VIP خبرنامه «تاریخی»

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

ایمان حامی خواه

افتتاح نمایشگاه مشترک ایران و ارمنستان


نمایشگاه مشترکی از یافته های باستان شناسی ایران و ارمنستان با حضور وزیر فرهنگ کشور ارمنستان در محل موزه ملی ایران افتتاح شد.

• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  
  

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

مدیرکل میراث فرهنگی اردبیل:

پل‌های تاریخی اردبیل نیازمند مرمت است

اردبیل – مدیرکل میراث فرهنگی استان اردبیل گفت: پل های تاریخی سطح شهر اردبیل نیازمند مرمت هستند.



به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از میراث فرهنگی اردبیل، کریم حاجی زاده بعد از ظهر یکشنبه در حاشیه بررسی آخرین وضعیت مرمت پل های تاریخی اردبیل تصریح کرد: مهمترین پل های تاریخی که در طول ادوار گذشته بر روی رودخانه بالخلی چای احداث شده شامل یعقوبیه، ابراهیم آباد، سید آباد، یدی گوز و نادری است.

وی با بیان اینکه اغلب پل های تاریخی مربوط به عهد صفوی بوده و بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی این شهر را شامل می شوند، اضافه کرد: در سال های گذشته انجام برخی عملیات عمرانی توسط شهرداری در بستر رودخانه بالخلی چای منجر به بروز مشکلات از جمله شکستگی پی ها و به تبع آن نشست و ایجاد ترک و نفوذ رطوبت شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان با تأکید به بررسی مشکلات پل های تاریخی با همراهی عوامل شهرداری ادامه داد: به منظور حفاظت از پل ها ضروری است تمامی دستگاه های اجرایی دخیل مشارکت داشته و از سویی اعتبار مورد نیاز تأمین شود.

حاجی زاده اقدامات میراث فرهنگی برای بهسازی پل ها را شامل مرمت بدنه، پایه ها، طاق ها و شیب بندی عرشه پل عنوان کرد و افزود: از سویی مقرر گردیده شهرداری نسبت به اصلاح بستر و کف سازی عرشه پل ها اقدام کند

وی با اشاره به اصلاح بستر دو پل نادری و سید آباد توسط شهرداری اردبیل، اضافه کرد: مابقی پل ها نیز نیازمند اقدام مشابه است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان با اشاره به هزینه کرد ۱۰۰ میلیون تومانی در سال گذشته برای بهسازی پل های تاریخی، اضافه کرد: اعتبار درخواستی امسال ۴۰۰ میلیون تومان است که انتظار داریم با تأمین آن زمینه تداوم طرح بهسازی پل ها فراهم شود.

حاجی زاده همچنین در خصوص پل سامیان نیز افزود: به دلیل اینکه این پل محل عبور و مرور خودروهای سنگین است با وجود مرمت چند باره مجددا دچار آسیب می‌شود که انتظار می رود طرح احداث پل جایگزین به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد.


کد خبر 4108189

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

رئیس اداره میراث فرهنگی کاشان خبر داد:

شناسایی چند محوطه تاریخی در بخش نیاسر کاشان

اصفهان - رئیس اداره میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری کاشان از بررسی باستان شناسی بخش نیاسر کاشان خبر داد.



به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی اداره میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری شهرستان کاشان، محسن جاوری با اعلام مطلب فوق اظهار داشت: با توجه به اهمیت بخش نیاسر و وجود سایت های متعدد در این منطقه، یک هیات باستان شناسی به سرپرستی دکتر جواد حسین زاده از استادان دانشگاه کاشان در حال بررسی محوطه های شناسایی شده در بخش نیاسر کاشان هستند.

وی با تاکید بر اینکه این بررسی ها مکمل پروژه کاوش محوطه باستانی استرک و جوشقان است، اذعان داشت: با توجه به اینکه کاشان از هزاره های قبل از میلاد محل زندگی اقوام مختلف بوده است و به منظور کسب اطلاعات در این زمینه و تهیه نقشه باستان شناسی شهرستان کاشان به منظور روشن کردن وضعیت باستانشناسی در این منطقه، ضروری به نظر می رسد.

رئیس اداره میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری کاشان اضافه کرد: طی هفته گذشته چند محوطه پیش از تاریخ (چند سایت دوره مس و سنگ) و چند سایت تاریخی (اشکانی و ساسانی) در بخش نیاسر شناسایی شد که پس از بررسی دقیق داده های کشف شده، اطلاعات دقیق تری از این بررسی ها منتشر خواهد شد.


کد خبر 4076478

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

آخرین وضعیت یک اثر باستانی؛

لبخند سنگی به مرگ تدریجی پیرازمیان/میراث ۷ هزار ساله نابود می‌شود

اردبیل - قدیمی‌ترین اثر باستانی شناخته شده در اردبیل منطقه پیرازمیان است که نه تنها از طرح حفاظتی جامعی برخوردار نیست بلکه کمبود اعتبار بهانه فرسایش این اثر کهن و هفت هزار ساله شده است.



خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- ونوس بهنود: بیش از نیم دهه است که رسانه‌ها از وضعیت نامطلوب منطقه‌ای باستانی در استان اردبیل می‌گویند. منطقه‌ای که به تعبیر پژوهشگران در دنیا بی‌نظیر است و قبل از آنکه اراده‌ای برای کشف رموز آن باشد، بی‌تدبیری موجب شده به فرسایش و نابودی تدریجی گرفتار شود.

منطقه باستانی و تاریخی معروف به «شهریری» با بیش از ۴۰۰ هکتار وسعت در شمال غربی روستای پیرازمیان در ۳۱ کیلومتری شرق شهرستان مشگین شهر در کنار رود قره سو قرار داشته و از سه قسمت دژ نظامی، معبد و «قوشا تپه» تشکیل می‌شود.

طی سال‌های اخیر کاوش‌های باستان‌شناسی نام این منطقه را ورد زبان‌ها کرد و با وجود اینکه کاوش‌های معاصر بیش از ۱۰ سال است که در این منطقه انجام می‌شود، مطالعات جامع و کافی از قدمت باستانی آن صورت نگرفته است.

برخی باستان‌شناسان تاریخ سه هزار و ۵۰۰ ساله و برخی هفت هزار ساله را به این منطقه نسبت می‌دهند. برخی معتقدند پیچیدگی‌های یک تمدن کهن در این منطقه وجود دارد و گروهی پیرازمیان را یک رصدخانه در دوران باستان و زمانی که اولین ساکنان این منطقه سکونت داشتند، قلمداد می‌کنند.

به نظر می‌رسد این منطقه هرچند به تعبیر پژوهشگران شگفتی‌آفرین است، برای مسئولان اهمیت خاصی نداشته است. بطوریکه اشتباهات در نگه‌داری از استل های سنگی این منطقه موجب شده، کارشناسان از فرسایش و نابودی تدریجی یکی از قدیمی‌ترین آثار باستانی کره زمین ابراز نگرانی کنند.

بیرون کشیدن سنگ افراشته‌ها بی‌توجه به عواقب آن

این منطقه در چهار هزار هکتار برای اولین بار در سال ۱۹۴۷ توسط چارلز برنی باستان‌شناس مورد کاوش قرار گرفت و به‌عنوان «قلعه ارجق» از سوی وی معرفی شد.

در فصل‌های بعدی کاوش در سال‌های ۸۲ تا ۸۴ چهار منطقه در شهر یری شناسایی شد و رموزی که گمان می‌شد برنی در شناخت آن موفق عمل کرده است با مطالعات بیشتر به یافته‌های جدیدی رسید تا اعلام نظر در خصوص این منطقه را بااحتیاط بیشتر همراه سازد.

چهاربخشی که در منطقه شهر یری کاوش شده است شامل محدوده قلعه، گورستان عصر آهن، معبد و محوطه قوشا تپه است

مهم‌ترین بخش این منطقه باستانی که رموز آن هنوز کشف نشده سنگ افراشته‌هایی است که در معرض باد و باران قرار گرفته است. باستان‌شناس علیرضا هژبری نوبری در این خصوص گفته است زمانی می‌توان در خصوص اعجاز این منطقه گفت که درمجموع ۵۳۷ استل در معبد به دست آمد که در هیچ کجای دنیا مشابه ندارد و به‌عنوان‌مثال در ترکیه فقط ۳۰ عدد، در آذربایجان یک عدد و در مغولستان هرچند زیاد اما به‌صورت انفرادی است.

بی‌توجه به اهمیت استل ها در سال‌های گذشته با کج‌سلیقگی مدیران وقت سنگ افراشته‌ها از دل خاک بیرون کشیده شد.

تبلیغات پشت تریبون از قدمت و سابقه باستانی این منطقه و بدون تدارک الزامات امنیتی مدتی استل ها را از گزند سوءاستفاده، تخریب و حتی سرقت در امان نگذاشت.

تا جایی که حتی موزه‌ها نیز یک نمونه از سنگ افراشته‌ها را به مجموعه خود می‌افزودند تا آثارشان زیباتر شود.

غافل از اینکه طرز قرارگیری سنگ افراشته‌ها، تعداد آن‌ها حتی جنسیت زن و مرد سنگ افراشته‌های خندان با یک خنجر کوچک در غلاف بیانگر رموزی بود که قرار بود انسان امروزی کاشف آن باشد.

تلاش برای پر کردن چاله‌ای که به چاه تبدیل شد

سنگ افراشته‌ها که به تعبیر مدیرکل میراث فرهنگی استان اردبیل هزاران سال در دل خاک بودند و با شرایط طبیعت هم هوا شده بودند، با سوتدبیر ها بیرون کشیده شدند و در معرض جریان هوا قرار گرفتند.

کریم حاجی‌زاده تصریح کرد: سنگواره‌ها هزاران سال در دل خاک بوده و با املاح و مواد خاک و در مجموع شرایط طبیعت تنظیم شده بودند که با بیرون کشیدن و در معرض جریان هوا قرار دادن شاهد تغییراتی در سنگواره‌ها شدیم.

وی متذکر شد: بنده در سال‌های ۸۳ و ۸۴ مجدداً برای حفاظت از سنگواره‌ها نسبت به دفن مجدد آن‌ها اقدام کردم، اما بعدها دوباره سنگواره‌ها بدون اینکه برنامه حفاظتی برای آن‌ها ترسیم شود از خاک بیرون کشیده شدند.

حاجی‌زاده تأکید کرد: اینکه دوباره برای حفاظت سنگواره‌ها را دفن کرد در این مقطع زمانی صحیح نیست و به دلیل تنظیم شدن سنگ‌ها با شرایط طبیعت این اقدام به تخریب سنگ‌ها منجر می‌شود.

وی معتقد است در این مقطع زمانی تنها راهکار حفاظت شیمیایی و ممانعت از بیماری‌های سنگ است و روش‌های حفاظتی نیز نیازمند مشاوران قدری است که بتوانند بهترین راهکار را ارائه دهند.

حفاظتی که مطلوب نیست

در کل منطقه باستانی پیرازمیان خبری از نگهبانی جدی، دوربین‌های مداربسته و تمهیدات امنیتی نیست. مواریث تاریخی و باستانی حتی به اندازه پارکینگ خودروها بها ندارد.

بطوریکه ضعف نگه‌داری موجب شده تخریب‌ها و حتی گاهی سرقت سنگ افراشته‌ها برای پژوهشگران به افسوس تبدیل شود.

متأسفانه سنگواره‌ها در وضعیتی از دل خاک بیرون کشیده شده‌اند که عملاً حفاظت از آن‌ها مطلوب نیستهر چند مردم محلی معتقدند از تعداد استل ها کاسته شده و برخی به دلیل بی‌توجهی گردشگران و بازدیدکنندگان تخریب شده است، اما حتی مدیران و متولیان نیز نظر همسویی در این خصوص ندارند.

فرماندار مشگین شهر معتقد است مدیریت و حفاظت منطقه باستانی پیرازمیان در مشگین شهر مطلوب نبوده و ضروری است در این خصوص بازنگری شود.

میرعلی رحیمی زاد به خبرنگار مهر گفت: متأسفانه سنگواره‌ها در وضعیتی از دل خاک بیرون کشیده شده‌اند که عملاً حفاظت از آن‌ها مطلوب نیست و عدم برخورد مناسب متولیان را در این خصوص شاهد هستیم.

وی تأکید کرد: زمانی که قدرت اجرایی و حفاظتی لازم در اختیار نبود نباید سنگواره‌ها از خاک بیرون کشیده شده و در فضای آزاد رها می‌شدند.

از سویی مدیرکل میراث فرهنگی استان در خصوص وضعیت حفاظت این منطقه گفت: در سه سال گذشته هیچ سرقتی گزارش نشده و تعداد و اندازه سنگواره‌ها مستند نگاری شده و کسی قادر به سرقت نیست.

وی افزود: در سه سال گذشته حتی تخریبی نیز در سنگواره‌ها مشاهده نشده است و متأسفانه به دلیل کمبود اعتبار طرح جدیدی برای حفاظت سنگواره‌ها اجرا نشده است.

ناتوانی متولیان در طرح اهمیت پیرازمیان

به عقیده متولیان میراث فرهنگی استان هرگونه مداخله در ساماندهی پیرازمیان نیازمند تأمین اعتبار است. سؤال این جاست که چرا اهمیت پیرازمیان در سطح ملی طرح نشده و از سوی نمایندگان اعتباری برای این منطقه درخواست نمی‌شود.

کم‌تحرکی و بی‌توجهی مسئولان استانی نیز در خصوص پیرازمیان مشهود است. بطوریکه مسئولان تنها در انتظار بهبود شرایط مالی، تخصیص اعتبار و سپس هزینه کرد آن هستند.

به تعبیر خودشان با وضعیت نامطلوب مالی در بخش مرمت آثار باستانی و تاریخی کشور نمی‌توان در آینده نزدیک اعتبار مطلوبی برای این منطقه کسب کرد.

پیرازمیان هویت تاریخی و باستانی اردبیل و قدیمی‌ترین اثر شناخته شده آن است. قبل از آنکه شرایط فرصت مطالعه جدی، بازدیدهای علمی و تخصصی، اطلاع‌رسانی و معرفی در سطح ملی و جهانی و مهم‌تر از همه تبدیل آن به یک جاذبه باستان‌شناسی فراهم شود، بی‌تدبیری و در ادامه سکون و سکوت به جان سنگ افراشته‌ها افتاده است.

تاکنون حتی مسئولی به ضرورت توجه به این منطقه تأکید نکرده و تنها برای رفع تکلیف در مقابل افکار عمومی کمبود بهانه را پیش کشیده‌اند. این در حالی است که باید از همین مسئولان پرسید اگر پیرازمیان متعلق به مردمان کشورهای همسایه یا حتی استان‌های همسایه بود برای حفاظت از آن چه می‌کردند؟


کد خبر 4057217

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

اثر باستانی کهنه قلعه در مشگین شهر؛

پای «کهنه قلعه» در باتلاق کمبود اعتبار/اثر ساسانی فراموش شده است

مشگین شهر- اثر باستانی کهنه قلعه که بیش از هزار سال با ناملایمات دست و پنجه نرم کرده و دوام آورده امروز گرفتار فرسایش از بابت کمبود اعتبار شده است.



خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- ونوس بهنود: در دوران طلایی توجه ساسانیان به فرهنگ و هنر، مشگین شهر شاهد احداث قلعه‌ای بود که در کتیبه موسوم به ساسانیان به عظمت، شکوه و بی‌نظیری آن اشاره شده است.

اینکه در گوشه‌ای از شمال غرب کشور در مشگین شهر قلعه‌ای از سوی امپراطوری ساسانیان احداث شود به واسطه تمدن دیرینه این منطقه دور از انتظار نیست. اما مطالعه علل احداث آن و تاریخی که بر آن گذشته هر چند وظیفه ما بوده اما به مانند بسیاری مواریث باستانی دیگر چندان توجهی به آن نکرده ایم.

امروز ویرانه‌های کهنه قلعه در ورودی قدیم شهر مشگین شهر خود مهر تائید قدمت باستانی این منطقه است اما آنچه دل تاریخ دوستان را به لرزه درمی‌آورد، فرسایش تدریجی بنایی است که بیش از هزار سال دوام آورده و خود را به امروز، به ما با وسعت امکانات و دانشی که بی‌شک ساسانیان بسیاری از آن را در اختیار نداشتند، رسانده است.

کهنه قلعه اثر ثبت ملی

کهنه قلعه همچنان که از نامش پیداست یکی از مواریث باستانی شهرستان مشگین شهر است. این بنا تحت شماره ۶۱۸ به ثبت آثار ملی رسیده و قلعه‌ای است به ارتفاع پنج‌متر واقع در پشته غربی سمت چپ رودخانه خیاو چای و در سمت راست ورودی شهر از طرف جاده اردبیل. سفالینه‌ها و مفرغ‌های به دست آمده، پیشینه این بنا را حتی به دوره ساسانیان می‌رساند. پلان قلعه به صورت ذوزنقه غیرمنظم در امتداد شمال غربی و جنوب غربی است.

طول ضلع آن ۹۰ متر و ضلع جنوبی آن ۲۳۷ متر و عرض این قلعه در سمت غربی ۱۱۵ متر و در شرق ۹۱ متر است.

در دو گوشه شمال غربی و جنوب آثار برج مدور به قطرهای شش متر و ۱۰ متر مشاهده می‌شود. درمنتهی‌الیه شرقی ضلع شمالی آثار دو برج به قطرهای ۵/۷ و شش متر با ضلع بهتر از برج‌های دیگر به چشم می‌خورد.

کهنه قلعه مجموعه ارزشمند تاریخی مربوط به دوره ساسانی است ولی تأسیسات فعلی آن مربوط به دوره زند استسازه‌های دیوارهای قلعه از سنگ، ملات گچ و آهک و بقیه از خشت و کنگره‌های آن از گل ساخته شده است.

به گفته مدیرکل میراث فرهنگی استان اردبیل کهنه قلعه مجموعه ارزشمند تاریخی مربوط به دوره ساسانی است ولی تأسیسات فعلی آن مربوط به دوره زند است.

کریم حاجی‌زاده در گفتگو با خبرنگار مهر تصریح کرد: در ادوار گذشته مالکیت قلعه دست ارتش بود که بعدها به مالکیت میراث در آمده است.

شاید این قانون نوشته آثار میراثی است که بعد از ثبت ملی به جای رسیدگی ویژه گرفتار فرسایش، ریزش و خرابی تدریجی می‌شوند.

شماره ثبت ملی که به نظر می‌رسد کدی برای یک بنای تحت حفاظت و نیازمند حفاظت است در اغلب آثار میراثی اردبیل نتیجه عکس داده است.

در کهنه قلعه نیز ثبت ملی موجب مطالعه، احیا و حفاظت نبوده بطوریکه در دهه‌های اخیر برنامه مرمت و حفاظتی در این بنا اجرا نشده است.

کتیبه باستانی به یادبود داخل پارک بازی تنزل یافت

در فاصله ۱۵۰ متری قلعه سنگ نوشته مشهور «سورو شکن داشی» دیده می‌شده که در این سنگ نوشته به خط پهلوی از شخصی به نام نرسه هرمزد یاد شده که شش سال برای ساختن آن تلاش کرده است.

اینکه خشت و ملات و گل این قلعه چگونه به ساختمان‌های به اصطلاح بتنی امروز دهن‌کجی می‌کند و چه تدبیری در معماری بنا به کار رفته که تا به امروز دوام داشته خود جای تدبیر و سؤال از متولیانی است که می‌بایست تا به امروز مطالعات جامعی صورت داده و حداقل در ورودی مشگین شهر به اهمیت و عظمت این بنا در یک تابلو اشاره‌ای می‌کردند.

نه تنها خود ساکنان مشگین شهر اطلاعات جامعی از این اثر تاریخی ندارند بلکه گردشگران نیز تنها با باقی‌مانده قلعه‌ای مواجه می‌شوند که حتی به درستی نگه‌داری و محافظت نمی‌شود.

یکی از دلایل اثبات ادعای اتصال این بنا به عهد ساسانی همان کتیبه ساسانی از بین رفته است که گفته می‌شود در دهه ۴۰ شمسی یعنی ۵۰ سال قبل ترجمه شده است.

متن ترجمه از این قرار است: «به ماه مهر در سال ۲۷ شاهپور شاهان شاه. آنکه بود پسر اورمزد شاه. آنگاه من نرسه هرمزد. من گفتم که این دژ فرخ (فرهید) دخوخلی (؟) آنکه من فرکندم (ساختم) به نام آنکه یزدان دانستم و (قلعه) را شاهان شاه به ۶ سال به فرجام کردم چنین (ببین)

شهریار بزرگ آزادمرد هر که از این پس راد باشد (هر که پس از من راد مرد باشد) این دژ پسند ز دیگر (اگر این قلعه را پسندد) ... از من بر روان او آفرین باد ... پیش یک کند (بفرستد) هر که نپسندد یک دیگر دژ (یک قلعه دیگر) کند که از این بهتر بود (باشد).»

میراث داران بنایی که سازنده برای ساخت آن شش سال زمان صرف کرده امروز نه تنها حافظان این کتیبه نیستند بلکه تنها مشابه متن آن در پارکی مجاور قلعه به نمایش در آمده است.

کهنه قلعه نیازمند ۱۵ سال باستان‌شناسی است!

مدیرکل میراث فرهنگی استان در خصوص اقدامات حفاظتی این اثر باستانی به خبرنگار مهر تصریح کرد: اخیراً تهیه نقشه حریم بنا تصویب شده است.

اینکه بتوان پیکره اصلی بنا را مرمت کرد نیازمند حداقل ۱۵ سال کار باستان‌شناسی است و این فرایند هزینه زیادی نیاز داردحاجی‌زاده تأکید کرد: تاکنون هیچ اقدام مرمتی برای این اثر صورت نگرفته و متأسفانه اجرای آن زمان‌بر و هزینه‌بر است.

وی افزود: اینکه بتوان پیکره اصلی بنا را مرمت کرد نیازمند حداقل ۱۵ سال کار باستان‌شناسی است و این فرایند هزینه زیادی نیاز دارد.

وی متذکر شد: قبل از هرگونه مرمتی می‌بایست مطالعات اولیه و کاوش‌های باستان‌شناسی صورت گیرد، بدنه بنا از زیرخاک بیرون کشیده شود و سپس برای مرمت اقدام کرد.

به گفته مدیرکل میراث فرهنگی استان در حال حاضر برنامه احیا نمادین در دست اقدام است تا برای مطالعات باستان‌شناسی هزینه لازم تأمین شود.

حاجی‌زاده تأکید کرد: نیمی از اعتبارات می‌بایست از سوی شهرستان تأمین شود و علت اصلی مشکل مرمت و بازسازی بناهایی همچون کهنه قلعه بوروکراسی اداری نیست بلکه کمبود مالی مانع انجام کار شده است.

در عین حال فرماندار مشگین شهر در پاسخ به برنامه حفاظت از این اثر باستانی تصریح کرد: امسال اعتبار مناسبی برای کهنه قلعه و شهریری در مشگین شهر پیش‌بینی کردیم.

میرعلی رحیمی زاد با اذعان به اهمیت این اثر باستانی ابراز امیدواری کرد این اعتبار بتواند به بهبود حفاظت و نگه‌داری و مرمت منجر شود.

هر چند رقم این اعتبار مشخص نیست اما حتی رشد اعتبارات عمرانی سال جاری استان اردبیل نیز به حدی نیست که با اعتبارات قطره‌چکانی بتوان چنین اقدام بزرگی ترتیب داد.

از سویی تاکنون هیچ اقدامی برای جلب اعتبار مجزا مرمت و احیای بناهای تاریخی از سوی مسئولان استان صورت نگرفته است و بهانه کمبود اعتبار پاسخ قطعی و نهایی بی‌توجهی به مواریث تاریخی است.

در عین حال نمی‌توان از ضعف معرفی اثری همچون کهنه قلعه چشم پوشید. هر چند هزینه کرد اندکی می‌تواند به معرفی این اثر منجر شود اما حتی در این بخش نیز میراث داران امروزی نتوانستند وظیفه خود را به صورت کامل پیاده سازند.

آثار میراثی اردبیل اغلب به بهانه کمبود اعتبار دچار فرسایش و خرابی هستند. هر چند مسئولان گوشه چشم و دلسوزی داشته باشند اما در مجموع نمی‌توان گفت باوضعیت فعلی آینده بناهای باستانی در یک یا دو دهه بعد به چه شکل خواهد بود.


کد خبر 4040393

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

مدیرکل میراث فرهنگی اردبیل:

آسیب‌های محوطه باستانی «پیرازمیان» نتیجه تفکر اشتباه گذشته است

اردبیل – مدیرکل میراث فرهنگی استان اردبیل گفت: آسیب‌های امروز محوطه باستانی پیرازمیان نتیجه تفکر اشتباه گذشته است.



به گزارش خبرنگار مهر، کریم حاجی‌زاده ظهر یکشنبه در جمع خبرنگاران تصریح کرد: محوطه باستانی پیرازمیان یکی از آثار کم‌نظیر باستانی در مشگین شهر است که به دلیل تفکر اشتباهی قبل از تدبیر برای حفاظت از سنگواره‌های آن، در گذشته سنگواره‌ها از خاک بیرون کشیده شدند.

وی افزود: سنگواره‌ها هزاران سال در دل خاک بوده و با املاح و مواد خاک و در مجموع شرایط طبیعت تنظیم شده بودند که با بیرون کشیدن و در معرض جریان هوا قرار دادن شاهد تغییراتی در سنگواره‌ها شدیم.

مدیرکل میراث فرهنگی استان متذکر شد: بنده در سال‌های ۸۳ و ۸۴ مجدداً برای حفاظت از سنگواره‌ها نسبت به دفن مجدد آن ها اقدام کردم، اما بعدها دوباره سنگواره‌ها بدون اینکه برنامه حفاظتی برای آن ها ترسیم شود از خاک بیرون کشیده شدند.

حاجی‌زاده با رد این اظهارات که سنگواره‌ها به سرقت می‌روند، اضافه کرد: در سه سال گذشته هیچ سرقتی گزارش نشده و تعداد و اندازه سنگواره‌ها مستندنگاری شده و کسی قادر به سرقت نیست.

وی افزود: در سه سال گذشته حتی تخریبی نیز در سنگواره‌ها مشاهده نشده است و متأسفانه به دلیل کمبود اعتبار طرح جدیدی برای حفاظت سنگواره‌ها اجرا نشده است.

مدیرکل میراث فرهنگی استان با بیان اینکه اجرای سوله بر روی سنگواره‌ها در شورای فنی استان تصویب و در ادامه در شورای عالی میراث فرهنگی رد شد، اضافه کرد: با وجود اینکه فونداسیون سوله اجرا شد اما با رد طرح احداث آن ادامه نیافت.

حاجی‌زاده تأکید کرد: اینکه دوباره برای حفاظت سنگواره‌ها را دفن کرد در این مقطع زمانی صحیح نیست و به دلیل تنظیم شدن سنگ‌ها با شرایط طبیعت این اقدام به تخریب سنگ‌ها منجر می‌شود.

وی معتقد است در این مقطع زمانی تنها راهکار حفاظت شیمیایی و ممانعت از بیماری‌های سنگ است و روش‌های حفاظتی نیز نیازمند مشاوران قدری است که بتوانند بهترین راهکار را ارائه دهند.

مدیرکل میراث فرهنگی استان تأکید کرد: متأسفانه اعتبارات حفاظت از مواریث طبیعی به حدی ناکافی است که پاسخگوی نیازهای موجود نبوده است.


کد خبر 4038795

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

کارشناس بافت‌های تاریخی مطرح کرد؛

راه‌های تاریخی وسیله انتقال فرهنگ‌ها، دین‌ها و کالاها بودند

یک کارشناس بناها و بافت‌های تاریخی گفت: راه‌های تاریخی نه تنها اتصالی فیزیکی بین دو حوزه تمدنی بلکه وسیله انتقال دین ها، فرهنگ ها و کالاها نیز محسوب می‌شوند.



به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی‌پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سیاوش درودیان، دکترای رشته بناها و بافت‌های تاریخی از دانشگاه بامبرگ آلمان در نشست «راه‌ها و راه آهن تهران به ری، (قصبه شاه عبدالعظیم) در دوره ناصری» که به همت پژوهشکده ابنیه و بافت برگزار شد، این مطلب را اعلام کرد.

وی گفت: راه‌های تاریخی همچنین نقش مهمی‌در اشاعه فرهنگ، هنر، مذهب، افکار فلسفی و سیـاس*ـی، صنعت، زبان، مراسم و رواج علوم و فنون، معماری، سیستم آبیاری و زراعت و لباس و غیره در دنیای باستان داشته است.

او از راه‌های تاریخی تحت عنوان پدیده ای تاریخی یاد کرد که ارزش‌ها و هویت‌های فرهنگی را بیان می‌کنند و در واقع راه ترکیبی رنگارنگ از فرهنگ‌ها در زمان و مکان است که میراث ملموس و ناملموس را با هم بازتاب می‌دهد و بر پویایی روابط فرهنگی در آن تاکید می‌ورزد.

سیاوش درودیان افزود: شهرری از یک سو با وجود زیارتگاه‌ها به ویژه مرقد شاه عبدالعظیم در زمره گردشگاه‌ها و زیارتگاه‌های تهران در دوران قاجار محسوب می‌شد و از سوی دیگر بر سر راه‌های ارتباطی تهران و مناطق جنوبی کشور قرار داشت و به همین دلیل چندین راه پایتخت را به این قصبه متصل می‌کرد.

ساخت نخستین راه آهن

به گفته وی، بررسی متن‌های دوران قاجار نشان می‌دهد که دو راه اصلی و یک راه فرعی بین تهران و این قصبه وجود داشته و نخستین راه آهن ایران بین پایتخت ایران قاجارها و این قصبه زیارتی گردشگری ساخته شد.

او با بیان این که در این پژوهش با توجه به متن‌های تاریخی به بررسی دقیق این راه‌ها، مشخص کردن مسیرها بر روی نقشه و کیفیت آنها در دوران قاجار پرداخته شده است، گفت: یکی از راه‌ها به گفته محمد حسن خان اعتماد السطنه؛ خط مستقیم است که از دروازه شاه عبدالعظیم شروع می‌شد.

این پژوهشگر افزود: این مسیر هم اکنون، خیابان فداییان اسلام است که از میدان شوش آغاز و تا میدان شهرری ادامه می‌یابد.

درودیان گفت: در زمان ناصرالدین شاه باروری کهن تهران تخریب و باروری بزرگتر و جدیدی دورتادور شهر کشیده شد، بنابراین باید توجه کرد که همه این اطلاعات مربوط به تهران گسترش یافته در دوران ناصرالدین شاه است.

راه چشمه علی یا جاده نو

به گفته وی راه اصلی دوم موسوم به راه چشمه علی یا جاده نو، از چشمه علی گذشته و کوشک ناصرالدین شاه هم در میان این راه در اراضی دولت آباد قرار داشته است.

درودیان با توجه به منابع موجود افزود: می‌توان گفت این راه در ابتدا با راه قبلی یکی بوده و از دروازه شاه عبدالعظیم آغاز و بعد از مسافتی اندک به سمت غرب منحرف و با گذشتن از اراضی دولت آباد به چشمه علی می‌رسیده و در حال حاضر از کنار گورستان ابن بابویه به سمت حرم می‌رود اما احتمالا در آن زمان راه از محدوده پایین تری به سمت حرم می‌رفته است.

او این مسیر را در بخش شهرری امروز، بزرگراه شهید آوینی، بلوار صفاییه، قلعه دولت آباد و ادامه آن به سمت تهران از خیابان دهخدا و سپس خیابان رجب زاده که در حوالی بزرگراه بعثت با گذر از بلوار بروجردی به سمت خیابان فدایین اسلام منحرف می‌شود، اعلام کرد.

راه جوانمرد قصاب

درودیان، از راه سوم تحت عنوان جوانمرد قصاب نام برد و گفت: این راه در غرب راه اصلی قرار داشته است.

به گفته وی، این راه با توجه به نقشه اشتال از دروازه غار شروع و با فاصله ای حدود ۵۰۰متری از شرق علی آباد گذشته و به عظیم آباد می‌رسد و در ادامه به سمت جنوب شرقی رفته و وارد قصبه شاه عبدالعظیم می‌شود.

او در ادامه افزود: این در حالی است که به نظر می‌رسد این فاصله ۵۰۰ متری درست نباشد چرا که از دروازه غار سابق حوالی میدان هرندی فعلی به علی آباد خطی مستقیم است و در ضمن علی آباد در شمال غربی عظیم آباد قرار ندارد بلکه در شمال شرقی آن واقع شده است.

این پژوهشگر اظهار داشت: این راه امروزه از میدان هرندی آغاز شده و با خطی مستقیم از خیابان خزانه به سمت علی آباد می‌رود، با گذشتن از کنار بقعه جوانمرد قصاب وارد خیابان کمیل شده و بعد از عبور از خیابان شهید غیبی، به خیابان سپاهیان انقلاب رسیده و از غرب وارد میدان اصلی شهرری می‌شود.

تولد نخستین راه آهن

درودیان با اشاره به ساخت نخستین راه آهن در ایران در زمان ناصرالدین شاه قاجار و بین تهران و ری (قصبه شاه عبدالعظیم) گفت: در آن زمان اختلاف نظرهای بسیاری در زمینه ساختن راه آهن در ایران وجود داشت و مهمترین مشکل راه آهن امتیاز ساخت آن بود.

او طول راه آهن تهران به ری را ۸هزار و ۷۰۰ متر اعلام کرد و گفت: این راه آهن که فاصله ریل‌های این راه آهن حدود ۸۰ سانتیمتر بود در سال ۱۳۰۵ هجری قمری افتتاح شد.

این پژوهشگر با اشاره به این نکته که عرض راه آهن در حالت عادی حدود یک متر و ۴۴ سانتیمتر است، گفت: راه آهن تهران به ری، بسیار کوچک و برای کارهای محدودی بود و حمل و نقل زیادی در آن انجام نمی‌شد.

وی در ادامه به توضیح وضعیت و کیفیت این راه آهن در سال‌های مختلف پرداخت و گفت: این شیوه ترابری در ابتدای کار بسیار منظم و مرتب عمل می‌کرد اما بعد از چند سال وضعیت بسیار به هم ریخته ای پیدا کرد.


کد خبر 4035730

فاطیما کریمی

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

فرمانده یگان حفاظت از آثار تاریخی استان سمنان:

۸۷ شیء تاریخی در استان سمنان کشف و ضبط شد

سمنان - فرمانده یگان حفاظت از آثار تاریخی استان سمنان گفت: ۸۷ عدد شیء تاریخی مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی در سه ماه ابتدایی سال‌جاری در استان کشف شد.



به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی سمنان، محمدرضا افضلی بیان کرد: کشف ۸۷ اثر تاریخی در سه ماهه نخست سال جاری با همکاری و پشتیبانی انتظامی و نیروهای یگان حفاظت از آثار تاریخی استان صورت گرفت.

وی افزود: در مجموع و بر اساس انجام ۲۳ هزار و ۲۷۳ مورد بازدید نظارتی محسوس و غیر محسوس مراقبان از آثار تحت پوشش، ۱۲ نفر دستگیر و ۸۷ شی تاریخی کشف شد.

فرمانده یگان حفاظت از آثار تاریخی استان سمنان گفت: جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز در حریم بازار تاریخی شاهرود، جلوگیری از مرمت غیرمجاز در بازار سمنان و دستگیری حفاران غیرمجاز در نقاط مختلف، از دیگر فعالیت‌های یگان حفاظت از آثار تاریخی استان بوده است.

افضلی یکی از مهم‌ترین پرونده‌های به سرانجام رسیده را کشف سوت به سرقت رفته کارخانه ریسمان ریسی سمنان عنوان کرد و گفت: این سوت تاریخی که در سال ۹۴ به وسیله افراد ناشناس به سرقت رفته بود توسط نیروهای پلیس آگاهی استان کشف و به اداره کل منتقل شد.

وی افزود: رونمایی از لباس متحدالشکل جدید نیروهای یگان حفاظت از آثار تاریخی استان سمنان، برگزاری هشت دوره آموزشی و سرکشی از نحوه مرمت بناهای تاریخی نیز از دیگر اقدامات یگان بوده است.

فرمانده یگان حفاظت از آثار تاریخی استان سمنان افزود: علاقمندان به حفاظت و صیانت از آثار تاریخی می‌توانند هرگونه تخلف، تعـ*رض، تخریب یا حفاری غیرمجاز علیه آثار تاریخی را به شماره ۳۱۷۰۵ سامانه خبری این یگان اعلام کنند.

استان سمنان دارای بیش از یک هزار اثر تاریخی شناسایی شده است که تمامی این آثار نیاز به مراقبت و حفاظت با مشارکت عموم شهروندان دارند.


کد خبر 4032279

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

نامشخص بودن کاربری بنای مدور تنب پرگان متعلق به دوره ساسانی

باستان شناسان تعیین نوع کاربری بنای مدور متعلق به دوره ساسانی کشف شده در تنب پرگان را نیازمند زمان و انجام کاوش های منسجم می دانند .



به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، علی اسدی سرپرست هیات کاوش باستان شناختی و تعیین عرصه و حریم تنب «پرگان»بستک هرمزگان افزود: طی دو فصل کاوش باستان شناسی دو فرضیه رصد خانه و نیایشگاه برای این بنا مطرح شده است .

وی با اشاره به شناسایی تپه پرگان در سال ۱۳۸۴ طی بررسی باستان شناختی شهرستان بستک گفت :فصل نخست کاوش تپه پرگان در سال ۱۳۹۰انجام گرفت.

او در ادامه به پژوهش و مطالعات صورت گرفته در فصل نخست کاوش در این محوطه اشاره کرد و افزود: شکل ویژه تپه ، شواهد وجود خندق ، سفال های سطحی و سکه های ساسانی به دست آمده بیانگر تعلق تپه پرگان به دوره ساسانیان بود، که بررسی های دقیق تر این نظریه را تایید کرد.

این باستان شناس در ادامه به کشف سازه سنگی مدور روی تپه پرگان اشاره کرد که در فصل نخست کشف شده است و اظهار داشت : برای پی بردن به نوع کاربری سازه دومین فصل کاوش در این محوطه انجام گرفت .

او همچنین از وجود یک حصار خشتی مدور در اطراف بنای مرکزی خبر داد که دارای چهار نیم برج در جهات اصلی بوده و در نهایت تمامی مجموعه با یک خندق در اطراف مورد حفاظت قرار می گرفت.

اسدی با اشاره به فعالیت های صورت گرفته در کاوش دوم این محوطه افزود : اگر چه در کاوش فصل نخست محدوده تپه با در نظر گرفتن خندق اطرافش به وسیله حصار و فنس مشخص شده بود اما تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه در ابتدای فصل دوم کاوش ها انجام گرفت .

این باستان شناس با اشاره به ایجاد ۹کارگاه لایه نگاری در اطراف تپه دراین فصل تصریح کرد :با ایجاد دو کارگاه در شمال و جنوب کار آغاز و به مرور بر تعداد کارگاه ها به سمت مرکز افزوده شد تا با سازه های معماری در مرکز برخورد کردیم.

وی با اشاره به شواهد موجود که نشان از دو دوره ای بودن استقرار در این محوطه دارد تصریح کرد:دیوار و ظروف سنگی کشف شده در این محوطه مربوط به دوره دوم استقرار بوده و ربطی به کاربری نخست آن ندارد .

او درادامه یکی از پرسش های باستان شناسان را در کاوش های صورت گرفته نبود پی برای بنای مدور ذکر کرد و افزود : شواهد به دست آمده در فصل اول نشان داد که تپه پرگان تپه ای طبیعی است که روی بستری محکم از خاک ماسه سنگی بنا شده از این رو پی خاصی برای آن ساخته نشده است .

اسدی با نمایش گوشه ای از بازسازی های صورت گرفته در رابـ ـطه به شکل بنا گفت : بازسازی و شواهد معماری نشان می دهد بر روی فضای مرکزی بنا، گنبدی مدور و رواقی سرتاسری نیز در اطراف آن قرار داشته است.

به گفته این باستان شناس، نتایج به‌دست آمده از کاوش فصل دوم تنب پرگان بیانگر سازه ای با شکل کاملا مدور است که دارای نمونه مشابه و شناخته شده ای در معماری ساسانی نیست.

او با بیان اینکه کاربری بنا هنوز بصورت پرسش باقی مانده است تصریح کرد : یکی از فرضیه های موجود کاربری علمی برای بنا (رصد خانه ) است که با توجه به حصار خشتی اطراف آن که در هر ارتفاعی مانع از رصد نور در قسمت مرکزی است رد می شود .

اسدی فرضیه دوم را نیایشگاه بودن بنای مدور عنوان کرد و گفت :بنابر شواهد این بنا به طور قطع مربوط به دوره ساسانی است که بناهای پرستش گاهی در این دوره از فارس تا خوزستان و هرمزگان معمولا چهار طاقی با پلان مربع و گنبد مرکزی هستند و در بخش مرکزی آن مجمر آتشی وجود داشته است.

وی افزود : برای نمونه حوضچه سنگی که در بخش مرکزی بنا وجود داشت را به عنوان محل نگهداری آتش مقدس در نظر گرفتیم که با توجه به تعلق این حوضچه به دوره دوم استقرار و ارتباط نداشتنش با بنای اصلی این مورد نیز قابل اتکا نیست .

او در پایان تلاش برای بازسازی و ارایه گزارش تحلیلی در ارتباط با بنا و انجام کاوش های آتی برای پی بردن به شواهد جدید که کاربری بنا را مشخص می کند را از برنامه های گروه باستان شناسی اعلام کرد و گفت : کاوش حصار خشتی بیرونی نیز می تواند در کاوش های آتی صورت پذیرد.


کد خبر 4026597

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

کشف سفال های ساسانی در محوطه بازه هور مشهد

سفال هایی مربوط به دور ساسانی و اوایل اسلام در فصل نخست کاوش و گمانه زنی در محوطه بازه هور شهرستان مشهد کشف شد.



به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، میثم لباف خانیکی، سرپرست هیات کاوش و گمانه زنی در محوطه بازه هور شهرستان مشهد گفت: در کاوش و گمانه زنی فصل جاری تعداد زیادی ستون های فرو افتاده و برجا کشف شد که نشان از وجود بنایی ستوندار در جانب شرقی چهارتاقی دارد.

به گفته این باستان شناس ، کاوش و گمانه زنی در محوطه بازه هور به همت گروهی از کارشناسان باستان شناسی دانشگاه تهران، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی انجام شد.

سازه چهار تاقی بازه هور

وی گفت : آثار مکشوفه نشان می دهد که این بنا همانند سازه چهارتاقی با بهره گیری از سنگ و گچ ساخته شده و از مساحتی بالغ بر ۲۵۰ مترمربع برخوردار بوده است. علاوه بر کاوش جبهۀ شرقی چهارتاقی، بخشی از برنامۀ فصل جاری به تعیین عرصۀ محوطه استقراری اختصاص یافت که در جنوب چهارتاقی بازه هور گسترده شده است.

میثم لباف خانیکی گفت: در نتیجۀ مطالعات آرکئوژئوفیزیک توسط دکتر کوروش محمدخانی و ایجاد ۱۲ گمانه پیرامون محوطۀ مزبور، مشخص شد این محوطه دارای وسعتی در حدود ۱۰ هکتار بوده و شامل فضاهای مسکونی و قبرستان هایی متعلق به دورۀ ساسانی و اوایل دوران اسلامی است.

آثار دوره های ساسانی و اسلامی

به گفته وی، در آخرین مرحله از برنامۀ فصل جاری، با بهره گیری از اصول حفاظت اضطراری، ستون ها و دیوارهای مکشوفه با استفاده از دیوارک های آجری حفاظت و سطح گمانه ها با خاک نرم و شن پوشش داده شد.

او در ادامه با اشاره به تحقیقات متعددی که در یک قرن اخیر درباره چهارتاقی بازه هور صورت گرفته است، گفت: برای اولین بار کاوش های باستان شناسی در سال ۱۳۹۳ نقشۀ اصلی این بنا را آشکار ساخت و به شناسایی بخشی از یک بنای باشکوه در جانب شرقی چهارتاقی منجر شد. به دنبال کشفیات فصل نخست کاوش، مطالعات باستان شناسی در فصل جاری بر جبهۀ شرقی چهارتاقی تمرکز یافت.

میثم لباف خانیکی، چهارتاقی بازه هور را بنایی متعلق به دوره ساسانی دانست و گفت: این اثر که به عنوان نخستین اثر استان خراسان، به سال ۱۳۱۰ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده، یکی از معدود بناهای باقی مانده از دوران پیش از اسلام در حوزۀ فرهنگی شرق ایران به شمار می رود.

سرپرست هیات کاوش و گمانه زنی در محوطه بازه هور افزود: آثار و شواهد سطحی در اطراف بنای چهارتاقی بازه هور نشان می دهد که این اثر، بنای منفردی نبوده و سازه هایی در جبهه جنوبی و شرقی آن وجود داشته است.


کد خبر 4025530