تقویم تاریخی

*SAmirA · 2015/02/19

[h=1]30 بهمن - 19 فوریه؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

رویداد ها:

1878 - اختراع گرامافون توسط توماس اِدیسون

اديسون و گرامافون اش

توماس اديسون دراين روز (19 فوریه) از سال 1878 اختراع خود گرامافون (فنوگرافPhonograph) را به ثبت داد. اديسون كه در اُهایو آمريكا به دنيا آمده، در میشیگان بزرگ شده و هلندي تبار بود در جواني در كار تلگراف مشغول بود. وي اختراعات متعدد ديگر دارد ازجمله ساخت لامپ برق. واژه فنوگراف از دو ريشه يوناني به معناي «صدانگار» ساخته شده است. انگليسي ها عمدتا به جاي فنوگراف از واژه گرامافون Gramophone براي ناميدن اين دستگاه كه در ايران «جعبهِ ساز» گفته مي شد و صفحه ِصدا (موسيقي ـ ساز و آواز) پخش مي كرد استفاده مي كنند. گرامافون (Record player) تا دهه 1980 به مدت 110 سال مورد استفاده بود که نوار، س. دی، فلَش و ... جای «صفحهِ صدا» و ضبط صوت و ابزارهای دیجیتال جای گرامافون (جعبهِ ساز) را گرفته اند.

Thomas Alva Edison كه 1200 اختراع الكتريك به نام خود به ثبت رسانده است در سال 1879 لامپ برق را ساخته بود. اختراع مهم دیگر او دوربین فیلمبرداری است. وی در امور مخابرات اختراعات متعدد دارد. ادیسون که یازدهم فوریه 1847 در اُهايو آمريكا به دنيا آمده بود 18 اکتبر 1931 درگذشت.

1925 - روزي که رضاخان فرمانده كل نيروهاي مسلح ايران شد

چهار روز پس از تصويب مجلس شوراي ملي، رضاخان پهلوي رسما خودرا فرمانده كل نيروهاي مسلح ايران اعلام داشت. مجلس شورا در جلسه 26 بهمن ماه 1303 (15 فوريه 1925) خود برغم مخالفت هواداران سلطان احمد شاه قاجار، فرماندهي كل قوا (نيروهاي دفاعيه و تامينيه) را از شاه وقت سلب كرد و به ژنرال رضاخان داد. در آن زمان رضاخان پهلوي رئيس الوزراء و وزيرجنگ بود.

در مصوبه پارلمان اضافه شده بود كه بدون راي مجلس اين سمت از ژنرال رضا خان سلب نمي تواند بشود.

هواداران احمد شاه که با اين مصوبه، بوي خطر را استشمام کرده بودند بعدا تلاش بسيار كردند كه سلطان احمدشاه را از اروپا به وطن بازگردانند كه موفق نشدند.

1915 - روزي كه نبرد پرتلفات «گاليپولي» آغاز شد

تعـ*رض نظامي به گاليپولي (داردانل ـ چاناکاله سواشلری) كه 337 هزار تلفات داشت 19 فوريه سال 1915 (دومين سال جنگ جهاني اول) آغاز شد و 11 ماه طول كشيد [تا نهم ژانویه 1916]. در نبرد گاليپولي كه هدف از آن تصرف استانبول پايتخت وقت عثماني و تنگه هاي بسفور و داردانل و گشودن درياي سياه بود، نيروهاي انگلستان و فرانسه و متحدان آنها بسختي شكست خوردند. در نبرد گاليپولي 16 لشكر انگليسي ـ فرانسوي با 15 لشكر عثماني مي جنگيدند. حمله با آتش 16 ناو سنگين آغاز شده بود كه همه آنها آسيب ديدند و از صحنه خارج شدند. آلماني ها كه چنين حمله اي را پيش بيني كرده بودند قبلا بهترين توپهاي خودرا در اختيار عثماني قرارداده بودند. در نبرد گالیپولی بخشی از نيروهاي انگليسي از استراليا، نيوزيلند و هند بودند. نبرد گاليپولي باعث تقويت ناسيوناليسم ميان نيروهاي مدافع شد و مصطفي كمال (اتاتورك) از همين نبرد درسهايي آموخت كه مانع اضمحلال وطنش شد و جمهوري تركيه پاگرفت. عثماني در جريان جنگ جهاني اول متحد آلمان بود كه سرانجام از ميان رفت و مستملکات عربی آن دولت، جز سوریه و لبنان که از آن فرانسه شد به دست انگلستان افتاد و از آنها چند کشور ایجاد کرد و به مرزبندی پرداخت که مسئله ساز شده اند.

1959 - دولت انگلستان موافقت كرد به جزيره قبرس مستعمره اش استقلال دهد. اين استقلال از 16 اوت 1960 عملي شد. قبرسي ها براي كسب اين استقلال مبارزات خونين كرده بودند. رهبر اصلي آنان در اين مبارزات اسقف ماكاريوس بود. ماكاريوس پس از تحقق استقلال، به رياست جمهوري قبرس انتخاب شد.

1357 - گشايش سفارت فلسطين در محل سابق سفارت اسراييل در تهران

روز ۳۰ بهمن ۱۳۵۷ به فاصله يك هفته پس از پيروزي انقلاب اسلامي در مراسمي با حضور ياسرعرفات رهبر سازمان آزاديبخش فلسطين ، سفارت فلسطين در تهران در محل سابق سفارت اسراييل گشايش يافت.

2004 - سقوط هواپيماي نظامي ايران در حوالي كرمان و شهادت 276 نفر از نيروهاي سپاه پاسداران که بزرگترین سانحه هوایی جهان بین سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۴ میلادی بودهاست.

1391 - احکام مجازات اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی

حجتالاسلام غلامحسین محسنیاژهای (حجت الاسلام) دادستان کل جمهوری اسلامی 30 بهمن ماه 1391 (18 فوریه 2013) اعلام کرد که رأی دیوان عالی کشور درباره مرتکبين فساد مالی صادر شده و برای اجرای حکم به شعبه اصلی باز میگردد.

اژهای سپس آراء صادر شده را به این شرح اعلام کرد:

ـ مهآفرید خسروی فرزند منصور و رئیس گروه «امیرمنصور آریا» به جرم اخلال در نظام اقتصادی و به عنوان مفسدفیالارض به اعدام و به جرم پولشویی [مانی لاندری] محکوم به رد اموال و و 2 میلیارد و 500 میلیون تومان و ضبط همه پولی را که به عنوان رشوه به افراد داده بود.
ـ بهداد بهزادی فرزند ناصر و معاون حقوقی گروه «امیر منصور آریا» به جرم اخلال در نظام اقتصادی و فساد فیالارض به اعدام و به جرم پولشویی به پرداخت یک چهارم مبلغ پولشویی.
ـ ایرج شجاعی فرزند عنایت معاون مالی گروه «امیرمنصور آریا» به جرم اخلال در نظام اقتصادی و فساد فی الارض به اعدام محکوم شده و به جرم پولشویی به پرداخت یک چهارم مبلغ پولشویی.
ـ سعید کیانی رضازاده فرزند عیسی رئیس بانک صادرات شعبه اهواز به جرم اخلال در نظام اقتصادی و فساد فیالارض به اعدام و پرداخت وجوهی را که به عنوان رشوه دریافت کرده بود. وی بابت السیهای خلاف قانون که باز کرده بود نیز 23 میلیارد و 500 میلیون ریال بپردازد.
ـ سعید رضا محمدی فرزند محمدحسین، رئیس بانک ملی کیش محکوم به حبس ابد و انفصال دائم از خدمات دولتی و همچنین جزای نقدی به مبلغ 4 هزار و 500 میلیارد ریال.
محسنیاژهای در پاسخ به پرسش یک خبرنگار مبنی بر اینکه آیا حکم اعدام متهمان فساد بزرگ بانکی در ملاء عام اجرا میشود، گفت: در حکم دادگاه قید نشده که متهمین در ملاء عام مجازات شوند، بنابراین همه چیز بستگی به نظر قاضی دارد.
بقیه احکام این فساد مالی از این قرار اعلام شد:
ـ علیرضا ریاضی مسئول منطقه اهواز بانک صادرات به جرم اخلال در نظام اقتصادی کشور به 15 سال حبس و انفصال از مشاغل دولتی.
ـ طهماسب نصیری به جرم اختلاس و رشوه به 20 سال حبس و جزای نقدی به مبلغ 137 میلیارد ریال.
ـ خدامراد احمدی معاون وزیر و رئیس سابق ایمیدرو به جرم شرکت در اخلال در نظام اقتصادی به 10 سال حبس، ردّ مال و محرومیت از مشاغل دولتی به مدت 30 سال.
ـ عبدالرضا رسولی محکوم به 20 سال حبس و ردّ مال به مبلغ 30 میلیارد ریال.
ـ ابوالفضل گلزاری مدیرعامل تراورس محکوم به 3 سال زندان.
ـ مجید اسعدی الموتی معاون وقت وزیر راه محکوم به 10 سال زندان، 74 ضربه شلاق و انفصال دائم و استرداد 202 هزار یورو.
ـ شاپور رهنمای ذکاوت مدیرکل وزارت راه محکوم به 10 سال زندان، 74 ضربه شلاق، انفصال دائم از خدمات دولتی و ردّ مال به مبلغ 268 هزار دلار.
ـ علی امیری مدیر کل وزارت راه محکوم به 10 سال زندان، 74 ضربه شلاق، انفصال دائم از مشاغل دولتی و جزای نقدی به مبلغ 168 هزار یورو.
ـ کامران رادپویا محکوم به 5 سال زندان، رد مال به مبلغ 130 هزار یورو و جریمه نقدی به همین میزان.
ـ محمد علییار دستجردی مدیر شرکت حدید پارسیان محکوم به یک سال زندان و پرداخت یک چهارم رقم پولشویی مربوط به عنوان جریمه.
ـ بهرام دهستانی کارمند شرکت الیت بندر انزلی محکوم به 2 سال زندان و پرداخت یک چهارم وجوه حاصل از پولشویی.
ـ امیررضا موجودی رئیس آهن لوشان محکوم به 5 سال و شش ماه زندان و پرداخت یک چهارم عواید حاصل از پولشویی.
ـ احسان نجیب کارمند آهن لوشان محکوم به 2 سال زندان و پرداخت جزای نقدی.
ـ سعید خسروی محکوم به 8 سال زندان و پرداخت وجه تحصیل شده.
ـ جمیله استوار حسابدار گروه آریا محکوم به 3 سال زندان (با تبدیل یک سال زندان به جزای نقدی به مبلغ 10 میلیون تومان).
ـ عاطفه حسی محکوم به 3 سال زندان (با تبدیل یک سال زندان به جزای نقدی).
ـ علیرضا بافتچی محکوم به 10 سال زندان، 74 ضربه شلاق و 20 سال محرومیت از مشاغل دولتی.
ـ علیرضا بهارلویی محکوم به 2 سال زندان.
ـ محمود سروری محکوم به 3 سال زندان.
ـ محمدرضا شهیدیتبار کارمند خدمات عمومی اهواز محکوم به 2 سال زندان و ردّ مال به مبلغ 12 میلیارد تومان.

مهآفرید خسروی

محسنیاژهای گفت که در مرحله اول رسیدگی به این پرونده فساد 3 هزار میلیارد تومانی، 39 متهم به جرایمشان رسیدگی شد که از این شمار 37 نفر محکوم شدند. 16 نفر دیگر هم در دور دوم رسیدگیها محکوم شدند که 8 نفر آنان اعتراض کرده و احکام در مرحله تجدیدنظرخواهی است.

زادروزها

۱۴۷۳ - زادروز نیکلاس کوپرنیک، اخترشناس و ریاضیدان لهستانی؛ ابداعگر نظریه خورشیدمرکزی.
۱۸۵۹ - زادروز سوانت آرنیوس، شیمیدان سوئدی؛ برنده جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۰۳.

نیکلاس کوپرنیک

۱۸۹۶ - زادروز آندره برتون، شاعر فرانسوی؛ از بنیانگذاران مکتب سورئالیسم ادبی.
۱۹۴۰ - زادروز صفرمراد نیازف، سیاستمدار ترکمن؛ اولین رئیسجمهور ترکمنستان.

آندره برتون

درگذشتها

۱۸۹۷ - درگذشت کارل وایرشتراس، ریاضیدان آلمانی.
۱۹۱۶ - درگذشت ارنست ماخ، فیلسوف و فیزیکدان اتریشی.

ارنست ماخ

۱۹۵۱ - درگذشت آندره ژید، نویسنده فرانسوی؛ برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۴۷ .
۱۹۵۲ - درگذشت کنوت هامسون، نویسنده نروژی، برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۲۰ .

آندره ژید

۱۹۹۷ - درگذشت دنگ ژیائوپینگ، سیاستمدار چینی.
۲۰۱۳ - درگذشت رابرت کلمن ریچاردسون، فیزیکدان آمریکایی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک سال۱۹۹۶ .
۱۳۸۷ - درگذشت مهری مهرنیا، بازیگر ایرانی

دنگ ژیائوپینگ

*فریال* · 2015/02/20

[h=1] 1اسفند - 20 فوریه؛ در تاریخ چه گذشت؟ [/h]
رویداد ها:

1258 - چگونگی نمدمال شدن آخرین خلیفه عباسیان به دست هُلاگوخان

هفت روز پس از تصرف بغداد توسط نیروهای نظامی هُلاگوخان ـ ایلخان مغولی ایران و قتل عام نزدیک به دو سوم ساکنان آن، بیستم فوریه 1258 مستعصم بالله (ابواحمد عبدالله) آخرین خلیفه عباسی کشته شد و خلافت عباسیان برای همیشه پایان یافت. به هُلاگو [هلاکو] گفته بودند خلیفه عباسی یک مقام اسلامی است و ریختن خون مقام مذهبی منع شده و برای حکومت او بدیُمن است، خیر و برکت را ازمیان می برد و بدبختی آور خواهد بود. هلاکو این اندرزرا چند روز مورد بررسی قرارداد و سرانجام تصمیم گرفت که مستعصم بالله را به طریقه نمدمال کردن از میان بردارد که با این طریقه خون او ریخته نمی شود که بدیُمنی ببار آورد.

هُلاگوخان

این تصمیم بیستم فوریه به اجرا درآمد و خلیفه 45 ساله را لای یک نمد بزرگ (به اندازه فرش) قراردادند و آنقدر بر زمین مالیدند و حلقه نمد را تنگ کردند تا درگذشت بدون اینکه خونش جاری شود.

هلاکو پسر مستعصم را به مغولستان فرستاد تا از آسیای غربی دور شود، مسلمانان دور او جمع نشوند و ادعای خلافت نکند. مستعصم بمانند خلفای چند نسل پیش از او «خلیفه اسمی و تشریفاتی» بود، ولی ثروتمندان مسلمان برایشان پول می فرستادند و خزانه ای پُر از طلا داشتند. قدرت خلافت عباسیان به دست بوئیان ایرانی و درجریان انقلاب احیاء استقلال و حاکمیت ملّی ایران و افتادن بغداد به دست آنان ازمیان رفته بود، مخصوصا که ایرانیان به ترویج مذهب شیعه پرداخته بودند [خلفای عباسی سنُی بودند].

سلطان وقت مصر از دودمام مملوکها پس از آگاه شدن از مرگ مستعصم، خود را جانشین او و خلیفه مسلمین اعلام کرد. با اینکه این ادعای او جز در مصر و مناطق اطراف خریدار نداشت؛ لقب خلافت پس ازاو همچنان میان سلاطین مصر باقی ماند. سه قرن بعد (سال 1517) مصر به تصرف عثمانی درآمد و با این پیروزی، سلطان سلیم یکم امپراتور عثمانی لقب خلافت مسلمین را برخود نهاد و مرکز خلافت را از قاهره به استانبول [در آن زمان؛ اسلامبول] منتقل کرد و این شهررا به جای پایتخت، دارالخلافه نامید. دولت عثمانی بتدریج سرزمین های عربی را تصرف کرد و عنوان خلافت مسلمین را به آنجا گسترش داد و قلمرو خلافت اعلام داشت. سلاطین عثمانی تا پایان دهه دوم قرن 20 لقب خلیفه مسلمین را برای خود حفظ کردند. چراغ عمر این امپراتوری با پایان یافتن جنگ جهانی اول خاموش شد. عثمانی از متحدین آلمان در جنگ جهانی اول بود، آلمان شکست خورد و امپراتوری عثمانی که انگلستان و فرانسه از دیرزمان کمر به انهدامش بسته بودند از میان رفت و جمهوری ترکیه در گوشه اصلی خاک آن برجایش نشست و ....

1619 - سرآغاز انتقال بـرده سیاه، زن و نوكر به آمريكاي شمالي

20 فوريه سال 1619 ناخداي يك كشتي هلندي 20 سياهپوست را كه در آفريقا شكار شده بودند به آمريكاي شمالي (ويرجينيا) رسانید و به مهاجران انگليسي اين منطقه فروخت و با اين عمل كار انتقال بـرده از آفريقا به آمريكا آغاز شد. مهاجران انگليسي درسال 1607 وارد ويرجينيا شده بودند. بوميان آمريكاي شمالي (سرخپوستان) مطلقا حاضر به كاركردن براي مهاجران نبودند. این بوميان نزدیک به سه قرن با مهاجران اروپایی سر جنگ داشتند و آنان را متجاوز به خاک و تصرف اراضی و املاکشان مي دانستند.

همزمان با انتقال 20 بـرده سياه، يك كشتي انگليسي هم 90 زن اروپايي را به جيمزتاون [نخستین آبادی مهاجران در ويرجينيا» منتقل كرد كه مي توان گفت آنان هم به صورتي واگذار شدند. در آن زمان انتقال آن قبيل زنان سفيد پوست به آمريكاي شمالي امري عادي بود تا به همسري مردان مهاجر (انگليسي) درآيند. هريك از اين زنان در برابر دريافت 200 پاوند (ليره انگليسي) واگذار مي شدند كه به جاي پول، توتون و بعدا پنبه تحويل مي شد. شرط معامله اين زنان اين بود كه متقاضي در كليسا حاضر شود و با زن مورد نظر ازدواج كند. بنابراين، به يك مرد بيش از يك زن واگذار نمي شد. زن پس از ازدواج آزاد مي شد و بـرده نبود.

در همان زمان [قرن هفدهم]، كساني هم در اروپا بودند كه به عنوان داوطلب نوكري (سِروانت) به آمريكاي شمالي مهاجرت مي كردند و اينان تا زماني كه هزينه سفر خود [از اروپا به آمريكا] را با اربـاب تصفيه نمي كردند در حكم بـرده او بودند؛ با اين تفاوت كه اربـاب نمي توانست آنان را بفروشد و يا نسبت به ايشان تعدّي كند.

1677 - شكست نيروهاي استعمارگر اسپانيا از فرانسه در هائيتي

اسپانيايى‏ها از اواخر قرن پانزدهم ميلادي استعمار سرزمين هائيتي را آغاز كردند، اما در نيمه قرن هفدهم، ساير اروپاييان و از جمله فرانسويان وارد اين منطقه شدند. حضور نيروهاي كشورهاي ديگر اروپايى باعث وقوع جنگ‏هايى بين آنان گرديد كه در يك مورد آن، جنگ بين نيروهاي اسپانيا و فرانسه درگرفت و در بيستم فوريه 1677م، به شكست اسپانيايى انجاميد. پس از اين جنگ فرانسويان موفق شدند بخش‏هايى از هائيتي را تصرف نمايند و حضور خود را در آن منطقه تحميل كنند. فرانسويان بيست سال بعد، در سال 1697م با اسپانيا در تقسيم اين جزيره به توافق رسيدند و بخش غربي جزيره به فرانسويان واگذار گرديد و فرانسوي‏ها آن را نزديك به يك‏صد وسي سال در اشغال خود داشتند. هم‏زمان با آغاز انقلاب كبير فرانسه در 1789م، سياهپوستان و بوميان هائيتي قيام نمودند و سرانجام اين كشور در سال 1804م به عنوان اولين كشور امريكاي لاتين به استقلال رسيد.

1928 - اعلام امضاي پيمان "اورشليم" بين اردن و انگليس

اردن از سال‏ها قبل از جنگ جهاني اول، به عنوان اميرنشين، بخشي از امپراتوري عثماني به شمار مي‏رفت كه پس از جنگ جهاني اول و شكست عثماني به تصرف نيروهاي انگليسي درآمد. از آن پس با تحميل خودمختاري اين منطقه به جامعه ملل، انگلستان در واقع زنجيره‏اي به هم پيوسته از سرزمين‏هاي تحت سلطه خويش از مديترانه تا خليج فارس تدارك ديد. در اين ميان از همان آغاز شكل‏گيري كشوري به نام اردن، انگلستان به صورت رسمي در حاكميت اين منطقه دخالت مي‏كرد و نفوذ خود را بيش از پيش در آن گسترش مي‏داد. با اين حال در اكتبر 1922م پيش نويس پيماني ميان اين دو كشور به امضا رسيد كه تا شش سال بعد، آن را به صورت علني مطرح نساختند. موانعي هم‏چون انقلاب قبائل محلي، سخت‏گيري‏هاي كارگزاران داخلي و سنگيني ماليات‏هاي كمرشكن باعث شد تا طرح علني اين پيمان به تعويق افتد. درنهايت، هنگامي كه حاكميت نظامي و امنيتي انگلستان بر اردن تثبيت شد، در بيستم فوريه 1928م اين پيمان چهره‏اي حقوقي به خود گرفت.

بر اساس اين پيمان كه در اورشليم يا بيت المقدس به امضا رسيده بود، بازرسي دارايى اردن، حق امتيازها، قانون‏گزاري، نيروهاي نظامي، امنيت بيگانگان و حق اعلام حكومت نظامي در اردن، به انگلستان واگذار گرديد. در واقع، با امضاي پيمان اورشليم، اردن، بدون مشورت با لندن، در سياست خارجي و حتي داخلي خود، حق تصميم‏گيري نداشت. اين پيمان به ويژه در مورد مسائل نظامي، تمامي حقوق و اختيارات مربوط به نيروها و ادوات جنگي و حتي حق داوري در امور نظامي و نظاميان را به انگلستان واگذار كرده بود. در حقيقت، با اجراي اين پيمان، پرچم استعمار انگلستان به صورت كامل بر فراز حاكميت اردن به اهتزاز درآمد. پيمان اورشليم كه با اعتراضات فراوان تمامي مردم اردن مواجه شده بود تا پايان جنگ دوم جهاني اعتبار داشت و با اعطاي استقلال به اردن، اين پيمان نيز لغو شد هرچند كه شيوه‏هاي استعمار، به طريقي ديگر خود را در اين كشور نمايان ساخته است.

1828 - امضاي عهدنامه تركمنچاي

در زمان فتحعلي شاه، دو دوره جنگ بين ايران و روسيه درگرفت كه هر دو جنگ باشكست ايران به پايان رسيد. پس از شكست دوم، اول اسفند 1206 ش (5 شعبان 1243 ق، 21 فوريه 1828 م) عهدنامه‏اي بين ايران و روس در قريه تركمانچاي به امضا رسيد كه به مراتب از قرارداد گلستان شوم‏تر بود. به موجب اين معاهده، ولايات ايروان و نخجوان به روسيه واگذار شد و مرزها معين گرديد.

فتحعلی شاه قاجار در حال امضای عهدنامه

علاوه بر غرامتي كه ايران پرداخت كرد، حق كشتيراني در درياي خزر مجدداً براي روس‏ها تأييد شد. به علاوه، اتباع روسيه در ايران از حقوق كاپيتولاسيون و مصونيت قضايي برخوردار شدند. اين امر، حقِّ اجراي مجازات نسبت به اتباع روس را هم كه در ايران مرتكب جرم مي‏شدند از دولت ايران گرفت و بعدها كم كم به جايي رسيد كه تقريباً اختيار محاكمه از دست دولت ايران سلب شد و استقلال قضايي كشور محدود گرديد. دولت روسيه در برابر آن همه منافع، تنها وليعهدي عباس ميرزا و رساندن او را به تخت سلطنت تأييد كرد.

اراضی بخشیده شده طبق عهدنامه

1879 - كنگره آمريكا رسم دوئل Duel (تيراندازي به سوي يکديگر با حضور شاهد، ازقبل براي انجام آن توافق بعمل آمده، با اسلحه يکنواخت و با هدف انتقامگيري) را در شهر واشنگتن ممنوع ساخت كه بعدا در همه ايالات 50 گانه عضو فدراسيون غير قانوني گرديده است.

1909 - در جریان قیام مشروطه خواهان علیه استبداد صغیر، آقابالاخان، حاکم رشت، به قتل رسید و گیلان به دست مشروطه خواهان افتاد.

1919 - روزی که امير افغانستان كشته شد

حبيب الله خان

امير حبيب الله خان حكمران افغانستان 20 فوريه سال 1919 در جلال آباد هدف گلوله قرار گرفت و كشته شد. قاتل دستگير نشد و انگيزه قتل هم هنوز به درستي روشن نشده است. حبيب آلله خان در طول 18 سال حكومتش تلاش بسيار كرد كه عنوان خودرا از «امير» به «پادشاه» ارتقاء دهد كه انگليسي ها كه بر امور سياسي افغانستان سرپرستي داشتند زير بار نرفتند و به جاي عنوان پادشاه به او لقب «سِر» دادند. حبيب الله خان كه داراي 4 زن رسمي و 15 متعه (زوجه موقت) بود حتي براي اين كه نشان دهد كه تحت الحمايه انگلستان نيست از جانب خود به چند كشور سفير فرستاد. بعضي مورخان قتل او را به حساب مماشات با انگلستان و پاره اي ديگر به عدم سازش با آن دولت و نيز دست زدن به برخي اصلاحات كه با نظام قبيله اي و سنتي افغانها همخواني نداشت دانسته اند. حبيب الله خان با قوم مغول تبار و شيعه مذهب هزاره ميانه خوبي نداشت.

1349 - شاه طی مصاحبه ای اعلام کرد، در صورت لزوم برای تصرف جزایر ابوموسی و تنب به زور متوسل می شویم.

2008 - فيدل كاسترو از دنیای سیاست خداحافظی کرد

دكتر فيدل كاسترو 20 فوريه 2008، و 48 سال پس از ملي کردن شعب کمپاني هاي ايالات متحده در کوبا که 22 فوريه 1960 اعلام شده بود و 49 سال و سه روز پس از به دست گرفتن رياست دولت، در اعلاميه اي كه با يك تيتر سراسري در روزنامه «گرانما» چاپ شده بود چنين نوشت: «به اين وسيله به هموطناني كه چند روز پيش بازهم به من افتخار دادند و با آراء خود نماينده پارلمان كردند اطلاع مي دهم كه نه خواهان هستم و نه مي پذيرم كه [در اجلاس پارلمان كه 24 فوريه 2008 گشايش مي يابد] بارديگر سمت رياست شوراي كشور و فرماندهي كل قوا برعهده من گذارده شود. تكرار مي كنم: نه آرزوي اين شغل را دارم و نه بار ديگر آن را خواهم پذيرفت.».

مناسبت ها

روز جهانی عدالت اجتماعی

زادروزها

۱۸۴۴ - زادروز لودویگ بولتزمان، فیزیکدان ایتالیایی
۱۹۲۷ - زادروز سیدنی پوآتیه بازیگر و کارگردان باهامایی-آمریکایی؛ نخستین سیاه پوست برنده جایزه اسکار.

سیدنی پوآتیه

۱۹۴۵ - زادروز جرج اسموت، کیهانشناس و اخترفیزیکدان آمریکایی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۰۶ .
۱۳۵۲ - زادروز کریم باقری، از بهترین و محبوب ترین بازیکنان تاریخ فوتبال ایران و گلزنترین هافبک جهان

کریم باقری

۱۹۶۷ - زادروز کرت کوبین، خواننده راک، نوازنده گیتار و ترانهسرای آمریکایی؛ بنیانگذار گروه گرانج نیروانا .
۱۹۸۸ - زادروز ریانا، خواننده ، طراح مد و مانکن باربادوسی.

ریانا (ریحانا)

درگذشتها

۱۲۵۸ - درگذشت مستعصم، آخرین خلیفه عباسی بغداد، توسط هلاکو مغول.
۱۹۰۷ - درگذشت هانری مواسان، شیمیدان فرانسوی؛ برنده جایزه نوبل شیمی.

کرت کوبین

۱۹۲۰ - درگذشت رابرت پری، کاشف آمریکایی
۱۹۷۲ - درگذشت ماریا ژئوپرت مایر، فیزیکدان آمریکایی-آلمانی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۶۳ ، دومین زن برنده جایزه نوبل فیزیک در جهان.

رابرت پری

*****
منابع:

*فریال* · 2015/02/27

[h=1]6 اسفند - 25 فوریه؛ در تاریخ چه گذشت؟ [/h]
رویداد ها:

1916 - روزي که روس ها كرمانشاه را تصرف كردند

25 فوريه 1916 (ششم اسفند 1294 ) نيروهاي روسيه تصرف شهر كرمانشاه را پس از عقب راندن ژاندارمهاي ايران تكميل كردند. نيروهاي روسيه از چهارم اسفند به كرمانشاه رخنه كرده بودند. دفاع نيروي ژاندارم از كرمانشاه به رغم نداشتن اسلحه سنگين چشمگير بود. پيش از سقوط كرمانشاه گروههايي كه ازتهران، قم و اصفهان به اين شهر رفته بودند و نيز اعضاي كميته دفاع ملي به قصر شيرين نقل مكان كرده بودند. در پي سقوط كرمانشاه، عبدالحسين ميرزا فرمانفرما رئيس الوزراء وقت به نشانه اعتراض به اقدام روس ها از سمت رياست دولت كناره گيري كرد.

فرمانفرما

دولت وقت ايران در آغاز جنگ جهاني اول (جنگ اروپاييان با يکديگر) اعلام بيطرفي كرده بود كه به آن احترام گذارده نشد و طرفين جنگ دامنه نبرد خودرا به ايران کشانيدند که نيروي نظامي کافي براي دفاع از خود نداشت. در دوران جنگ جهاني اول، نيروهاي انگلستان و روسيه با هدف جنگ با عثماني (متحد آلمان) و همچنين قطع نفوذ آلمان وارد ايران شده بودند. توده هاي ايراني هواخواه آلمان بودند و اين هواخواهي که ادامه دارد در جريان جنگ جهاني دوم هم سبب اشغال نظامي ايران توسط نيروهاي نظامي دولت مسکو و دولت لندن شد. اين بار دولت ايران يک ارتش قابل ملاحظه داشت که دولت لندن با خريد چند افسر ارشد و داشتن شماري سياستمدار متمايل به خود، ارتش را مرخصي و کشور را بدون دفاع ساخت و اشغال نظامي کرد ـ دفاع محدود تنها در چند نقطه ازجمله کرمان و خوزستان صورت گرفته بود. باوجود اين، نيروي هوايي ايران دفاع تمام عيار کرده بود.

1928 - نخستین فرستنده عادی تلویزیونی

25 فوریه 1928 آژانس دولتی آمریکا که ناظر بر ارتباطات همگانی است [پدر «FCC » امروز] نخستین پروانه تاسیس تلویزیون [رسانه صوت و تصویری] را به نام متقاضی آن «چارلز فرانسیس جنکینز Charles Francis Jenkins» صادر کرد و این تلویزیون(W3XK) که نخستین فرستنده تلویزیونی دائمی (غير آزمايشي) جهان به مفهوم امروز بود نزدیک به پنج ماه بعد ـ دوم ژوئیه 1928 در ویتون Wheaton ایالت مریلند (حاشیه شهر واشنگتن) آغاز بکار کرد.

Charles F. Jenkins

این شبکه که تصویر و صدای آن منطقه ای به شعاع 40 کیلومتررا پوشش می داد در آغاز کار هر هفته پنج شب برنامه پخش می کرد و بیشتر برنامه های آن نمایش و فیلم سینمایی بود. آزمایش عمومی پخش تصویر بر روی امواج (تلویزیون) از سال 1923 و پس از ساخت لامپ، با استفاده از خواص مِلح ناتریوم (انعکاس نور بر حسب روشنی و تاریکی شیئی) آغاز شده بود. از آنجا که تلویزیون با موج بلند کار می کند تا دهها سال و تا زمان پیدایش ماهواره و کابل نوری، هر فرستنده مربوط به یک منطقه محدود بود. جنکینز در سال 1934 و در 86 سالگی درگذشت.

1815 - آغاز حكومت 100 روزه ناپلئون

ناپلئون بناپارت كه از سوي اتحاديه كشورهاي مخالف به جزيره «الب (البا) Elba» در مديترانه تبعيد و حکمران اين جزيره شده بود قراري را که با آن موفقت کرده بود زير پا گذارد و 25 فوريه 1815 به فرانسه بازگشت، فرانسويان بارديگر به وي پيوستند و حكومت صد روزه او آغاز شد. دليل شكست نظامي بعدي ناپلئون اين بود كه در مقابله با نيروهاي كشورهاي متحد شتاب كرد و به جاي كشانيدن آنها به خاك فرانسه و تعيين ميدان جنگ به اراده خودش، براي نبرد با ايشان به بلژيك شتافت.

شكست نظامي ناپلئون در اصل، به دليل اشتباه او بود كه به روسيه حمله بـرده بود كه سرزميني وسيع و سرد است. وي در اين لشكركشي بسياري از سربازان با تجربه خود را از دست داده بود. 130 سال بعد هم هيتلر همين اشتباه را مرتكب شد. برنامه ناپلئون متحد كردن اروپاي قاره اي (بدون انگلستان) تحت رياست فرانسه و پياده کردن ايده هاي انقلاب اين كشور بود. برنامه هيتلر تامين وحدت آلماني هاي اروپا و تحقق برتري آنان و نيز اثبات اصالت سوسياليسم ملي خود (نوعي پاپيوليسم) بر سوسياليسم ماركس بود. وي تنها در مخالفت با انگلستان، با ناپلئون وحدت نظر داشت.

1836 - سمیوئل کلت اختراع خود تپانچه (ششلول ـ رولور) کلت Colt را به ثبت داد.

1899 - پال ژولیوس رویتر ـ یهودی آلمانی که بعدا به تابعیت انگلستان درآمد و خبرگزاری رویتر را بوجود آورد در 83 سالگی درگذشت.

پال ژولیوس رویتر

1921 - تفلیس، پایتخت جمهوری دموکراتیک گرجستان، پس از نبردی شدید به تصرف بلشویک های روسیه درآمد و جمهوری سوسیالیستی گرجستان ایجاد شد.

1923 - درخواست آدولف هيتلر براي تابعيت آلمان كه چندي پيش تسليم شده بود پذيرفته شد. وي متولد اتريش بود ، ولي معتقد بود كه آلماني نژادها يك ملت هستند و مرزها، قراردادي و مصنوعي و ساخت سياستها هستند. هيتلر پس از دريافت تابعيت آلمان توانست براي نمايندگي پارلمان نامزد شود و سپس گام به سوي رهبري اين کشور بردارد.

هیتلر در جوانی

1305 ش - تصويب قانون احداث راه ‏آهن سراسري ايران

به موجب قانون احداث راه‏آهن جنوب ايران كه در ششم اسفند ماه سال 1305 ق به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد، مخارج ساختمان راه آهن ايران از محل عوارض قند و شكر و چاي تامين گرديد و قرار شد تا خط آهن از خورموسي به خرمشهر و از آنجا به تهران متصل شود. در نهايت نخستين كلنگ احداث راه‏آهن ايران در 23 مهر سال 1306ش در تهران به زمين زده شد و همزمان عمليات ساختماني راه آهن از مركز و شمال و جنوب آغاز گرديد. سرانجام عمليات ساخت راه‏آهن ايران در سوم شهريور سال 1317 ش خاتمه يافت و كار حمل و نقل مسافر و بار آغاز شد. طول راه آهن سراسري ايران در آن سال در حدود 1400 كيلومتر بود كه ازبندر امام خميني (شاهپور سابق) در جنوب به بندر تركمن در شمال متصل مي‏شد. طول خطوط آهن در مرداد 1376 به حدود ده هزار كيلومتر رسيد و در برخي مسيرهاي پر رفت و آمد، راه‏آهن دو خطه شده است.

1351 ش - ایران سیصد پزشک پاکستانی و هندی برای روستاها استخدام نمود.

1935 - زادروز «رادار»

رابرت الكساندر واتسون ــ وات Watson - Watt فيزيكدان اسكاتلندي بیست و پنجم فوریه 1935 دستگاه تعیین محل پرواز هواپيما در آسمان و فاصله آن تا این دستگاه را که ساخته بود به معرض نمايش گذارد كه اختصارا «رادار » نام گرفت. در دوران جنگ جهاني دوم از اين دستگاه براي آگاه شدن از حملات هوايي آلمان به خاك انگلستان استفاده شد و اينك وسيعا مورد استفاده است. دولت انگلستان در 1942 به سازنده رادار لقب «سر » داد. . واتسون ــ وات كه در 1892 به دنيا آمده بود در 1973 درگذشت.

الكساندر واتسون - وات

1954 - كودتا در سوريه و سقوط شيشكلي حاكم اين كشور

ر اثر استبداد و خودكامگي اديب شيشكلي، رئيس جمهور وقت سوريه، جنگ مسلحانه آزادي خواهان اين كشور در كوهستان‏هاي سوريه عليه دولت شيشكلي آغاز شد. اين پيكار با قيام‏هاي گذشته مردم سوريه، تفاوت‏هاي ريشه‏اي و عميق داشت. زيرا در اين نبرد، گروه‏هاي ميهن‏پرست اعم از كارگر، كشاورز، دانشجو و حتي دانش‏آموزان نيز همكاري و حضوري فعال داشتند. قيام سال 1954 مردم سوريه، سرانجام با وحدت مردم و ارتش در 25 فوريه همين سال به پيروزي رسيد و در پي آن، هاشم اتاسي رهبر حزب خلق سوريه به رياست جمهوري اين كشور برگزيده شد و دولت شيشكلي، سقوط كرد.

اديب شيشكلي

1966 - حافظ اسد ژنرال هوايي سوريه دراين كشور كودتا كرد. قبلا نيز يک رشته کودتا در سوريه صورت گرفته بود که در دو مورد آن بعثي ها برضد يکديگر کودتا کرده بودند.

حافظ اسد

2003 - پايان دنيا در سال 2060 طبق پیش بینی نیوتن

پژوهشگر كانادايي «استيفن سنوبلن» 25 فوريه 2003 فاش ساخت كه دستخط ايزاک نيوتن دانشمند قرن 18 را (كه در 1727 درگذشت) به دست آورده كه با محاسبات پيچيده اي پيش گويي كرده است كه جهان در سال 2060 پايان مي يابد. وي گفت اين دستخط اينک در يك آرشيو در اورشليم نگهداري مي شود. دستخط نيوتن بدون اين كه دارنده اش متوجه مطلب شود قبلا در يك حرّاج آثار تاريخي به فروش رفته بود. نيوتن بود كه نيروي جاذبه زمين را كشف و محاسبه كرد.

دستخط نیوتن درباره پایان دنیا در 2060 در موزه اورشلیم در دژیم صهیونیستی

زادروزها

۱۳۰۴ - زادروز ابن بطوطه سیاح و نویسنده مراکشی
۱۷۷۸ - زادروز خوزه د سن مارتین قهرمان ملی ، سپهسالار و رهبر آرژانتینی

ابن بطوطه

۱۸۴۱ - زادروز پیر آگوست رنوار ، نقاش امپرسیونیست فرانسوی
۱۹۲۷ - زادروز هوشنگ ابتهاج، شاعر و موسیقیپژوه ایرانی

پیر آگوست رنوار

۱۹۴۳ - زادروز جورج هریسون، گیتاریست و خوانندۀ انگلیسی؛ عضو گروه بیتلز
۱۹۵۸ - زادروز میشل ولبک نویسندۀ فرانسوی؛ برنده جایزه گنکور

هوشنگ ابتهاج

۱۹۴۹ - امین معلوف نویسنده فرانسوی لبنانیتبار.
۱۹۷۰ - لیبی تنر بازیگر استرالیایی.

جورج هریسون

۱۹۷۱ - شون آستین بازیگر ٫کارگردان آمریکایی.

درگذشتها

۱۷۲۳ - درگذشت کریستوفر رن دانشمند و معمار انگلیسی
۱۹۷۰ - درگذشت مارک روتکو نقاش اکسپرسیونیست انتزاعی آمریکایی لیتوانیایی تبار

کریستوفر رن

۱۹۷۱ - درگذشت تئودور سودبرگ شیمیدان سوئدی؛ برندۀ جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۲۶
۱۹۸۳ - درگذشت تنسی ویلیامز نویسنده آمریکایی؛ برندۀ جایزه پولیتزر

تئودور سودبرگ

۱۸۹۹ - درگذشت پاول یولیوس رویتر، بنیانگذار خبرگزاری رویترز و دریافت کننده امتیازنامه رویتر از دولت قاجار
۱۹۹۹ - درگذشت گلن سیبورگ، شیمیدان آمریکایی؛ برندۀجایزه نوبل شیمی سال

تنسی ویلیامز

*****

[h=1]
[/h]

*فریال* · 2015/02/27

امروز در تاریخ

[h=1] 7 اسفند - 26 فوریه؛ در تاریخ چه گذشت؟ [/h]

رویداد ها:

277 - «ماني» انديشمند بزرگ ايران، و روزي که اعدام شد

26 فوريه سال 277 ميلادي «ماني انديشمند بزرگ ايراني و باني مكتب «مانيكيسم» پس از پنج ماه زندان اعدام شد. اعدام ماني نتيجه نفوذ بيش از حد روحانيون آيين زرتشت در دستگاه دولت ساساني ايران بود. ماني كه افكار او از شرق تا چين و در غرب، تا اروپا را فراگرفت عقيده داشت كه معنويت و ماديت هميشه در تضاد هستند و همه مشكلات جهان و مسائل بشر از ماديات و ماديگري سرچشمه مي گيرد. ماني مكتب (ايسم) خود را برپايه معنويت، خوبي، راستگويي، دفاع از حقيقت و نيز اعتدال و ميانه روي در زندگاني روزمره قرارداده بود و از اين جهت است كه مورخان و فلاسفه وي را «آموزگار معنويت» لقب داده اند.

«ماني» مي گفت كه دلبستگي مطلق به ماديات و پيروي از «نفس اماره» است كه بشر را به دروغگويي، ارتكاب جنايت و انواع بدي كردن وادار مي كند. وي تاكيد داشت كه ماديات انسان را اسير و بـرده نفس خود مي كند، و خودخواهي و جاه طلبي فردي را به وجود مي آورد. طبق آموزش هاي ماني، «ماديت» نبايد وارد وجود (ذهن) انسان شود و تاكيد داشت كه براي جلوگيري از ورود ماديات به وجود انسان؛ بايد به آموزش و پرورش كودك توجه شود تا «انسان»، غير مادي پرورش يابد. بنابراين، بي جهت نيست كه ماني ايراني را يكي از پدران «آموزش و پرورش» مي دانند، و او بود كه فراهم آوردن وسايل آموزش و پرورش درست (داراي هدف) كودكان و نوجوانان را مهمترين تكليف مديريت يك جامعه (دولت) قرار داد.

در فلسفه «ماني» جرم يعني تجـ*ـاوز به حقوق ديگران اعم از فرد يا جمع. او مي گفت «فرد معنوي» به حقوق خود قانع است؛ لذا در صدد تجـ*ـاوز به حقوق ديگران برنمي آيد، و همين قانع بودن به حق، انسان را غرق لـ*ـذت مي كند.

فلسفه ماني برخلاف تصوف، خواهان معنويت مثبت، كار و كوشش عادي، انگيزه خدمت به جامعه، ثمربخش بودن و توليد است.

«ماني» تا آن حد از گرايش مردم به ماديات وحشت داشت كه اعتدال در لذات جسماني را توصيه مي كرد از جمله اين كه مردها را از توجه بيش از حد به زن و در حقيقت «رابـط*ـه» كه ممكن است مرد را به راه نادرست بكشاند و آلوده سازد برحذر مي داشت.

ماني در زندگي شخصي با خوردن گوشت و خوراكيهايي كه از مواد غير خالص تهيه مي شدند موافقت چندان نداشت و انسان را ذاتا گوشتخوار نمي دانست.

فلاسفه اروپايي هنوز در گفته و نوشته هاي خود از انديشه هاب «ماني» نقل و به آنها استناد مي كنند.

451 - روز برگزاري "وارتانانک" جشن بزرگ ملي مسيحيان. عید وارتانک سالروز قیام ملی ارامنه به رهبری وارتان مامیکونیان می باشد.

وارتان مامیکونیان

1525 - نبرد تاريخي "موهاك" بين نيروهاي عثماني و مجارستان

دولت عثماني در زمان سلطان سليم، دهمين خليفه عثماني به بالاترين حد شكوفايى و عظمت رسيده بود و در عين گستردگي فتوحات، همچنان در اروپا به پيش مي‏رفت. در سال 1521م ارتش عثماني بر بلگراد تسلط يافت و ولايت "ونيز" هم اطاعت و تبعيت خود از دولت عثماني را اعلام نمود. با اين همه اگرچه هدف عثماني رسيدن به هَنْگْري (مجارستان فعلي) بود اما تحريكات پادشاه فرانسه، خليفه عثماني را به اين امر مصمم نمود. هدف فرانسه ازاين تحريكات، تضعيف امپراتوري روم بود. در نهايت، حمله ارتش عثماني با يك‏صدهزار جنگجو آغاز گرديد و در نبردي كه در 26 فوريه 1525م در منطقه ماهوك به وقوع پيوست، پادشاه مجارستان و بسياري از بزرگان اين منطقه و نيز حدود بيست هزار نفر از سپاه مجارستان كشته شدند. هم‏چنين منطقه بوداپست و تمامي مجارستان در اختيار عثماني قرار گرفت. تسلط عثماني بر مجارستان 140 سال ادامه داشت.

نبرد تاريخي "موهاك"

1848 - با سقوط پادشاهی لویی فیلیپ، جمهوری دوم فرانسه برپا شد.

لویی فیلیپ

1885 - تقسيم مسالمت آميز آفريقا ميان اروپائيان!

منظره يكي از جلسات كنگره برلين در سال 1885

26 فوريه 1885 كنگره برلين كه سرگرم تقسيم آفريقا ميان اروپائيان بود، نيجريه را به انگلستان و كنگو را به بلژيك بخشيد!.

در جلسات اين كنگره كه رياست آن را بيسمارك صدراعظم وقت آلمان برعهده داشت نمايندگان 15 كشور اروپايي شركت داشتند. هدف اصلي از تشكيل اين كنفرانس اين بود كه به آلمان هم سهمي از آفريقا داده شود و تقسيم آفريقا ميان اروپاييان به طريق مسالمت آميز صورت گيرد.

در حاشيه جلسات اين كنگره که متناوبا حدود دو سال (سالهاي 1884 و 1885) طول کشيد، ساخت و پاخت متعدد در قبال مناطق ديگر جهان مخصوصا چگونگي سلطه بر کشور چين صورت گرفت. قدرت هاي وقت بر قطعه ـ قطعه كردن چين درست بسان گوشت قرباني به توافق رسيده بودند و چين تا انقلاب سون يات ـ سن در سال هاي 1911 و 1912 چنين وضعيتي را داشت.

اروپاييان سياست سلطه را از قرن 15 درپیش گرفته بودند. آنان پس از فراگرفتن ساخت باروت و قطب نما با مطالعه سفرنامه مارکو پولو، به دريانوردي در آبهاي دوردست پرداخته و سرزمين هاي بدون دفاع (تفنگ و توپ) را به استعمار گرفته بودند.

1945 - دو ماه و دو روز پيش از افتادن برلين به دست ارتش سرخ و خودكشي هيتلر، نيروي هوايي آمريكا به شديدترين بمباران برلين دست زد!

1334 - درگذشت علامه "علي‏ اكبر دهخدا" نويسنده لغت‏نامه بزرگ دهخدا

علي‏ اكبر دهخدا در 5 اسفند 1258ش در تهران ديده به جهان گشود. وي علوم ابتدايي و سطوح عالي را در ايران سپري كرد. سپس براي تكميل علوم جديد به اروپا سفر نمود و مدت پنج سال به تحقيق و تفحّص پرداخت. بازگشت دهخدا به ايران مصادف با نخستين طليعه افكار آزادي‏خواهانه و شروع مبارزات جنبش مشروطيت در ايران بود. دهخدا كه با استبداد و مظالم آن زمان شديداً مخالف بود، به صف مبارزان پيوست و به نگارش مقالات تند و طنزآميز پرداخت. او كه از همكاران روزنامه صوراسرافيل بود، پس از توقيف و تعطيلي روزنامه به اروپا تبعيد شد. دهخدا پس از استقرار مشروطيت به ايران بازگشت و در روزنامه‏هاي مختلف نويسندگي كرد. او در ايام جنگ جهاني اول و مهاجرت آزادي‏خواهان، در يكي از ايلات بختياري منزوي گرديد و در آنجا مقدمات تدوين لغت‏نامه بزرگ خود را پي‏ريزي نمود. اين اثر مهم علمي و ادبي دهخدا، آن‏چنان گسترده، دقيق و غني است كه مي‏توان آن را يكي از شاهكارهاي بزرگ زبان فارسي در قرن اخير دانست. كارهاي ادبي و انتقادي دهخدا از نظر سبك و سليقه كم‏نظير است و نوآوري او در طنزنويسي، مكتبي نوين در زبان و ادبيات فارسي به وجود آورد. در زمينه شعر نيز، دهخدا آثاري برجسته دارد كه با بياني ساده و دلنشين سروده شده است. دهخدا همچنين با گردآوري كتاب امثال و حكم كه مجموعه‏اي از بيست و چهار هزار ضرب المثل فارسي است، نخستين فرهنگ نامه عرفي و عاميانه را در زبان فارسي تدوين كرد. وي سرانجام در هفتم اسفند 1334ش در 76 سالگي در تهران درگذشت و در قبرستان ابن بابويه در ري مدفون شد.

علي‏ اكبر دهخدا

1377 - برگزاري اولين دوره انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا

در هفتم اسفند 1377، يكي از بزرگ‏ترين آرمان‏هاي ديرين ملت مسلمان ايران تحقق يافت و با برگزاري انتخاباتي پرشور، نهاد و پايگاه مردمي شوراهاي اسلامي شهر و روستا، در عرصه حكومتي، جلوه عملي پيدا كرد. تشكيل بيش از 33 هزار شوراي شهري و روستايي در سراسر ايران اسلامي، گامي در جهت ورود و همكاري علني تمام مردم در عرصه تصميم‏گيري‏هاي كشوري بود كه به لحاظ كثرت جمعيت منتخبان انتخاباتي و نيز خاستگاه اجتماعي و فرهنگي شوراها، اين عرصه را از ديگر عرصه‏ها متمايز و برجسته ساخته است. تمركززدايي، منطقه‏گرايي، توزيع قدرت، كاهش تصدي دولت در امور مملكتي، نهادينه كردن مشاركت مردم در عرصه تصميم‏گيري‏ها، تقويت نهادهاي مدني، استفاده هرچه بيشتر از استعدادها و قابليت‏هاي توده مردم و بالاخره اجراي كامل اصل هفتم قانون اساسي، مبني بر تشكيل شوراهاي شهر و روستا و... براي تصميم‏گيري در امور كشور، از جمله اهداف و مطالبات مردمي بود كه با تشكيل شوراهاي اسلامي شهر و روستا، بنياني محكم يافت.

2009 - سه قطعه شدن بوئینگ 737 تُرکيش ارلاينز در آمستردام

25 فوریه 2009 یک بوئینگ مسافربر دیگر از نوع 737 دچار سانحه شد و تلفات انسانی به بار آورد. این هواپیما متعلق به شرکت هواپیمایی ترکیه بود و از استانبول روانه آمستردام. هواپیما هنگام فرودآمدن، درحاشیه فرودگاه آمستردام به زمین برخوردکرد و سه قطعه شد (عکس های بالا). یک موتور این هواپیما قبلا از بدنه اش جدا شده بود. از 134 سرنشین این هواپیما 9 نفر کشته و بیش از 80 نفر دیگر مجروح شدند. خالی بودن نسبی مخازن بنزین هواپیما دلیل کم بودن تلفات اعلام شده است زیرا که هواپیما پس از اصابت به زمین آتش نگرفت. علت سانحه در روز وقوع آن اعلام نشده بود. در دو سه دهه اخیر، درصد سقوط بوئینگ های 737 نسبت به انواع دیگر هواپیما بیشتر بوده و در کمتر از دو دهه بیش از ده سانحه داشته است. بوئینگ 737 در سال 1967 وارد خطوط هواپیمایی شده است. ساخت این نوع هواپیما در همین سال تکمیل شده بود. کارخانه بوئینگ آمریکا از سال 1916 بکار ساختن هواپیما اشتغال داشته است.

زادروزها

۱۷۱۵ - کلود آدرین هلوسیوس فیلسوف و ادیب فرانسوی.
۱۸۰۲ - زادروز ویکتور هوگو، رماننویس، شاعر و هنرمند فرانسوی.

ویکتور هوگو

۱۹۲۴ - زادروز عصمت باقرپور پنبهزن بابُلی (دلکش) خواننده ایرانی.
۱۹۲۸ - زادروز آریل شارون، یازدهمین نخستوزیر رژیم صهیونیستی، قاتل صبرا و شتیلا.

آریل شارون

۱۹۳۲ - زادروز جانی کش، خواننده سبک کانتری آمریکایی.
۱۹۵۴ - زادروز رجب طیب اردوغان، بیست و هفتمین نخستوزیر ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه این کشور.

جانی کش

۱۹۸۳ - زادروز پپه، فوتبالیست برزیلی؛ دفاع وسط تیم رئال مادرید.
۱۹۵۰ - زادروز هلن کلارک نخست وزیر پیشین نیوزلند.

رجب طیب اردوغان

۱۳۱۸ - زادروز بهمن رجبی، نوازنده تنبک و مولف موسیقی ایرانی.

پپه

درگذشتها

۱۹۳۱ - درگذشت اوتو والاخ، شیمیدان آلمانی؛ برنده جایزه نوبل شیمی.
۱۹۵۶ - درگذشت علی اکبر دهخدا، سیاستمدار و ادیب ایرانی و نگارندهٔ لغتنامه دهخدا.

اوتو والاخ

۱۹۶۹ - درگذشت کارل یاسپرس، روانپزشک و فیلسوف اگزیستانسیالیست آلمانی.
۱۹۸۵ - درگذشت تیالینگ کوپمانس، ریاضیدان هلندی؛ برنده جایزه نوبل اقتصاد سال ۱۹۷۵ به همراه لئونید کانتوروویچ.

تیالینگ کوپمانس

۱۹۹۸ - درگذشت تئودور شولتز، اقتصاددان آمریکایی؛ برنده جایزه نوبل اقتصاد سال ۱۹۷۹ به همراه ویلیام آرتور لویس.
۲۰۱۳ - درگذشت استفان هسل، فعال سیـاس*ـی-اجتماعی آلمانی؛ از اعضای هیئت تدوین کننده منشور جهانی حقوق بشر.

استفان هسل

۱۳۵۲ - درگذشت حسین تهرانی، نوازنده ایرانی تنبک
۱۳۷۱ - درگذشت آیت الله هاشم آملی، مرجع تقلید ایرانی

عباس امیری

۱۳۸۹ - درگذشت عباس امیری، بازیگر ایرانی سینما و تلویزیون

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون

*فریال* · 2015/02/27

[h=1]8 اسفند - 27 فوریه؛ در تاریخ چه گذشت؟ [/h]

رویداد ها:

1509 - آغاز سلطه استعماري پرتغال بر برزيل

نُه سال پس از كشف برزيل توسط مكتشفان پرتغالي، سلطه دراز مدت استعمار پرتغال بر اين كشور، از 27 فوريه 1509م آغاز شد. تا سال 1822م كه برزيل مستقل شد، فرانسه و هلند چند بار تلاش كردند اين سرزمين وسيع را تحت تصرف آورند اما به مقصود خود نرسيدند. پرتغالي‏ها در طول صدها سال، بيش از سه ميليون بـرده سياه‏پوست را از افريقا به برزيل بردند و در مزارع نيشكر، آنها را به كار اجباري واداشتند. تجارت بـرده و آزار سرخ‏پوستان بومي برزيل، باعث شد تا بارها در اين كشور قيام‏هايي عليه استعمارگران پرتغالي انجام شود كه همگي سركوب شد. با وجود آن‏كه برزيل در نهايت، در سال 1822م مستقل شد، اما حضور و نفوذ پرتغالي‏ها در اين كشور تا ده‏ها سال پس از آن نيز ادامه داشت.

1579 - صلح با عثماني پس از دو سال جنگ در قفقاز

27 فوريه 1579 ميلادي پس از دو سال جنگ، يك پيمان صلح ميان ايران و عثماني امضاء شد. بيشتر صحنه هاي اين جنگ در قفقاز روي داده بود. سپاهيان ايران در قره باغ، شماخي و «دربند» قفقاز عساكر عثماني را شكست داده بودند. در اين جنگها حمزه ميرزا صفوي نيروهاي ايران را فرماندهي مي كرد.

در اين رشته جنگها، تعرّض از جانب عثماني ها آغاز شده بود كه هربار نيروهاي ايران دست به حمله متقابل زده بودند.

1701 - آغاز جنگ‏هاي شش ساله لهستان و سوئد

جنگ‏هاي شش ساله لهستان و سوئد در 27 فوريه 1701م با حمله سپاهيان سوئدي به فرماندهي پادشاه اين كشور به قلمرو لهستان آغاز شد. علت حمله سوئد به لهستان آن بود كه پادشاه لهستان در سال 1698 در اتحاد مثلث با روسيه و دانمارك عليه سوئد شركت كرده بود. سرانجام اين جنگ در سال 1706م با پيروزي سوئدي‏ها پايان يافت.

1797 - بانك انگلستان پوند كاغذي(نوت) به جريان گذارد و اين كار را از اسكناس يك پوندي شروع كرد.

1908 - حمله به كالسكه محمدعلي شاه قاجار با بمب دستي

محمدعلي شاه

هشتم اسفند 1286 (27 فوريه سال 1908) در تهران به سوي كالسكه محمدعلي شاه قاجار دو بمب دستي پرتاب شد كه ضمن آن عده اي جلودار و محافظ يمين و يسار كشته شدند، اما به خود شاه آسيبي نرسيد. محمدعلي شاه از گاخ گلستان عازم باغ دوشان تپه (شرق تهران) بود كه به سوي كالسكه او بمب پرتاب شد.

در پي اين حادثه، به دستور شاه، «ظفر السلطنه» فرماندار تهران را چوب زدند. ظفرالسلطنه همان روز (پيش از رويداد حمله به كالسكه) به عنوان وزير جنگ کابينه معرفي شده بود كه پس از كتك خوردن به زندان افتاد.

1927 - اظهارات دكتر مصدق هنگام طرح لايحه كشيدن راه آهن سراسري

هشتم اسفند 1305 هجري خورشيدي ( 27 فوريه 1927 ) لايحه كشيدن راه آهن سراسري به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد. طبق اين لايحه قرار بود هزينه اين خط از محل عوارض قند و شكر تامين شود. هنگام طرح اين لايحه در مجلس، دكتر مصدق نماينده تهران در نطقي گفت كه خط آهن هنگامي اقتصادي و به سود كل جامعه است كه به صورت شبكه باشد؛ خط آهن سراسري از يك بندر در جنوب كشور به يك بندر درشمال جنبه نظامي و هدف سوق الجيشي دارد و خارجيان كه قصد استفاده احتمالي از آن در صورت بروز جنگ را دارند مشوق كشيده شدن چنين خطي ــ آن هم با پول مردم ايران هستند. مرور زمان (تاريخ) 15 سال بعد درستي اظهارات دكتر مصدق را ثابت كرد و يكي از دلايل اشغال نظامي ايران در سال 1320 به خاطر استفاده از همين راه آهن غير شبكه اي از سوي متفقين بر ضد آلمان بود.

1963 - محمدرضا شاه پهلوی به زنان که نیمی از جمعیت ایران هستند حق رای و حق انتخاب شدن در مجلس را می دهد.

1336 ش - بازداشت سرلشكر قره ني به اتهام قصد حذف شاه

هشتم اسفند 1336 اعلام شد که سرلشكر «ولي قره ني» معاون ستاد و رئيس اداره اطلاعات ارتش بازداشت شده و پس از تکميل پرونده در يك محكمه نظامي محاكمه خواهد شد. قبلا شايعه دستگيري او انتشاريافته بود.

سرلشكر قره ني

طبق شايعات آن روز، اين ژنرال قصد حذف شاه (کودتا) را داشت. قره ني كه پس از بازداشت، مدتي را در زندان بود پس از پيروزي انقلاب 1357، در کابينه دولت موقت رئيس ستاد ارتش شد. وي که به سرکوب تجزيه طلبان اقدام کرده بود درخانه اش به قتل رسيد و گروه فرقان متهم به ترور او شد.

1354 ش - تغيير مبدأ تقويم ملی ایران از هجری شمسی به شاهنشاهی

چهار سال و چند ماه پس از برگزاري مراسم تاسيس دولت مركزي ايران به دست کوروش بزرگ در 25 قرن پيش از آن، در تهران اعلام شد كه تصميم گرفته شده است مبدآ تقويم رسمي ايران از هجري خورشيدي به سالروز ايجاد دولت واحد ايرانيان به رهبري کوروش و آغاز شاهنشاهي (امپراتوري) ايران تغيير کند كه دو هفته بعد (24 اسفند 1354) با مصوبه پارلمان، اين تصميم قطعي شد و به صورت قانون درآمد و از نوروز (شش روز بعد) در تقوبم رسمي ايران به جاي سال «1355هجري» سال «2535شاهنشاهي» قرار گرفت. سران مذهبي ايران با اين اقدام مخالف بودند و آن را سرآغاز تغييرات ديگري از اين دست از جمله تغيير الفباي نوشتن و حذف برخي از تعطيلات مذهبي و ... مي پنداشتند.اين تقويم تا شهريور 1357 (شهريور 2537) به همين صورت بود که از اين زمان دوباره همه سربرگهاي نامه هاي دولتي كه قبلا چاپ شده بود تغيير يافت.

1933 - آتش ‏سوزي مجلس وحدت ملي آلمان

آدولف هيتلر پس از احراز مقام صدراعظمي آلمان در 30 ژانويه 1933م، هنوز راه درازي براي رسيدن به قدرت مطلقه در پيش داشت، ولي اين راه دراز را در اثر حوادثي، در مدتي كمتر از شش ماه پيمود. در پايان چهارمين هفته زمام‏داري هيتلر، در روز 27 فوريه 1933م، ساختمان عظيم مجلس آلمان موسوم به رايْشتاك دچار آتش‏سوزي شد و هيتلر كه كمونيست‏ها را متهم به مشاركت در اين توطئه كرده بود با اعلام وضع فوق‏العاده، به سركوبي كمونيست‏ها و دستگيري سران و فعالان اين حزب پرداخت. اين امر موقيت نازي‏ها و هيتلر را مستحكم‏تر كرد و چندي پس از آن با مرگ رئيس جمهور وقت آلمان، هيتلر، حاكم مطلق آلمان شد.

1356 ش - پیام حضرت امام خمینی (ره) برای مردم تبریز

و در این پیام آمده است: زنده باشند مردمان مجاهد عزیز تبریز که با نهضت عظیم خود مشت محکم بر دهان یاوه گویی زدند که با بوق های تبلیغاتی، انقلاب خونین استعمار را که ملت شریف ایران با آن صد در صد مخالف است، انقلاب شاه و ملت می خوانند. من به شما اهالی معظم آذربایجان نوید می دهم، نوید پیروزی نهائی، شما آذربایجانیان غیور بودید که در صدر مشروطیت برای کوبیدن استبداد و خاتمه دادن به خودکامگی و خودکامگی سلاطین جور، بپا خواستید و فداکاری کردید.

1362 ش - بمباران شيميايي جبهه ‏ها توسط رژيم بعث عراق در جريان جنگ تحميلي

رژيم بعث عراق در طول هشت سال دفاع مقدس، هرگاه كه شكست سختي از رزمندگان اسلام متحمل مي‏شد، علاوه بر موشك باران و بمباران مناطق مسكوني و غير نظامي، برخلاف تمام موازين بين المللي،به طور وسيعي از بمب‏هاي شيميايي در جبهه‏ها استفاده مي‏كرد كه منجر به سوختگي، مسموميت و ضايعات چشمي و ريوي در رزمندگان اسلام در جبهه و اهالي روستاها مي‏گرديد. در اين راستا، در تاريخ هشتم اسفند 1362 ش، پس از شناسايي منطقه عملياتي خيبر در هورالهويزه و جزاير مجنون، اين محور مورد حمله شيميايي مزدوران بعثي عراق واقع شد و آثار آلودگي بر روي تجهيزات و وسايل نمايان گرديد. اين حملات شيميايي وسيع، علاوه بر اثراتِ سوء بر انسان، عواقب مخرب وسيعي در محيط زيست نيز بر جاي گذاشت.

1991 - در جنگ خلیج فارس در پی شکست و عقبنشینی ارتش عراق، اشغال کویت خاتمه یافت.

1390 ش - کسب نخستین جایزه اسکار سینمای ایران، در بخش بهترین فیلم غیر انگلیسیزبان توسط فیلم جدایی نادر از سیمین به کارگردانی اصغر فرهادی.

زادروزها

۲۷۴ - زادروز کنستانتین یکم، امپراتور روم؛ اولین امپراتور مسیحی.
۱۹۰۲ - زادروز جان استاینبک، نویسنده آمریکایی؛ برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۶۲.

کنستانتین یکم

۱۹۳۰ - زادروز جوآن وودوارد، بازیگر آمریکایی؛ برنده جایزه اسکار.
۱۹۳۲ - زادروز الیزابت تیلور، بازیگر آمریکایی؛ برنده جایزه اسکار.

جان استاینبک

۱۳۰۳ - زادروز امیرحسین آریانپور، نویسنده، فرهنگنویس، مترجم.
۱۳۴۹ - زادروز نگین صدقگویا، بازیگر ایرانی

الیزابت تیلور

درگذشتها

۱۹۳۶ - درگذشت ایوان پاولف، عصبشناس، فیزیولوژیست، روانشناس و پزشک روس؛ برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۰۴.
۱۹۳۹ - درگذشت نادژدا کروپسکایا، نویسنده، انقلابی و آموزگار روس؛ همسر ولادمیر لنین.

نادژدا کروپسکایا

۱۹۸۶ - درگذشت غلامحسین بنان، خواننده ایرانی؛ بنیانگذار انجمن موسیقی ایران.
۱۳۸۸ - درگذشت فرمان بهبود، نوازنده و مدرس پیانو.

غلامحسین بنان

۱۹۹۸ - درگذشت آلیس ریوا، نویسنده سوئیسی و فمنیست

*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون

*SAmirA · 2015/02/28

[h=1]9 اسفند - 28 فوریه؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]
رویداد ها:

202 پیش از میلاد - حکومت هان بر چین با تاجگذاری گائوزو آغاز شد و چهار سده تداوم یافت.

امپراطور گائوزو

1522 - آغاز قيام مردم سوئد عليه استعمار دانمارك

در 28 فوريه 1552م قيام مردم سوئد عليه سلطه و نفوذ پادشاه دانمارك كه سوئد و نروژ را تحت سلطه خويش قرار داده بود، به وقوع پيوست. رهبري اين قيام را يكي از شاهزادگان سوئد به نام گوستاو وازا به عهده داشت. او به كمك دهقانان و مردم پروتستانْ مذهب سوئد براي استقلال اين كشور به پا خاست. در نتيجه اين قيام مردمي، پادشاه دانمارك خلع شد و گوستاو وازا به سلطنت رسيد و سلسله وازا را در سوئد پايه‏گذاري كرد. اين سلسله پس از نزديك به سه قرن حاكميت بر سوئد در سال 1818م توسط مارشال برنادوت يكي از فرماندهان ارتش فرانسه كه عملاً از 6 سال قبل از آن، قدرت را در دست داشت، منقرض شد.

1881 - روزی که شهر «مرو» هم از دست رفت

28 فوريه 1881 نيروهاي روسيه شهر تاريخي مرو را تصرف و ضميمه قلمرو آن كشور كردند. «مرو» بارها حاكم نشين خراسان بزرگ، از شهرهاي باستاني ايران و مهد فرهنگ ايراني و احياء زبان و ادبيات فارسي بود و سامانيان بزرگترين كتابخانه عمومي را كه الگوي كتابخانه هاي امروز جهان شده است در آنجا تاسيس كرده بودند. كتابخانه مرو در عين حال بزرگترين كانون پژوهشي قرون وسطا و نيز مركز تاليف و ترجمه و تكثير كتاب به زبان فارسي بود. روسها قبلا بخارا و خيوه را تصرف كرده بودند. دولت وقت تهران دو واحد نظامي براي دفاع از مرو به فرماندهي دو شاهزاده قاجار روانه ساخته بود كه بين راه در حوالي قوچان، ميان اين دو شاهزاده اختلاف شخصي بروز كرد و به علت رنجش يكي از آنان از ديگري و بازگشت، ماموريت به اجرا در نيامد!

استالين هنگام مرز بندي مجدد و ايجاد جمهوري در منطقه فرارود برحسب مليّت و زبان محلي، مرو و بخارا را به تاجيكستان پارسي زبان نداد كه مبادا روزگاري با ايران و افغانستان، بارديگر امپراتوري ايران را تشكيل دهند.

تهران نه تنها اعتراضي به اين تقسيم بندي استالين نکرد بلکه در صدد برنيامده است تا تلفظ عاميانه «عشق آباد» را اصلاح كند و دست كم از روزنامه ها بخواهد تا آن را با رسم الخط درست «اشك آباد» بنويسند كه بناي آن مربوط به دوران اشكانيان و زمان پادشاهی اشک یکم است.

1930 - سالمرگ احمدشاه قاجار؛ تنها شاه میهندوست دودمان قجر

سلطان احمد شاه قاجار نهم اسفند 1308 (28 فوريه 1930) درست 4 سال و 4 ماه پس از خلع قاجاريه از سلطنت ايران در 32 سالگي در پاريس و در تبعيد درگذشت. وي دچار اضافه وزن و بيماري كليوي بود. احمدشاه را در تيرماه 1288 در 12 سالگي برجاي پدرش نشانده بودند كه سه سال و چند ماه پس از كودتاي ژنرال رضاخان، از سلطنت خلع شده بود. احمد شاه به اراده خود به اروپا رفته بود كه ديگر به او اجازه بازگشت داده نشده بود.

احمدشاه قاجار

از بررسي خاطرات رجال آن زمان و رفتار احمدشاه چنين بر مي آيد كه نمي توان نسبت به وطندوستي او ترديد كرد. وي بر خلاف ديگر سلاطين قاجاريه، فردي اهل مطالعه، داراي تفکر سياسي و از وضعيت جهان نسبتا آگاه بود و سياستها را مي شناخت و راه گريز از آنها مي دانست ولي وسيله و امكانات او محدود بود؛ نه ارتشي قابل ملاحظه داشت و نه بودجه كافي. بي خيالي رجال، اوضاع زمان و مداخله بيگانه هم مانع از آن بود كه بتواند اقدامي كند. او در23 سالگي با مهارت تمام كودتاي ژنرال رضاخان ــ سيد ضياء را از سر گذرانيده بود. پس از آنکه احمدشاه در مهمانی پادشاه انگلستان در لندن حاضر نشد کلمه ای در تایید قرارداد آن دولت با وثوق الدوله بگوید که ایران را عملا تبدیل به یک سرزمین تحت الحمایه انگلستان می کرد، مورخان متفق القول وی را مردی میهندوست و ذاتا نیرومند توصیف کرده اند. شاید همین ایستادگی احمدشاه، به طرح نقشه کودتا و مآلا به حذف وی انجامید.

1921 - لنين با افغانستان و ايران پيمان امضاء كرد ـ عهدنامه 1921

28 فوریه 1921 دولت لنين به منظور خنثي كردن توطئه هاي انگلستان، با افغانستان يك پيمان دوستي دائمي، كمك متقابل و عدم مداخله در امور يكديگر را امضاء كرد و تا دهها سال، سياست بي طرفي و عدم تعهد افغانستان به دليل همين پيمان بود. دولت لنين چنين پيماني را هم با ايران امضاء كرد و ايران در برابر الغاء همه دعاوي و امتيازات و مطالبات روسيه تزاري، متعهد شده بود كه با دولتهاي مخالف و معارض روسيه شوروي «هم ـ پيمان» نظامي نشود (عهدنامه 1921)، ولي شاه سابق با وارد ساختن ايران به پيمان بغداد (سنتو) و دادن اجازه به آمريكا كه در چند نقطه در ايران بر ضد روسيه دستگاه استراق سمع مستقر سازد عملا مفاد آن قرارداد را نقض كرده بود. پس از انقلاب، دولت موقت به نخست وزيري مهدي بازرگان عهدنامه 1921 را يكجانبه لغو كرد كه این اقدام با شتاب زيادی که در انجام بکاررفت در برابر علامت سئوال است.

لنین

1922 - روز استقلال كشور "مصر" از تحت‏ الحمايگي استعمار انگلستان

كشور كهن مصر، از حدود هشت هزار سال قبل، مسكوني و از 6500 سال پيش، داراي حكومت مركزي بوده است. بيست سال پس از ظهور اسلام، اين كشور توسط مسلمانان فتح شد. در سال 969م فاطميان، مصر را تصرف كردند و به تدريج اين كشور، مركز خلفاي فاطمي شد. سلسله فاطميان در سال 1172م به دست ايوبيان سرنگون شد. در اوايل قرن شانزدهم، عثماني‏ها بر مصر مسلط شدند. در سال 1805م پس از آن كه قواي مشترك عثماني و انگليس، مصر را از اشغالِ چند ماهه ناپلئون خارج ساختند، حكم‏راني اين كشور به محمدعلي پاشا سپرده شد كه وي و جانشينانش تحت عنوان خديوْ، حكومت مستقل مصر را در اختيار داشتند. بي‏كفايتي خديوهاي مصر در اواخر قرن نوزدهم باعث نفوذ روز افزون انگليس در مصر شد تا اين كه دولت انگليس در پي شورش مردم، در بندر اسكندريه مصر، نيرو پياده كرد. در اوايل جنگ جهاني اول، انگليس، مصر را تحت الحمايه خود اعلام كرد. ادامه مبارزه مردم مصر به ويژه پس از جنگ، باعث شد تا انگليس در 28 فوريه سال 1922، استقلال مصر را به رسميت بشناسد. مصر كشوري است در شمال شرقي افريقا و ساحل جنوب شرقي درياي مديترانه، با مساحت 997/739 كيلومتر مربع و بيش از 68 ميليون نفر جمعيت كه اكثريت قريب به اتفاق آنها مليت عربي داشته و به زبان عربي صحبت مي‏كنند. دين رسمي مردم اين كشور اسلام و پايتخت آن شهر قاهره است. از شهرهاي مهم مصر، اسكندريه، پرت سعيد، منصوره و جيزه قابل ذكرند. پيش‏بيني مي‏شود جمعيت مصر تا سال 2025م بيش از 95 ميليون نفر گردد. واحد پول مصر، ليره است. مصر كه مهد يكي از قديمي‏ترين تمدن‏هاي جهان است. پس از استقلال از انگلستان، در سال 1953م نوع حكومت خود را جمهوري با يك مجلس قانون‏گزاري اعلام نمود. اين كشور داراي دو روز ملي است يكي 23 ژوئيه سال‏روز انقلاب (كودتا) 1952م و ديگري 6 اكتبر، سال‏روز آغاز جنگ چهارم اعراب و اسرائيل در سال 1973م مي‏باشد.

امضای توافقنامه استقلال مصر

1502 - زادروز شهر ریو دو ژانیرو

یکم مارس زادروز شهر شش میلیونی «ریو دو ژانیرو» برزیل است که سومین شهر بزرگ آمریکای لاتین بشمار می آید. پرتغالی ها در جریان دریاپیمایی در آمریکای جنوبی، یکم ژانویه 1502 به محلی که شهر ریو بعدا در آنجا ساخته شد رسیدند. فرانسویانی که تجارت چوب سرخ می کردند در این محل مستقرشدند. پرتغالی ها که خودرا مالک برزیل می دانستند پس از اطلاع از استقرار فرانسویان در آن محل به آنجا رفتند و ضمن یک زد و خورد خونین آنان را بیرون راندند و در یکم مارس 1565 بنای شهر ریو را گذاردند و مرکز حکومت خود بر برزیل قرار دادند. پادشاه پرتغال که توسط ناپلئون از کشور خود رانده شده بود از سال 1808 تا 1821 در ریو اقامت کرد و به این ترتیب شهر ریو دو ژانیرو در این فاصله عملا پایتخت پرتغال و مستعمرات آن شده بود. «ریو» تا سال 1960 پایتخت برزیل بود و چون دولت برزیل نتوانست مانع مهاجرت به این شهر و بزرگ شدن آن شود شهر برزیلیا را در مرکز کشور ساخت و به آنجا نقل مکان کرد. این اقدام دولت برزیل دارد یک مدل در جهان می شود و بسیاری از دولتها درصدد برآمده اند تا پایتخت را از شهرهای رو به افزایش جمعیت به شهرهای کوچک منتقل و مانع مهاجرت شوند. تمرکز جمعیت در یک شهر مسائل اقتصادی ـ اجتماعی متعدد بوجود می آورد و فسادخیز است. بسیاری از انقلابات از چنین شهرهایی و از نارضایی های ناشی از فساد و کمبودها آغاز شده است.

1854 - سالروز تاسيس حزب جمهوري خواه آمريكا

28 فوريه سال 1854 پنجاه سياستمدار آمريكايي كه نظرات مشابهي داشتند در تالار عمومي دبيرستان «ريپان Ripon» ايالت ويسكانسين جمع شدند و حزب جمهوريخواه آمريكا را تاسيس كردند .

اين حزب از ششم ژوئيه همين سال فعاليت خود را آغاز كرد. سران ايالات متحده از 1860 تا 1932 از اين حزب بودند كه از آن پس به مدت 20 سال زمام اين كشور به دست حزب دمكرات افتاد و از سال 1953 به بعد متناوبا يكي از دو حزب زمام امور را در دست داشته است.

دو حزب عمده آمريكا ايدئولوژي خاص ندارند و به صورت احزاب ساير كشورها عضو گيري نمي كنند و بيشتر اعضاي دو حزب «هوادار» محسوب مي شوند كه سريعا هم تغيير موضع مي دهند. حزب جمهوري خواه به سياست خارجي توجه بيشتري دارد و حزب دمكرات به اوضاع داخلي. در آمريكا تاسيس حزب محدوديت ندارد و تشريفات دست و پاگير در كار نيست.

1945 - نابودی یک شهر آلمان بر اثر بمباران انگلیسی ها 35 روز پیش از خودکشی هیتلر!

28 فوریه 1945 اعلام شد که 83 درصد ساختمانها و تاسیسات شهر زیبا و فاقد تاسیسات صنعتی استراتژیک و مراکز نظامی Pforzheim واقع در ایالت جنوب غربی بادن ـ وورتمبرگ Baden – Wurttemberg در بمباران بیست و سوم این ماه ویران شده و نزدیک به یک سوم جمعیت شهر ـ 17 هزار و 600 تن ـ کشته و بیش از بیست هزار آلمانی دیگر مجروح شده اند. این شهر کوچک آلمان که در تلاقی چند رودخانه قرارگرفته است 23 فوریه 1945 و 35 روز پیش از خودکشی هیتلر و 42 روز قبل از تسلیم شدن آلمان به متفقین توسط 379 بمب افکن نیروی هوایی انگلستان بمباران شده بود. براین شهر تقریبا بدون دفاع به مدت 22 دقیقه بمب فروریخته شده بود. مورّخان این بمباران را «غیر ضروری» توصیف کرده و نوشته اند که آلمان (رایش سوم) از پای درآمده بود و انهدام یک شهر به آن صورت ضرورت نداشت و بر این بمباران سنگین جز اجرای سیاست تخریب آلمان و کشتار مردم آن و تاخیر در کمر ـ راست کردن آنان عنوان دیگری نمی توان گذارد. [و اینک دولت آلمان متحد نظامی انگلستان است]. در زیر عکس هایی از شهر ... پیش از بمباران نیروی هوایی انگلستان و پس از این بمباران درج شده است:

مناظري از شهر Pforzheim پیش از بمباران 23 فوریه 1945

شهر Pforzheim پس از بمباران غیر ضروری 23 فوریه

1356 ش - محمدرضا پهلوی در قسمتی از مصاحبه اش با رادیو فرانسه در مورد وقایع 29 بهمن تبریز اعلام کرد: «من تصور نمی کنم که در فرانسه و یا در دیگر کشورهای جهان به کسانی که شیشه های مغازه را می شکنند و بانک ها را به آتش می کشند، گل تقدیم کنند.» و در پاسخ به این سؤال که آیا همان تضمین های قضایی که برای مقصرین در فرانسه وجود دارد در ایران نیز هست؟ گفت : «مسلما عفو بین المللی هر چه می خواهد بگوید ولی می دانم که مقصرین محاکمه خواهند شد و همه نوع امکان نیز برای دفاع از خود به وسیله وکلای غیر نظامی خواهند داشت.»

1357 ش - صدور حكم امام خميني (ره) مبني بر تشكيل بنياد مستضعفان

بنياد مستضعفان انقلاب اسلامي، يك مجموعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي است كه در نهم اسفند 1357ش با دستور حضرت امام خميني(ره) خطاب به شوراي انقلاب، تاسيس شد. امام خميني(ره) در قسمتي از فرمان خويش فرمود: "شوراي انقلاب اسلامي به موجب اين مكتوب مأموريت دارد كه تمام اموال منقول و غيرمنقول سلسله پهلوي و شاخه‏ها و عُمّال و مربوطين به اين سلسله را كه در طول مدت سلسله غيرقانوني از بيت‏المال مسلمين اختلاس نموده‏اند به نفع مستضعفان و كارگران و كارمندانِ ضعيف، مصادره و منقولات آن در بانك‏ها در شماره‏اي به اسم انقلاب به اينجانب سپرده شود و غيرمنقول از قبيل مستغلات و اراضي، ثبت و ضبط شود تا به نفع مستمندان صرف گردد." به دنبال صدور اين فرمان از سوي امام خميني(ره) تشكيلاتي به نام بنياد مستضعفان جهت حفظ و حراست از اموال عمومي مصادره شده، توسط شوراي انقلاب تشكيل گرديد و اولين اساسنامه بنياد، مشتمل بر 25 ماده در هفتم تير 1358، تصويب و به تاييد شوراي انقلاب رسيد. حساسيت و ضرورت نظارت دقيق‏تر بر اين مجموعه عظيم و هماهنگي بيشتر با برنامه‏هاي دولت، موجب شد كه حضرت امام در 26 شهريور 1359ش، شهيد محمدعلي رجايي، نخست وزير وقت را براي اداره بنياد منصوب نمايند.

1991 - پايان جنگ امريكا و متحدان غربي عليه عراق

بحران خليج فارس، پس از حمله ناگهاني ارتش عراق به كويت و اشغال اين كشور در دوم اوت 1990م آغاز شده بود. به دنبال پافشاري بغداد بر ادامه اشغال كويت و اصرار واشينگتن بر حل نظامي بحران، هواپيماهاي امريكايي، انگليسي و فرانسوي، از 17 ژانويه سال 1991م حمله به عراق را آغاز كردند و در 24 فوريه، حمله زميني متحدين عليه ارتش عراق در خاك كويت شروع شد. سرانجام پس از 4 روز از اين حمله و عقب‏نشيني نيروهاي عراق، آتش بس، توسط جورج بوش، رئيس جمهور وقت‏اعلام شد. اين جنگ كه بزرگ‏ترين عمليات نظامي پس از جنگ جهاني دوم به شمار مي‏رفت، پس از بيرون رانده شدن نيروهاي عراق از كويت و تسليم عراق در برابر شرايط امريكا و متحدين، در روز 28 فوريه 1991م پايان يافت و صدام حسين، ديكتاتور سفاك عراق، در روز اول مارس آن سال، به تمامي شرايط متحدين تن درداد. پس از آن، مذاكراتي ميان كشورهاي متحد و عراق انجام شد و عراق قطعنامه شوراي امنيت را پذيرفت. نيروهاي متحد نيز پس از آتش بس، به تدريج خاك عراق را ترك كردند، اما تعداد قابل توجهي از آنان كه عمدتاً امريكايي بودند، در پايگاه‏هايي واقع در عربستان سعودي، كويت، بحرين و در آب‏هاي خليج فارس مستقر شدند. از اين پس، تحريم‏هاي گسترده‏اي توسط شوراي امنيت و تحت نفوذ امريكا بر عراق اعمال شد كه باعث خسارات بسياري بر مردم ستم‏ديده عراق گشت.

2005 - در اثر حمله انتحاری عامل اردنی در میان صف متقاضیان پیوستن به پلیس در یک مرکز آموزشی پلیس در حله شهری در عراق ۱۲۷ تن کشته و صدها نفر زخمی شدند. در پی این حادثه دو کشور سفرا خود را فرا خوانده و روابطشان رو به تیرگی گذاشت.

2013 - بندیکت شانزدهم به عنوان اولین اولین پاپ از سال ۱۴۱۵ از سمت خود کناره گیری کرد.

بندیکت شانزدهم

زادروزها

۱۵۳۳ - زادروز میشل دو مونتین، فیلسوف و نویسنده فرانسوی.
۱۹۰۱ - زادروز لینوس پاولینگ، دانشمند، فعال صلح و نویسنده آمریکایی؛ برنده دو جایزه نوبل ( شیمی سال ۱۹۵۴ و صلح سال ۱۹۶۲) .

میشل دو مونتین

۱۹۴۸ - زادروز استیون چو، فیزیکدان تجربی آمریکایی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۹۷ ؛ دوازدهمین وزیر نیروی آمریکا.
۱۹۵۳ - زادروز پل کروگمن، اقتصاددان، مقالهنویس، نویسنده و روشنفکر آمریکایی؛ برنده جایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰۰۸ .

لینوس پاولینگ

۱۳۲۲ - سعید پورصمیمی، بازیگر و کارگردان ایرانی سینما و تئاتر

سعید پورصمیمی

درگذشتها

۱۹۳۰ - درگذشت احمد شاه پادشاه ایرانی؛ آخرین پادشاه مخلوع قجر.
۱۹۱۶ - درگذشت هنری جیمز، نویسنده آمریکایی-بریتانیایی

هنری جیمز

۱۹۲۵ - درگذشت فریدریش ابرت، سیاستمدار سوسیال دموکرات آلمانی؛ آخرین صدراعظم امپراتوری آلمان و اولین رئیسجمهور آلمان.
۲۰۱۳ - درگذشت دونالد آرتور گلایزر، فیزیکدان و نورئوبیولوژیست آمریکایی؛ برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۶۰.

فریدریش ابرت

۱۸۶۹ - آلفونس دولامارتین شاعر، نویسنده و سیاستمدار فرانسوی.
۱۳۷۰ - تقی ظهوری، بازیگر ایرانی.

آلفونس دولامارتین

۱۳۸۹ - مهری ودادیان، بازیگر سینما و تلویزیون ایرانی.

مهری ودادیان

*فریال* · 2015/03/01

[h=1]10 اسفند - 1 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟ [/h]
رویداد ها:

173 پیش از میلاد - برقرارشدن دمكراسي در ايران

به نوشته مورخان رومي ـ يوناني و ارمني و تطبيق تقويمها، مِهرداد يکم [معروف به مهرداد بزرگ] ششمين شاه ايران از دودمان اشكانيان [پارت ها = خراسانیان] یکم مارس سال 173 پيش از ميلاد دراجتماع بزرگان ايران اعلام كرد كه تصميم گرفته است كشور داراي ضوابط لاتغيير (اصول اساسي) شود تا حقوق و تكاليف همه [دولت و ملت] در آن روشن باشد. اين تصميم مِهرداد مورد تاييد حاضران در نشست قرارگرفت و ايران داراي قانون اساسی و دو مجلس شد كه مجموعه این دو مجلس را «مِهِستان» مي گفتند (مِه به كسر «ميم» به معناي بزرگ). انتخاب وليعهد از ميان شاهزادگان، اعلان جنگ و پيشنهاد صلح، بسيج نيرو، عزل شاه درصورت ديوانه شدن، بيماري ممتد، ارتکاب اشتباه (حتی بدون داشتن سوء نیّت) و ... و نیز تغيير اشل مالياتها و صدور دستور ضرب سكه با تصوير تازه، تعيين شاهان ارمنستان، تاييد تشريفاتي (ضمني) شاهان پارسي تبار سرزمين پنتوس (منطقه ساحلي جنوب و جنوب شرقی درياي سياه در آناتولي به پايتختي شهر سينوپ) و همچنین انتصاب فرمانده كل ارتش براي يك دوره معيّن و يا مديريت جنگ از جمله اختيارات مهستان بود. در موارد متعدد، مِهِستان كه بنیادی مشابه سناي روم بود شخص شاه را به عنوان فرمانده ارتش، فرمانده جبهه و مسئول لشكركشي تعيين كرده بود. مهستان از سال 135 پیش از میلاد (2148 سال پیش) و پس از تکمیل شهرسازی تیسفون (واقع در 36 کیلومتری جنوب بغداد امروز) و انتقال پایتخت ایران به این شهر، جلسات خودرا در اینجا برگزار می کرد. شهر تیسفون در ساحل دجله از سال 135 پیش از میلاد تا سال 637 میلادی به مدت 772 سال پایتخت ایران بود که در این سال و پس از نبرد قادسیه به دست عرب افتاد و رو به ویرانی گذارد ولی ویرانه کاخ خسروانوشیروان (طاق کسری) همچنان پابرجا مانده است که تاریخ نگاران آن را «کاخ عدل» لقب داده اند زیراکه انوشیروان در آنجا [مستقیما و بدون واسطه] با مردم معمولی دیدارمی کرد و به درد دل آنان گوش فرا می داد. همچنین، وی یک زنجیر متصل به زنگ، در اطاق مجاور دفتر کار خود تعبیه کرده بود که یک سر زنجیر از تیری چوبی در میدان بیرونی کاخ آویزان بود و هرکس که شکایت و یا پیشنهاد داشت، به میدان می رفت و زنجیر را می کشید و زنگ به صدا درمی آمد و خسرو انوشیروان به بالکن کاخ می رفت و حرفهای آن فرد را می شنید و اگر لازم می آمد وی را به حضور در دفتر کار خود دعوت می کرد.

تصوير مهرداد يکم بر سکه اش

به نوشته مولفان تاريخ دمكراسي، دردوران اشكانيان كه علاقه مند و معتقد به انديشه هاي فلاسفه يونان باستان بودند، ايران از نوعي دمكراسي برخوردار بود. به علاوه، در اين دوره ايالات دوردست؛ ارمنستان و ... خودمختار بودند و لذا ايجاب مي كرد كه پارلمان وجود داشته باشد تا نظر همگان شنيده شود.

مورّخان رومي ايجاد مِهستان را یک اقتباس ايرانيان از روميان نوشته اند كه باور كردن اين ادعا دشوار است زيرا كه هنگام اعلام دمکراسی در ایران (173 سال پيش از ميلاد ـ دو هزار و 186 سال پيش) هنوز دولت روم با ايران همسايه نشده بود و برخورد نداشت، هنوز بازماندگان اسكندريان برمناطق يوناني نشين و مصر حكومت مي راندند، به علاوه اندیشه دمکراسی و واژه آن از فلاسفه یونان باستان است که این اندیشه به جنوب یونانی نشین ایتالیا (سیراکوز = سیراکیوز) انتقال یافته بود و ....

590 - كشته شدن خسروپرويز پادشاه ساساني

خسرو پرويز از سلاطين ساساني است كه در مدائن مي‏زيست و از سال 590 ميلادي - بيست سالگي حضرت محمد(ص) - به مدت 38 سال بر ايران حكومت كرد. وي در عصر پيامبر اسلام(ص) مي‏زيسته و حضرت طي نامه‏اي، او را به اسلام دعوت نمود. اين پادشاه مغرور نامه‏ي پيامبر اكرم(ص) را پاره كرد و به نماينده‏ي خود در يمن، دستور دستگيري پيامبر را داد. هنگامي كه فيروز، نماينده خسرو پرويز به حضور پيامبر رسيد گفت: خداوندگارم، خسرو، مرا فرموده كه تو را به نزد او ببرم. حضرت فرمود: خداي من، مرا خبر داد كه ديشب خداي تو به قتل رسيده است. پس از چندي خبر قتل خسرو پرويز و جانشيني پسرش، شيرويه، به مدينه رسيد و فيروز و همه‏ي همراهانش به اسلام گرويدند.

خسرو پرويز

1562 - وقوع فاجعه واسي و آغاز جنگ‏هاي مذهبي اروپا

شكل‏گيري مذهب پروتستان در قرن شانزدهم ميلادي و ايجاد انشعاب در مسيحيت زمينه‏ ساز منازعاتي شد كه در تاريخ اروپا به جنگ‏هاي مذهبي موسوم مي‏باشد. در 17 ژانويه 1562م به موجب فرمان صلح نايب‏السلطنه شارل نهم، پروتستان‏ها، نوعي آزادي در اعمال مذهبي پيدا كردند. اين وضعيت مي‏توانست به حل منازعات بين اين گروه بيانجامد. اما در اول مارس همين سال در جريان عبور رهبر كاتوليك‏ها از منطقه واسي در فرانسه، بين طرفداران دو مذهب درگيري رخ داد كه سبب كشته شدن 23 نفر از پروتستان‏ها گرديد و جنگ‏هاي مذهبي به انتقام از آنها آغاز شد. اين جنگ‏ها در هشت مرحله حد فاصل سال‏هاي 1562 تا 1598م جريان داشت. جنگ‏هاي نخستين به نفع پروتستان‏ها به پايان رسيد تا اينكه اين جنگ‏ها پس از 36 سال، در سال 1598م با فرمان هانري چهارم معروف به فرمان نانْتْ، خاتمه يافت. بر اساس اين فرمان يك سري آزادي‏هايي براي پروتستان‏ها در نظر گرفته شد. از جمله آزادي عقيده، آزادي عبادت خصوصي و دسته جمعي، بهره‏مندي از حقوق مدني، بقاي تشكيلات كليساي پروتستان و... . هفتاد سال بعد از آن، در زمان لويي چهاردهم فرمان نانت ملغي گرديد.

1868 - نشریه انقلابی زنان آمریکا

«سوزان انتوني» بانوي آمريكايي كه از اول ژانويه 1868 (145 سال پیش) نشريه «انقلاب» را منتشر كرده بود پس از دو ماه، از اول مارس این سال با دعوت از نويسندگان مبارزي چون «اليزابت ستانتون» نشريه خودرا كه در نيويورك انتشار مي يافت به «منادي حق» تغییر نام داد. اين نشريه که كاررا با دفاع از «خواست حق راي در انتخابات براي زنان» آغاز كرده بود سپس به ساير حقوق درخواستی بانوان گسترش داد.

اين نشريه كه در 16 صفحه و با هزينه اي برابر 600 دلار براي هر شماره انتشار مي يافت سپس خواستار دستمزد برابر براي كار برابر (صرف نظر از مرد و یا زن بودن) و دادن اهميت به اتحاديه هاي كارگري و صنفي به عنوان مدافعان حقوق اعضاي خود شد. آنگاه خواستار قانونی شدن طلاق شد که در مذهب کاتولیک ممنوع است.

سوزان انتوني

اين نشريه در جريان مبارزات خود تا به آنجا پيش رفت كه خواستار انتصاب زنان به كشيشي در كليساهاي كاتوليك شد. هنگامي كه نشريه دچار مسائل پولي شد و سوزان جريان را نوشت؛ برخلاف تصور، مردي به نام «جورج ترين» پرداخت همه هزينه نشريه را بر عهده گرفت.

1871 - پايان حكومت سلطنتي در فرانسه با خلع ناپلئون سوم از سلطنت

لويى ناپلئون، برادرزاده ناپلئون بُناپارت، در سال 1848م به رياست جمهوري فرانسه رسيد و از اين زمان جمهوري دوم فرانسه آغاز شد. وي پس از چندي خود را امپراتور فرانسه خواند و 18 سال در اين مقام ماند. عاقبت پس از شكست سنگين فرانسه از آلمان، مجلس ملي فرانسه، ناپلئون سوم، پادشاه اين كشور را از سلطنت خلع و نظام سلطنتي را لغو كرد. با انقراض سلطنت در فرانسه در اول مارس سال 1871، جمهوري سوم در اين كشور آغاز شد.

ناپلئون سوم

714 - تصرف اندلس توسط اعراب

یکم مارس در سال 714 ميلادي اعراب مسلمان كار تصرف اسپانيای جنوبی (اندلس Andalusia) را تكميل كردند. سپاهيان عرب به فرماندهي طارق بن زياد در جولاي سال 711 از تنگه هركول كه از آن پس به نام وي «جبل طارق» خوانده مي شود گذشته، قدم به اسپانيا گذارده بودند و واحدهاي ارتش «رودريك» پادشاه ويزوگت (ژرمن تبار) اسپانيا را شكست داده بودند. نزديك به سه سال طول كشيد تا اسپانياي جنوبي به تصرف عرب درآمد كه آن را «اندلس» نامیدند.

اعراب مسلمان سالها بعد، از اسپانيا وارد فرانسه شدند و تا «پواتيه» در مركز فرانسه پيش رفتند و در آنجا از «شارل مارتل» سردار فرانك ها شكست خوردند و به اسپانیا بازگشتند.

1811 - محمدعلي پاشا خديو مقدونیایی مصر با هدف خلاص كردن خود از اشراف مصري بازمانده از دوران «مملوك» ها سران آنان را به كاخ خود براي شركت در ضيافت پسرش دعوت كرد و به نظامیانش دستور داد كه همه آنان را كه نزديك به پانصد تن بودند بكشند. وی سپس به تخريب دژها و تصاحب اموال اشراف دوران حکومت «مملوک» دست زد و به كار آنان پايان داد.

محمدعلي پاشا خديو

1872 - پارک ملی یلوستون، اولین پارک ملی در جهان، تاسیس شد.

پارک ملی یلوستون

1947 - صندوق جهانی پول سازمان ملل متحد فعالیت مالی خود را آغاز کرد.

1317 - محمدرضا پهلوی برای ازدواج با فوزیه به مصر سفر کرد.

1318 - برای انجام سرشماری در شهر تهران، مردم شهر از خروج از خانهها منع شدند. جمعیت تهران بر طبق این سرشماری ۵۴۰ هزار نفر اعلام شد.

1316 - افتتاح شرکت سامسونگ در کره.

اولین لوگوی سامسونگ

1299 - سيد ضياء وزيران خود را به اين شرح به احمدشاه معرفي كرد

سيد ضياء الدين رئيس الوزراء و وزير داخله، ماژور مسعود خان وزير جنگ، رضاقلي خان نيرالملك وزير معارف، ميرزا محمودخان مديرالملك وزير خارجه، ميرزا عيسي خان وزير ماليه، دكتر مؤدب الدوله وزير صحيه و خيرات عمومي، مشير معظم وزير پست و تلگراف، ميرزا محمودخان موقرالدوله، وزير فوائد عامه و تجارت. عدل الملك كفيل وزارت داخله، منصورالسلطنه كفيل وزارت عدليه. در كابينه سيد ضياء الدين طباطبائي جز رضاقلي خان نيرالملك هيچكدام از وزيران سابقه وزارت نداشتند. برخي از آنان گمنام و در محافل سياسي تهران هم شناخته نبودند. سيد وزارتخانه جديدي بنام امور صحيه و خيرات هم تأسيس كرد كه چندي بعد منحل شد.

سيد ضياء الدين

1941 - یک فرستنده رادیو FM در آمریکا کار خودرا آغاز کرد که نخستین فرستنده غیر آزمایشی از این دست بود.

1944 - دولت ايران به صورت سمبوليك به امپراتوري ژاپن اعلان جنگ داد.

1992 - بوسنی ـ هرزگوینا از اعضای کنفدراسیون یوگوسلاوی اعلام استقلال کرد و زد و خوردهای خونین نژادی در آنجا آغاز شد که مدتها ادامه داشت. تحـریـ*ک و دست دولتهای عضو «ناتو» در این ماجرا مشهود بود.

زادروزها

۱۹۲۲ - زادروز اسحاق رابین پنجمین نخست وزیر رژیم صهیونیستی.

کارلوس کی روش

1953 - زادروز کارلوس کی روش مربی پرتغالی فوتبال و سرمربی کنونی تیم ملی ایران.
۱۹۵۶ - زادروز دالیا گریبائوسکایته رییسجمهور فعلی کشور لیتوانی و کمیسر سابق بودجه و برنامه ریزی مالی اتحادیه اروپا.

خاویر باردم

۱۹۶۹ - زادروز خاویر باردم بازیگر اهل ل*ـاس پالماس جزایر قناری ، برندۀ جایزه اسکار.
۱۹۹۴ - زادروز جاستین بیبر خواننده، ترانهسرا، آهنگساز، نوازنده، بازیگر و سرگرمیساز کانادایی.

جاستین بیبر

۱۹۸۷ - کِشا رُز سبرت خواننده و ترانه سرا آمریکایی
۱۳۷۰ - پیام صادقیان، بازیکن فوتبال اهل ایران

کِشا

درگذشتها

۱۴۳۱ - درگذشت مارتین پنجم دویست وششمین پاپ کلیسای کاتولیک رم
۱۷۹۲ - درگذشت لئوپولد دوم امپراتور مقدس روم ،پادشاه اتریش و فرمانروای مجارستان

مارتین پنجم

۱۹۱۱ - درگذشت یاکوبوس هنریکوس وانتهوف فیزیکدان و شیمیدان آلی هلندی
۱۹۳۸ - درگذشت گابریله دانونزیو شاعر و نویسندهٔ ایتالیائی

گابریله دانونزیو

*SAmirA · 2015/03/02

[h=1]11 اسفند - 2 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]
رویدادها:

479 - پيشنهاد امپراتوري ايران و اشتباه سياسي آتن که آن را ردّ کرد

مارس سال 479 پيش از ميلاد دولت آتن پيشنهاد امپراتوري ايران براي مشاركت در سركوبي اقوام ساكن اطراف دانوب (و به قول يوناني ها: وحشيان) را كه بيم دست اندازي آنان به «كشور ـ شهرهاي» يونان و نيز قلمرو ايران در ايوني و تراس (تراكيا ـ جنوب شرقي بالكان) مي رفت، به گمان اينكه يك نيرنگ امپرياليستي است رد كرد. اين امر سبب شد كه دولت ايران متوجه اسپارت رقيب آتن شود و اسپارت بعدا با كمكهايي كه از ابران دريافت كرده بود در جنگهاي «پلوپونز» كه شرح آنها را «توسيديدس» نوشته است آتن را شكست داد و برتري آتن بر يوناني زبانها (دنياي هلنيك) پايان يافت.

جنگهاي «پلوپونز»

1916 - ايجاد نيروي نظامي انگليسي «اس. پي. آر.» در كرمان

Percy Sykes

ژنرال «پرسي سايكس» كه با چند واحد انگليسي ــ هندي وارد منطقه تحت نفوذ انگلستان در ايران شده بود يازدهم اسفند 1294 (دوم مارس 1916) در شهر كرمان به تاسيس يك نيروي نظامي جداگانه به نام «ساوت پليس رايفلز ـ اختصارا: اس. پي. آر. = SPR» تحت فرماندهي افسران انگليسي اقدام كرد. با تاسیس این نیرو، دولت لندن عملا در ایران دولتی در داخل دولت تشکیل داده بود و کنسولهای انگلیسی در منطقه زیر نفوذ انگلستان حکمران واقعی بودند. ژنرال پرسی سایکس بدون اين كه بر زبان فارسي كاملا مسلط باشد و بتواند متون تاريخي به اين زبان را بخواند، به دلایلی براي ايران و افغانستان «تاريخ» نوشته است كه قبلا (در دوران نظام سابق) توصيه مي شد به در دانشگاهها به عنوان يك ماخذ به آن استناد شود!. پرسي سايكس به خاطر خدماتش به استعمار انگلستان لقب اشرافي « Sir» دريافت كرد و «سر پرسي سايكس» شد.

1318 - نخستين سرشماري در ايران و ترديد به ارقام

اسفندماه 1318 به تهراني ها دستور اكيد داده شده بود تا از خانه هاي خود خارج نشوند؛ زيرا كه «روز سرشماري» بود كه در وطن ما براي نخستين بار به اين صورت انجام مي شد. برپايه اين سرشماري، چند روز بعد اعلام شد كه جمعيت تهران 540 هزار نفر است. بعدا، به دقيق بودن اين رقم ايراد وارد آمد و گفته شد كه افراد به اين تصور كه اگر شمار خانوار را بيشتر اعلام كنند سهميه (اصطلاحا كوپن) بيشتري دريافت خواهند كرد چنين كرده اند. با وجود اين، قرار شد به منظور جلوگيري از افزايش جمعيت تهران و حومه آن طرحي با ضمانت اجرايي سخت تهيه شود كه ايران 18 ماه بعد به اشغال نظامي متفقين در آمد و موضوع منتفي شد. اينك سالهاست كه جمعيت تهران از رقم دوازده ـ سيرزده ميليون تجـ*ـاوز كرده و اگر درآمد بادآورده نفت نباشد فاجعه انساني به وجود خواهد آمد. افزايش سريع جمعيت تهران در دهه هاي اخير عمدتا به سبب لغو اعتبار «محدوده تهران» از بهمن ماه 1357 (پس از پيروزي انقلاب) بوده است.

1321 - كشتار بیماری تيفوس در تهران

يازدهم اسفند 1321 رسما اعلام شد كه در تهران بيماري تيفوس شيوع يافته است. اين بيماري از اواخر بهار آن سال مشاهده شده بود و هنوز دقيقا روشن نشده كه چرا دولت وقت در تابستان آن سال (به جاي اسفندماه) شيوع آن را رسما اعلام نكرده، به مردم هشدار نداده و تدابير لازم را بعمل نياورده بود.

در اطلاعيه 11 اسفند دولت وقت علل شيوع تيفوس؛ دشواري هاي ناشي از اشغال نظامي ايران، كمبود خواروبار و درنتيجه سوء تغذيه (به سبب انتقال مواد غذايي به شوروي) و نيز استقرار نظاميان خارجي كه از جبهه هاي دوردست و آلوده به بيماري ها منتقل شده بودند اعلام شده بود.

شدت تيفوس از تيرماه آغاز شده بود و در ماههاي بعد هر روز در تهران دهها تن از تيفوس جان مي سپردند. ماموران بهداشت با يافتن نشاني تيفوسي ها همسايگان را از رفت و آمد به منازل آنان و ديدارشان منع مي كردند. كمبود دارو هم مزيد برعلت شده بود و باعث افزايش تلفات مي شد. اين بيماري ناشي از فقر كه ناقل عمده آن «شپش» است تلفات سنگيني به تهراني ها وارد ساخت. سوء تغذيه مردم به دليل حمل اجباري غلّه ايران به شوروي باعث گسترش بيماري هاي عفوني ديگرهم شده بود كه ضعف جسماني ناشي از كمبود غذا به رشد آنها كمك مي كند. اين تلفات سنگين استدلال آنان را كه مي گفتند اگر ارتش را مرخص نكرده و سربازان وطن دست به دفاع زده بودند شماري كشته مي شدند بي اعتبار كرد، زيرا كه تلفات جنگ به پايه مرگ از بيماري ها ناشي از اشغال نظامي نمي رسيد. تازه، جنگ دفاعي وظيفه مقدس يك ملت است حتي اگر شكست در چنين جنگي از قبل قابل پيش بيني باشد.

در جنگ جهاني اول، تلفات در جبهه ها 5 ميليون و پانصد هزار و مرگ و مير از آنفلوآنزاي ناشي از آن جنگ 23 ميليون تن بود.

1349 - از بامداد امروز کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه دست به اعتصاب زدند و از حرکت دادن اتوبوس ها و مینی بوسها خودداری نمودند. هیچده هزار کارگر شرکت مزبور در اجتماعی شکستن اعتصاب خود را موکول به اجرای سخنان شاه کردند که گفته بود کارگرانی که سود سهام ندارند باید سه ماه پاداش بگیرند

1896 - كشف خاصيت راديو اكتيويته توسط هانري بكرل

هانري بِكرِل فيزيك‏دان فرانسوي، پس از پي بردن به وجود تشعشات برخي عناصر، تحقيقات وسيعي براي كشف خاصيت تشعشع مواد راديواكتيويته انجام داد. پس از مشاهده تصويري كه به كمك اشعه ايكس برداشته شده بود، انديشه كشف ماده‏اي در ذهن بكرل نقش بست كه تحت تأثير نور ساده، از آن، اشعه ايكس صادر كنند. بكرل در دوم مارس 1896م اين خاصيت را در اورانيوم كه يكي از مواد راديو اكتيويته است، مشاهده كرد و با ادامه تحقيقات خود، در 30 ژوئن همان سال، موفق به كشف عناصر راديواكتيو اورانيوم نيز گرديد. اهميت كارهاي علمي بكرل باعث شد تا در سال 1902، جايزه فيزيك نوبل را دريافت كند. اين كشف سبب شد تا مقدمات ايجاد عصر تازه‏اي به نام عصر اتم فراهم آيد. هم‏چنين به همين سبب، هانري بكرل را پدر علم فيزيك جديد ناميدند. راديو اكتيو از سلسله‏اي از هسته‏ها تشكيل شده كه هر عضو آن، در نتيجه تلاش راديواكتيو به عضو ما بعد خود تبديل مي‏شود تا سرانجام، هسته‏اي پايدار پديد آيد. هم‏چنين ذراتي كه از مواد راديواكتيوِ در حال تجزيه پرتاب مي‏شوند، گرچه بسيار ريزند ولي به سبب سرعت زيادي كه دارند، داراي انرژي مهيبي مي‏باشند.

هانري بِكرِل

1941 - نبردهاي دريايي آمريکا و ژاپن در اقيانوس آرام

در پی شبیخون نیروی دریایی ژاپن به پایگاه دریایی آمریکا در پرل هاربر (هاوایی) در دسامبر 1941 و تصرف سنگاپور، هنگ کنگ، گوام، فیلیپین و چند جزیره دیگر در اقیانوس آرام، این اقیانوس در سال 1942 صحنه چند جنگ دریایی و عمدتا میان آمریکا و ژاپن قرارگرفت که در سالهای بعد از آن هم ادامه یافت. مقدمات اين نبردها از مارس 1942 فراهم آمده بود.

معروف ترین این نبردها، جنگ دریایی Coral Sea در منطقه ای میان گینه پائوآ، استرالیا و جزایر سولومون است.

امپراتوری ژاپن قصد تصرف بندر مورسبیMoresby واقع در گینه نو (گینه پائو آ) و نیز تالوجی Talugi واقع در جزایر سولومون را کرده بود تا بتواند از اینجا، استرالیا را مورد حمله قرار دهد و دست دولت لندن را از جنوب اقیانوس آرام نیز کوتاه کند.

دولت آمریکا که از قصد ژاپن آگاه شده بود دو ناوهواپیمابر لکزینگتونLexington و یورک تاون Yorktown که 128 هواپیما در عرشه خود داشتند با 9 رزمناو و 13 ناوشکن روانه منطقه کرد و استرالیا هم که خودرا در مخاطره می دید کمک فرستاد. تا رسیدن این نیروها، ژاپنی ها تالوجی را تصرف کردند. ناوگان اعزامی آمریکا خودرا با دو ناو هواپیمابر سنگین و یک ناو هواپیمابر سبک، 9 رزمناو، 15 ناوشکن و شماری ناوچه و مین جمع ژاپنی رو به رو دید. سه ناو هواپیمابر ژاپنی 127 هواپیما در عرشه داشتند.

در نخستین روز نبرد 4 روزه کورال سی (چهارم تا هشتم ماه می1942) ناوگان آمریکا ناوهواپیمابر ژاپنی شوهو Shoho را غرق کرد و ژاپنی ها نیز یک ناوشکن آمریکایی را. روز بعد ناو هواپیمابر لکزینگتون با حمله ژاپنی ها آتش گرفت و فرماندهی آمریکا در این نبرد تصمیم به غرق کردن آن گرفت. در این روز ناو هواپیمابر ژاپنی شوکاکو Shokaku نیز آسیب دید. در دو روز بعد، ناو هواپیمابر یورک تاون نیز مختصر آسیب دید و یک ناوشکن ژاپنی غرق شد. جمع هواپیماهای ساقط شده دو کشور در نبرد کورال سی 161 فروند بود. در پایان نبرد، هر دو دولت اعلام پیروزی کردند. زد و خورد دریایی در این منطقه به همین یک نبرد خاتمه نیافت و نبرد دریایی گوادال کانال را در آگوست 1942 و نبرد دریایی گینه نو در ژانویه و فوریه 1943 را به دنبال داشت و همچنین نبرد بیسمارک سی. گوادال کانال از جزایر سولومون آیلندز است.

درست یک ماه بعد و از چهارم ژوئن 1942 نبرد دریایی سرنوشت سازی میان آمریکا و ژاپن در اطراف جزیره مرجانی میدوی Midway واقع در شمال غربی مجمع الجزایر هاوائی که به یک فاصله از دو قاره آسیا و آمریکا واقع شده است روی داد. هدف آمریکا از این نبرد پیشگیری از تعـ*رض ژاپنی ها به جزایر فیجی و ساموآ بود. ناو هواپیمابر یورک تاون برای شرکت در این نبرد با شتاب خودرا به میدوی رسانیده بود که بر اثر حمله ژاپنی ها غرق شد. در نبرد دریایی میدوی که به پیروزی آمریکا انجامید، چهار ناو هواپیمابر ژاپنی و یک رزمناو این کشور نیز غرق شدند. در این نبرد، 3 ناو هواپیمابر آمریکایی، 25 کشتی نظامی دیگر و 360 هواپیما شرکت داشتند. در این نبرد، آمریکا یک ناوشکن و 150 هواپیما نیز از دست داد. تلفات ژاپنی ها علاوه بر از دست دادن چهار ناو هواپیمابر، یک رزمناو و 248 هواپیما بود.

ناوهواپيمابر آمريكايي «يورك تاون» هفتم ژوئن 1942 در «Midway» واقع در اقيانوس آرام زير حملات هوايي ژاپني ها قرار گرفته بود

ناو هواپيمابر يورك تاون در «Midway» پس از حملات ژاپني ها به اين حالت افتاد و غرق شد

ناوهواپيمابر آمريكايي Lexington در جريان نبرد دريايي «Coral Sea» در اقيانوس آرام جنوبي (ميان استراليا، گينه نو و سولومون آيلند) در پي حملات ژاپني ها آتش گرفت و نيروي دريايي آمريکا مجبور شد آن را غرق کند

1956 - كشور مغرب (مراكش) استقلال خود را از فرانسه اعلام داشت.

1956 - آغاز حملات هوايي امريكا به ويتنام شمالي در جريان تهاجم به اين كشور

پس از آن كه امريكا، در اوت 1964م به بهانه‏هاي واهي، خود را درگير جنگ با ويتنام شمالي كردند، در دوم مارس1965م نيز حملات هوايى امريكا به ويتنام آغاز شد. در ماه‏هاي اول جنگ، ميلياردها دلار خسارت در ويتنام شمالي به بار آمد وده‏ها هزار نفر از مردم اين سرزمين در جريان بمباران‏هاي هوايى كشته شدند. اين بمباران‏ها به حدي بود كه تنها طي 2/5 سال، هواپيماهاي امريكايى بيش از 107 هزار حمله به خاك ويتنام شمالي انجام دادند و 2/5 ميليون تن بمب بر سر مردم بي‏دفاع اين كشور فرو ريختند. با اين حال، موج مخالفت‏هاي ضد جنگ مردمي و فشار افكار عمومي باعث شد كه امريكا پس از 9 سال جنگ بي‏امان، بدون اخذ نتيجه، اين جنگ را پايان دهد و با ذلت، ويتنام را ترك نمايد.

زادروزها

۱۸۱۰ - زادروز لئون سیزدهم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
۱۸۲۴ - زادروز بدریش اسمتانا پدر موسیقی چک

بدریش اسمتانا

۱۸۷۶ - زادروز پیوس دوازدهم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
۱۹۲۲ - زادروز مرتضی حنانه موسیقیدان و آهنگساز ایرانی

مرتضی حنانه

۱۹۳۱ - زادروز میخائیل گورباچف آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی
۱۹۴۲ - زادروز لو رید موسیقیدان، ترانهنویس و عکاس آمریکایی

میخائیل گورباچف

۱۹۶۸ - زادروز دنیل کریگ هنرپیشه انگلیسی
۱۳۰۹ - زادروز عماد رام، خوانندهی اهل ایران

دنیل کریگ

درگذشتها

۱۸۳۰ - درگذشت فرانتس دوم، امپراتور مقدس روم
۱۸۵۵ - درگذشت نیکلای یکم تزار روسیه از سال ۱۸۲۵

نیکلای یکم

۱۸۹۵ - درگذشت برت موریسو نقاش امپرسیونیست فرانسوی
۱۹۳۰ - درگذشت دیوید هربرت لارنس نویسنده، شاعر و نقاش بریتانیایی

دیوید هربرت لارنس

۱۹۳۹ - درگذشت هاوارد کارتر باستانشناس و مصرشناس بریتانیایی
۱۹۸۲ - درگذشت فیلیپ کی. دیک نویسنده آمریکایی

داستی اسپرینگفیلد

۱۹۹۹ - درگذشت داستی اسپرینگفیلد خواننده
۲۰۰۶ - درگذشت علیاکبر صنعتی نقاش و مجسمهساز ایرانی

رویدادها:

479 - پيشنهاد امپراتوري ايران و اشتباه سياسي آتن که آن را ردّ کرد

مارس سال 479 پيش از ميلاد دولت آتن پيشنهاد امپراتوري ايران براي مشاركت در سركوبي اقوام ساكن اطراف دانوب (و به قول يوناني ها: وحشيان) را كه بيم دست اندازي آنان به «كشور ـ شهرهاي» يونان و نيز قلمرو ايران در ايوني و تراس (تراكيا ـ جنوب شرقي بالكان) مي رفت، به گمان اينكه يك نيرنگ امپرياليستي است رد كرد. اين امر سبب شد كه دولت ايران متوجه اسپارت رقيب آتن شود و اسپارت بعدا با كمكهايي كه از ابران دريافت كرده بود در جنگهاي «پلوپونز» كه شرح آنها را «توسيديدس» نوشته است آتن را شكست داد و برتري آتن بر يوناني زبانها (دنياي هلنيك) پايان يافت.

جنگهاي «پلوپونز»

1916 - ايجاد نيروي نظامي انگليسي «اس. پي. آر.» در كرمان

Percy Sykes

ژنرال «پرسي سايكس» كه با چند واحد انگليسي ــ هندي وارد منطقه تحت نفوذ انگلستان در ايران شده بود يازدهم اسفند 1294 (دوم مارس 1916) در شهر كرمان به تاسيس يك نيروي نظامي جداگانه به نام «ساوت پليس رايفلز ـ اختصارا: اس. پي. آر. = SPR» تحت فرماندهي افسران انگليسي اقدام كرد. با تاسیس این نیرو، دولت لندن عملا در ایران دولتی در داخل دولت تشکیل داده بود و کنسولهای انگلیسی در منطقه زیر نفوذ انگلستان حکمران واقعی بودند. ژنرال پرسی سایکس بدون اين كه بر زبان فارسي كاملا مسلط باشد و بتواند متون تاريخي به اين زبان را بخواند، به دلایلی براي ايران و افغانستان «تاريخ» نوشته است كه قبلا (در دوران نظام سابق) توصيه مي شد به در دانشگاهها به عنوان يك ماخذ به آن استناد شود!. پرسي سايكس به خاطر خدماتش به استعمار انگلستان لقب اشرافي « Sir» دريافت كرد و «سر پرسي سايكس» شد.

1318 - نخستين سرشماري در ايران و ترديد به ارقام

اسفندماه 1318 به تهراني ها دستور اكيد داده شده بود تا از خانه هاي خود خارج نشوند؛ زيرا كه «روز سرشماري» بود كه در وطن ما براي نخستين بار به اين صورت انجام مي شد. برپايه اين سرشماري، چند روز بعد اعلام شد كه جمعيت تهران 540 هزار نفر است. بعدا، به دقيق بودن اين رقم ايراد وارد آمد و گفته شد كه افراد به اين تصور كه اگر شمار خانوار را بيشتر اعلام كنند سهميه (اصطلاحا كوپن) بيشتري دريافت خواهند كرد چنين كرده اند. با وجود اين، قرار شد به منظور جلوگيري از افزايش جمعيت تهران و حومه آن طرحي با ضمانت اجرايي سخت تهيه شود كه ايران 18 ماه بعد به اشغال نظامي متفقين در آمد و موضوع منتفي شد. اينك سالهاست كه جمعيت تهران از رقم دوازده ـ سيرزده ميليون تجـ*ـاوز كرده و اگر درآمد بادآورده نفت نباشد فاجعه انساني به وجود خواهد آمد. افزايش سريع جمعيت تهران در دهه هاي اخير عمدتا به سبب لغو اعتبار «محدوده تهران» از بهمن ماه 1357 (پس از پيروزي انقلاب) بوده است.

1321 - كشتار بیماری تيفوس در تهران

يازدهم اسفند 1321 رسما اعلام شد كه در تهران بيماري تيفوس شيوع يافته است. اين بيماري از اواخر بهار آن سال مشاهده شده بود و هنوز دقيقا روشن نشده كه چرا دولت وقت در تابستان آن سال (به جاي اسفندماه) شيوع آن را رسما اعلام نكرده، به مردم هشدار نداده و تدابير لازم را بعمل نياورده بود.

در اطلاعيه 11 اسفند دولت وقت علل شيوع تيفوس؛ دشواري هاي ناشي از اشغال نظامي ايران، كمبود خواروبار و درنتيجه سوء تغذيه (به سبب انتقال مواد غذايي به شوروي) و نيز استقرار نظاميان خارجي كه از جبهه هاي دوردست و آلوده به بيماري ها منتقل شده بودند اعلام شده بود.

شدت تيفوس از تيرماه آغاز شده بود و در ماههاي بعد هر روز در تهران دهها تن از تيفوس جان مي سپردند. ماموران بهداشت با يافتن نشاني تيفوسي ها همسايگان را از رفت و آمد به منازل آنان و ديدارشان منع مي كردند. كمبود دارو هم مزيد برعلت شده بود و باعث افزايش تلفات مي شد. اين بيماري ناشي از فقر كه ناقل عمده آن «شپش» است تلفات سنگيني به تهراني ها وارد ساخت. سوء تغذيه مردم به دليل حمل اجباري غلّه ايران به شوروي باعث گسترش بيماري هاي عفوني ديگرهم شده بود كه ضعف جسماني ناشي از كمبود غذا به رشد آنها كمك مي كند. اين تلفات سنگين استدلال آنان را كه مي گفتند اگر ارتش را مرخص نكرده و سربازان وطن دست به دفاع زده بودند شماري كشته مي شدند بي اعتبار كرد، زيرا كه تلفات جنگ به پايه مرگ از بيماري ها ناشي از اشغال نظامي نمي رسيد. تازه، جنگ دفاعي وظيفه مقدس يك ملت است حتي اگر شكست در چنين جنگي از قبل قابل پيش بيني باشد.

در جنگ جهاني اول، تلفات در جبهه ها 5 ميليون و پانصد هزار و مرگ و مير از آنفلوآنزاي ناشي از آن جنگ 23 ميليون تن بود.

1349 - از بامداد امروز کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه دست به اعتصاب زدند و از حرکت دادن اتوبوس ها و مینی بوسها خودداری نمودند. هیچده هزار کارگر شرکت مزبور در اجتماعی شکستن اعتصاب خود را موکول به اجرای سخنان شاه کردند که گفته بود کارگرانی که سود سهام ندارند باید سه ماه پاداش بگیرند

1896 - كشف خاصيت راديو اكتيويته توسط هانري بكرل

هانري بِكرِل فيزيك‏دان فرانسوي، پس از پي بردن به وجود تشعشات برخي عناصر، تحقيقات وسيعي براي كشف خاصيت تشعشع مواد راديواكتيويته انجام داد. پس از مشاهده تصويري كه به كمك اشعه ايكس برداشته شده بود، انديشه كشف ماده‏اي در ذهن بكرل نقش بست كه تحت تأثير نور ساده، از آن، اشعه ايكس صادر كنند. بكرل در دوم مارس 1896م اين خاصيت را در اورانيوم كه يكي از مواد راديو اكتيويته است، مشاهده كرد و با ادامه تحقيقات خود، در 30 ژوئن همان سال، موفق به كشف عناصر راديواكتيو اورانيوم نيز گرديد. اهميت كارهاي علمي بكرل باعث شد تا در سال 1902، جايزه فيزيك نوبل را دريافت كند. اين كشف سبب شد تا مقدمات ايجاد عصر تازه‏اي به نام عصر اتم فراهم آيد. هم‏چنين به همين سبب، هانري بكرل را پدر علم فيزيك جديد ناميدند. راديو اكتيو از سلسله‏اي از هسته‏ها تشكيل شده كه هر عضو آن، در نتيجه تلاش راديواكتيو به عضو ما بعد خود تبديل مي‏شود تا سرانجام، هسته‏اي پايدار پديد آيد. هم‏چنين ذراتي كه از مواد راديواكتيوِ در حال تجزيه پرتاب مي‏شوند، گرچه بسيار ريزند ولي به سبب سرعت زيادي كه دارند، داراي انرژي مهيبي مي‏باشند.

هانري بِكرِل

1941 - نبردهاي دريايي آمريکا و ژاپن در اقيانوس آرام

در پی شبیخون نیروی دریایی ژاپن به پایگاه دریایی آمریکا در پرل هاربر (هاوایی) در دسامبر 1941 و تصرف سنگاپور، هنگ کنگ، گوام، فیلیپین و چند جزیره دیگر در اقیانوس آرام، این اقیانوس در سال 1942 صحنه چند جنگ دریایی و عمدتا میان آمریکا و ژاپن قرارگرفت که در سالهای بعد از آن هم ادامه یافت. مقدمات اين نبردها از مارس 1942 فراهم آمده بود.

معروف ترین این نبردها، جنگ دریایی Coral Sea در منطقه ای میان گینه پائوآ، استرالیا و جزایر سولومون است.

امپراتوری ژاپن قصد تصرف بندر مورسبیMoresby واقع در گینه نو (گینه پائو آ) و نیز تالوجی Talugi واقع در جزایر سولومون را کرده بود تا بتواند از اینجا، استرالیا را مورد حمله قرار دهد و دست دولت لندن را از جنوب اقیانوس آرام نیز کوتاه کند.

دولت آمریکا که از قصد ژاپن آگاه شده بود دو ناوهواپیمابر لکزینگتونLexington و یورک تاون Yorktown که 128 هواپیما در عرشه خود داشتند با 9 رزمناو و 13 ناوشکن روانه منطقه کرد و استرالیا هم که خودرا در مخاطره می دید کمک فرستاد. تا رسیدن این نیروها، ژاپنی ها تالوجی را تصرف کردند. ناوگان اعزامی آمریکا خودرا با دو ناو هواپیمابر سنگین و یک ناو هواپیمابر سبک، 9 رزمناو، 15 ناوشکن و شماری ناوچه و مین جمع ژاپنی رو به رو دید. سه ناو هواپیمابر ژاپنی 127 هواپیما در عرشه داشتند.

در نخستین روز نبرد 4 روزه کورال سی (چهارم تا هشتم ماه می1942) ناوگان آمریکا ناوهواپیمابر ژاپنی شوهو Shoho را غرق کرد و ژاپنی ها نیز یک ناوشکن آمریکایی را. روز بعد ناو هواپیمابر لکزینگتون با حمله ژاپنی ها آتش گرفت و فرماندهی آمریکا در این نبرد تصمیم به غرق کردن آن گرفت. در این روز ناو هواپیمابر ژاپنی شوکاکو Shokaku نیز آسیب دید. در دو روز بعد، ناو هواپیمابر یورک تاون نیز مختصر آسیب دید و یک ناوشکن ژاپنی غرق شد. جمع هواپیماهای ساقط شده دو کشور در نبرد کورال سی 161 فروند بود. در پایان نبرد، هر دو دولت اعلام پیروزی کردند. زد و خورد دریایی در این منطقه به همین یک نبرد خاتمه نیافت و نبرد دریایی گوادال کانال را در آگوست 1942 و نبرد دریایی گینه نو در ژانویه و فوریه 1943 را به دنبال داشت و همچنین نبرد بیسمارک سی. گوادال کانال از جزایر سولومون آیلندز است.

درست یک ماه بعد و از چهارم ژوئن 1942 نبرد دریایی سرنوشت سازی میان آمریکا و ژاپن در اطراف جزیره مرجانی میدوی Midway واقع در شمال غربی مجمع الجزایر هاوائی که به یک فاصله از دو قاره آسیا و آمریکا واقع شده است روی داد. هدف آمریکا از این نبرد پیشگیری از تعـ*رض ژاپنی ها به جزایر فیجی و ساموآ بود. ناو هواپیمابر یورک تاون برای شرکت در این نبرد با شتاب خودرا به میدوی رسانیده بود که بر اثر حمله ژاپنی ها غرق شد. در نبرد دریایی میدوی که به پیروزی آمریکا انجامید، چهار ناو هواپیمابر ژاپنی و یک رزمناو این کشور نیز غرق شدند. در این نبرد، 3 ناو هواپیمابر آمریکایی، 25 کشتی نظامی دیگر و 360 هواپیما شرکت داشتند. در این نبرد، آمریکا یک ناوشکن و 150 هواپیما نیز از دست داد. تلفات ژاپنی ها علاوه بر از دست دادن چهار ناو هواپیمابر، یک رزمناو و 248 هواپیما بود.

ناوهواپيمابر آمريكايي «يورك تاون» هفتم ژوئن 1942 در «Midway» واقع در اقيانوس آرام زير حملات هوايي ژاپني ها قرار گرفته بود

ناو هواپيمابر يورك تاون در «Midway» پس از حملات ژاپني ها به اين حالت افتاد و غرق شد

ناوهواپيمابر آمريكايي Lexington در جريان نبرد دريايي «Coral Sea» در اقيانوس آرام جنوبي (ميان استراليا، گينه نو و سولومون آيلند) در پي حملات ژاپني ها آتش گرفت و نيروي دريايي آمريکا مجبور شد آن را غرق کند

1956 - كشور مغرب (مراكش) استقلال خود را از فرانسه اعلام داشت.

1956 - آغاز حملات هوايي امريكا به ويتنام شمالي در جريان تهاجم به اين كشور

پس از آن كه امريكا، در اوت 1964م به بهانه‏هاي واهي، خود را درگير جنگ با ويتنام شمالي كردند، در دوم مارس1965م نيز حملات هوايى امريكا به ويتنام آغاز شد. در ماه‏هاي اول جنگ، ميلياردها دلار خسارت در ويتنام شمالي به بار آمد وده‏ها هزار نفر از مردم اين سرزمين در جريان بمباران‏هاي هوايى كشته شدند. اين بمباران‏ها به حدي بود كه تنها طي 2/5 سال، هواپيماهاي امريكايى بيش از 107 هزار حمله به خاك ويتنام شمالي انجام دادند و 2/5 ميليون تن بمب بر سر مردم بي‏دفاع اين كشور فرو ريختند. با اين حال، موج مخالفت‏هاي ضد جنگ مردمي و فشار افكار عمومي باعث شد كه امريكا پس از 9 سال جنگ بي‏امان، بدون اخذ نتيجه، اين جنگ را پايان دهد و با ذلت، ويتنام را ترك نمايد.

زادروزها

۱۸۱۰ - زادروز لئون سیزدهم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
۱۸۲۴ - زادروز بدریش اسمتانا پدر موسیقی چک

بدریش اسمتانا

۱۸۷۶ - زادروز پیوس دوازدهم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
۱۹۲۲ - زادروز مرتضی حنانه موسیقیدان و آهنگساز ایرانی

مرتضی حنانه

۱۹۳۱ - زادروز میخائیل گورباچف آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی
۱۹۴۲ - زادروز لو رید موسیقیدان، ترانهنویس و عکاس آمریکایی

میخائیل گورباچف

۱۹۶۸ - زادروز دنیل کریگ هنرپیشه انگلیسی
۱۳۰۹ - زادروز عماد رام، خوانندهی اهل ایران

دنیل کریگ

درگذشتها

۱۸۳۰ - درگذشت فرانتس دوم، امپراتور مقدس روم
۱۸۵۵ - درگذشت نیکلای یکم تزار روسیه از سال ۱۸۲۵

نیکلای یکم

۱۸۹۵ - درگذشت برت موریسو نقاش امپرسیونیست فرانسوی
۱۹۳۰ - درگذشت دیوید هربرت لارنس نویسنده، شاعر و نقاش بریتانیایی

دیوید هربرت لارنس

۱۹۳۹ - درگذشت هاوارد کارتر باستانشناس و مصرشناس بریتانیایی
۱۹۸۲ - درگذشت فیلیپ کی. دیک نویسنده آمریکایی

داستی اسپرینگفیلد

۱۹۹۹ - درگذشت داستی اسپرینگفیلد خواننده
۲۰۰۶ - درگذشت علیاکبر صنعتی نقاش و مجسمهساز ایرانی

*فریال* · 2015/03/03

Please, ورود or عضویت to view URLs content!
اسفند - 3 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟

رویداد ها:

52 سال پیش از میلاد - پيروزي ايرانيان در جنگ حرّان بر روميان

يك قسمت از مذاكرات جلسه سوم مارس سال 52 پيش از ميلاد سناي روم حاوي اظهارات چند افسر رومي در باره شكست نظامي از ايران در جنگ كارهه (حرّان) بود كه در بهار سال 53 پيش از ميلاد (حدود 9 ماه قبل از آن) صورت گرفته بود و ضمن آن كراسوس كنسول روم كشته شده بود. اظهارات افسران شکست خورده رومي در سناي اين امپراتوري به اين شرح در تاريخ روم آمده است:

"سپهبد سورنا فرمانده ارتش ايران در اين جنگ از تاكتيك و سلاحهاي تازه استفاده كرد. هر سرباز سوار ايراني با خود مشك كوچكي پر از آب حمل مي كرد و مانند ما دچار تشنگي نمي شد. به پيادگان با مشكهايي كه بر شتر ها بار بود آب و مهمات مي رساندند. سربازان ايراني به نوبت و با تاكتيك خاصي كه براي ما تازگي داشت از ميدان [نبرد] خارج مي شدند و به استراحت مي پرداختند. سواران ايران قادر به تيراندازي از پشت سر هستند كه ما تجربه آن را نداريم. ايرانيان كمانهاي تازه اختراع كرده اند كه با آنها توانستند پاي پيادگان مارا كه باسپرهاي بزرگ در برابر آنان و براي محافظت از سوارانمان قلعه درست كرده بوديم به زمين بدوزند. ايرانيان داراي زوبين هاي دوكي شكل بودند كه با دستگاه كاملا تازه اي تا فاصله دور پرتاب مي شد. شمشيرهاي آنان شكننده نبود. هر واحد تنها از يك نوع سلاح استفاده مي كرد و مانند ما خودرا سنگين نمي كرد. سربازان ايراني حق عقب نشيني و تسليم شدن ندارند و تا آخرين نفس بايد بجنگند. اين بود كه ما شكست خورديم و هفت لژيون را به طور كامل از دست داديم و به چهار لژيون ديگر تلفات سنگين وارد آمد.

كراسوس

1193 - صلاح الدين ايوبي حاكم كُرد مصر و سوريه و مدافع جهان اسلام در برابر هجوم صليبيون اروپايي در گذشت.

صلاح الدين ايوبي

1259 - هلاكوخان ايلخان مغول ايران دمشق را تصرف كرد. وي 10 فوريه 1258 بغداد را متصرف شده بود و آخرين خليفه عباسي را كشته بود.

1324 ش - اعتراض دكتر مصدق به شوروي

دكتر مصدق نماينده تهران در مجلس شوراي ملي در جلسه 12 اسفند سال 1324 به شوروي كه حاضر به خارج ساختن نيروهايش از ايران نمي شد اعتراض كرد و سران مسكو را افرادي خواند كه به تعهد خود و ميثاقهاي جهاني و موازين بين المللي كه ضامن رعايت حقوق ملتهاست بي اعتنا هستند و بااين كار خود، حاكميت ملتها و صلح جهاني را به مخاطره مي افكنند و كره زمين را به صورت جنگلي كه قوي ضعيف را پاره مي كند در مي آورند و از اين راه، تمدن بشر راتضعيف و خارج از اخلاقيات مي سازند. وي گفت كه مماشات با رهبران مسكو بر ميزان توقعات آنان مي افزايد؛ جهان حساب و كتاب دارد بايد با سماجت قضيه را دنبال كرد.

دكترمصدق گفته بود كه رهبران مسكو بايد بدانند كه ايران با تاريخ درخشان و مردم وطندوست خود اروپاي شرقي نيست و با تجربه از 140 سال گذشته نمي خواهد که دست نشانده شود.

با انعكاس اين مطالب در رسانه هاي جهان، كمتر از سه هفته بعد ترومن رئيس جمهوري آمريكا به شوروي اخطاركرد كه اگر نيروهايش را از ايران خارج نسازد آمريكا هم نيرو به ايران خواهد فرستاد.

1815 - دولت آمريكا به الجزاير كه كشتي ها و اتباع اين كشور را بازداشت كرده بود اعلان جنگ داد.

1858 - دومین جنگ تریاک و اعلان جنگ فرانسه و بریتانیا علیه چین.

1871 - كنگره آمريكا با وضع يك قانون به استقلال سرخپوستان ( بوميان ) اين كشور در اراضي محصور خود پايان داد.

1951 - گسترش تظاهرات و اجتماعات براي ملي شدن نفت

اجتماعات تهران با هدف درخواست لغو قرارداد نفت با انگلستان و ملي كردن صنعت نفت در 12 اسفند 1329 (سوم مارس 1951) بيش از روزهاي ديگر بود و چهار روز بعد رزم آرا نخست وزير كه مخالف ملي شدن نفت بود جان خود را بر سر اين مخالفت گذارد. در اين اجتماعات از هرگروهي ــ ملي گرا، مذهبيون و كمونيست ــ ديده مي شد.

1848 - آغاز انقلاب مجارستان عليه سلطه اتريش

مجارستان از جمله كشورهايى است كه از قديم الايام تحت سيطره امپراتوري‏هاي مختلف قرار داشته است. امپراتوري روم، عثماني و اتريش - مجارستان از جمله حكومت‏هايى هستند كه هر كدام مدت زماني بر اين سرزمين حاكميت داشته‏اند. مجارستان در قرون شانزدهم و هفدهم ميلادي از ايالات عثماني بود و بخشي از آن در اختيار اتريش قرار داشت. اما از اوايل قرن نوزدهم نهضت‏هاي آزادي خواهي و استقلال‏طلبي در اين منطقه اوج گرفت در سال 1848م بيشتر كشورهاي اروپايى دچار انقلاب و هرج و مرج شدند كه عمدتاً ريشه اقتصادي داشت، اما در مسير سياسي ادامه يافت كه در اين ميان در سوم مارس 1848م قيام مردمي مجارستان نيز آغاز گرديد. تصميم امپراتور اتريش مبني بر قرار دادن زبان آلماني به عنوان زبان رسمي در سراسر اين امپراتوري باعث آغاز ناآرامي‏ها و شورش‏ها گرديد و برخي انقلابيون اين كشور با الهام از انقلاب فرانسه نهضت ناسيوناليستي - ليبراليستي به راه انداختند و در 14 آوريل 1849م استقلال مجارستان را اعلام كردند. اما امپراتوري اتريش با كمك نيروهاي روس به مقابله با جدايى‏خواهان پرداختند و موفق به شكست آنها شدند. در نتيجه، اين جمهوري تازه استقلال يافته متلاشي گرديد و بار ديگر جزئي از امپراتوري اتريش اعلام شد. اين وضعيت ادامه داشت تا اينكه با پايان جنگ جهاني اول و فروپاشي امپراتوري اتريش - مجارستان و تجزيه آن، مجارستان نيز به استقلال دست يافت.

1875 - ابداع ورزش هاکي روي يخ Ice Hockey

Arthur Hockey

برای نخستین بار در تاریخ ورزش، سوم مارس 1875 و در مونترآل کانادا هاکی روی یخ Ice Hockey (نوعی بازی چوگان روی یخ) سازمان داده شد. سرگرمی انفرادی سریدن و لیزخوردن روی یخ سابقه هزاران ساله دارد ولی از این تاریخ دارای سازمان، تیم، قواعد و اصول شده است. قواعد این بازی ازجمله شمار بازیکنان هرتیم که شش نفر باید باشند، دیسک بازی و گلر (گلی) و نوع کفش (اسکیت) در نشریه مونترآل گازت انتشار یافت. به علت طبیعت یخ، این بازی باید در سالن سرپوشیده انجام شود. هاکی روی یخ از سال 1920 بر بازیهای المپیک (زمستانی) اضافه شده است. هم اکنون 69 کشور دارای تیم های هاکی روی یخ هستند.

تاریخ ورزش از آرتور هاکی Arthur Hockey ـ اشراف زاده انگلیسی به عنوان تنظیم کننده و مدرنیزه کننده بازی هاکی یاد کرده است که عنوان این بازی از نام او گرفته شده است. وی در قرن هفدهم می زیست و ظاهرا در سال 1614 اصلاحات خودرا درباره بازی قدیمی هاکی (چوگان) منتشر کرد و تعمیم داد.

1917 - انگلستان به دنبال نفت «بغداد» را تصرف كرد

نيروهاي انگليسي كه با هدف بيرون آوردن بین النهرین از دست عثماني وارد اين سرزمين شده بودند از سوم مارس 1917 حمله به شهر بغداد را آغاز كردند و این شهر هشت روز بعد (11 مارس) به تصرف آنان درآمد. از نظر انگليسي ها بغداد كليد تصاحب نفت عراق و سلطه بر سرزمين هاي عربي و کلید آسیای غربی بشمار مي رود. منطقه بغداد از زمان تاسيس تيسفون و استقرار پايتخت ايران در آنجا در سال 135 پيش از ميلاد مركز قدرت در شرق بوده است. پس از اشكانيان و ساسانيان، عباسيان آنجا را پايتخت خود قرار دادند و دولت عثماني با دادن امتيازات فراوان به ایران، بغدادرا از آن خود کرده بود و سلطان عثمانی پس از استقرار در بغداد بود که خودرا خلیفه مسلمین سنّی اعلام کرد. عثمانی عملا از بغداد بود که بر مناطق عربي شرق مصر حكومت مي كرد. در جریان جنگ انگلستان با عثمانی برسر عراق، نیروهای عثمانی شدیدا مقاومت کردند و در چند نبرد ازجمله زد و خورد مدائن (نه چندان دور از طاق کسری) واحدهای انگلیسی را به عقب رانده بودند. حكومت انگليسي ها بر بغداد آسان نبود و دائما گرفتار بپاخیزی، شورش و زد و خورد بودند. انگلیسی ها بودند که عراق را از سه ایالت مختلف المذهب و نژاد بوجود آوردند، مرزهایش را طبق سیاست خود ترسیم و نام قدیمی ایرانی آن (اراک = ایراک) را برآن نهادند. در دوران ساسانیان، ایالتی که تیسفون (پایتخت) در آن واقع شده بود و تا کویت امروز امتدادداشت «اراک، به کسر الف» خوانده می شد.

1918 - امضاي قرارداد صلح بين آلمان و شوروي در جريان جنگ جهاني اول

يكي از نخستين نتايج استقرار حكومت بلشويكي در روسيه، قطع عمليات نظامي در جبهه شرق و آغاز مذاكرات صلح بين حكومت جديد روسيه و آلمان و اتريش در شهر برستْ ليتوسك بود. دور اول مذاكرات در 22 دسامبر سال 1917م به علت شرايط سنگين و خفت‏آوري كه آلماني‏ها پيشنهاد مي‏كردند به نتيجه نرسيد و آلماني‏ها نيز حاضر به تعديل شرايط پيشنهادي خود نشدند. با تهاجم تازه آلمان در 18 فوريه 1918م و پيشروي سريع نيروهاي آنان در شوروي، لنين اعضاي كميته مركزي حزب بلشويك را به تشكيل يك جلسه اضطراري دعوت كرد و اين بار با اصرار، خواستار قبول پيشنهاد خود براي صلح به هر قيمت شد. با وجود مخالفت چند تن از اعضاي كميته مركزي، اكثريت اعضاي كميته كه از ادامه پيروزي آلماني‏ها و خطر سقوط پايتخت بيم‏ناك بودند، نظريات لنين را تاييد كردند و دولت شوروي در اواخر فوريه تقاضاي تجديد مذاكرات صلح را نمود. آلماني‏ها اين بار شرايط سنگين‏تر و خفت آورتري براي صلح پيشنهاد كردند ولي با دستور صريح و اكيد لنين درباره امضاي قرارداد صلح تحت هر شرايطي، هيأت نمايندگي روسيه به شرايط پيشنهادي آلمان گردن نهاد و قرارداد ترك مخاصمه بين نيروهاي طرفين، در روز سوم مارس 1918م در برسْتْ ليتوسْكْ به امضا رسيد. به موجب اين قرارداد، روسيه علاوه بر لهستان و فنلاند، ايالات ساحلي بالتيك و روسيه سفيد و اوكراين را هم تسليم آلماني‏ها كرد و از متصرفات خود در بالكان به نفع اتريش صرفنظر نمود. روس‏ها هم‏چنين متعهد شدند نيروهاي خود را از ايران خارج كنند و قسمتي از متصرفات خود در قفقاز را به ترك‏هاي عثماني واگذار نمايند. با متاركه جنگ در جبهه شرق، نيروهاي آلمان و اتريش در اين جبهه آزاد شدند و ميليون‏ها سرباز آلماني و اتريشي كه از جبهه بازگشته بودند به قواي متحد در جبهه غرب و بالكان و ايتاليا پيوستند.

1923 - مجله هفتگی خبری تایم با ماهیت محافظه کارانه (راستگرایی و ضد کمونیسم) انتشار خودرا آغاز کرد. اين مجله توسط دو روزنامه نگار؛ Henry Luce و Briton Hadden انتشار يافت که Hadden شش سال بعد درگذشت. Henry Luce يک آمريکايي متولد چين بود. والدين او در چين مروّج يک فرقه مسيحيت بودند که وي به دنيا آمد. مجله تايم همزمان با آمريکا در لندن، هنگ کنگ و سيدني نيز طبع و منتشر مي شود، البته با مطالب کمي متفاوت. تيراژ اين مجله در فوريه 2010 جمعا سه ميليون و چهارصد هزار بود.

Henry Luce (راست) و Briton Hadden (وسط)

1363 - شروع جنگ شهرها توسط عراق در جريان جنگ تحميلي

با فرا رسيدن فصل زمستان و احتمال اجراي عمليات جمهوري اسلامي، كه در منطقه جنوب در موقعيت مناسب فصلي انجام مي‏گرفت، زمزمه‏هاي تازه‏اي مبني بر احتمال گسترش حملات عراق به نفتكش‏ها و حمله به شهرها و اماكن غيرنظامي آغاز شد. عراق در آبان 1363 به طور رسمي اعلام كرد كه اماكن غيرنظامي ايران را هدف حمله قرار خواهد داد. اين تهديد كه بعدها تحقق يافت در عين حال كه به منزله تشديد فشار به ايران و در نتيجه، گسترش دامنه جنگ بود، نشان دهنده ناكامي استراتژي عراق در مراحل پيشين نيز بود. بنابراين اگر قصد عراق از ايجاد زيرساخت توليد گازهاي شيميايي، مقابله با حضور گسترده نيروهاي داوطلب بود و حمله به نفتكش‏ها براي محروم كردن ايران از درآمد ارزي صورت مي‏گرفت، حمله به اماكن غيرنظامي، با ايجاد زيرساخت موشكي و افزايش حملات هوايي، با هدف فشار رواني - اجتماعي مستقيم بر روي مردم و غيرمستقيم بر مسؤولين و تصميم گيرندگان براي فراهم سازي زمينه‏هاي پايان جنگ بود. متعاقب انفجار اولين راكت هواپيماهاي عراقي درتهران كه كاملاً غيرقابل انتظار بود و نگراني‏هاي بسياري را به وجود آورد، برخي از تحليل گران، هدف عراق را از اين اقدام، وادار ساختن ايران براي دست زدن به يك حمله زميني زودرس ذكر كردند. در جريان جنگ شهرها، خسارات فراواني به اماكن غيرنظامي وارد آمد و تعداد زيادي به شهادت رسيدند.

1974 - پرتلفات ترین ساتحه هوایی در فرانسه

سوم مارس 1974 یک هواپیمای مسافربر شرکت هواپیمایی ترکیه از نوع «دی. سی ـ 10» در سر راه خود از پاریس به لندن در خاک فرانسه سرنگون شد که 346 تن کشته شدند. این مرگبارترین سانحه هوایی تا آن زمان بود. هواپیماهای سه موتوره «دی. سی ـ 10» در پی چند حادثه پرتلفات از بیشتر خطوط مسافری حذف و به قسمت باربری منتقل شده اند.

رسانه هايي که اين عکس را منتشر کرده اند نوشته اند که تصوير چند لحظه پيش از برخورد هواپيماي ترکيه به زمين از آن برداشته شده است

2008 - دميتري مدوديف برنده انتخابات ریاست جمهوری روسيه

سوم مارس 2008 نتيجه انتخابات ریاست جمهوری روسيه فدراتيو که روز پیش از آن انجام شده بود به اين شرح اعلام شد:

ــ دميتري مدودیف (سنتريست و نامزد حزب روسیه متحد به رهبری پوتین): 2ر70 درصد آراء
ــ ژيرينوفسكي (ناسيوناليست): 4ر9 درصد آراء
ــ زيوگانوف (كمونيست): 17ر8 درصد آراء
ــ بوگادوف (لیبرال دمكرات): 3ر1 درصد آراء

دميتري مدودیف

2008 - انفجار انتحاري 80 ریش سفید پاکستانی!

انفجارهاي انتحاري كه از عراق آغاز شده بود، بعدا به افغانستان و سپس پاكستان گسترش يافته است. اين روش مبارزه که در اين گوشه از جهان به صورت امري روزمره درآمده و به همين سبب پيشگيري از آن هم بسيار دشوار شده است، به باور صاحبنظران مي رود که جهاني شود!.

دوم مارس 2008 پاكستان شاهد يكي از اين انفجارها بود، و تا آن زمان پرتلفات تر از همه. در اين روز يك نفر كه مواد منفجره بربدنش بسته بود در اجتماعي از ريش سفيدان منطقه «درّه آدم خيل» در شمال غربي پاكستان كه طبق معمول در يك زمين باز برپا شده بود خودرا منفجر كرد و باعث مرگ 80 نفر و جرح بيش از يكصد تن ديگر شد. عكس هاي زير يك مجروح اين رويداد مرگبار، قسمتي از بقاياي اجساد سوخته، و زمين خون آلود را پس از جمع آوري اجساد نشان مي دهد:

زادروزها

۱۸۳۹ - جمشیدجی تاتا، از پیشگامان صنعت مدرن هند و ملقب به «پدر صنعت هند»
۱۸۴۷ - الکساندر گراهام بل، مبتکر و دانشمند بریتانیایی و مخترع تلفن

جمشیدجی تاتا

۱۸۹۵ - موشه فینشتاین، فیلسوف و خاخام یهودی ارتدکس
۱۹۱۶ - پل ریچارد هالموس، ریاضیدان مجاری-آمریکایی

الکساندر گراهام بل

۱۹۲۲ - دیوید گرینگلاس، جاسوس آمریکایی
۱۳۰۸ - بیژن ترقی، شاعر و ترانهسرای ایرانی.

بیژن ترقی

۱۳۲۳ - حیدر حاتمی، هنرمند، بازیگر و نقاش ایرانی
۱۹۳۸ - برونو بوزتو، انیماتور و کارگردان انیمیشن ایتالیایی

جسیکا بیل

۱۹۴۹ - بانی دانبار، فضانورد زن آمریکایی
۱۹۸۲ - جسیکا بیل، مدل و بازیگر آمریکایی

مرگها

۱۷۰۲ - زیبالنسا، دختر اورنگزیب عالمگیر و یکی از خوشنویسان هند و از شاعران سبک هندی در ادبیات فارسی و تصوف
۱۷۰۳ - رابرت هوک، دانشمند و فیزیکدان انگلیسی

رابرت هوک

۱۷۰۷ - اورنگزیب، ششمین پادشاه گورکانی هند
۱۸۷۱ - میشائل تونت، کابینتساز آلمانی-اتریشی

هرژه

۱۹۵۸ - ویلهلم زایسر، سیاستمدار آلمان شرقی
۱۹۸۳ ـ هرژه (ژرژ رمی)، نویسنده و کاریکاتوریست بلژیکی وخالق ماجراهای تن تن و میلو.
۱۹۸۳ - آرتور کستلر، داستاننویس، وقایعنگار و روزنامهنگار مجاری-بریتانیایی
۱۹۹۶ - مارگریت دوراس، نویسنده و فیلمساز فرانسوی

آرتور کستلر

۱۹۹۹ - گرهارد هرتزبرگ، فیزیکدان و دانشمند شیمی فیزیک آلمانی و برنده جایزه نوبل شیمی
۱۳۸۷ - علی میری، بازیگر ایرانی تئاتر و سینما

گرهارد هرتزبرگ

*SAmirA · 2015/03/04

[h=1]13 اسفند - 4 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]
رویداد ها:

530 پيش از ميلاد - كوروش بزرگ بنيادگذار ايران از اين دنيا رفت

كوروش بزرگ بنيادگذار كشور ايران، مردي كه عموم تاريخ نگاران او را «انديشمند، انساندوست، دادگستر و مهربان» توصيف کرده اند در مارس سال 530 پيش از ميلاد ــ 9 سال پس اعلام امپراتوري ايران فوت شد. وي يازده سال پس از ايجاد دولت واحدي از سه طايفه مهاجر قوم آرين - پارس، ماد و پارت - شهر بابل (در جنوب غربی بغداد امروز و پايتخت يک امپراتوري به همان نام) را تصرف و در آنجا در اكتبر سال 539 پيش از ميلاد ايجاد امپراتوري مشترك المنافع ايران را اعلام كرده بود.

امپراتوري ايران در زمان كوروش كه نام او در غرب با قلب تلفظ حروف يوناني، سيروس و سايرس، گفته مي شود از هند تا مرمره و از سيردريا (رود سیحون) تا درياي سرخ امتداد داشت که پسر او کامبیر (کامبوزيا = کامبوجیا = کمبوجیه) بر وسعت آن افزود و داریوش بزرگ پدر ناسیونالیسم ایرانی و پسرش خشایارشا قلمرو ایران را گسترش بیشتری دادند که بیش از دو قرن بزرگترین قدرت و تنها ابرقدرت جهان بود با فرهنگ و تمدنی درخشان و بیمانند. كوروش براي اخراج طوايف آرال که از سیردریا گذشته وارد سغدیانا و سرزمين پارسیان در فرارود (تاجيكستان امروز و ...) شده بودند به اين منطقه رفته بود كه به سوي او كه سوار بر ارّابه بود و سربازانش را در ميدان نبرد هدايت مي كرد زوبيني پرتاب شد و عمر وي پايان يافت. با وجود درگذشت كوروش، سربازان او جنگ را بردند و مهاجمان را به آن سوی سیردریا عقب راندند. [سغد اینک یک ایالت تاجیکستان و فرماندارنشین آن، شهر باستانی خجند است]. برخي از مورخان درگذشت کوروش بزرگ را در منطقه فرارود نتيجه بيماري نوشته اند، نه اصابت زوبين. آرالي ها تمدني عقب مانده و غير قابل قبول براي ايرانيان داشتند و كوروش مايل به آلوده شدن ايرانيان به اين تمدن [از جمله همبستر شدن علنی با زنانشان] نبود. موسس و پدر كشور ايران كه مادرش ماد و پدرش پارس بود در ميدانهاي جنگ، هميشه در ميان سربازان بود و از آنان جدا نمي شد و (اگر نوشته مورخان يوناني درست باشد) جان خود را بر سر همين روش گذارد. او بارها گفته بود كه نبايد سرباز جان بركف نهد و بجنگد و افتخار پيروزي نصيب شاه شود كه دور از ميدان جنگ در چادر خود درميان نيروهاي محافظ و اسبان آماده براي فرار مي آسايد.

جنازه كوروش همچنان كه وصيت كرده بود به پاسارگاد منتقل و مدفون شد که آرامگاه او تا به امروز باقي مانده و هموطنان پس از 25 قرن همچنان برای ادای احترام نسبت به او به پاسادگاد می روند. كوروش در بابل و پس از صدور اعلامیه ای که امروز نحستین منشور اتحاد ملل و حقوق بشر نام بـرده می شود وصیت کرده بود صرف نظر از محل مرگ او، باید در پاسارگاد دفن شود. کوروش هنگام تعيين محل دفن خود از اين كه براي مدتي بسيار طولاني، جسد او قطعه زميني را از ثمر دادن باز مي دارد از مردم ايران (قبلا) پوزش خواسته بود.

كوروش جهاني فكر مي كرد و همه ملتها را متساوي الحقوق مي دانست و عقيده به ايجاد يك دولت جهاني مجهز به اخلاقیات داشت تا جنگها و خونريزي ها پايان يابد و يک قانون واحد حاكم بر روابط ملتها باشد.

اعلاميه او پس از فتح بابل كه سلطانش به آزار دادن ساير ملل و نيز اتباع خود شهرت داشت، نخستين منشور ملل متحد و اعلاميه حقوق بشر شناخته شده و نگهداري مي شود. كوروش دين ايرانيان (آيين زرتشت) را به ملل ديگر تحميل نكرد. وي شورائي از سران ملل تابعه به رياست خود تشكيل داده بود و امپراتوري او در حقيقت يك جامعه مشترك المنافع بود و شرط عضويت در اين جامعه دادن آزادي به مردم محل، بر قراري حكومت قانون، منع بردگي و قطع ظلم و تعدي بود. ارتش كوروش سربازان اسير را به بردگي نمي فروخت و اموال ملت مغلوب را مصادره و غارت نمي كرد. يهوديان در كتاب مقدس خود كوروش را «آزاديبخش» و او را يك مسيح خوانده اند. كوروش اسيران يهودي دولت بابل را آزاد كرد و به وطن خود بازگردانيد و با پول ايران شهرهايشان را كه به دست سلطان بابل ويران شده بود مرمت و نوسازي كرد.

طبق نوشته برخي از مورخان و تطبيق تقويم ها ، فوت كوروش در چهارم مارس اتفاق افتاد.

1519 - هجوم اروپایی ها به قوم مایا و قوم آزتک

هرناندو کوتز Hernando Cortez اسپانیایی با چندصد نظامی و تعدادی توپ گام به مکزیک نهاد تا این سرزمین را که دارای تمدنی درخشان و تاسیسات اداری و سلطان بود تصرف و برخزاین سلطان آزتک Aztec که شنیده بود پر از طلا است دست یابد. در آن زمان آزتکها در بخش شمالی و قوم مایا Maya در جنوب مکزیک زندگی می کردند و دارای نظام حکومتی جداگانه بودند. مشکل آنان این بود که توپ و تفنگ نداشتند. مزیت اروپاییان همین سلاحهای آتشین بود.

هرناندو کوتز Hernando Cortez

گوشه ای از تمدن مایا ها

1916 - در پي كناره گيري فرمانفرما از رياست وزراء، محمد وليخان تنكابني (سپهسالار) مامور تشكيل كابينه شد. علت كناره گيري فرمانفرما اختلاف نظراو با روسها بود که نيروي نظامي وارد ايران کرده بودند.

محمد وليخان تنكابني

1954 - نخستین عمل پیوند کلیه در جهان در یک بیمارستان ایالت ماساچوست آمریکا انجام شد.

1936 - نخستين حركت نظامي هيتلر

يك سال پس از برقراري مجدد نظام وظيفه اجباري در آلمان، هيتلر در اين روز از مارس سال 1936 به واحدهاي يك لشكر پياده آلماني دستور داد كه وارد منطقه غير نظامي «راينلند» شوند و نشان دهند كه آلماني ها حاكم بر وطن خود هستند و قراردادهاي تحميلي «ورساي» و «لوكارنو» را دير زماني است كه پاره كرده اند.

هيتلر هفتم مارس (سه روز بعد) به پارلمان رايش (آلمان) رفت و نمايندگان را كه عموما از اعضاي حزب ناسيونال سوسياليست کارگران آلمان (نازي) به رهبري او بودند در مورد دستوري که داده بود توجيه كرد و گفت كه همسايگان آلمان بارديگر باهم برضد المان نزديك مي شوند و ما نمي توانيم ساكت بنشينيم. ما بايد حقوق و شئون برابر با قدرتهاي ديگر داشته باشيم و اين را كسي به ما نمي دهد بايد خودمان آن را به دست آوريم.

ورود نظاميان آلماني به راينلند

هيتلر گفت كه از اين لحظه آلمان را مقيّد به رعايت هيچ يك از قراردادهاي منعقده بعد از جنگ جهاني اول نمي داند.

همان روز و پس از انتشار اين اظهارات هيتلر در رسانه ها، دولت فرانسه باا نگلستان تماس گرفت، ولي انتوني ايدن وزير امور خارجه انگلستان تنها به محكوم كردن لفظي حرف و عمل هيتلر بسنده كرد و اين کار بر جرات هيتلر افزود. از تماس نخست وزير فرانسه با استالين هم چيزي عايد نشد.

نهم مارس 1936 دولت انگلستان اعلام داشت كه در شرايط موجود نمي تواند به فرانسه كمك نظامي برساند تا هيتلر را با زور وادار به رعايت قراداد «لوكارنو» و خروج واحدهاي آلماني از راينلند كند و به اين ترتيب فرانسه را كاملا مايوس كرد. در همين روز هيتلر در يك اجتماع سيصد هزارنفري در مونيخ گفت كه «تاريخ» بعدا درباره اين اقدام او (ناديده گرفتن قراردادهاي پاياني جنگ جهاني اول) قضاوت خواهد كرد.

1977 - زلزله در بوخارست پایتخت رومانی و حومه آن بیش از 1500 تن را کشت.

1235 ش - انعقاد معاهده پاریس بین ایران و انگلستان و جدا شدن افغانستان از ایران

پس از تصرف هرات در افغانستان توسط قوای ناصرالدین شاه قاجار، دولت انگلستان که از این امر ناراضی بود، به ایران اعلان جنگ داد و جزیره خارک و بوشهر را به اشغال خود درآورد. در این حال درگیری‏هایی بین نیروهای ایرانی و انگلیسی روی داد که به شکست سربازان ایرانی انجامید. از این رو مذاکراتی برای صلح آغاز شد که به عقد معاهده پاریس در فرانسه بین ایران و انگلیس انجامید. به موجب این معاهده ننگین، دولت ایران تعهد سپرد که هرات و تمام خاک افغانستان را تخلیه نماید و از هر ادعایی نسبت به حکومت خود در هرات و تمامی افغانستان دست بردارد.

نقاشی معروف از معاهده پاریس

انگلیسی‏ها نیز پذیرفتند که قوای خود را از ایران خارج کنند و اسرای جنگی ایران را آزاد سازند. این معاهده، دست ایران را به کلی از دخالت در افغانستان کوتاه کرد و باعث نفوذ انگلستان در دربار ایران گردید. بنابراین، هرات به کلی از ایران جدا شد و افغانستان نیز با عنوان استقلال یابی، از ایران استقلال یافت. عهدنامه پاریس، ضربه شدید دیگری بود که بر پیکر استقلال سیـاس*ـی و اقتصادی ایران وارد آمد و بر اثر آن، که کمتر از معاهدات گلستان و ترکمنچای بین ایران و روسیه نبود،قلمرو حکومتی ایران به کمترین حد خود رسید.

ایران پیش از جدا شدن هرات و افغانستان

1375 - سقوط یک فروند هواپیمای داسو فالکن-۲۰ ارتش جمهوری اسلامی ایران در اردبیل.

1980 - رابرت موگابه از مبارزان کسب استقلال زیمبابوه (رودزیای شمالی) معروف به ناسیونالیست چپ (بعدا مارکسیست) نخست وزیر این کشور شد. وی هفت سال بعد به ریاست جمهوری زیمبابوه انتخاب شد و هنوز این سمت را برغم دشمنی شدید و تبلیغات منفی غرب از دست نداده است.

رابرت موگابه

۱۳۸۹ - استعفای محسن هاشمی رفسنجانی از مدیریت متروی تهران.

محسن هاشمی

زادروزها

۸۹۲ - شاه تهماسب یکم٬ در روستای شهآباد اصفهان.
۱۲۸۹ - آیت الله سید محمود علایی طالقانی٬ روحانی شیعه، سیاستمدار از فعالین نهضت ملی شدن نفت و نهضت مقاومت ملی، از بنیانگذاران جبهه ملی دوم، از بنیانگذاران نهضت آزادی ایران، عضو مجلس خبرگان قانون اساسی و نخستین امام جمعه تهران پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران بود

شاه تهماسب یکم

۱۳۳۶ - مجتبی راعی, کارگردان و فیلمنامهنویس.
۱۳۳۶ - علاءالدین طباطبایی, زبانشناس و مترجم.

آیت الله سید محمود طالقانی

۱۳۴۸ - پانتهآ بهرام، بازیگر ایرانی تئاتر، سینما و مجموعههای تلویزیونی
۱۳۵۱ - لن وایزمن، کارگردان و نویسندهی اهل ایالات متحده آمریکا

آنتونیو لوچو ویوالدی

۱۳۵۸ - بابک نهرین, طنزپرداز.
۱۶۷۸ - آنتونیو لوچو ویوالدی نوازنده چیره دست ویولون و آهنگساز شهیر موسیقی دوره باروک اهل ونیز
۱۹۹۲ - دانیل لوید، رانندهی انگلیسی اتومبیل رانی

پانتهآ بهرام

۱۹۹۳ - آبیگائل مویتی، بازیگر آمریکایی
۱۹۹۵ - بیل میلنر، بازیگر انگلیسی

درگذشتها

۱۸۳۲ - ژان فرانسوا شامپولیون دانشمند، زبانشناس و شرقشناس فرانسوی.
۱۳۶۴ - آلبرت لستر لنینگر, زیستشیمیدان آمریکایی (تولد ۲۸ بهمن ۱۲۹۵)

ژان فرانسوا شامپولیون

۱۳۸۸ - محمد خوانساری, استاد برجستهٔ فلسفه و منطق در دانشگاه تهران.

تقویم تاریخی

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

پیشنهادات

فریال

کاربر نگاه دانلود

فریال

کاربر نگاه دانلود

فریال

کاربر نگاه دانلود

فریال

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

فریال

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

فریال

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

برخی موضوعات مشابه

راز علاقه به «سنگ و جواهرات» از ایران باستان تا امروز

گالری تاریخی

آمار انجمن

این صفحه را به اشتراک بگذارید

*تقویم تاریخی*

کاربر نگاه دانلود

پیشنهادات

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

برخی موضوعات مشابه

راز علاقه به «سنگ و جواهرات» از ایران باستان تا امروز

گالری تاریخی

تقویم تاریخی