

زادروزها

۱۶۵۵ - زادروز اینوسنت سیزدهم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
۱۷۱۷ - زادروز ماریا ترزا، اتریش فرمانروای اتریش، ملکهٔ مجارستان، کرواسی و بوهم

ماریا ترزا

۱۷۹۲ - زادروز پیوس نهم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
۱۸۵۷ - زادروز رونالد راس ‏زیستشناس انگلیسی ،برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۰۲

رونالد راس

۱۹۰۷ - زادروز دافنه دوموریه رماننویس و نمایشنامهنویس انگلیسی
۱۹۵۰ - زادروز استیوی واندر آهنگساز و خواننده آمریکایی و یکی از خلاقترین چهرههای موسیقی عامهپسند

استیوی واندر

۱۹۸۶ - زادروز رابرت پتینسون بازیگر، مدل، نوازنده و تهیه کننده انگلیسی
۱۳۶۴ - محسن یگانه خواننده سبک پاپ ایرانی

رابرت پتینسون

درگذشتها

۱۸۳۲ - درگذشت ژرژ کوویه زیستشناس فرانسوی و بنیانگذار دیرینشناسی
۱۸۷۸ - درگذشت ژوزف هانری دانشمند و فیزیکدان سرشناس آمریکایی

ژرژ کوویه

۱۹۳۰ - درگذشت فریتیوف نانسن سیاح، دیپلمات سیـاس*ـی و دانشمند نروژی و برنده جایزه صلح نوبل سال ۱۹۲۲
۱۹۳۸ - درگذشت شارل ادوارد گیوم فیزیکدان سویسی ،برنده جایزه فیزیک نوبل سال ۱۹۲۰

فریتیوف نانسن

۱۹۶۱ - درگذشت گری کوپر بازیگر سرشناس آمریکایی صاحب دو جایزه اسکار در بخش رقابتی و یک جایزه اسکار افتخاری

گری کوپر

*SAmirA · 2015/05/14

[h=1]24 اردیبهشت - 14 مِی؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

رویداد ها:

1575 - اشغال سرزمين آنگولا در افريقا توسط استعمارگران پرتغالي

سرزمين آنگولا قبل از ورود پرتغالي‏ها بخشي از امپراتوري افريقاي گينه بود، اما با تسلط پرتغالي‏ها بر آنگولا، در 14 مه 1575م، در تمامي سواحل اين كشور، مراكز بازرگاني احداث شد. آنگولا از زمان ورود پرتغالي‏ها به مدت چهارصد سال به طور وحشيانه‏اي تحت استعمار پرتغال قرار گرفت. پس از خاتمه جنگ جهاني دوم، شورش‏هاي متعددي براي كسب آزادي در آنگولا صورت گرفت و سرانجام منجر به استقلال اين كشور در سال 1975 شد. آنگولا با بيش از يك ميليون و دويست هزار كيلومتر مربع مساحت با كشورهاي جمهوري دموكراتيك كنگو، زامبيا و ناميبيا همسايه است.

1610 - قتل پادشاه فرانسه

14 ماه مي سال 1610 هانري چهارم پادشاه وقت فرانسه كه فرمان «نانت» را با هدف پايان دادن به اختلافات مذهبي و جنگهاي ناشي از آن امضاء كرده بود به دست يك كاتوليك متعصب به نام «فرانسوا راويلاك» کشته شد.

هانري چهارم با امضاي منشور «نانت» در فرانسه آزادي مذهب اعلام كرده بود و اكثريت كاتوليك مذهب فرانسه مجبور به تحمل مذاهب اقليت شده بودند. جنگهاي مذهبي قرن هفدهم اروپا كه هانري چهارم با امضاي فرمان نانت تا حدّي به آنها پايان داد به اروپا و به ويژه فرانسه آسيب فراوان وارد ساخته بودند.

هانري چهارم

1759 - روزي که احمدخان ابدالي پنجاب را ضميمه قلمرو خود ساخت

احمدخان ابدالي (احمدشاه درّاني) كه قبلا از ژنرالهاي ارتش ايران بود و پس از قتل نادرشاه [در جريان كودتاي دهم ژوئن سال 1747 در يک اردوگاه نظامي در نزديکي قوچان) به قندهار بازگشته و دعوي استقلال و پادشاهي كرده بود 16 ماه می 1757 (9 سال پس از اعلام استقلال در قندهار) پنجاب را ضميمه قلمرو خود کرد. وي 28 ژانويه اين سال دهلي را تصرف كرده بود.

احمدخان ابدالي(احمدشاه دُرّاني)

احمدخان که در هرات به دنيا آمده بود پس از اعلام استقلال در قندهار به احمدشاه درّاني شهرت يافته بود در جريان جنگ ايران و هندوستان و تصرف دهلي در مارس 1739 توسط نادر شاه، از افسران ارتش ايران در آن جنگ بود. جانشينان احمدخان كه داعيه بيشتر نقاط غرب رود سند را داشتند دشمني انگليسي ها را با خود برانگيختند كه منجر به چند جنگ و سرانجام، كشيدن خط «دوراند» و تقسيم قبايل پشتون (میان هندوستان انگلیس و افغانستان) شد كه اينك دهها ميليون تن از جمعيت پاكستان را تشكيل مي دهند و اندیشه وحدت دوباره را درسر دارند و مشكلات جاري پاكستان از اين ناحيت (منطقه پشتون نشین = پختون و يا پاتان نشين وزیرستان و ایالت سرحد به مرکزیت شهر بزرگ پیشاور) است. برخي از پاتان ها خواهان ايجاد يک کشور مستقل به نام پختونستان هستند که زماني، محمدظاهر شاه پادشاه وقت افغانستان از اين خواست پاتان ها حمايت مي کرد.

1811 - روز ملي و استقلال پاراگوئه از استعمار اسپانيا

سرزمين پاراگوئه در قرن شانزدهم ميلادي توسط يك اسپانيايى كشف شد و از آن زمان تا بيش از دو قرن، تحت استعمار اسپانيا قرار گرفت. اين وضعيت تا اوائل قرن نوزدهم ادامه داشت تا اينكه وقوع انقلاب 1810م در امريكاي لاتين باعث به وجود آمدن تحرك در مردم پاراگوئه شد، به صورتي كه در 14 ماه مي1811م فرماندار اسپانيايى اين منطقه را بركنار نموده و خواستار برقراري تجارت آزاد شدند. از اين رو، اين تاريخ به عنوان روز استقلال و روز ملي پاراگوئه مطرح شده است. بعد از استقلال پاراگوئه، حكومت استبدادي در اين كشور برقرار شد و به دليل اوضاع نامتعادل داخلي، كودتاهاي متعددي در پاراگوئه رخ داد كه با هر كدام از اين كودتاها، افراد مستبد ديگري در رأس كار قرار گرفتند. تا اين كه در سال 1954 ژنرال استروسْنِر به قدرت دست يافت و حكومت وي 34 سال به طول انجاميد. در سال 1989م در پاراگوئه اولين انتخابات آزاد رياست جمهوري برگزار شد و نقش مردم در حكومت افزايش يافت. جمهوري پاراگوئه با 406/752كيلومتر مربع مساحت در امريكاي جنوبي و در بين كشورهاي بوليوي، برزيل و آرژانتين واقع شده است. جمعيت آن 5/5 ميليون نفر و پايتختش آسونسيون است. پاراگوئه اولين كشور به استقلال رسيده در امريكاي جنوبي مي‏باشد. پيش‏بيني مي‏شود جمعيت پاراگوئه تا سال 2025م بيش از 9 ميليون نفر گردد. بيش از 88% جمعيت اين كشور كاتوليك هستند و به زبان اسپانيايي و گواراني صحبت مي‏كنند. اكثريت قريب به اتفاق سكنه پاراگوئه نژاد دو رگه سرخ و سفيد داشته و بقيه گروه‏هاي نژادي در اقليتند. واحد پول پاراگوئه، گواراني و از شهرهاي مهم آن سيوداددل استه، سان لورنزو و لامباره است.

1940 - بمباران وحشتناك بندر روتِردام هلند توسط آلمان در جريان جنگ جهاني دوم

در جريان جنگ جهاني دوم، كشور هلند هم‏زمان با لوكزامبورگ، بلژيك و فرانسه مورد تهاجم نيروهاي رايش سوم به سرفرماندهي آدولف هيتلر قرار گرفت. اين حملات كه در 10 مه 1940 آغاز شده بود، با پيروزي نيروهاي آلماني خاتمه يافت. و به خروج ملكه و اعضاي كابينه دولت هلند از كشور و عزيمت آنان به انگلستان انجاميد. هم‏زمان با آغاز حملات زميني، بمباران‏هاي وسيع هوايى توسط بمب‏افكن‏هاي آلمان انجام مي‏گرفت كه وحشتناك‏ترين آنها در شهر روتردام هلند به وقوع پيوست. در 14 مه 1940، اين شهر تاريخي توسط 480 هواپيماي بمب‏افكن آلمان مورد هدف قرار گرفت و بيش از 70% تأسيسات بندري و اسكله‏هاي آن و بسياري از ساختمان‏هاي شهر ويران گرديد. نيروي قوي و مجهز آلمان نازي و بمباران وسيع و گسترده هلند و به ويژه بندر روتردام توسط آلماني‏ها باعث شد تا واحدهاي جنگنده هلندي تاب ايستادگي و مقاومت را از دست بدهند. از اين رو، نمايندگان هلند در 15 مه 1940 با زمين گذاشتن سلاح‏ها، شرايط تسليم را امضا نمودند. بعد از پايان جنگ جهاني دوم و خروج نيروهاي آلماني، شهر روتردام به سبك جديد بر بر روي ويرانه‏هاي تاريخي آن شهر بنا گرديد.

1973 - اسکای لَب، نخستین ایستگاه فضایی ایالات متحده، در مدار زمین قرار گرفت.

اسکای لَب

1979 - حکم اعدام شاه، فرح و ..... توسط آیت الله خلخالی

بيست و چهارم ارديبهشت 1358 (14 ماه مي 1979) شيخ صادق خلخالي رئيس وقت دادگاههاي انقلاب در يك مصاحبه مطبوعاتي كه در صفحات اول روزنامه ها انتشار يافته بود گفته بود كه حكم اعدام شاه، فرح، اشرف، غلامرضا، فرح ديبا، شريف امامي، اردشير زاهدي، شعبان جعفري، سپهبد اويسي و پاليزبان را صادر كرده و هر ايراني كه اينها را بكشد عامل اجراي حكم دادگاه محسوب خواهد شد.

وي در همين مصاحبه گفته بود كه اميرعباس هويدا پيشنهاد يك ميليون دلار رشوه داده بود تا اعدام او دو ماه به تاخير افتد تا بتواند توصيه هايش را بنويسد و به دولت وقت (دولت مهدي بازرگان) اندرز بدهد. مهدي بازرگان از مخالفان اعدام هويدا بود.

خلخالي

1349 - ادعای چند قرنی ایران نسبت به حاکمیت بحرین از بین رفت

در جلسه امروز مجلس شورای ملی، امیرعباس هویدا نخست وزیر و دکتر عباسعلی خلعتبری قائم مقام وزارت امور خارجه گزارشی از جریان اقدامات نمایندگان سازمان ملل در بحرین و مراجعه به آراء عمومی آن کشور مبنی بر استقلال به بحرین تقدیم مجلس شورای ملی نمود و تقاضای تصویب آنرا کرد و در نتیجه از 191 نفر عده حاضر در جلسه 187 رأی موافق و چهار رأی مخالف داده شد و با این ترتیب ادعای چند قرنی ایران نسبت به حاکمیت بحرین بدست زمامداران ایران از بین رفت.

1959 - روزي كه پيمان ورشو امضاء شد و جنگ سرد شدت يافت

14 ماه مي سال 1959، اتحاد شوروي و هفت كشور سوسياليستي اروپايي متحد آن، ظاهرا در واكنش به مسلح شدن دوباره آلمان فدرال (آلمان غربي آن زمان) كه به «ناتو» پيوسته بود، ميان خود يك پيمان دوستي را امضاء كردند كه هرگونه همياري مشترك را شامل مي شد. به موجب يكي از اصول اين پيمان، تعـ*رض نظامي به يكي از كشورهاي عضو پيمان به منزله تجـ*ـاوز به همه آنها بشمار مي رفت و مستلزم دفاع مشترك بود. «ناتو» قبلا اين موضوع را يك بند از اساسنامه خود قرار داده بود كه چند سال پيش آن را حذف كرد.

در سال 1959 كنفدراسيون يوگوسلاوي كه راه سوسياليسم ملّي در پيش گرفته بود به پيمان ورشو ملحق نشد. اعضاي پيمان ورشو كه درست ده سال پس از آغاز فعاليت «ناتو» تشكيل شده بود در آغاز كار عبارت بودند از: اتحاد شوروي، لهستان، آلمان شرقي، چك اسلواكي، مجارستان، آلباني، بلغارستان و روماني كه آلباني در 1968 از پيمان خارج شد.

گورباچف به دليلي كه هنوز روشن نشده و به صورت بزرگترين معمّاي تاريخ باقي مانده است در سال 1988 اعلام كرد كه جنگ سرد عملا پايان يافته و اعضاي پيمان ورشو آزادند هر راهي را كه بخواهند انتخاب كنند!. در سال 1990 آلمان شرقي به سبب تحقق وحدت آلمان عملا از پيمان ورشو خارج شد و اول ژوئيه 1991 اين پيمان با گرفتن اين قول از سران «ناتو» كه اين اتحاديه هم منحل و يا تبديل به يك گروه سياسي شود، خودرا منحل ساخت كه ديديم، ناتو در عمل نه تنها خود را منحل نكرد بلكه به تقويت و گسترش پرداخت و در پي تخليه نيروهاي نظامي شوروي از خاك اعضاي سابق پيمان ورشو، اين كشورها را هم به خود ملحق ساخت و بعدا وارد قلمرو شوروي سابق شد و در بالتيك شوروي (ليتواني، لتوني و استوني) و ديوار به ديوار روسيه مستقر گرديد و پايگاههايي را که دولت مسکو با پول روسها در اين سه کشور بالتيک ساخته بود به مفت تصاحب کرد. به باور مورخان، اگر پوتين روي كار نيامده و در دهه يکم قرن 21 روش سختي در پيش نگرفته بود، روسيه اينك از هر سوي در محاصره ناتو بود.

تحولاتي كه به آرامي منجر به انحلال پيمان ورشو شد هنوز به درستي روشن نشده و به صورت بزرگترين معماي تاريخ باقي مانده است و فعاليت مورخان براي كشف حقايق به علت مخالفت پنهاني كشورهاي ارشد «ناتو» كُند و آهسته است. عدم تعقيب قضايي گورباچف و بازخواست نشدن او براين معمّا افزوده است.

زادروزها

۱۳۱۶ - زادروز کارل چهارم پادشاه بوهم و امپراتور امپراتوری مقدس روم
۱۷۷۱ - زادروز رابرت اوون اصلاحگر سوسیالیست بریتانیایی

کارل چهارم

۱۹۴۳ - زادروز اولافور راگنار گریمسون متخصص ژئوفیزیک و رئیسجمهور ایسلند از اوت ۱۹۹۶ تا کنون
۱۹۴۴ - زادروز جرج لوکاس کارگردان، تهیهکننده و فیلمنامهنویس آمریکایی

اولافور راگنار گریمسون

۱۹۶۹ - زادروز کیت بلانشت بازیگر و کارگردان تئاتر استرالیایی
۱۹۸۴ - زادروز مارک زاکربرگ موسس آمریکایی وبگاه شبکه اجتماعی آنلاین فیسبوک

کیت بلانشت

۱۳۳۴ - پرویز مشکاتیان، آهنگساز و نوازنده سنتور

مارک زاکربرگ

درگذشتها

۱۶۱۰ - درگذشت هانری چهارم پادشاه فرانسه از ۱۵۸۹ تا هنگام مرگ
۱۶۴۳ - درگذشت لوئی سیزدهم پادشاه فرانسه از ۱۶۱۰ تا ۱۶۴۳

اگوست استریندبرگ

۱۹۱۲ - درگذشت اگوست استریندبرگ نویسنده سوئدی
۱۹۴۰ - درگذشت اما گلدمن آنارشیست ، از توسعه دهندگان فلسفه سیـاس*ـی آنارشیسم

ریتا هیورث

۱۹۸۷ - درگذشت ریتا هیورث بازیگر آمریکایی
۱۹۹۸ - درگذشت فرانک سیناترا خواننده و بازیگر آمریکایی

فرانک سیناترا

۱۳۶۳ - درگذشت حبیب یغمایی، محقق، نویسنده و شاعر معاصر.

حبیب یغمایی

*فریال* · 2015/05/21

امروز در تاریخ

[h=1]27 اردیبهشت - 17 مِی؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

امروز 27 اردیبهشت برابر با 17 مِی تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.

برترین ها: امروز 27 اردیبهشت برابر با 17 مِی تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.

رویداد ها:

694 - گسترش انديشه «ماني» در چين باستان

سالنامه رسمي چين عهد باستان سال فروكش كردن گسترش آيين مانوي را در چين گزارش كرده است كه پس از تطبيق تقويم قمري چين با تقويم تازه ميلادي، سال 694 به دست آمده و روز ثبت اين واقعه 17 ماه مي آن سال بوده است. عقايد ماني از ايران و از طريق آسياي ميانه، در چين گسترش يافته است. اين سالنامه علت توقف گسترش آموزشهاي مانوي را در چين روشن نساخته و احتمال داده مي شود كه به دستور حكومت وقت، گسترش آن منع شده بود.

مانی

«ماني» انديشمند بزرگ ايراني قرن سوم میلادی و باني مكتب «مانيكيسم» كه افكار او به تدریج از شرق تا چين و در غرب، تا اروپا را فراگرفت عقيده داشت كه معنويت و ماديت هميشه در تضاد هستند و همه مشكلات جهان و مسائل بشر از ماديات و ماديگري سرچشمه مي گيرد. ماني مكتب (ايسم) خودرا برپايه معنويت، خوبي، راستگويي، دفاع از حقيقت و نيز اعتدال و ميانه روي در زندگاني روزمره قرارداده بود. «ماني» مي گفت كه دلبستگي مطلق به ماديات و پيروي از «نفس اماره» است كه بشر را به دروغگويي، ارتكاب جنايت و انواع بدي كردن وادار مي كند. وي تاكيد داشت كه ماديات انسان را اسير و بـرده نفس خود مي كند، و خودخواهي و جاه طلبي فردي را به وجود مي آورد. ماني در زندگي شخصي با خوردن گوشت و خوراكيهايي كه از مواد غير خالص تهيه مي شدند موافقت چندان نداشت و انسان را ذاتا گوشتخوار نمي دانست.

فلاسفه اروپايي هنوز در گفته و نوشته هاي خود از انديشه هاب «ماني» نقل و به آنها استناد مي كنند. مانی تا 26 فوريه سال 277 ميلادي در قید حیات بود.

954 - سالگشت درگذشت نوح ساماني كه پاي غزنويان را به حكومت باز كرد

17 ماه مي سال 954 ميلادي را روزي ذكر كرده اند كه نوح ساماني پس از 12 سال حكومت درگذشت. «تاريخ عمومي» نوح را با اين كه بمانند سلاطين قبلي دودمان ساماني به تقويت زبان فارسي و احياء هرچه بيشتر فرهنگ ايراني كمك كرده بود، به نيكي ياد نمي كند، زيرا كه برضد پدرش «نصر» كودتا كرده و او را به زندان افكنده بود.

سکه های عصر نوح یکم سامانی

مورخان روس نوشته اند كه نصر به اشاره پسرش نوح در زندان به قتل رسيده بود و مرگ او، آن طور كه نوشته اند، طبيعي نبود. ناسيوناليستهاي ايراني نيز از نوح ساماني به عنوان دولتمردي ياد كرده اند كه باعث شده بود پاي غزنويان كه از تبار غير ايراني بودند به حكومت باز شود. نوح از ميان تبار غزنويان (مهاجران غُز) براي خود افسر گارد و فرمانده نظامي انتخاب كرده بود و باعث عدم رضايت برخي از ايرانيان شده بود كه اورا متهم به برتري دادن خارجي بر ايراني كرده بودند و يكي از اين ايرانيان ناراضي، ابو منصور محمد بود كه برضد نوح دست به قيام مسلحانه زده بود.

پس از مرگ نوح، پسرش عبدالملك برجاي او نشست كه نتوانست غزنويان را از اطراف خود دور سازد و مجبور شد كه الپتكين يكي از سران آنان را به اميري هرات (يكي از شهرهاي بزرگ خراسان وقت) منصوب كند كه دست به شورش زد و باني سلسله غزنويان بشمار مي آيد.

1639 - سالروز امضای پیماننامه قصرشیرین میان ایران و عثمانی

پیماننامه قصر شیرین توافقی امضا شده میان صفویان ایران و امپراتوری عثمانی در ۱۷ می ۱۶۳۹ میلادی میباشد. این پیماننامه در واقع به جنگی که از سال ۱۶۲۳ آغاز شده بود و همچنین به مبارزات ۱۵۰ ساله دو کشور که بیشتر بر سر اختلافات ارضی صورت میگرفت، پایان داد. این پیمان با شرط پیوستن ایروان در قفقاز جنوبی به ایران و پیوستن تمام سرزمینهای میانرودان (دربرگیرنده بغداد) به عثمانی انجام گرفت. با این حال این پیماننامه پایان اختلافات مرزی میان ایران و عثمانی نبود. البته نشانه گذاری دقیق مرزهای این دو کشور در زمان تاسیس جمهوری ترکیه (پس از جنگ جهانی اول و از میان رفتن امپراتوری عثمانی در سال ۱۹۱۸) میان سه کشور ایران، ترکیه و عراق صورت گرفت.

پس از شاه عباس اول، نوه اش، شاه صفی، به سلطنت رسيد. شاه صفی به هنگام نشستن بر تخت پادشاهی هجده سال داشت و همه عمر خود را در حرمخانه شاهی گذرانده بود. وی بسيار درنده خو و بی رحم بود تا جايی که افراد ذکور خاندان سلطنتی را از دم کشت...

شاه صفی

سلطان مراد چهارم با توجه به شکستی که از شاه عباس برای تصرف مجدد بغداد خورده بود، همچنين با اطلاع از اوضاع بسيار بد دربار و ميزان نفرتی که در نتيجه خونريزی های وحشتناک شاه صفی در دل مردم، به ويژه امرا و لشکريان، به وجود آمده بود، پاره ای از ايالات غربی ايران را مورد تجـ*ـاوز قرار داد.

وی در سال ۱۶۳۵ از طريق ارزمروم به ايروان حمله کرد و آنجا را گرفت، در سال ۱۶۳۸ نيز به بغداد حمله کرد و با وجود مقاومت چهل روزه پادگان ايرانی، بغداد را تصرف کرد و دستور داد باقيمانده سپاهيان ايران و مردم غيرنظامی را قتل عام کردند.

پس از فتح بغداد توسط ارتش عثمانی، شاه صفی تقاضای صلح کرد که با قبول دولت عثمانی «معاهده زهاب» ميان وی و سلطان مراد چهارم در سال ۱۰۴۹ هجری قمری برابر با ۱۶۳۹ ميلادی بسته شد. به موجب اين قرارداد عراق به عثمانی واگذار شد و از آن تاريخ جز مدت ۳ سال (۱۷۷۶ ـ ۱۷۷۹) که صادقخان برادر کريم خان زند بصره را در تصرف داشت، تا جنگ جهانی اول تحت سلطه دولت عثمانی بر عراق ادامه داشت.

قرارداد زهاب از يک نقطه نظر واجد اهميت خاص است، زيرا برای اولين بار از حدود مناطق مرزی دو کشور صحبت به ميان آمد هرچند مرز دو کشور به طور دقيق مشخص نشد.

معاهده زهاب از زمان بسته شدن تا حدود هشتاد سال، (تا زمان نادرشاه و کريم خان زند)، مورد استناد و پذيرش ايران و عثمانی بوده است. معاهده زهاب نه در آرشيوهای ايران موجود است و نه در عثمانی. هر کدام از منابع نيز به طور جداگانه و با تفاوت های بسيار آن را نقل کرده اند.

1805 - محمد علی پاشا که او را موسس مصر جدید می دانند از طرف امپراتوری عثمانی والی این منطقه شد.

محمد علی پاشا

1814 - روز ملي و سال‏روز تصويب قانون اساسي نروژ

كشور پادشاهي نُروژ با 323/758 كيلومتر مربع وسعت در شمال قاره اروپا و در همسايگي كشورهاي سوئد، فنلاند و... قرار گرفته است. جمعيت نروژ در حدود 4/5 ميليون نفر مي‏باشد و به دليل دارا بودن رشد منفي جمعيت پيش‏بيني مي‏شود كه جمعيت آن تا سال 2025م نيز 4/5 ميليون نفر خواهد بود. پايتخت آن شهر اسلو و از شهرهاي ديگر اين كشور، برگن، تروندهيم و استاوانگر قابل ذكرند. دين اكثر مردم نروژ پروتستان، زبان رسمي نروژي و واحد پول آن، كرون نروژ مي‏باشد. نروژ كه از ساليان پيش تحت سلطه سوئد قرار داشت، در بيست و هفتم اكتبر 1905م از سوئد مستقل شد و حكومت پادشاهي را اختيار كرد. هفدهم ماه مه و روز قانون اساسي در اين كشور به عنوان روز ملي انتخاب شده است.

1814 - ناپلئون به استقلال موناكو پايان داد. موناكو 32 هزار نفري كه اينك يك شاهزاده نشين مستقل و عضو سازمان ملل است نواري از ساحل فرانسه در نزديكي «نيس» را در برگرفته و محافظت نظامي از آن همچنان با فرانسه است. موناكو در قديم توسط دولت جنواي ايتاليا اداره مي شد.

1865 - روز جهاني ارتباطات

پيِر آگوسْتين كارون دو بومارْشِه، نويسنده و نمايش‏نامه‏ نويس فرانسوي در دوم فوريه 1732م در پاريس به دنيا آمد. پدرش ساعت‏ساز معروفي بود كه از ذوق هنري بهره داشت و خانواده خود را به موسيقي و تئاتر و شعر علاقه‏ مند ساخت. از اين‏رو، بومارشه از نوجواني به حرفه پدر روي آورد و پس از ساختن ساعت‏هاي خوب براي درباريان و شاه، به دربار راه يافت. او در مدت كوتاهي، ترقي زيادي كرد به طوري كه به زودي در شمار اشراف درباري واقع شد. با اين حال، پس از چندي به علت نوشتن مقاله درباره مقامات قضايى و رسوا كردن آن‏ها دستگير و محكوم شد و با انتشار كتاب چهار بخش خاطرات، از خود دفاع نمود.

پيِر آگوسْتين كارون دو بومارْشِه

وي در سال‏هاي پس از آن مدتي به كارهاي سياسي پرداخت و از طرف دولت فرانسه، راهي ماموريتي در هلند گرديد. در طي سال‏هاي بعد، با وجودي كه بومارشه بيشتر وقت خود را به كارهاي دولتي مشغول بود، با اين وصف آثار متعددي نوشت كه برخي از آنها هم‏چون ريش‏تراش اُسويل و عروسي فيگارو و مادر مقصرْ، شهرتي فراواني يافت. بومارشه شخصيتي فعال و ذهني تابناك داشت، درباره همه امور، انديشه‏هاي تازه عرضه مي‏كرد و از بيشتر هنرها بهره‏مند بود. شهرت بومارشه، بيشتر به دو كمدي او به نام‏هاي ريش‏تراش اسويل و مادر مقصّر، كه در نوع خود آثاري بي‏نظير بودند كه نه از چيزي تقليد شده و نه كسي توانست از آنها تقليد كند. خاطرات او نيز تحسين عموم را برانگيخت و او را در شمار نويسندگان تراز اول قرار داد. بومارشه خود گفته است كه ادبيات برايش تنها يك تفنّني به شمار مي‏آمد. اما دستنويس آثارش ثابت مي‏كند كه وي نويسنده‏اي دقيق بوده و در نوشته‏ هايش، تيزهوشي و زيركي بسيار به كار مي‏بـرده است. پير آگوستين بومارشه سرانجام در هفدهم مه 1799م بر اثر سكته قلبي در 67 سالگي درگذشت.

1308 ق - امضاء قرارداد انحصار توتون و تنباكو بين ايران و انگليس

بر اساس قرارداد تنباكو بين ايران و انگليس، شركت رژيِ انگليسي، صاحب حق انحصاري تجارت تنباكوي ايران و حتي نظارت در زراعتِ آن به مدت 55 سال شناخته شد. اين قرارداد بعدها با قيام مردمي به رهبري روحانيت و صدور فتواي مشهور تحريم تنباكو توسط ميرزاي شيرازي، لغو گرديد و دولت ايران مجبور شد، غرامتِ شركت مزبور را بپردازد.

1938 - ساخت تونل کَندوان با دست خالی

كار ساختن تونل كَندوان 27 اردیبهشت سال 1317 (هفدهم می1938) به پايان رسيد. ساختن اين تونل به طول 1883 متر در ارتفاع 3030 متري كوههاي البرز 3 سال طول كشيده بود. اين تونل پُر ـ ترافيك، فاصله رفت و آمد تهران با ساحل درياي مازندران را كوتاه كرده است. در زمان ساختن تونل کندوان، درآمد ايران از نفت ناچيز بود و پیش از سال 1310 رو به رو با انبوه مشکلات داخلی و عمدتا ناشی از مداخلات دولت لندن و تحـریـ*ک سران ایل ها، خان ها و سرکردگانِ باقی مانده از عهد قاجاریه به گردنکشی.

باوجود گذشت 75 سال از زمان ساختن این تونل، تغییر چشمگیری در وضعیت فیزیکی آن داده نشده و برای حل مسئله ترافیک، برخی روزها عبور از آن یکطرفه می شود. سالهاست که یک راه سوم میان تهران و سواحل دریای مازندران در دست ساختمان است ولی تا تکامل آن راه درازی درپیش است. در ساخت این راه از خارجی نیز استفاده شده است. در اردیبهشت 1392 گزارش شده بود که برای ساختن یک قطعه نسبتا کوتاه این راه به میلیاردها تومان پول نیازاست!.

1362 - سرکوب و انحلال حزب توده برای دومین بار

در ماه مي سال 1983 در پي پخش مصاحبه تلويزيوني تني چند از سران ارشد حزب توده ايران (ماركسيست ـ لنينيست) و اخراج 18 تن از ديپلماتهاي سفارت شوروي از ايران، آن حزب كه در جريان انقلاب فعالانه شركت داشت و تا اين زمان به فعاليت ادامه مي داد سركوب و منحل شد. نظام پادشاهی هم اين حزب را در بهمن ماه 1327 (فوریه 1949) پس از تيراندازي به سوي شاه در دانشگاه تهران، غيرقانوني كرده بود. اتهام وارده به حزب توده در سال 1362 (ماه می 1983) انتقال اطلاعات نظامي ـ سياسي ايران به مسكو بود.

حزب توده که پس از اشغال نظامي ايران در نيمه دوم سال 1320 تاسيس شده بود همواره در مظان اين اتهام بود که عامل دولت مسکو است. انشعاب اين حزب در نيمه اول دهه 1320 نيز به همين سبب بود. حزب توده که زمانی یک سازمان نظامی با صدها افسر، چندین نماینده در مجلس و وزیر درکابینه داشت و فرماندار تهران یک کمونیست بود و در سال انقلاب (سال 1357 = 1978) اعتصاب 62 روزه رسانه هارا راه اندازی کرده بود اینک در حد نامی برکاغذ است و به همین گونه سایر گروههای چپگرا که از ایران خارج شده اند. بسیاری از ایرانیان مهاجر آنان را [که به تغییر نظام حکومتی کمک کردند] مسؤل در بدری خود می دانند و ایرانیان داخل جز بدگویی چیزی از آنها نشنیده اند. به نظر می رسد که ناسیونالیسم ایرانی با تفکر دمکراسی و رعایت حقوق انسان دارد سر از خواب برمی دارد.

نورالدين کيانوري در دادگاه

1366 - حمله هواپيماهاي عراق به ناو آمريكايي استارك

در جريان جنگ تحميلي عراق عليه ايران، هواپيماهاي جنگنده عراقي به ناو آمريكايي استارك در خليج فارس حمله كرده و 37 نظامي آمريكا را كشتند و تعدادي را مجروح نمودند. اين حادثه همزمان با آغاز افزايش حضور نيروهاي نظامي آمريكا در خليج فارس به بهانه حفظ امنيت نفتكش‏ها صورت گرفت. رژيم عراق بلافاصله پس از حمله به ناو استارك، ضمن غير عمدي خواندن اين حمله، از واشنگتن عذرخواهي نمود و آمادگي خود را براي پرداخت غرامت به اين دولت اعلام كرد. آمريكا نيز با آن كه همواره حساسيت زيادي در مورد تهاجم به نظاميان و كشتي‏هاي جنگي خود نشان مي‏دهد، به راحتي از كنار اين حادثه گذشت، چرا كه آمريكا، پشتيبان عراق در جنگ اين كشور عليه ايران بود. با اين حال برخي معتقدند، حمله عراق به ناو استارك، سناريوي مشترك واشنگتن و بغداد براي ناامن جلوه دادن منطقه خليج فارس و حضور بيشتر ناوهاي آمريكايي در اين منطقه بوده است.

استارک

1995 - ژاك شيراك پس از اين كه 18 سال شهردار پاريس بود رئيس جمهور فرانسه شد.

ژاك شيراك

1388 - رحلت آیت الله عظمی بهجت از مراجع تقلید

تحصیلات ابتدایی را در مکتب خانه فومن گذراند و در همان شهر به تحصیل مقدمات علوم اسلامی پرداخت. در سال ۱۳۴۸ ق. در سن چهارده سالگی به عراق رفت و در کربلا به تحصیل مشغول شد.

پس از آن در سال ۱۳۵۲ ق. به نجف اشرف مهاجرت نمود و قسمتهای پایانی سطح را زیر نظر اساتیدی چون مرتضی طالقانی به پایان رساند. وی درآنجا پس از درک محضر میرزای نائینی و آقا ضیاءالدین عراقی، به حوزه درسی محمدحسین غروی اصفهانی پیوست و علاوه بر این از محضر سید ابوالحسن اصفهانی و محمدکاظم شیرازی بهره برد. و علوم عقلی را نزد سید حسن بادکوبهای فرا گرفت. در سنین ۱۷ یا ۱۸ سالگی در سلک شاگردان اخلاقی - عرفانی سیدعلی قاضی درآمد.

آیت الله العظمی بهجت

بعد از پایان رسانیدن تحصیلات خود در سال ۱۳۲۴ ش. (۱۳۶۴ ق.) به ایران بازگشت چند ماهی را در فومن ماند و پس از تشکیل خانواده بر آن شد که دوباره به حوزهٔ علمیهٔ نجف برود. در راه قصد زیارت حرم حضرت فاطمه معصومه و اطلاع یافتن از وضعیت حوزهٔ قم را کرد؛ ولی در طول چند ماهی که در قم توقف کرده بود، خبر فوت استادان بزرگ نجف یکی پس از دیگری شنیده میشد، لذا او تصمیم گرفت که در شهر قم اقامت کند و در آنجا تحصیلات خود را با حضور در جلسات درس کوه کمری و بروجردی ادامه بدهد. پس از چند ماه اقامت در حوزه علمیه قم که نوپا بود، بنا به نقل مصباح یزدی، برجستهترین شاگرد علمای دینی شد.

آیت الله العظمی بهجت در ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۸ به علت ایست قلبی درگذشت. و در حرم حضرت فاطمه معصومه دفن شد.

زادروزها

۵۸۶ ق.م - تولد ارشمیدس دانشمند یونان باستان
۱۷۴۹ - زادروز ادوارد جنر ، پزشک انگلیسی و کاشف واکسن بیماری آبله

ارشمیدس

۸۲۸ - امیر علیشهر متخلص به نوایی، شاعر و ادیب و وزیر سلطان حسین بایقرای گورکانی
۱۸۳۶ - زادروز ویلهلم اشتاینیتس شطرنجباز اتریشی آمریکایی و نخستین قهرمان رسمی شطرنج جهان از سال ۱۸۸۶ تا سال ۱۸۹۴

ادوارد جنر

۱۸۸۶ - زادروز آلفونسو سیزدهم پادشاه اسپانیا
۱۹۳۶ - زادروز دنیس هاپر بازیگر، فیلمنامهنویس، کارگردان، عکاس و نقاش آمریکایی

دنیس هاپر

۱۹۶۱ - زادروز انیا سولیست ایرلندی ، برنده چهار جایزه گرمی
۱۳۳۷ - بهمن دان، بازیگر ایرانی

انیا

۱۳۶۰ - بهنوش طباطبایی، بازیگر ایرانی

بهنوش طباطبایی

درگذشتها

۹۵۴ - درگذشت نوح یکم سامانی پادشاه ایران
۱۵۱۰ - درگذشت ساندرو بوتیچلی نقاش فلورانسی دوران رنسانس

ساندرو بوتیچلی

۱۷۲۷ - درگذشت کاترین اول همسر دوم پتر کبیر از سال ۱۷۲۵ تا پایان عمر تزار
۱۸۳۸ - درگذشت شارل-موریس دو تالیران-پریگور دیپلمات فرانسوی

گونار میردال

۱۹۸۷ - درگذشت گونار میردال اقتصاددان، جامعهشناس و سیاستمدار اهل سوئد
۲۰۱۲ - درگذشت دونا سامر خواننده آمریکایی، معروف به ملکه موسیقی دیسکو

دونا سامر

۲۰۱۳ - درگذشت خورخه رافائل ویدلا چهل و سومین رئیسجمهور آرژانتین
۱۳۸۸ -درگذشت محمدتقی بهجت فومنی، عارف و مرجع تقلید برجستهٔ شیعه در ۹۴ سالگی

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون

*فریال* · 2015/05/21

امروز در تاریخ

[h=1]

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

اردیبهشت - 18 مِی؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

امروز 28 اردیبهشت برابر با 18 مِی تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.

برترین ها: امروز 28 اردیبهشت برابر با 18 مِی تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع میپردازیم.

رویداد ها:

1048 - زادروز حکیم عمر خيام نيشابوري

مورخان تاريخ عمومي (جهان) با تطبيق تقويمها، هجدم ماه مي سال 1048 ميلادي (28 ارديبهشت) را روز تولد حكيم عُمَر خيام (غياث الدين ابوالفتح عمر ابن ابراهيم نيشابوري) رياضي دان، فيلسوف و اديب بزرگ ايراني نوشته اند كه از ديرزمان در ايران روز بزرگداشت اين انديشمند ناميده شده و آيين هايي برگزار مي شود.

تقويم هجري خورشيدي كه مورد استفاده ما ايرانيان است، ششم مارس 1079 ميلادي توسط حكيم عمر خيام تكميل شد كه به تقويم جلالي معروف گرديده است، زيرا كه در زمان حكومت جلال الدين ملكشاه تنظيم شده بود. اين تقويم دقيق تر از تقويم ميلادي است، زيرا كه عدم دقت آن هر 3770 سال يك روز است و تقويم ميلادي هر3330 سال.

تصوير خيام

عمر خيام كه به نوشته كتب تاريخ عمومي، چهارم دسامبر سال 1131 وفات يافت نه تنها يك رياضي دان و فضا شناس بزرگ بود بلكه در فلسفه، پزشكي و شعر نيز شهرت جهاني دارد و رباعيات او در سال 1839 توسط «ادوارد فيتزجرالد» به انگليسي ترجمه شده و انگليسي زبانان از همين طريق با مضامين رباعيات خيام آشنا شده اند. اين رباعيات با حاشيه نويسي فيتز جرالد هنوز هر سال به زبان انگليسي تجديد چاپ مي شود. آثار ديگر خيام از جمله «نوروزنامه» و «رساله در وجود» معروفند.

وي در طول حيات خود چند سفر تحقيقاتي به اصفهان، سمرقند، بخارا و ري كرده بود. خيام بر خلاف همدوره اش خواجه نظام الملك، به كار ديواني (دولتي) علاقه زياد نداشت، باوجود اين، دعوت شاه وقت را براي ساختن رصدخانه ري پذيرفته بود. برخي از روزشمارنگاران فرنگي ولادت خيّام را 18 مي سال 1044 ميلادي و وفات اورا در سال 1124 ذكر كرده اند كه ظاهرا ماخذ آنان تقويم هاي ميلادي قديم بوده است.

پاره اي از مورخان خيام را در عين حال يك ناسيوناليست ايراني خوانده اند كه برخي ويژگي هاي ايرانيان از جمله مهربان بودن و مهرباني كردن را به بهترين صورت توصيف كرده است از جمله درباره جشن مهرگان گفته است: "اين ماه را از آن جهت «مهرماه» گويند كه مهرباني بوَد مردمان را بر يكديگر، از هر چه رسيده باشد (داشته باشند)؛ از غله و ميوه نصيب باشد بدهند و بخورند با هم.".

نام خيام همه جا با نيشابور همراه است. آرامگاه خيام در اين شهر قرار دارد و به همين سبب نيشابور در جهان به شهر «عمر خيام» معروف است. عمر خيام علاقه اي عجيب به زادگاهش، نيشابور، داشت كه يادگار دوران ساسانيان (شاپور يكم) است و يک بار هم براي مدتي كوتاه پايتخت ايران شده بود. اين شهر در رديف بلخ، بخارا، هرات و مرو يکي از پنج شهر بزرگ خراسان بشمار مي رفت و طاهر ذواليمينين در همين شهر حكومت ايران را مستقل از جهان عرب اعلام داشت. 22 نوامبر سال 1267ميلادي (666 هجري قمري) يك زمين لرزه شديد اين شهر تاريخي خراسان را ويران كرد و هزاران تن را مقتول و مجروح ساخت. نيشابور سه سال بعد به هزينه دولت وقت تجديد بنا شد. مردم اين شهر يک بارهم به تيغ مغول ها گرفتار آمده بودند.

آرامگاه خيام در نيشابور

1389 - تخريب توس، زادگاه فردوسي بزرگ به دست پسر تيمور لنگ

تخريب شهر توس به دست ميران شاه پسر اميرتيمور (تيمور لَنگ) را 18 مي سال 1389 ميلادي گزارش كرده اند. ميران شاه توس ـ زادگاه و مدفن فردوسي بزرگ را چنان ويران ساخت كه از آن جز ويرانه اي برجاي باقي نماند، و چون مسير رودخانه هارا هم به سوي مشهد تغيير داده بود، توس ديگر به آن صورت آباد نشد. لكن، نام اين شهر باستاني همه جا در كنار اسم فردوسي، ميهندوست بزرگ ايران كه 25 ارديبهشت، روز بزرگداشت اوست، زنده مانده است.

تصوير مجسمه تازه فردوسي

فردوسي که يک دهقان زاده بود در سال 977 ميلادي به دنيا آمد و بسال 1010 درگذشت. فردوسي با مشاهده تلاش هاي سامانيان به زنده کردن زبان پارسي و فرهنگ ايراني بود که به انديشه تدوين شاهنامه (تاريخ) افتاد که تاريخ منظوم ايران باستان است. اهميت کار او در اين است که بدون چشمداشت اين کار بزرگ را به انجام رسانيد.

ميران شاه توس

1804 - سناي فرانسه ناپلئون را امپراتور فرانسه اعلام کرد.

1830 - آغاز عمليات استعماري ارتش فرانسه براي اشغال الجزاير

كشورهاي استعماري طي سده‏هاي گذشته سعي داشتند تا به هر طريقي با تصرف نواحي گوناگون جهان، حضور خود را بر اين نقاط تحميل كنند و به مستعمرات خود بيفزايند. در اين ميان، فرانسه از پيش‏گامان استعماردر قاره اروپا بود كه به دنبال بهانه‏اي بود تا به كشور الجزاير در شمال قاره افريقا يورش برد. در نهايت در 18 مه 1830م پادشاه مستبد فرانسه به بهانه آن كه فرمان‏رواي الجزاير، سه سال پيش از آن، براي وصول هفت ميليون فرانك طلب اين كشور از فرانسه، پاريس را تهديد كرده بود، دستور حمله به الجزاير را صادر كرد. اما بر خلاف تصور دولت‏مردان فرانسه، مردم الجزاير در مقابل حمله به كشورشان به شدت مقاومت كردند و حتي پس از اشغال اين كشور توسط سربازان فرانسوي، امير عبدالقادر الجزايري، سال‏ها با آن‏ها مبارزه كرد. با اين وصف، به دليل برتري تجهيزات فرانسويان، آنان پس از كشتار مردم و سركوب مقاومت آزادي‏خواهان الجزاير، بر اين كشور مسلط شدند. اگر چه استعمارگران فرانسوي پس از تسلط بر الجزاير، به غارت منابع اين كشور پرداختند، اما سرانجام مبارزات مردم منجر به استقلال الجزاير در سال 1962م گرديد.

1897 - داستان معروف «دراکولا» نوشته برام ستوکر نويسنده ايرلندي انتشار يافت.

1953 - شکستن ديوار صوت

هجدهم ماه مي 1953 بانو «ژاکلين کوچران» خلبان نيروي هوايي آمريکاي با يک جت جنگنده از نوع اف - 86 ديوار صوت را شکست و با سرعت ساعتي 652 مايل و سه دهم مايل (1050 کيلومتر) پرواز کرد که در آن زمان رکورد تازه اي بود.

ژاکلين کوچران

اين پرواز در آسمان کاليفرنيا انجام شد.

ژاکلين در آن زمان 43 ساله بود. وي که در 1910 به دنيا آمده بود در 70 سالگي در سال 1980 درگذشت.

1974 - هند نخستين بمب اتمي خود را آزمايش كرد و ششمين عضو باشگاه دارندگان اسلحه اتمي شد.

1980 - كوه هلن مقدس (Mount St. Helens) در ايالت واشنگتن آمريكا دست به آتشفشاني زد، 57 نفر را كشت و سه ميليارد دلار زيان وارد ساخت.

Mount St. Helens

1997 - فروپاشي رژيم ديكتاتوري "موبوتو سه‏ سه سكو" در كنگو

ژنرال ژوزف موبوتو معروف به موبوتو سه‏سه سكو، رئيس ستاد ارتش كنگو بود، ولي در 25 نوامبر 1965م طي كودتايى، زمام امور را به دست گرفت. وي پس از آن، با اتخاذ روشي خودكامه، از اختيارات مجلس كنگو كاست و با حذف پست نخست‏وزيري، كليه اختيارات كشور را در دست خود گرفت. موبوتو ضمن تغيير نام كنگو به زئير، به تقليد از چين، نوعي انقلاب فرهنگي به راه انداخت و در جريان اين انقلاب كه آن را بازگشت به خويشتن ناميد، اقدامات مضحك و مبتذلي انجام داد. اين مسئله باعث شد تا جريان غرب‏گرايى، بار ديگر به عنوان يك انديشه مترقي توسط او به كشور باز گردد. برقراري روابط با رژيم صهيونيستي، حمايت از شورشيان آنگولا، برگزاري انتخابات تحت فشارهاي بين‏المللي، سركوبي اعتراضات مردمي و دانشجويى از اقداماتي بود كه در زمان حكومت سه‏سه‏سكو انجام شد.

موبوتو سه‏سه سكو

در اوايل دهه 1990م با پديدار شدن نشانه‏هاي تغيير اوضاع در صحنه بين‏المللي و وقوع تحول در كشورهاي ديكتاتوري، اعتراضات و تظاهرات داخلي بر ضد موبوتو در شهرهاي مختلف زئير شكل گرفت كه خواهان كناره‏گيري او از قدرت و تشكيل يك كنفرانس ملي براي بررسي و تدوين قانون اساسي جديد بودند. از سوي ديگر، موبوتو كه با اعتراضات عمومي مواجه شده بود بحث حكومت دموكراتيك و تبديل حكومت به نظام چند حزبي را مطرح كرد و حتي يكي از رهبران مخالفان را به نخست وزيري منصوب نمود. اما اين اعمال نه تنها از اعتراضات نكاست بلكه تعداد زيادي از مردم در جريان اين درگيري‏ها كشته و زخمي شدند. در سال‏هاي 1996 و 1997م مذاكرات جهت حل مناقشه بين لوران كابيلا رهبر مخالفان و موبوتو سه‏سه سكو انجام شد كه بدون نتيجه پايان يافت. ادامه زد و خورد بين شورشيان و نيروهاي دولتي سرانجام به شكست سه‏سه سكو و فرار او به مراكش در شانزدهم مه 1997م انجاميد. در نهايت، نيروهاي مخالف وارد پايتخت شدند و دو روز بعد در هجده مه 1997م، حكومت سي و دو ساله ديكتاتوري موبوتو سه‏ سه‏ سكو سقوط كرد. با فروپاشي دولت موبوتو، لوران كابيلا رهبر شورشيان به رياست جمهوري كنگو رسيد و دور تازه‏اي از حوادث اين كشور آغاز شد.

2009 - با شکست شورشی های ببرهای تامیل مقابل قوای دولتی سریلانکا ۲۶ سال جنگ داخلی این کشور به پایان رسید.

مناسبت ها:

روز جهاني گنجينه و ميراث فرهنگي (روز جهاني موزه)

گسترش موزه‏هاي دنيا و همكاري همه‏جانبه علمي، فرهنگي و صنعتي بين آنها در جهت دستيابي به اهداف فرهنگي، از طريق هماهنگ ساختن اقدامات بين‏المللي و تدوين برنامه‏هايي مؤثر است كه داراي خطوط اساسي همكاري مشترك و دوجانبه بين مردم و موزه‏ها در سطح جهاني باشد. بر اساس همين اعتقاد در جلسه مجمع عمومي كميته بين‏المللي موزه‏ها در سال 1977م در مسكو، روز 18 مه (برابر با 28 ارديبهشت) به عنوان روز جهاني موزه اعلام شد و از آن سال به بعد در اين روز در همه كشورهاي عضو، مراسمي به اجرا درمي‏آيد. از اهداف مهم اين مجمع، گسترش موزه‏ها در سراسر جهان، همكاري همه‏جانبه موزه‏ها در جهت رسيدن به اهداف فرهنگي، جلوگيري از نابودي فرهنگ بومي هر كشور و ايجاد مانع در برابر فرهنگ‏هاي بيگانه است. هم‏چنين هدف از تشكيل مكاني به نام موزه، نگهداري آثار گذشتگان و انتقال آنها به نسل‏هاي آينده، ايجاد و تقويت تفاهم ميان ملل و اقوام، شناخت و نمايش سهم اقوام و ملل در فرهنگ و تمدن جهاني و پيشگيري از انهدام فرهنگ بومي و جلوگيري از هجوم فرهنگ‏هاي نامأنوس مي‏باشد.

زادروزها

۱۰۴۸ - زادروز عمر خیام، ریاضیدان، فیلسوف و شاعر ایرانی
۱۸۶۸ - زادروز نیکلای دوم واپسین تزار روسیه، پادشاه لهستان و گرانددوک فنلاند

نیکلای دوم

۱۸۷۲ - زادروز برتراند راسل ریاضیدان، فیلسوف و نویسندهٔ انگلیسی
۱۸۸۳ - زادروز والتر گروپیوس معمار برجستهٔ آلمانی و بنیانگذار مدرسهٔ مشهور باوهاوس

برتراند راسل

۱۹۲۰ - زادروز ژان پل دوم رهبر کلیسای کاتولیک و حاکم واتیکان
۱۸۷۶ - زادروز هرمان مولر، صدراعظم آلمان.

هرمان مولر

۱۸۹۷ - زادروز فرانک کاپرا، کارگردان، تهیهکننده و نویسنده آمریکایی.
۱۹۱۲ - زادروز ریچارد بروکس، کارگردان، تهیهکننده و نویسنده آمریکایی.

مایکل کرتو

۱۹۵۷ - زادروز مایکل کرتو، موسیقیدان رومانیایی و ایجاد کننده پروژهٔ انیگما.

درگذشتها

۱۷۹۹ - درگذشت پییر بومارشه نمایشنامهنویس، مخترع، موسیقیدان، دیپلمات، سرمایه گذار و انقلابی قرن هجدهم میلادی فرانسوی-آمریکایی
۱۷۳۳ - درگذشت گئورگ بوم، نوازنده ارگ و آهنگساز آلمانی.

گئورگ بوم

۱۹۰۹ - درگذشت ایساک آلبنیس آهنگساز و نوازنده پیانو اهل اسپانیا
۱۹۱۱ - درگذشت گوستاو مالر رهبر ارکستر و آهنگساز برجسته دوره رمانتیک پسین

چارلز لاورن

۱۹۲۲ - درگذشت چارلز لاورن زیستشناس فرانسوی ، برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۰۷
۱۹۹۳ - درگذشت هاینریش آلبرتز، سیاستمدار آلمانی

پییر-ژیل دوژن

۲۰۰۷ - درگذشت پییر-ژیل دوژن فیزیکدان فرانسوی ، برنده جایزه فیزیک نوبل سال

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون

تقویم تاریخی

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

پیشنهادات

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

فریال

کاربر نگاه دانلود

فریال

کاربر نگاه دانلود

برخی موضوعات مشابه

راز علاقه به «سنگ و جواهرات» از ایران باستان تا امروز

گالری تاریخی

آمار انجمن

این صفحه را به اشتراک بگذارید

*تقویم تاریخی*

کاربر نگاه دانلود

پیشنهادات

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

برخی موضوعات مشابه

راز علاقه به «سنگ و جواهرات» از ایران باستان تا امروز

گالری تاریخی

تقویم تاریخی