*تقویم تاریخی*

[*SAmirA]

[h=1]16 اسفند - 7 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]
321 - كنستانتين امپراتور روم تعطيل بودن «يكشنبه ها» را در غرب برقراركرد

كنستانتين يكم امپراتور معروف روم [متولد 27 فوريه 272 و متوفي در 22 مي 337 که از سال 306 ميلادي تا 337 حکومت کرد و قسطنطنيه را ساخت تا به امپراتوری ايران نزديک باشد] هفتم مارس سال 321 ميلادي، زماني كه هنوز مسيحيت در قلمرو روم رسميت نيافته بود فرماني صادركرد كه در آن يكشنبه ها (روز خداي خورشيد ـ خورشيد غير قابل فتح شدن Solis Invicti = Sol invictus ـ روز خورشيد = Sun - Day = Sunday) روز استراحت و تعطيل عمومي اعلام شد. اين تعطيلي هفتگي به تدريج تعميم يافته و رنگ مذهبي هم به خود گرفته است زيرا كه در جهان مسيحيت معمولا در اين روز مردم براي دعا و شنيدن موعظه به كليساها مي روند.

constantin1
​

​

​

1765 - نخستين عكاس جهان

Joseph niepce
​

​

​

ژوزف نايپس Joseph niepce نخستين عكاس جهان هفتم مارس 1765 در فرانسه به دنيا آمد. توجه وي به گرفتن عکس و ساختن دوربین و داروی مربوط از دهه دوم قرن نوزدهم آغاز شده بود. نایپس که به خاصیت سیاه شده سیلور کلوراید (ملح نقره) در برابر نور و به نسبت تابش آن پی بـرده بود پس از انجام همین تجربه روی ماده شیمیایی «بیتومن»، به ساخت دوربین همت گماشت و جعبه اي تهیه کرد كه يك روزنه براي ورود نور در آن تعبيه شده بود. این روزنه دريچه ای متحرك داشت. نایپس در ضلع ديگر جعبه، مقابل اين دريچه و به فاصله معيّن يك قطعه فلز بشقاب مانند قرار مي داد كه رويش را لعابي از ماده شيميايي «بيتومن» پوشانده بود. اين ماده كه نسبت به نور حساس بود، متناسب با نور وارده از روزنه، فلز را سياه مي كرد كه پس از شستن فلز اثر نور به صورت سياهي در آن باقي ماند كه همانا عكس اشياء بود، ولی دوام چنین عکسی طولانی نبود.

نخستین عکس تاریخ
​

​

​

نایپس نخستين عكس ماندنی را در سال 1827 ميلادي از پشت پنجره اطاق خود درپاريس كه در طبقه دوم ساختمان قرار داشت برداشت كه در كتابهاي «تاريخچه عكاسي» عنوان آن را «منظره اي از پنجره» نوشته اند. اين، نخستين عكس ثابت و بادوامي است كه در جهان برداشته شده است. ژوزف نایپس براي برداشتن اين عكس هشت ساعت وقت صرف كرده بود. نایپس در سال 1833 درگذشت و «لوئي داگر» فرانسوي و تالبوت و هرشل انگليسي به تكميل فن عكاسي همت گماشتند و موفق شدند. «ماتیو بریدی» آمریکایی اوایل دهه 1860 و درجریان جنگ داخلی آمریکا فتو ژورنالیسم (عکس خبری) را ابتکار کرد. از زمان ایجاد دوره آموزش روزنامه نگاری در دانشگاهها، یکی از تکالیف دانشجویان این رشته ساختن دوربینی شبیه دوربین نایپس (جعبه چوبی) و گرفتن عکس با این دوربین و به همان صورت و چاپ کردن این عکس در تاریکخانه دپارتمان (گروه آموزش روزنامه نگاری) است.

1912 - آغاز استعمار "مراكش" توسط استعمارگران فرانسوي

كشور افريقايى مراكش از نيمه دوم قرن 19م به طور پراكنده مورد تجـ*ـاوز دول اروپايى قرار مي‏گرفت و به ويژه اسپانيا توانست به امتيازاتي در اين منطقه دست يابد. با آغاز قرن بيستم دولت‏هاي انگلستان، فرانسه، آلمان و اسپانيا به صورت رسمي‏تر و آشكاري وارد صحنه جغرافيايى اين كشور شدند. اين امر در حالي صورت مي‏گرفت كه بر سر تسلط كامل بر كشور مراكش ميان دول اروپايى اختلافاتي برپا شده بود. در نهايت در 7 مارس 1912م ميان سلطان وقت مراكش و دولت فرانسه توافقنامه‏اي امضا شد كه به موجب آن، تحت الحمايگي مراكش توسط فرانسه رسميت مي‏يافت و فرانسه نيز متعهد مي‏شد منافع اسپانيا در اين منطقه را تامين نمايد و متصرفات اسپانيا در مراكش را محترم بشمارد. در اين ميان، با وجود اينكه دولت‏هاي سرسپرده استعمار، در مراكش به حكومت رسيدند، اما مبارزات مردم و از جمله قيام عبدالكريم ريفي و حوادث پس از جنگ جهاني دوم باعث شد تا كشور مراكش (مغرب) پس از حدود نيم قرن از سلطه فرانسه آزاد شده و در سال 1956م اعلام استقلال نمايد.

عکس یادگاری فرانسوی ها با سر استقلال طلبان مراکشی
​

​

​

1951 - روزی که رزم آرا درپی مخالفت با ملي شدن نفت ترور شد

16اسفند 1329 [و در آن سال برابر با هفتم مارس 1951] سپهبد حاجعلي رزم آرا نخست وزير وقت كه براي شركت در يك مجلس ترحيم به مسجد شاه [واقع در بازار تهران] رفته بود با گلوله خليل طهماسبي، از اعضاي جمعيت فدائيان اسلام كشته شد و دو روز بعد حسين علاء برجاي وي نشست و نخست وزير شد و از يكم فروردين 1330در تهران حكومت نظامي برقرار كرد. [حاجعلی نامی است که پدرش براو نهاده و در شناسنامه اش قید شده بود].

طهماسبي در بازجويي گفته بود كه چون رزم آرا خائن به ملت بود او را كشتم. چهار روز پيش از اين رويداد، جمعيت فدائيان اسلام در همان مسجد اجتماعي برپا كرده بود و از رزم آرا كه با ملي شدن نفت وطن مخالفت مي كرد شديدا انتقاد كرده بود.

رزم آرا
​

​

​

روز پس از رويداد، آية الله كاشاني اقدام خليل طهماسبي را در كشتن رزم آرا «امري واجب» اعلام داشت و از طهماسبي به عنوان نجات دهنده ملت يادكرد.

يك روز پس از كشنه شدن رزم آرا، كميسيون ويژه مجلس [کمیسیون فوق العاده بررسی مسئله نفت و طرح ملي شدن آن] به رياست دكتر محمد مصدق، طرح ملي شدن نفت را كه رزم آرا با آن مخالفت مي كرد به تصويب رساند. برغم اعتراض دولت انگلستان، مجلس شوراي ملي 24 اسفند و سنا چهار روز بعد بر اين مصوبه صحه گذاردند كه 29 اسفند به صورت قانون در آمد. 29 اسفند يک روز ملي اعلام شده است و تعطيل عمومي است. گزارش هاي آن زمان روزنامه هاي تهران نشان مي دهد كه از 17 اسفند (روز تصويب طرح ملي شدن نفت در کميسيون ويژه مجلس) تا پايان سال 1329 تظاهرات و شادماني ايرانيان يك لحظه قطع نشده بود. پیش از تصویب طرح ملی شدن نفت، اجتماعات تهران و شهرهای دیگر با هدف درخواست لغو قرارداد نفت با انگلستان و ملي كردن صنعت نفت از 12 اسفند 1329 (سوم مارس 1951 و چهار روز پیش از ترور رزم آرا) وسعت و شدت یافته بود. در اين اجتماعات از هرگروهي ـ ملي گرا، كمونيست و مذهبيون ـ ديده مي شدند؛ درست بمانند انقلاب سال 1357 (1978 ـ 1979میلادی).

اعضاي این كميسيون ويژه كه تشكيل آن محصول سالها تلاش ملت ايران براي ملي كردن صنعت نفت خود بود يكم تيرماه آن سال (سال 1329) انتخاب شده بودند كه شاه چهار روز پس از آن به طور غير منتظره (و بدون استعلام قبلي تمايل مجلس) سپهبد حاجعلي رزم آرا رئيس ستاد ارتش را به نخست وزيري منصوب كرد. روز بعد از اين انتصاب، هنگام ورود رزم آرا به مجلس براي معرفي خود و وزيرانش، دكتر مصدق آن چنان با خشم به ديكتاتوري شاه اعتراض كرد كه ازحال رفت و بيهوش بر زمين افتاد. شاه پس از حادثه 15 بهمن 1327 كه در دانشگاه تهران به سوي او تيراندازي شده بود و با استفاده از این فرصت، اشاره به تجدید نظر در قانون اساسی کرده بود، اختیارات خودرا افزایش و راه ديكتاتوري پيشه ساخته بود. به اين ترتيب، دوران نخست وزيري هفت ماه و بيست روزه رزم آرا درگيري لاينقطع او و مجلس بود. در آن مدت مخالفت مردم با رزم آرا كه اورا مامور جلوگيري از استيفاي حقوق خود مي دانستند و نيز درگيري پاره اي ازنمايندگان مجلس و مطبوعات با وي ادامه داشت.

ماهها پس از ترور رزم آرا، مجلس ضمن تصويب طرحي خليل طهماسبي را از مجازات معاف كرد و از زندان آزاد شد که پس از براندازی 28 امرداد 1332، این قانون لغو و وی، نواب صفوی رئیس و تنی چند از اعضای جمعیت فدائیان اسلام در یک روز و در کنار هم تیرباران شدند.

خليل طهماسبي
​

​

​

1296 ش - بروز قحطي در ايران در جريان جنگ جهاني اول

به دليل وقوع جنگ جهاني اول و هجوم ارتش‏هاي بيگانه به ايران و از سوي ديگر در نتيجه بي‏تدبيري و عدم كفايت سران حكومت ايران قحطي هولناكي كشور را فرا گرفت. در آن تاريخ، كشور در نهايت فقر و تشنج به سر مي‏برد و قسمت اعظم كشور در اشغال نيروهاي متجاوز بود. در اين روزگار، كمبود مواد غذايي به حدي بود كه روزانه گروهي از مردم از گرسنگي تلف مي‏شدند.

​

​

​

1989 - بر سر ماجراي «سلمان رشدي»، روابط جمهوري اسلامي ايران با انگلستان تيره شد و به حالت تعليق درآمد.

سلمان رشدي​

​

​

​

 

[*SAmirA]

[h=1]17 اسفند - 8 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟


[/h][h=1]رویداد ها:[/h]
965 - قتل «المتنبّي» شاعر بزرگ و انقلابي عرب

هشتم مارس سال 965 ميلادي (17 اسفند) المتنبّي (ابو طيب احمد بن حسين) شاعر بزرگ عرب در راه بازگشت از سفر شيراز و ديدار امير عضدالدوله ديلمي به بغداد، در نزديكي اين شهر گرفتار راهزنان شد و به دست آنان به قتل رسيد. وي هنگام مرگ 50 ساله بود.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

المتنبّي
​

​

​

المتنبّي که در دوران معاصر از اشعارش درکتابهای درسی دانشگاهی رشته ادبیات وسیعا نقل شده است در كوفه به دنيا آمده بود و در جواني از انقلابيون قرمطي (عمدتا شیعه) بود. وي در شام (سوريه بزرگتر) تحصيل كرده بود، ولي علاقه داشت كه ميان اعراب بدوي زندگي كند. در جريان همفكري با انقلابيون قرمطي دستگير و دو سال در زندان بود و گفتن شعر را از زندان آغاز كرد. (براي اطلاع از انديشه و كارهاي قرمطيان به تاريخ طبري رجوع شود).

پس از آزادي از زندان در شام ماند و چون در طنزهايش حاكم دمشق را هجو كرده بود از ترس او به قاهره گريخت و بعدا از آنجا به بغداد رفت. وي علاوه بر قصيده كه سبك شاعران عرب بود غزل هم گفته است كه بدعتي در شعر عرب بشمار مي رود. مولف تاريخ ادبيات جهان از المتنبي به عنوان بزرگترين شاعر كلاسيك عرب نام بـرده است. ديوان اشعار المتنبي از كتب معروف نظم عربي است.

1010 - حکیم ابوالقاسم فردوسی سرودن شاهنامه خود را که بیش از سی سال به طول انجامید، به اتمام رساند.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

​

​

​

1402 - ايلدرم بايزيد در قفس امير تيمور مرد

ايلدرم بايزيد يکم سلطان عثماني كه در جنگ آنكارا در ژوئيه 1402 ميلادي به اسارت اميرتيمور گوركان در آمده بود و تيمور او را در قفس آهنين قرار داده و همانند طوطي همه جا با خود مي برد هشتم مارس 1403 ميلادي در 42 سالگي درگذشت. وي پس از درگذشت پدرش مراد اول سلطان عثماني شده بود.

بايزيد در طول حكومت خود سالونيك را در يونان تصرف كرد ، بلغارها را شكست داد و هشت سال قسطنطنيه (استانبول) را در محاصره داشت، ولي موفق به تصرف آن نشد.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

​

​

​

امير تيمور احتمالا قصد جنگ با بايزيد را نداشت. تيمور هنگامي كه در شام (سوريه) سرگرم تاخت و تاز بود براي بايزيد نامه اي فرستاده بود كه بايزيد پاسخي بي ادبانه و سراسر افترا به تيمور نوشته بود و همين امر باعث حمله تيمور به قلمرو او شد و با اين كه نيروهاي تيمور از نظر شمار به مراتب كمتر از نظاميان بايزيد بودند پيروز شدند و بايزيد اسير شد. تيمور به خاطر اهانتي كه در نامه به او كرده بود بايزيد را در قفس آهنين قرار داد و به مجلس بزم خود آورد و زن او را وادار كرد كه در جمع مهمانان برقصد. بايزيد از آن قفس آزاد نشد تا درگذشت. عثماني ها تركمان و تيموريان تاتار (مغول تبار) بودند.

1782 - قتل عام سرخپوستان مسیحی شده در اهايو

هشتم مارس سالروز قتل عام زننده گروهی از سرخپوستان اهایو به دست میلیشیای پنسیلوی نیای آمریکا به فرماندهی سرهنگ دیوید ویلیامسون در سال 1782 (دوران انقلاب استقلال) است. این بومیان از قبیله Lenape بتازگی به دست میسیون موراویان مسیحی شده بودند، مسلح نبودند و سرگرم زراعت بودند که دستگیر شدند. میلیشیای پنسیلوی نیا به انتقام همراهی قبیله دیگری از سرخپوستان با نیروهای انگلیسی در سرکوب انقلاب استقلال، در روستای «Gnadenhutten» اهایو 28 مرد، 29 زن و 39 کودک لنایی را دستگیر و به درخت بستند و پس از وارد آوردن ضربه پتک به سر آنان پوست جمجمه هایشان را کندند. قبیله لناپ که پیش از مهاجرت اروپاییان، در ساحل شرقی آمریکا (ایالت دلور ) زندگی می کرد پس از ازدست دادن کیلومتر به کیلومتر اراضی آباء اجدادی در طول نزدیک به دو قرن، با ادامه مقاومت تا اهایو (حدود هشتصد کیلومتر) عقب رانده شده بود.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

​

​

​

1285 - شورش اصفهاني ها بر ضد ظل السلطان

در اين روز دراسفند ماه 1285 مردم اصفهان كه از دير زمان بر ضد ظل السلطان والي اين خطه شورش كرده بودند در تلگرافخانه شهر متحصن شدند و اعلام كردند كه تا محمد علي شاه قاجار پاسخ تلگرام آنان را ندهد و ظل سلطان ( مسعود ميرزا ) را عزل نكند تلگرافخانه را ترك نخواهند كرد. اصفهاني ها ظل سلطان را متهم به ظلم و تعدي و رفتار استبدادي كرده بودند.

شورش اصفهاني ها از 16 اسفند ماه شدت يافته بود. محمد علي شاه كه سرگرم تعيين وليعهد و بر گزاري مراسم مربوط بود دادن پاسخ به تلگرام اصفهاني ها را به تاخير انداخته بود . اين تعلل باعث شد گروهي از اصفهاني ها كه به ستوه آمده بودند در كنسولگري انگلستان در آن شهر متحصن شوند . در آن زمان تحصن در سفارتخانه انگلستان در تهران و كنسولگري هاي اين كشور در شهرها تشويق مي شد تا وسيله مداخله هرچه بيشتر انگليسي ها فراهم شود ، مقامات بالاي كشور بيشتر بترسند . از زمان امضاي قرارداد سال 1907 سن پترز بورگ ( تقسيم ايران به مناطق نفوذ ميان روسيه و انگلستان) كار تحصن تشويق بيشتري مي شد و مردم بي خبر ازسياست ، فريب مي خوردند كه اقدام آنان مغاير منافع وطن بود.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

مسعود ميرزا ظل السلطان
​

​

​

سرانجام 25 اسفندماه محمد علي شاه ظل سلطان را از حكومت اصفهان برداشت و بعدا اورا حاكم فارس كرد و شورش اصفهاني ها پايان يافت.

1295 - تأسيس حزب دموكرات تبريز توسط محمد خياباني

در زمان شيخ محمد خياباني، اوضاع جهان اسلام و بالاخص ايران به خاطر دخالت‏هاي بيگانگان از جمله روسيه، انگليس و آلمان بسيار آشفته و تأسف‏انگيز بود. در اين حال، شيخ محمد خياباني، روحاني دلاور و آذربايجاني براي قطع ايادي استعمار و مبارزه با بيگانگان و ستمكاران داخلي، در هفدهم اسفند 1295ش برابر با 14 جمادي‏الاول 1335ق حزب دموكرات تبريز را به وجود آورد. خياباني، سازمان سياسي خود را دموكرات ملي، و آذربايجان را آزادستان ناميد. با وجود اينكه قيام خياباني، شوروي‏ها را به وسوسه انداخته بود، ولي طولي نكشيد كه دريافتند رهبر نهضت نه تنها روي خوش به آن‏ها نشان نمي‏دهد بلكه نسبت به پياده شدن قواي شوروي در بندر انزلي سخت معترض است. شيخ محمد خياباني در حالي دست به اين اقدام زد كه مردم به خاطر فروپاشي حكومت تزاري روس، غرق شادي بودند و خروج نظاميان روسيه از تبريز را آرزو مي‏كردند. خياباني در اين هنگام دوستان آزادي‏خواه و مبارز خود را كه اغلب دموكرات ناميده مي‏شدند گرد آورد و كميته‏اي تشكيل داد و درباره وضع پيش آمده، به تصميم‏گيري و سياست‏گذاري پرداخت. شيخ محمد خياباني، نمايندگان فرقه دموكرات و ديگر آزادي‏خواهان را از سراسر آذربايجان به تبريز دعوت كرد و تشكيلات فرقه دموكرات كه از پنج سال قبل تعطيل شده بود، دوباره تاسيس شد.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

شیخ محمد خیابانی
​

​

​

1336 - محمدرضا شاه، ثریا را بخاطر بچه دار نشدن طلاق داد

در پي جلسه مشورتي 27 بهمن ماه 1336 و جلسات دهم، هفدهم و نوزدهم اسفند اين سال مركب از شاه و تني چند از رجال وقت و يك بزرگ از ايل بختياري تصميم به طلاق ثريا اسفندياري بختياري دومين زن شاه گرفته شد و اعلاميه مربوط صادر گرديد كه در آن دليل طلاق، فرزنددار نشدن ثريا و نياز به وليعهد براي شاه ذكر شده بود.

ثريا از مدتها پيش از آن نزد مادر آلماني خود در این کشور بسر مي بُرد. طلاق در تهران انجام گرفت و اسناد مربوط در نيمه فروردين 1337 در آلمان به ثريا ابلاغ شد و وي 42 سال بقيه عمر خود را بدون شوهر زندگي كرد تا اینکه در پاريس درگذشت.

پس از انجام طلاق طولی نکشید که شاه با فرح دیبا که قبلا یک دانشجوی ایرانی مدارس عالی فرانسه بود ازدواج کرد. شاه پیش از ازدواج با ثریا، بانوی قبلی خود ـ فوزيه، شاهزاده خانم مصري و مادر دختر بزرگش شهناز را طلاق گفته بود. فوزيه نيز به همان صورت از تهران به قاهره بازگشته بود و در آنجا ماندگار شده بود. علت طلاق او «ناسازگاري هواي تهران!» بيان شده بود.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

ثریا اسفندیاری
​

​

​

مطبوعات اروپا در مارس 1958 (اسفند ماه 1336 و فروردين 1337) ـ از ظن خود ـ درباره طلاق غیابی ثریا و اینکه قبلا رضایت وی به طلاق جلب نشده بود مطالب متعدد انتشار داده بودند که یک مقام ایرانی وقت در پاسخ، آنهارا بی اطلاع از قوانین ملی و مذهبی کشورها خوانده و گفته بود که یک زن با اطلاع از قوانین و رسوم و فرهنگ کشور خود قرارداد نکاح را امضا می کند و اگر اين قوانين مذهبي و ملي را قبول نداشته باشد، در قلمرو اين ضوابط اجبار به ازدواج ندارد. زن و مرد در هرکشور، عالما و عامدا قرارداد نکاح را با حضور عاقد و شهود امضا می کنند و در نتیجه اجباری در کار نیست و اگر شرایط و مقررات حاکم بر قرارداد نکاح را قبول نداشته باشند می توانند آن قرارداد را امضاء نکنند و .... به علاوه، در ایران همانند کشورهای اسلامی دیگر برای بانوان «مهر» قرارداده شده و واجب النفقه هستند و تاکنون مشاهده نشده است که یک مرد گفته باشد پرداخت مهر (تعهد دادن مالی از آن خود به زن که قابل تبدیل به پول باشد و «زن» قبلا مبلغ آن را تعیین و پیشنهاد می کند تا به زوجیت آن مرد درآید و اين بدهي «حال» است و نیز نفقه کامل (که این دو به آن صورت در کشورهای مسیحی و ... وجود ندارد) تبعیضی نسبت به هر شوهر است و استدلال هاي ديگر. نفقه کامل (طبق قانون ایران) این است که مرد طبق شئونات خانوادگی زن و حتی اگر در آن فامیل گسترده، داشتن کلفت و نوکر و شوفور مرسوم باشد باید آنها را تامین کند و عجز و خودداری از تامین آن به زوجه اي که تمکين از شوهر کند به صدور حکم طلاق و نیز مجازات حبس برای مرد منجر می شود و اینها امتیاز زن در ایران و جهان اسلام است. در مذهب کاتولیک هم طلاق عملی ممنوعه است و در یک کشور پیرو این ضوابط مذهبی، زن و مرد پس از ازدواج که کشیش مربوط در برابر جمع آنان را برای همه عمر زن و شوهر اعلام می دارد بعدا منطقا نباید بگویند که زندانی مادام العمر یکدیگر شده اند. در قرآن مجيد که قانون اساسي اسلام و کلام خداوند است، طلاق از ايقاعات و در دست شوهر قرار داده شده است، البته طبق شرايطي هم زوجه مي تواند درخواست طلاق کند.

اين مقام ايراني همچنين اصل و ترجمه آيات مربوط در قرآن و نيز دستخط چند روحاني بزرگ ايراني، عراقي، پاکستاني و ... را به مطبوعات اروپايي داده بود تا اطمينان يابند که امر طلاق در دنياي اسلام در دست شوهر و يک ايقاع (يکجانبه) است و هشدار داده بود که در مسائل ديني بدون مشورت با آگاهان، مطلب ننويسند و مخاطبان را گمراه نکنند.

1342 - استعفاي اسداللَّه علم از نخست‏ وزيري و انتخاب حسنعلي منصور به اين مقام

امير اسداللَّه علم كه پس از توافق آمريكا و شاه ايران در 28 تيرماه 1341 به نخست‏وزيري رسيده بود، سرانجام پس از بيست ماه صدارت به اراده شاه و بدون اعتنا به قوه مقننه استعفا كرد و جاي خود را به حسنعلي منصور داد.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

امير اسداللَّه علم
​

​

​

اين استعفا و سپس انتصاب منصور، از نظر سرعت عمل در مشروطيت ايران بي‏سابقه بوده است زيرا در همان روز كه علم از كار بر كنار شد، منصور به اين مقام انتخاب گرديد و او كه از ماه‏ها قبل مهياي اين منصب بود، در همان روز، وزراي خود را معرفي كرد. از نظر ملت ايران دوران حكومت اسداللَّه علم، يكي از تاريك‏ترين ايام در روزگار سياه سلطنت محمدرضا پهلوي است. برگزاري رفراندوم فرمايشي شاه و ملت، حمله به مدرسه فيضيه و بالاخره قيام خونين پانزدهم خرداد 42، از جمله وقايع مهم اين دوران مي‏باشند. پس از علم، منصور كه مورد حمايت انگليس و آمريكا بود، بر سر كار آمد و شاه بار ديگر خوش خدمتي خود را به اربابانش نشان داد. منصور نيز طي دوران صدارتش، زمينه‏هاي قانون ننگين كاپيتولاسيون را فراهم آورد و پس از اعتراض امام خميني(ره) به اين مصوبه، آن حضرت را به تركيه تبعيد نمود. سرانجام حسنعلي منصور در بهمن سال بعد، توسط جوانان مؤمن هيئت مؤتلفه اسلامي اعدام انقلابي شد و بر كارنامه ننگين او، مهر ابطال خورد.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

حسنعلي منصور
​

​

​

مناسبت ها

روز جهاني زن

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

​

​

​

روز جهانی زنان که در گذشته روز جهانی زنان کارگر نامیده میشد بزرگداشتی است که هر ساله در روز ۸ مارس برگزار میشود. این روز، روز بزرگِ برپایی جشنهایی برای زنان در کل جهان است. بسته به مناطق مختلف، تمرکز جشن روی بزرگداشت، قدردانی، ارائهٔ عشق به زن و برگزاری جشنی برای دستاوردهای اقتصادی، سیـاس*ـی و اجتماعی زنان است.

این روز در ابتدا به عنوان یک رویداد سیـاس*ـی سوسیالیستی در بین احزاب سوسیال آمریکا٬ آلمان و اروپای شرقی آغاز شد، اما بعدها در فرهنگ بسیاری از کشورها آمیخته شد. روز جهانی زنان در برخی از مناطق رنگ و بوی سیـاس*ـی خود را از دست داده و تبدیل به مناسبتی برای مردان شده تا عشق خود را به زنان بیان کنند و آمیزهای از روز مادر و روز ولنتاین شده است. با این حال در مناطقی دیگر، اصل سیـاس*ـی و زمینه حقوق بشری که توسط سازمان ملل متحد تعیین شده، با قدرت اجرا میشود و آگاهی سیـاس*ـی و اجتماعیِ امیدوار کنندهای از مبارزات زنان در سراسر جهان به ارمغان میآورد. سازمان ملل هم از سال ۱۹۷۷ این روز را به عنوان «روز حقوق زنان و صلح بینالمللی» به رسمیت میشناسد.

گیاه حساس (یا حساسه یا درخت گل ابریشم)، نمادی از جشن روز زن در کشورهای ایتالیا و روسیه است.همچنین گل میموزا یکی از نمادهای این روز است.

زادروز ها:

450 - زادروز ابوحامد امام محمد غزالي، دانشمند شهير و فيلسوف نامي ايران

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

امام محمد غزالي
​

​

​

۱۳۲۶ - زادروز مجید انتظامی، آهنگساز و نوازنده ابوا ایرانی.
۱۸۷۹ - زادروز اوتو هان دانشمند آلمانی برنده جایزه نوبل.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

اوتو هان
​

​

​

درگذشت:

1371 - درگذشت احمد عبادي استاد معاصر موسيقي ايراني
291 - درگذشت ثَعْلَب نحوي و لغت شناس شهير عرب

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

احمد عبادي
​

​

​

1889 - درگذشت جان اريكسون مهندس و مخترع سوئدي
۱۳۶۸ - حسین قوامی مشهور به فاخته، از نخستین خوانندگان دوره جدید موسیقی ایرانی

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

حسین قوامی
​

​

​

 

[*SAmirA]

[h=1]18 اسفند - 9 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

رویداد ها:

725 پیش از میلاد - گشتاسپ به آيين زرتشت گرويد

در نيمه مارس (يك هفته به آغاز بهار) گشتاسپ، شاه كياني، به آيين زرتشت گرويد. در آن زمان، هنوز ايران به صورت يك دولت واحد در نيامده بود و قلمرو گشتاسب عبارت بود از: سيستان (ايران و افغانستان)، آريا، و مناطقي كه امروز كرمان و قسمت هايي از فارس، يزد و اصفهان را تشكيل مي دهند و پايتختش زابل بود كه رستم و يعقوب ليث هم از همين خطه برخاسته اند.

گشتاسپ پس از نزديك به دو سال مذاكره و بحث با فرستادگان زرتشت، قانع شد و پذيرفت كه از پيروان آموزشهاي او باشد. برخي از مورخان، زمان آن را سال 725 پيش از ميلاد نوشته اند كه نمي تواند دقيق باشد. زرتشت تنها پيامبري است كه از ميان قوم آرين (ايران و اروپا) برخاست.

گشتاسب شاه در حال بازی چوگان
​

​

​

551 - روزي که کار ساختن طاق کسرا (ايوان مدائن) پايان يافت

نهم مارس (مارچ) سال 551 ميلادي كار ساختن تالار تازه در كاخ سلطنتي تيسفون (36 کیلومتری جنوب بغداد وپايتخت ايران به مدت 772 سال) كه بقاياي آن هنوز باقيست و به طاق كسرا (ايوان مدائن) شهرت يافته با شتاب به پايان رسانده شد تا براي آيين هاي نوروزي آن سال آماده باشد. طاق كسري تنها ساختمان مسقّف باستاني جهان است كه به صورت آزاد و بدون تكيه داشتن به عاملي ديگر، برسر پا باقي مانده است. برخی از شاعران پارسی زبان، در اشعار خود از تالار خسروانوشیروان در تیسفون (طاق کسرا) به نام «بارگه داد» یادکرده اند. کار ساختن اين تالار كه با فرش معروف «بهارستان» مفروش شده بود از سال 549 ميلادي، به تصميم خسروانوشيروان ـ شاه ساساني وقت ـ آغاز شده بود. خسروانوشيروان علاقه مند به ديدار مردم (اصطلاحا؛ دادن بار عام) بود و به همين دليل خواسته بود كه تالاري بزرگ با عمارت ضميمه آن ساخته شود. وي همزمان دستور داده بود كه در گندي شاپور (خوزستان) يك دانشگاه براي تحقيق و تدريس طب و فلسفه ساخته شود كه ظرف يك سال ساخته و در 552 ميلادي آماده فعاليت شد. کار تکمیل کانون دولتی تالیف و ترجمه کتاب نیز که درجهان الگو شده است در همين سال به پایان رسید که برخی از تولیدات این مرکز ازجمله ترجمه کتاب «کلیله و دمنه» از هندی موجود است.

طاق كسرا (ايوان مدائن)
​

​

​

مِهِستان (سنای ایران) از سال 135 پیش از میلاد (2148 سال پیش) و پس از تکمیل شهرسازی تیسفون و انتقال پایتخت ایران به این شهر، جلسات خودرا در اینجا برگزار می کرد. شهر تیسفون در ساحل دجله از سال 135 پیش از میلاد تا سال 637 میلادی به مدت 772 سال پایتخت ایران بود که در این سال و پس از نبرد قادسیه به دست عرب افتاد و رو به ویرانی گذارد. ولی ویرانه کاخ خسروانوشیروان (طاق کسری) همچنان پابرجا مانده است که تاریخ نگاران آن را «کاخ عدل» لقب داده اند زیراکه انوشیروان علاوه بر جلسات همگانی معروف به «بارِ عام»، در آنجا [مستقیما و بدون واسطه] با مردم معمولی دیدارمی کرد و به درد دل آنان گوش فرا می داد. همچنین، وی یک زنجیر متصل به زنگ، در اطاق مجاور دفتر کار خود تعبیه کرده بود که یک سر زنجیر از تیری چوبی در میدان بیرونی کاخ آویزان بود و هرکس که شکایت و یا پیشنهاد داشت، به میدان می رفت و زنجیر را می کشید و زنگ به صدا درمی آمد و خسروانوشیروان به بالکن کاخ می رفت و حرفهای آن فرد را می شنید و اگر لازم می آمد وی را به حضور در دفتر کار خود دعوت می کرد.

اين تصوير در سال 1840 با دست و قلم از طاق کسرا کشيده شده است
​

​

​

1250 - افتتاح كليساي معروف نتردام در پاريس

كليساي نُتْرْدام، كليسايى است كه در قديم، محل دو زيارتگاه بود. در سال 1136م اسقف وقت پاريس تصميم گرفت به جاي دو زيارتگاه قديمي، بنايى بزرگ بسازد. از اين رو، در 22 ژوئن 1136م نخستين سنگ اين بنا گذاشته شد و پس از آن كه ساختمان اصلي آن در سال 1177م به پايان رسيد، نماي ظاهري و نيز صحن كليسا در سال 1196م خاتمه يافت. با اين حال دراوايل قرن سيزدهم تعميرات ديگري در آن انجام شد و سرانجام پس از 114 سال كه از زمان شروع ساخت آن گذشت، در نهايت در نهم مارس 1250م با شكوه و جلال خاصي افتتاح شد. كليساي نُتْرْدام در زميني به طول 130 متر و عرض 108 متر قرار دارد كه ارتفاع ساختمان آن 35 متر و تا نوك اين بنا، 69 متر مي‏باشد. اين كليسا سه در به نام‏هاي سِنْتْ آن، قيامت و حضرت مريم(س) دارد. از نكات برجسته كليساي نُتْرْدام، نقشْ برجسته‏هايي است كه فضايل و رذايل را مجسم مي‏سازد. كليساي معروف نُتْرْدام در پاريس به عنوان سمبل معماري كهن فرانسه، ساليانه پذيراي ميليون‏ها توريست از سراسر جهان است.

کلیسای نتردام
​

​

​

1736 - تاج‏گذاري نادرشاه افشار و آغاز سلطنت افشاريه

پس از آرام شدن اوضاع داخلي ايران كه به دنبال شورش افغان‏ها و سقوط صفويه در كشور ايجاد شده بود نادر قلي افشار با درايت و جنگجويى خود توانست يكي پس از ديگري بر مشكلات فائق آيد و اوضاع را كنترل كند. وي در سال 1736م كليه معتمدان محلي و كشوري را در صحراي مُغان جمع كرد و شرحي از خدمات خود و بي‏كفايتي آخرين شاه صفوي خواند. سپس نادر از اين افراد خواست كه درباره سلطنت تعيين تكليف كنند و در اين ميان، حاضرين او را نامزد سلطنت كردند. نادر در ابتدا با سياست كاري سعي كرد از پذيرش سلطنت خودداري نمايد. اما سرانجام پس از يك ماه تامل به شرط اينكه كسي از خاندان صفوي حمايت نكند و تمامي شركت كنندگان بايد نسبت به نادر و فرزندان او وفادار باشند، سلطنت را پذيرفت. وقتي اين شرايط مورد پذيرش حضار قرار گرفت نادرقلي افشار در نهم مارس 1736م به نام نادرشاه افشار در دشت مغان تاج‏گذاري كرد. وي در طول نزديك به 12 سال سلطنت خود جنگ‏هاي مهمي از جمله جنگ با هند و عثماني كرد و غنايم بي‏شماري نصيب ايران نمود. نادر شاه در سال‏هاي پاياني عمر خود تغيير اخلاق داد و پس از كور كردن فرزندش، اغلب اطرافيان خود را كشت. در نتيجه تعدادي از سردارانش به سراپرده او حمله كردند و او را از پاي درآوردند. نادرشاه افشار به دليل جنگ‏هاي فراوان و كشورگشايي‏هايي متعدد به عنوان "ناپلئون شرق" معروف است.

نادرشاه افشار
​

​

​

1918 - تظاهرات ضد انگليسي ميدان توپخانه تهران در سال 1296

18 اسفند 1296 (9 مارس 1918) براي دومين بار ظرف 9 روز گروهي از تهراني ها در ميدان توپخانه اجتماع كردند و بر ضد انگلستان شعار دادند و خواستار شدند كه اين دولت بمانند روسيه قرارداد تقسيم ايران (سازشنامه مورخ اوت 1907 سن پترزبورگ منعقده ميان انگلستان و روسيه) را لغو كند و نظاميانش را خارج سازد.

مستوفي الممالك رئيس الورزاء وقت ظاهرا اين تظاهرات را جدي گرفت و بعضي از نويسندگان روزنامه ها را متهم به تحريك مردم كرد و دستور توقيف موقت روزنامه هارا داد و قضيه بزرگتر از آن چه كه بود جلوه كرد. چند روز بعد نمايندگان دولت انگلستان در تهران با اشاره به اين رويدادها اعلام كردند كه حاضرند «اس . پي . آر» را به دولت ايران واگذار كنند مشروط بر اين كه افسران انگليسي باقي بمانند و در مورد قرار داد 1907، زماني كه دولت ثابتي در مسكو مستقر شود تصميم گرفته خواهد شد!.

اين اعلاميه در حقيقت براي آماده ساختن مقدمات تنظيم قرارداد بعدي (وثوق الدوله) و تحت الحمايه كردن ايران و به دست گرفتن سر پرستي همه آن بود. بنابراين نمي توان اين نظر را كه تظاهرات ميدان توپخانه طرح و نقشه انگليسي ها براي هموار ساختن راه تنظيم قرارداد بعدي (وثوق الوله ) بود رد كرد، مخصوصا كه در آن زمان انگليسي ها نيروي نظامي بزرگ و تازه اي را وارد ايران كرده بودند و اين نيرو وارد قزوين شده بود تا به شمال برود و احيانا بر ضد بلشويكها وارد جنگ شود.

همانطور كه بارها گفته شده است در باره رويدادها و تحولات ايران پس از قتل آغامحمدحان قاجار تحقيق حرفه اي جامع نشده است. نمي شود به گزارشهاي مطبوعاتي وقت، متون قراردادها و خاطرات رجال كه واضح است براي دفاع از خود و دوستانشان و يا بر ضدمخالفان شخصي شان نوشته شده اكتفا كرد.

1822 - نخستين دندان مصنوعي توسط چارلز گرام ساخته شد.

​

​

​

1300 ش - توقيف جرايد به دستور رضاخان ميرپنج

يك سال پس از كودتاي سوم اسفند 1299 ش، در ابلاغيه وزارت جنگ، رضاخان خود را به صراحت، مسبب اصلي كودتا معرفي كرد. در پي آن، جرايد آزادي خواه، به شدت به سردار سپه و حكومت نظامي اعتراض كردند. بارديگر در هفدهم اسفند، اعلاميه شديدي از سوي وزارت جنگ صادر شد كه مديران جرايد را به توقيف و تنبيه تهديد مي‏نمود. اين عوامل، مديران جرايد را به واكنش و اعتراض واداشت. در روز هجدهم اسفند، يكي از روزنامه‏ها، در مقاله بسيار اعتراض‏آميزي، به سردار سپه تاخت و اقدامات او را به شدت به باد انتقاد گرفت. به محض انتشار روزنامه، چند قزاق مامور توقيف مدير آن روزنامه شدند كه او به محض اطلاع، به سفارت روس پناه برد. برخي ديگر از مديران جرايد نيز از بيم حكومت نظامي به حرم حضرت عبدالعظيم رفتند اما هنگامي كه امنيت خود را در خطر ديدند به سفارت روس پناهنده شدند. سرانجام كوشش تحصن كنندگان و سفير روسيه، سردار سپه را به پذيرش لغو حكومت نظامي وادار كرد، هرچند كه وي به اين تعهد خود عمل نكرد.

1885 - نخستین اتومبیل چهارچرخ جهان و اولين موتوسيکلت

Gottlieb Daimler
​

​

​

نهم مارس 1885 «گوتلیب دایملر Gottlieb Daimler» ـ مهندس آلمانی (مارس 1834 ـ مارس 1900) با کمک مهندس ویلهلم مایباخ Wilhelm Maybach در کارگاه خود در منطقه بادن وورتمبرگ (واقع در جنوب آلمان) موفق به ساخت انجین بنزینی کاربوراتور دار (انفجاری) شد و چون کوچک بود آن را به نوعی دوچرخه بستند و به این ترتیب نخستین موتوسیکلت جهان متولد شد. تلاش این دو برای ساخت یک انجین بزرگتر و ساخت خودرو ادامه یافت و در طول دو سال اتومبیل چهارچرخ و چهاردنده ساخته شد که از چهارم تا هشتم مارس 1887 در اسلینگن Esslingen (واقع در 22 کیلومتری اشتوتگارت)، در کانستات Cannstatt و در ناحیه «مانهايم» به حرکت درآمد که نخستین اتومبیل بنزینی گازخور (تنظیم سرعت به اراده راننده)، چهار چرخ و دنده دار جهان بود و مردم تماشاکردند و «ارابه بدون اسب» خواندند. در جریان این رانندگی های نمایشی، این اتومبیل گاهی دو سرنشین (گوتلیب و پسرش که او هم در ساخت خودرو مشارکت کرده بود) و بعضی اوقات چهار سرنشین داشت که یکی از آنان مایباخ بود. رانندگی اتومبیل عمدتا با پسر گوتلیب بود. این اتومبیل که نخستین خودرو چهارچرج و چهاردنده (دارای گیربوکس) جهان بود و ماهها پیش ساخته شده و تا روزهای نمایش در دست تکمیل بود صداي گوشخراش تولید می کرد زیرا که هنوز ساخت اکزاست (اگزز) تکامل نیافته بود. اين سومين اتومبيل ساخت اروپا بود كه بكار افتاده بود.

Wilhelm Maybach
​

​

​

تجربه نخست در 1769 صورت گرفته بود و عبارت بود از اتومبیلی که باقوه بخار حركت می کرد. دومي را «كارل بنز» ساخته بود كه بنزيني و سه چرخ بود و بنابراین اتومبیل ساخت دایملر كاملتر از دو نوع ديگر و انجین آن به قوه يك اسب بخار بود، نخست سرعتی برابر 13 كيلومتر در ساعت داشت که این سرعت تا روزهای رانندگی نمایشی (دهه یکم مارس 1887) با تکمیل جعبه دنده به حد اکثر 18 کیلومتر رسانیده شده بود. گوتلیب دايملر (تلفظ آلمانی آن؛ گوتلیپ) از آن پس کار خودرا توسعه داد و ظرف سه سال یک انجین تازه را که قادر به نصب روی هر اتومبیل، قایق و بعدا هواپیما بود به نام ... تولید کرد و امتیاز تولید آن را به انگلستان، فرانسه و آمریکا فروخت. دایملر در سال 1890 در حاشیه اشتوتگارت یک کمپانی بزرگ به نام خود تاسیس کرد و مایباخ همکار این کمپانی در سال 1898 طرح یک اتومبیل مسابقه تهیه کرد و فروش این اتومبیل از دو سال بعد عمومی شد. مایباخ نام دختر دوست خود، مرسدس را بر این اتومبیل گذارد. دایملر در 1900 درگذشت و کمپانی او در سال 1926 با کمپانی رقیب، کارل بنز، یکی شدند و دایملر بنز نام گرفتند.

​

​

​

خودرو دایملر با چهار سرنشین ازجمله دو سازنده آن (مارس 1887)
​

قدیمی ترین خودرو چهارچرخ جهان ـ دایملر و پسرش، دو سرنشین آن

موتوسیکلت ساخت دایملر (ساخت 1885) و نخستين موتوسييکلت جهان

1918 - حزب بلشويك روسيه به حزب كمونيست تغيير نام داد.


1945 - بمباران توكيو با بمب آتشزا و تلفاتي بيش از 100هزار

بمباران شهر توكيو پايتخت ژاپن با بمب آتشزا (Incendiary Bomb) از نيمه شب نهم مارس 1945 آغاز شد و بامداد دهم مارس (20 اسفند) پايان يافت. در اين بمباران 334 بمب افكن سنگين «بي ـ 29» معروف به «دژ پرنده» ساخت كارخانه هاي بوئينگ شركت داشتند و ضمن آن 83 تا 197 هزار ژاپني كشته شدند كه چون رقم دقيق به دست نيامده است، تاريخنگاران عبارت «بيش از صدهزار» را بكار مي برند. هدف دولت آمريكا از اين بمباران نه تنها تضعيف روحيه ژاپني ها بلكه انهدام اقتصاد اين كشور بود. بمباران عمدتا در طرفين و امتداد رودخانه «سوميدا Sumida» كه از توكيو مي گذرد صورت گرفت كه محل تاسيسات صنعتي توكيو بود. بمب هايي كه بكار مي رفت پس از اصابت به هدف توليد شعله مي كرد و حريق وسيع بوجود مي آورد. در ساخت اين بمبها؛ فسفور سفيد، كلورين، ناپالم و ترميت بكار رفته بود. باوجود اين تلفات و ويراني سنگين، دولت آمريكا درست پنج ماه بعد، در بمباران ژاپن از بمب اتمي استفاده كرد كه تلفات وارده از آن هم معادل بمباران توكيو با بمب آتشزا بود (كه تاريخنگاران آن را دليلي برغير ضروري بودن افكندن بمب اتمي در ششم اوت 1945 بر هيروشيما مي دانند). با اينكه پنج دهه بعد، «مانديل» سفير آمريكا در ژاپن از بمباران توكيو ابراز تاسف كرد؛ ژاپني ها هنوز اندوه خود را فراموش نكرده اند و سال گذشته (سال 2007) هنگامي كه وزير دفاع وقت اين كشور جمله اي در فراموش كردن آن بيان كرد، بركنارش كردند.

بمب افکنهاي «بي _ 29» درحال فروريختن بمب
​

1363 ش - اعلام خبر شهادت خاندان حكيم به دست رژيم بعث عراق

در هجدهم اسفند 1363ش، خبر تكان دهنده كشتار ده تن از علماي بزرگوار حوزه علميه نجف اشرف منتشر گرديد. اين افراد، عموماً از منسوبين بيت شريف مرجع بزرگوار، آيت‏اللَّه سيد محسن حكيم بودند. در پي اعلام شهادت اين عده كه مدت‏ها در حبس و بازداشت به سر بـرده بودند، امام خميني(ره) با صدور اعلاميه‏اي، ضمن اظهار تاسف و تاثر از اين اقدام جنايتكارانه، تصريح كردند "از جنايتكاري كه با اعمال خود، روي مغول را سفيده نموده و از خونخواري كه دستش تا مرفق در خون بي‏گناهان ايران و عراق فرو رفته، توقع و انتظاري، جز اين نيست." ايشان در ادامه ضمن انتقاد از سكوت مجامع بين‏المللي فرمودند: اين‏گونه اعمال، خوي شيطان صفتان و درندگان منحرف است. تعجب از مدّعيان دروغين طرفداران حقوق بشر است كه اين جنايت پيشگان را در اطراف جهان براي اين اعمال تشويق مي‏كنند و به آنان كمك‏هاي تسليحاتي و تبليغاتي مي‏كنند. تعجب از سازمان‏هاي عريض و طويل بين‏المللي است كه گاه با گفتار و گاه با سكوت خود، از اينان پشتيباني مي‏كنند." حضرت امام در بخش ديگري از اين پيام متذكر شده‏اند كه: "اين ملت‏هاي مستضعف هستند كه بايد در مقابل ظالمان و جنايتكاران قيام كنند و با اتكا به خداي تعالي، از هيچ قدرتي نهراسند و دست ستمكاران را قطع نمايند.

​

زادروزها

۱۹۳۴- یوری گاگارین، نخستین فضانورد جهان

یوری گاگارین
​

۱۹۴۳- بابی فیشر، شطرنجباز آمریکایی و قهرمان سابق جهان.

بابی فیشر
​

مرگها

۱۹۸۹- رابرت مپلتورپ، عکاس آمریکایی.
۱۲۷۵ - سید جمالالدین اسدآبادی، اندیشمند سیـاس*ـی و مبلغ اندیشه اتحاد اسلام

سید جمالالدین اسدآبادی
​

۱۳۷۴ - محقق طباطبایی محقق و کتابشناس برجسته ایرانی
۱۳۹۰ - سیمین دانشور، نویسنده، شاعر، مترجم ایرانی و همسر جلال آلاحمد

سیمین دانشور​

​

​

​

 

[*SAmirA]

[h=1]19 اسفند - 10 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟


[/h][h=1]رویداد ها:[/h]
241 پیش از میلاد - روم با پيروزي در جنگ دريايي بر كارتاژ ابرقدرت شد

روم در جنگ دريايي دهم مارس سال 241 پيش از ميلاد نيروي دريايي كارتاژ ( قرطاجُنّه ــ شمال آفريقا ) را شكست داد و از آن پس نزديك به هزار سال آقاي مديترانه بود. اين نبرد كه به جنگ « ائوگوسا ( جزيره اي در مديترانه ) » معروف شده است روم را به صورت يك ابر قدرت در آورد.ايران ابر قدرت ديگر جهان وقت بود.

انگيزه جنگ، دست اندازي كارتاژ Carthage به جزاير جنوبي ايتاليا از جمله سيسيل (سيچيليا) بود. دولت روم در آغاز كار از دادن اعلان جنگ به كارتاژ كه برتري دريايي داشت هراس داشت.

بزرگان روم چاره كار را بر وضع ماليات تازه و دعوت از كشتي سازان فنيقي و يوناني براي ساختن كشتي جنگي براي آن دولت ديدند و طولي نكشيد كه دويست كشتي نظامي از نوع كاملا تازه كه هر پاروي آنها را پنج مرد به حركت در مي آوردند آماده شد.

​

​

​

جراثقالهاي اين كشتي ها مي توانست سنگهاي بزرگ و گوي شعله ور (آغشته به روغن) را به سوي كشتي هاي دشمن پرتاب كند و آنهارا به آتش بكشد.

در سينه اين كشتي هاي تازه ساخت همانند كشتي هاي تانك بر کنوني (تانك لاندينگ) تخته هاي كشويي بلندي نصب مي شد كه سربازان پياده و سوار بتوانند سريعا در ساحل دشمن پياده شوند و تعـ*رض خودرا آغاز كنند. اين تخته هاي متحرک (پلهاي تخته اي) هنگام دريانوردي بر دو بدنه كشتي بسته مي شد و پس از نزديك شدن به ساحل به قسمت سينه كشتي انتقال مي يافت كه در عين حال از اصابت تير به سربازان تا توقف كشتي در آبهاي كم عمق جلوگيري كند.

بايد دانست كه بيشتر مردم كارتاژ را مهاجران قديمي فنيقي (سوريه و لبنان امروز) تشكيل مي دادند.

418 - امپراتوري روم يهوديان را از داشتن مشاغل دولتي محروم كرد.

758 - كشتار 600 ايراني راونديه در بغداد

بسياري از مورخان، روز كشتار راونديه در بغداد را «دهم مارس» درسال 758 ميلادي (141 قمري) نوشته اند. عده مقتولان 600 تن ذكر شده است. اين گروه ايراني در باطن براي گرفتن انتقام خون ابومسلم خراساني از منصور ـ خليفه عباسي، از ايران به بغداد كه هنوز كاملا ساخته نشده بود رفته بودند. آنان پس از ورود به بغداد خودرا جان نثار خليفه وانمود و درخواست ملاقات با وي را کرده بودند. راونديه پيش از ورود به اقامتگاه خليفه، شمشير ها را در زير لباس پنهان كرده بودند. درجريان ملاقات و هنگام حمله، به خليفه آسيب نرسيد ولي همه اين جماعت به دست عمّال او كشته شدند.

بسياري از مورخان، راونديه را اهل «تناسخ» نوشته اند.

​

​

​

ابومسلم كه به حكومت امويان پايان داده و عباسيان را روي كار آورده بود بسال 754 ميلادي به تصميم منصور خليفه عباسي كشته شد. پس از رسيدن اين خبر به ايران، هواداران او به صورت گروههاي جدا ازهم بپاخاستند كه يكي از آنان «سندباد» نيشابوري بود. منصور که همانند اشکانيان و ساسانيان مي خواست که مرکز حکومت (خلافت) در کنار دجله و در بين النهرين باشد براي اين منظور بغدادرا كه يك روستا و درختستاني در شش فرسنگي (36 کيلومتري) شمال تيسفون پایتخت اشکانيان و ساسانيان بود انتخاب و از سال 755 ميلادي كار ساختن آن را آغاز كرده بود. وي مقداري از مصالح ساختماني مورد نياز را از تخريب ابنيه تيسفون كه حدود هشت قرن پايتخت ايران بود به دست آورده و به بغداد منتقل کرده بود. وي نام پارسي بغدادرا [که مفهوم«هديه خدا» دارد] تغيير نداد. در پارسي باستان «بغ» خدا و «داد» از مصدر دادن و هديه کردن است.

1255 - الکساندر گراهام بل اولین مکالمه تلفنی را با گفتن جمله «آقای واتسن بیایید اینجا، میخواهم شما را ببینم» با موفقیت انجامداد.

​

​

​

1862 - انتشار «دلار كاغذي»

دهم مارس 1862 به تصميم دولت فدرال آمريكا براي نخستين بار در اين كشور دلار كاغذي رايج شد. در آن زمان آمريكا داراي دو دولت بود كه با هم در جنگ و ستيز بودند. دلارهاي كاغذي كه به صورت اسكناسهاي 5، 10، 20، 50، 100، 500 و 1000 دلاري انتشار يافته بود در ايالات شمالي (فدراسيون آمريكا) در اختيار مردم قرارگرفت و چون جنگ داخلي در جريان و حالت فوق العاده برقرار بود؛ مخالفت زيادي در برابر اين اقدام دولت كه براي تامين هزينه جنگ نياز به پول فراوان داشت و طلاي كافي موجود نبود ابراز نشد. ايالات جنوبي (كنفدراسيون آمريكا) هم براي خود به انتشار دلار كاغذي دست زدند كه از 50 دلاري شروع مي شد. دلار كاغذي پس از جنگ داخلي امريكا كه در 1965 پايان يافت اعتبار خود را از دست نداد و ادامه يافت كه با پايه محاسبات مالي قرار گرفتن آن پس از جنگ جهاني دوم، عامل قدرت آمريكا شده است. دولت آمريكا بعدا (42 سال پیش) طلا را از پشتوانه دلار حذف كرد و دست آن براي چاپ و انتشار دلار ـ به هر میزان ـ باز شد.

​

​

​

1896 - شكست سپاهيان ايتاليايي از قواي حبشه در نبرد آدوا

سپاهيان ايتاليايى كه به قصد تصرف حبشه، اتيوپي كنوني، به اين سرزمين حمله كرده بودند، در دهم مارس 1896م در ناحيه‏اي به نام آدوا شكست خوردند. هدف قواي ايتاليا از اين نبرد، تسخير حبشه و برقراري ارتباط ميان دو مستعمره ديگر ايتاليا در شمال شرقي افريقا، يعني اريتره و سومالي بود. در اين جنگ، علي‏رغم تجهيزات مدرن جنگي ارتش ايتاليا، قواي حبشه، پيروزي را نصيب خود كردند و نيروهاي ايتاليايي با تحمل خسارات جاني و مالي بسيار، مجبور به عقب‏نشيني شدند.

​

​

​

1922 - ماهاتما گاندی به جرم بر هم زدن امنیت در هند دستگیر و به ۶ سال زندان محکومشد، ولی پس از دو سال برای انجام جراحی آپاندیسیت آزادشد

1952 - وقوع كودتاي "باتيستا" در كوبا و آغاز ديكتاتوري او در اين كشور

فولخنْسيوْ باتيستا، ديكتاتور پيشين كوبا در سال 1901م به دنيا آمد. وي در 32 سالگي حزبي از طبقات متوسط كوبا را تشكيل داد و در سال 1933م در مقام رهبري حزب خود توانست به نوعي حكومت را در اختيار بگيرد و به طور غيرمستقيم قدرت را در دست داشته باشد. در نهايت، وي در سال 1940م به طور رسمي رياست جمهوري كوبا را برعهده گرفت و به مدت 4 سال در اين سمت قرار داشت. گرچه پس از آن قدرت و مسئوليت ظاهري در اختيار ديگران بود. اما باتيستا نفوذ و تسلط خود را در كشور حفظ كرد تا اينكه در نهايت، پس از مدتي در دهم مارس 1952م با انجام كودتايى موفق شد قدرت را به طور مطلق در دست بگيرد و حكومت ديكتاتوري خود راتا 7 سال ديگر ادامه دهد. دوره دوم حكومت باتيستا از يك طرف با مبارزات گروه‏ها و احزاب گوناگون انقلابي همراه بود و از سوي ديگر با حمايت‏هاي مالي و نظامي امريكا از رژيم حاكم بر كوبا ادامه يافت. در اين سال‏ها، باتيستا همچنان در مقابل مردم مقاومت مي‏نمود. از اين رو تلاش انقلابيون در سال 1958م به اوج خود رسيد. در اين سال حملات باتيستا عليه مبارزان با هواپيما، تانك و بمب‏هاي آتش‏زا توام بود. امريكا نيز قوايي را براي كمك به دولت رو به زوال كوبا فرستاد و پليس مخفي باتيستا نيز بر شدت عمل خود افزود. با اوج‏گيري مبارزات چريكي در كوبا سرانجام باتيستا مجبور شد در اول ژانويه 1959م از كشور خارج شود و قدرت را به مردم بسپارد.

فولخنْسيوْ باتيستا
​

​

​

1352 - عده زیادی از جوانان ایرانی مقیم لندن در برابر سفارت ایران در لندن دست به تظاهرات زدند. این گروه پلاکارتهایی با خود داشتند که حاکی از این بود که نیروهای نظامی ایران باید از خلیج فارس دور بماند و تهاجم ایران به خلیج فارس باید متوقف شود. در این روز همچنین عده ای به سفارت ایران در هلند رفته دست به تظاهراتی زدند.

زادروزها

796 - اُلغ بيگ فرمانرواي دانشمند تيموريان و منجم ايراني

اُلغ بيگ
​

​

​

1606 - پير كورني نويسنده و اديب معروف فرانسوي
۱۷۴۸ - جان پلیفیر، فیزیکدان و ریاضیدان اسکاتلندی

پير كورني
​

​

​

مرگها

۱۳۶۰ - تاجالملوک آیرُملو معروف به «ملکه مادر» دومین همسر رضاشاه پهلوی.
۱۷۶۰ - کریستف گراپنر، آهنگساز آلمانی

تاجالملوک آیرُملو
​

​

​

1985 - كُنْسْتانْتين چرنينْكو رهبر پيشين اتحاد جماهير شوروي سابق
1392 - درگذشت پروین میکده ، بازیگر پیشکسوت تلویزیون و سینما

كُنْسْتانْتين چرنينْكو​

​

​

 

[*SAmirA]

20 اسفند - 11 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟


رویداد ها:

76 سال پيش از ميلاد - فراري داده شدن پارسي زبانان به بدخشان

76 سال پيش از ميلاد، اواخر زمستان، طوايفي كه در منطقه گُبي ـ آلتاي (غرب مغولستان) مي زيستند با استفاده از فرصت احضار واحدهاي ايراني مستقر در مرز منطقه اي كه امروزه در آنجا اويغور ها زندگي مي کنند و در آن زمان محل سكونت پارسي زبانان بود به اين منطقه هجوم آوردند و پارسي زبانان را به بدخشان (شمال شرقي افغانستان امروز ــ تاجيكستان) فراري دادند و برجايشان نشستند. با وجود اين، آثار فرهنگ ايراني و بسياري از واژه هاي فارسي براي مثال؛ كاريز (قنات) در آنجا تا به امروز باقي مانده است. مهرداد شاه اشكاني ايران در سال 82 پيش از ميلاد همه نيروهاي رزمي ايران حتي ار دورترين نقاط امپراتوري را احضار كرده بود تا قدرت روم را بشكند كه روميان كه چنين ديدند حاضر به صلح شدند و شكستن قدرت روم در شرق به بعد موكول شد و در سال 53 پيش از ميلاد به دست ژنرال سورنا انجام گرفت.

388 - پادشاهی بهرام کرمانشاه و استقرار سپاه سوم در کابل

درپی درگذشت شاپور سوم، یازدهم مارس سال 388 ميلادي (بيستم اسفند) بهرام برادر او و حكمران خطه كرمان، شاه ايران زمين شد و به دليل علاقه اي كه به كرمان داشت در همه عمر لقب «كرمانشاه» را براي خود حفظ كرد. مورّخان رومي نيز در كتاب هاي خود اورا «بهرام كرمانشاه» نوشته اند.

بهرام
​

از كارهاي مهم بهرام کرمانشاه امضاي يك معاهده صلح با امپراتوري روم است. اين شاه ساسانی به دليل آگاهي هاي فراوان از وضعیت مناطق آن سوي مرزهاي شرقی ايران، استانداران استانهاي خاوري را از ميان ژنرالهاي ارتش انتخاب كرد و كابُل را پايگاه سپاه سوم ايران قرارداد. اين اقدام بهرام كرمانشاه بدعتي شد كه تا زمامداري خسروانوشيروان ادامه داشت. توسعه و به صورت شهر در آوردن کرمانشاه نيز در زمان اين پادشاه انجام شد که به نام وي خوانده مي شود.

1302 - به نوشته شكسپير، رومئو و ژوليت در اين روز با هم ازدواج كردند.

​

1502 - تاجگذاري شاه اسماعيل صفوي، اعلام شیعه اثنی عشری به عنوان مذهب رسمی ایران

تصوير شاه اسماعيل يکم
​

اسماعيل صفوي از خانواده درویش تبار شیخ صفی الدین (اردبیل) 11 مارس سال 1502 (مصادف با بيستم اسفند) درتبريز تاجگذاري کرد، شاه شد و شيعه اثني عشري را مذهب رسمي ایران اعلام داشت. وي در خطبه اي كه ايراد كرد اعلام داشت که خودرا مكلّف به ترويج مذهب شيعه و ایجاد یک حکومت مرکزی در ایرانزمین [که برهرمنطقه آن، گردنکشی حکومت می کرد] و نجات مردم این سرزمین از وضعيت نابساماني كه از زمان حمله مغول داشتنند می داند.

شاه اسماعیل با این خطبه، فصل جنگ های سیصد ساله ایران و عثمانی را در تاریخ بازکرد و صفحه نخست آن را نوشت. همین جنگها پای اروپاییان را به ایران و ترغیب صفویان به جنگ با عثمانی بازکرد که می خواستند عثمانی یک دشمن محلی داشته باشد و از پشت خنجر بخورد تا اروپا آسوده بماند. به علاوه، اروپا از این درگیری لاینقطع استفاده کند و به استعمار مشرق زمین ادامه دهد.

برخی از مورخان، اظهارات شاه اسماعیل صفوی در مارس 1502 را با گفته های اردشیر یکم ـ سردودمان ساسانیان ـ پس از شاه ايران شدن مقایسه کرده و وجوه تشابه آنهارا به دست داده اند. اردشیر پاپکان در سال 225 میلادی در تیسفون با نطقی در برابر موبدان و بزرگان ایران، آیین زرتشت را دین رسمی [دولتی] اعلام کرده و ضمن تاکید بر لزوم تمرکز امور در پایتخت گفته بود که ایرانیان را به دوران ارزش های انسانی و اخلاقی بازگشت خواهد داد و قدرت اول جهان خواهد کرد و به این ترتیب؛ ناسیونالیسم ایرانی برگرد آموزش های زرتشت سر برافراشت. در دوران حکومت دودمان اشکانیان (خراسانیان و به قول اروپاییان؛ پارت ها)، ایران به نوعی حکومت فدرالیته داشت. مورخانِ دیگر نوشته اند که شاه اسماعیل که برای توجیه پادشاهی اش و کاستن از مخالفان، خودرا مخلوطی از نسل ایرانیان، ترکمانان و حتی رومیان معرفی می کرد راهی را در طول حکومت پیمود که با راه اردشیر پاپکان تا حدّی مشابهت داشت ـ احتمالا برحسب اتفاق، نه برنامه ریزی شده.

برادران دیلمی (بوئیان) هم در دهه های 940 و 950 میلادی ناسیونالیسم ایرانی را با پرچم شیعه، زبان پارسی و فرهنگ ایرانی پیش بردند و هِگِل آلمانی «فلسفه تاریخ» را با آوردن چنین مثال ها از تاریخ طولانی ایران اثبات کرده است که شرایط آمادگی برای تکرار رویدادها باید درس بزرگی برای هر دولتمرد و سیاستمدار در گوشه و کنار جهان باشد. بوئیان بغداد را تصرف و قدرت را از خلیفه سُنّی سلب کردند که طغرل سلجوقی که ایران را با تهاجم گرفته بود و یک سُنی متعصب بود بغداد را تصرّف، قدرت را از شيعيان گرفت و به خلیفه سُنّی بازگردانید.

1324 - قتل كسروي در کاخ دادگستري

احمد كسروي در اين روز در سال 1324 در كاخ دادگستري و در اطاق بازپرس در حالي كه روي صندلي نشسته بود با چاقو مورد حمله قرار گرفت و كشته شد. به گزارش روزنامه هاي تهران، قتل وي به دست اعضاي جمعيت فدائيان اسلام صورت گرفت. كسروي ناشر روزنامه پرچم و از مولفان كشور بود. وي در نگارش تاليفات خود از جمله تاريخ مشروطيت سبك خاصي بكار بـرده است. مصاحبه هاي خبرگزاري فارس با چند آگاه از اين موضوع که اواخر پاييز 1388 در سايت اينترنتي اين خبرگزاري قرارگرفته بود جزئيات بيشتري از قتل کسروي را به دست مي دهد.

احمد كسروي
​

1810 - ازدواج وكالتي ناپلئون با شاهزاده خانم اتريشي

ناپلئون بناپارت امپراتور انتخابي فرانسه پس از طلاق گفتن ژوزفين در سناي اين كشور و به رغم مخالفت پاپ، از شاهزاده خانم اتريشي «ماري لوئيز» خواستگاري كرد ولي به پدر او امپراتور اتريش اطلاع داد كه براي آمدن به وين وقت ندارد و عقد نكاج به صورت وكالت بايد انجام شود و عروس به فرانسه اعزام گردد و دراينجا مراسم كليسايي آن بر گزار گردد.

امپراتور اتريش چاره اي جز قبول پيشنهاد نداشت و عقد نكاح وكالتي 11 مارس سال 1810 در كاخ سلطنتي وين انجام گرفت و عروس و همراهان روانه پاريس شدند و روز يکم اپريل به محض ورود آنان به پاريس مراسم مذهبي عقد انجام گرفت، ولي از ترس پاپ هر كشيشي حاضر به اجراي مراسم نبود. بسياري از كشيشها تمارض كرده بودند و يا به مرخصي رفته بودند.

ماري لوئيز مادر تنها فرزند ناپلئون است.

​

1304 - تشكيل نيروي هوايي ايران با هفت فروند هواپيما

در اواخر سال 1304 ش، چند فروند هواپيماي فرانسوي و روسي خريداري شد كه با نام پرندگاني از قبيل عقاب، سيمرغ، كركس، تيهو و... خوانده مي‏شدند. محل استقرار اين هواپيماها، آبادي قلعه مرغي در جنوب غربي تهران انتخاب شد كه وسعت كافي جهت نشستن هواپيما داشت. پس از آن، عده‏اي دانشجو جهت گذراندن دوره‏هاي آموزشي خلباني به كشورهاي روسيه و فرانسه اعزام شدند. تا اين كه در همان سال، نيروي هوايي ايران تشكيل گرديد. پس از مدتي، با تاسيس آموزشگاه‏ها و دانشكده‏هاي خلباني و فني و ديده‏باني، تربيت و آموزش نيروها نيز در داخل كشور انجام گرفت.

1357 - خارج شدن ايران از سازمان سنتو

با توجه به اهميت استراتژيك ايران و نياز مبرم اروپا و آمريكا به منابع عظيم انرژي طبيعي ايران همچون نفت و گاز، غرب درصدد برآمد كه به هر طريق ممكن، ايران را از جمله متحدان خود سازد. از اين رو، پيمان نظامي بغداد در سال 1333ش ميان عراق، تركيه و انگلستان منعقد شد. چند ماه بعد ايران و پاكستان نيز به اين پيمان پيوستند و نام آن به سازمان پيمان مركزي يا سنتو تغيير يافت، ضمن آنكه آمريكا نيز به عنوان عضو ناظر در اين پيمان حضور داشت. هرچند امضاي اين پيمان با مخالفت‏هاي شديدي در ايران مواجه گرديد ولي دولت به اعتراضات مردمي توجهي نكرد و پيمان سنتو را به رسميت شناخت. پيمان سنتو حلقه مياني پيمان ناتو در اروپا و پيمان سيتو در شرق آسيا بود و همكاري‏هاي اقتصادي، سياسي، نظامي و اطلاعاتي را در برمي‏گرفت. اين زنجيره از پيمان‏هاي نظامي، در واقع بخشي از محاصره اتحاد جماهير شوروي و اقمار آن را تشكيل مي‏دادند كه توسط آمريكا برنامه‏ريزي شده بود. در اين ميان آمريكا به بهانه اجراي مفاد اين قرارداد، توانسته بود با گسيل نظاميان خود به داخل نيروهاي مسلح ايران،كشورمان را به پايگاه ديدباني در جهت اهداف خود تبديل كند. اما در پي كودتاي نظامي عبدالكريم قاسم در عراق در سال 1337ش، اين كشور از پيمان سنتو خارج شد. پاكستان نيز در اعتراض به عدم حمايت اعضاي سنتو از اين كشور در مقابل هند، اين پيمان را ترك كرد و سرانجام با سرنگوني رژيم شاه و خروج ايران از پيمان سنتو، اين پيمان عملاً از هم پاشيد. قبل از انحلال پيمان سنتو، در سال 1354، در پي سرنگوني رژيم ويتنام جنوبي، پيمان سيتو نيز منحل شده بود. با اين وصف، حلقه محاصره آمريكا به دور شوروي در آسيا، عملاً در اواخر دهه 1350ش از بين رفت. پس از پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي و خروج جمهوري اسلامي ايران از اين پيمان استعماري، رشته‏هاي آن از هم گسيخت و به جاي آن، سازمان همكاري‏هاي اقتصادي "اكو" در راستاي منافع كشورهاي منطقه پا گرفت.

​

1985 - انتخاب "ميخائيل گورباچف" به عنوان رهبر جديد اتحاد جماهير شوروي

2001 - تخریب تندیسهای بودا در بامیان توسط رژیم طالبان در افغانستان

​

2011 - زمین لرزه و سونامی در ژاپن با 19 هزار کشته

یازدهم مارس 2011 زمین لرزه ای به شدت 9 در مقیاس ریشتر شمال شرقی کشور ژاپن را در هم کوبید. این زمین لرزه کم سابقه با سونامی ناشی از آن باعث مرگ 19 هزار تن از ساکنان منطقه شد و ویرانی بسیار ببار آورد بگونه ای که پس از گذشت یک سال از آن رویداد، هنوز 325 هزار تن بدون خانه هستند. این زمین لرزه به نیروگاه اتمی «فوکوشیما دای ایچیFukushima Dai Ichi» آسیب وارد ساخت و هوای بخشی از منطقه را به مواد رادیواکتیو آلوده ساخت که یک هشدار جهانی بود.

این زمین لرزه و سونامی ناشی از آن کشتی ها را از دریا خارج و به روی خشکی و ساختمانها افکند و خودروها در خیابانها و هواپیماها در فرودگاههارا بمانند «کاه» به این و گوشه افکند ( که چند منظره از این وضعیت در عکس های ادغام شده زیر مشاهده می شود):

زادروزها

1843 - تولد هنري جِيْمز نويسنده بزرگ امريكايي

هنري جيمز
​

۱۳۱۶ - بهروز وثوقی، بازیگر سینمای ایران
۱۳۲۴ - رضا بابک، بازیگر ایرانی تئاتر، سینما و تلویزیون

بهروز وثوقی
​

1955 - زادروز سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران

قاسم سلیمانی

​

مرگها

۱۳۲۴ ‐ احمد کسروی، تاریخنویس و پژوهشگر ایرانی
1996 - درگذشت شيخ "محمد غزالي" روحاني و مصلح بزرگ مصري

الكساندر فلمينگ
​

1955 - درگذشت "الكساندر فلمينگ" دانشمند انگليسي و كاشف پني‏سيلين
1957 - درگذشت "ريچارد بيرد" مكتشف و قطب شناس امريكايي

ريچارد بيرد
​

 

[*SAmirA]

[h=1]21 اسفند - 12 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]
رویدادها:

342 پيش از ميلاد - اخطار تاريخي اردشير سوم به پادشاه مقدونيه

آن دسته از «كشور ــ شهر» هاي يوناني كه از سوي فيليپ دوم پادشاه مقدونيه تهديد مي شدند در مارس 342 پيش از ميلاد براي رفع خطر از خود به اردشير سوم شاه ايران ار دودمان هخامنشي متوسل شدند و اردشير در اين زمينه به پادشاه مقدونيه اخطار داد و ضمن آن تهديد كرد كه اگر به اين شهرهاي كوچك كه خطري براي او ندارند و حاكميت و استقلال دارند حمله نظامي برد، در اين جنگ نابرابر، ايران به دفاع از اين شهرها كه حق دارند راه خود را بروند خواهد پرداخت. اين تهديد موثر واقع شد و فيليپ دوم تا اردشير سوم در قيد حيات بود از تصرف بقيه اين «كشور ــ شهرها» خودداري كرد. فيليپ دوم (پدر اسكندر) قبل از مارس 342 پيش از ميلاد چند شهر يوناني را متصرف شده بود.

اردشير سوم
​

1735 - معاهده مارس بین ایران و روسیه

درپی پیروزی ارتش ایران به فرماندهی نادر بر عثمانی در بین النهرین [نبرد آق دربند و نبرد کرکوک] و کشته شدن «توپال عثمان» ژنرال ارشد ارتش عثمانی [معروف به سرعسکر= سردار] و پس گرفتن نجف، کربلا، حله و سامره و در محاصره قراردادن بغداد، نادر عازم قفقاز جنوب غربی شد تا عساکر عثمانی را از آنجا هم براند. عثمانی ها درجریان جنگ داخلی ایرانیان و افتادن اصفهان به دست امیرمحمود قندهاری [هوتکی]، از فرصت استفاده کرده و چند شهررا در بین النهرین، ارمنستان و قفقاز از دست فرمانداران ایران خارج ساخته بودند. همزمان، روسیه نیز در دربند [داغستان] و باکو نیروی نظامی مستقر ساخته بود. دولت روسیه که از پیروزی نادر خرسند شده بود و امیدوار بود جنگ و ستیز ایران و عثمانی ادامه یابد و درنتیجه، عثمانی از تعـ*رض به قلمرو آن دولت در منطقه دریای سیاه منصرف شود «سرگی دمیتريوویچ گولیتسین Sergei D. Golitsyn» را روانه اردوی نادر کرد که تا این زمان شیروان و شماخی را پس گرفته و داوطلبان ارمنی و افراد سه لشکر را مامور پس گرفتن ایروان و قارص کرده بود.

سرگی دمیتريوویچ گولیتسین
​

گولیتسین [امیرزاده روس] که قبلا هم با نادر ملاقات کرده بود برای فرونشاندن خشم نادر از استقرار نظامي روس در دربند و باکو به او اطمینان داده بود که روسیه قصد تصرف این دو شهر را نداشته بلکه برای جلوگیری از افتادن این دو منطقه به دست عثمانی در آنجا نیرو مستقر ساخته و این یگانها ظرف 15 روز باکو و تا دو ماه دیگر دربند را تخلیه و به آن سوی کوههای شمالی داغستان بازخواهندگشت. پس از تحقق این وعده [خروج روس ها از باکو و دربند]، گولیتسین از جانب تزار وقت به نادر پیشنهاد کرد که میان دو دولت یک معاهده اتحاد بسته شود و طبق این معاهده، ایران و روسیه تعـ*رض خارجی به خاک طرف دیگررا حمله نظامی به قلمرو خود تلقی کنند. همچنین دو دولت بدون اطلاع یکدیگر با عثمانی صلح نکنند و دژ «سولاق» مرز دو کشور باشد. به این ترتیب، دولت روسیه حاکمیت ایران بر تمامی قفقاز ازجمله داغستان را برسمیت شناخت. متن معاهده که مورخان آن را نوعی «پیمان دفاع مشترک» خوانده اند آماده شد و مطابق تقویم میلادی یورنیورسال (گریگوری) دهم مارس 1735 [یک سال پیش از انتخاب شدن نادر به شاهی ایران] در شهر گنجه به امضاء رسید. از آن زمان تا 60 سال، تعرضی چشمگیر از جانب روسیه برای تصرف قفقاز مشاهده نشد.

نادر شاه افشار
​

سرکوبی خشونت آمیز شهر تفلیس در سال 1795 توسط آغامحمدخان قاجار که حکمران آن متوجه دولت روسیه شده و خودرا مطیع این دولت اعلام کرده بود، به الکساندر یکم تزار وقت روسیه که تحقق آرزوی پتر بزرگ [توسعه روسیه در جنوب] را در سر داشت بهانه داد تا به چند شهر قفقاز ایران ازجمله باکو نیرو بفرستد. بعدا در باکو ژنرال «پاول تسی تسی یانوف» فرمانده روس به دست حسینقلی خان فرماندار شهر کشته شد. تصرف باکو [بادکوبه واقع در منطقه آبشوران] از سوی روس ها باعث دو جنگ طولاني ایران و روسیه در سه دهه نخست قرن نوزدهم شد.


1702 - نخستین روزنامه انگلیسی

شماره 12 مارس 1702 ديلي کورنت
​

بانو الیزابت مالتElizabett Mallet روزنامه خود «The Daily Courant» را در مارس 1702 به توزیع داد. نخستین شماره آن تاریخ 11 مارس را دارد. صفحه اول این روزنامه یک ورقی، دو ستون داشت و اخبار و مقالات آن عمدتا درباره رویدادهای بین الملل بود. بانو مالت در روزنامه اش می نوشت که مسئول هرمقاله فردی است که آن را نوشته و نامش در بالا و يا پايين مقاله ذکر شده است و او فقط مسئول نوشته های بدون ذکر نام نویسنده (اخبار) است. این روزنامه منظما به مدت 33 سال منتشر و در سال 1735 با «سپکتیتورThe Spectator» ادغام شد. دفتر انتشار «دیلی کورنت» در خیابان فلیت استریت لندن (Fleet Street) واقع بود که بعدا و تا اوايل دهه يکم قرن 21 رسم و عادت شده بود که مقرّ روزنامه نگاری انگلستان (دفاتر جراید و خبرگزاری) در اين خيابان باشد. برخی از مورخان «نویچ پستThe Nowich Post»را نخستین روزنامه انگلیسی معرفي کرده اند که در سال 1701 منتشر شده بود، ولی انتشار این روزنامه منظم نبود و چند شماره بیشتر منتشر نکرد و جریده نامنظم ـ در عرف ژورنالیسم، روزنامه محسوب نمی شود.

1854 - امضاي معاهده قسطنطنيه عثماني، انگليس و فرانسه

در دوازدهم مارس 1854م معاهده تاريخي قسطنطنيه در شهر اسلامبول پايتخت عثماني ميان فرانسه، انگلستان و امپراتوري عثماني منعقد شد. اساس اين معاهده حفظ منافع كشورهاي غربي بود و نه به نفع عثماني. در حقيقت با توجه به حملات ارتش روسيه و اشغال بلغارستان و روماني، دول اروپايى احساس خطر نمودند و براساس اين معاهده الحاق دو بخش فوق به روسيه را نپذيرفتند. پس از امضاي اين معاهده، سه كشورِ مذكور در مقابله با توسعه‏طلبي روسيه تزاري در اروپا، به موفقيت‏هايي دست يافتند كه پيروزي بر روسيه در جنگ كريمه، از آن جمله بود. اين پيروزي به واسطه حمايت كشورهاي اروپايي از جمله فرانسه و انگلستان به دست آمد و در نتيجه روسيه مجبور به خروج از مناطق اشغالي گرديد.

​

1930 - آغاز نهضت نافرماني در هند به دستور مهاتْما گاندي

در دوازدهم مارس 1930م نهضت عظيم نافرماني در هند به دستور مهاتْما گاندي رهبر معنوي اين كشور، با حضور و شركت انبوه ميهن‏پرستان و آزادي‏خواهان هند به منظور مقابله با تصميمات جديد دولت استعماري انگليس در مورد افزايش ماليات نمك آغاز شد. گاندي براي مبارزه با اين قانون ظالمانه، با هزاران تن از يارانش به تهيه نمك از آب دريا پرداخت. بُعد ديگر از اقدامات گاندي در اين نهضت، راه‏اندازي راهپيمايى نمك بود. در جريان اين راهپيمايى كه به طرف درياي عرب در شمال غربي اقيانوس هند انجام گرفت، گاندي ياران خود را از ميان طبقات مختلف و مذاهب گوناگون انتخاب كرد. گاندي در انجام راهپيمايى، ايجاد وحدت ميان همه مردم را به عنوان هدف ضمني خود مدّنظر داشت. حتي در جريان مبارزه، يكي از شخصيت‏هاي اسلامي را به عنوان جانشين خود معرفي كرده بود. بدون ترديد نقش مسلمانان و جامعه اسلامي هندوستان در جريان مبارزه با استعمار انگلستان و دست‏يابي به استقلال حائز اهميت است. گاندي خود تاكيد كرده بود بدون اتحاد و همبستگي ميان مسلمانان و هندوها كسب استقلال هند امري محال خواهد بود. به دنبال اين عمل، انگليسي‏ها ده‏ها هزار هندي را بازداشت و زنداني كردند و همين اقدام، موجب اختلال در كار ادارات دولتي هند شد. اين اقدام گاندي، سمبلي براي مبارزه منفي عليه انگليس شد، و سرانجام، انگليس را وادار به عقب‏نشيني ساخت.

​

1945 - تلفات بمباران توکيو بيش از صد هزار کشته اعلام شد

تصاويري از بمباران توکيو
​

12 مارس 1945 امپراتوری ژاپن اعلام داشت که در بمباران شهر توکیو و حومه آن توسط بمب افکن های سنگین «بی ـ 29» آمریکا که نهم و دهم مارس صورت گرفته بود بیش از یکصد هزار تن غیر نظامی کشته شدند. این بمباران با بمب های آتشزا صورت گرفته بود. این سنگین ترین تلفات یک بمباران متعارفی [غیر اتمی] در طول تاریخ بشمار آورده شده است. کالیس ـ ژنرال آمریکایی فرماندهی این حملات را برعهده داشت. پنج ماه بعد، آمریکا دو شهر دیگر ژاپن را بمباران اتمی کرد که دو برابر بمباران توکیو تلفات داشت و امپراتوری ژاپن مجبور به تسلیم شد. 30 درصد ژاپنی ها که تاریخ مشروح جنگ جهانی دوم را نخوانده و یا فراموش کرده اند در نظر سنجی سه سال پیش گفته بودند که از آمریکا به خاطر آن بمبارانها دلخوری ندارند!

1966 - آغاز حكومت ديكتاتوري ژنرال "سوهارتو" در اندونزي

ژنرال سوهارتو، سياست‏مدار نظامي اندونزي در 20 فوريه 1921م در خانواده‏اي مسيحي در جاكارتا پايتخت اين كشور به دنيا آمد. وي در 19 سالگي به ارتش پيوست و از جواني رهبري يك سازمان چريكي را كه عليه نيروهاي اشغال‏گر و استعماري هلند در اندونزي فعاليت مي‏كرد به عهده گرفت. سوهارتو در سال‏هاي بعد از استقلال كشورش، مدارج ترقي را طي كرد تا اينكه در سال 1962م معاونت رياست ستاد ارتش اندونزي را احراز نمود. سوهارتو در زمان حكومت احمد سوكارنو به هرم قدرت نزديك شد و درصدد قبضه كردن قدرت برآمد. از اين رو، در روز 30 سپتامبر 1965م ارتش اندونزي به بهانه خنثي كردن توطئه كودتا از طرف حزب كمونيست دست به كودتا زد و سوهارتو با يك ضد كودتا در اول اكتبر 1965م قدرت را در دست گرفت. در طي اين كودتا، صدها هزار نفر از مردم اندونزي نيز به بهانه كمونيست بودن، قتل عام شدند. پس از اين ضد كودتا، نظاميان، سوكارنو، رئيس جمهوري اندونزي را در مقام خود ابقا كردند ولي سوكارنو ديگر جز در مقام رياست جمهوري اختياري نداشت تا اينكه در 12 مارس 1967م از اين مقام تشريفاتي نيز استعفا داد. از اين زمان، حكومت سوهارتو آغاز شد و از سال بعد به رياست جمهوري اين كشور انتخاب گرديد. در زمان زمام‏داري سوهارتو، اندونزي متكي به غرب گرديد و اقليت مسيحي بر اكثريت مسلمانان حاكم شد. وي تا سال 1998م به مدت بيش از 30 سال در اين مقام، رهبري بلامنازع اندونزي را در دست داشت و ديكتاتوري وسيعي در كشور به راه انداخت. در مارس 1998م، پارلمان اندونزي براي هفتمين بار سوهارتو را براي پنج سال ديگر در پست رياست جمهوري ابقا كرد اما در پي شورش‏هاي گسترده و تظاهرات اعتراض‏آميز مردم، در ماه مه آن سال از كار بركنار شد و يوسف حبيبي، معاون او، به رياست جمهوري رسيد.

ژنرال محمد سوهارتو
​

1350 - قلیچ خانی و لواسانی دو فوتبالیست شاخص بمناسبت فعالیتهای کمونیستی بازداشت شدند.

پرویز قلیچ خانی
​

1353 - صدور پيام امام خميني (ره) درباره تحريم شركت در حزب شاهنشاهي رستاخيز

پس از تشكيل حزب شاهنشاهي رستاخيز در 11 اسفند 1353 و دعوت رژيم از مردم براي عضويت در آن و تهديد دستگاه جور به خروج از كشور براي كساني كه عضو حزب نشوند، حضرت امام خميني كه در آن زمان در نجف اشرف به سر مي‏بردند، طي پيامي شركت در اين حزب دين‏ستيز را حرام و كمك به استيصال مسلمين عنوان كردند. ايشان در اين پيام فرمودند: "نظر به مخالفت اين حزب با اسلام و مصالح ملت مسلمان ايران، شركت در آن بر عموم ملت حرام و كمك به استيصال مسلمين است و مخالفت با آن از روشن‏ترين موارد نهي از منكر است و چون اين نغمه تازه كه به دستور كارشناسان يغماگر براي اغفال ملت از مسائل اساسي از حلقوم شاه برخاسته تا كشور را بيش از پيش، خفقان زده كند و راه را براي مسائلي كه در نظر دارند، باز نمايند، لذا لازم است حسب وظيفه تذكراتي بر همه باشد كه ملت مسلمان، تا فرصت از دست نرفته، با مقاومت بيش از پيش و همه جانبه، جلو اين نقشه‏هاي خطرناك را بگيرند. درباره اين حزب به اصطلاح رستاخيز ملي ايران بايد گفت اين عمل با اين شكل تحميلي، مخالف قانون اساسي و موازين بين‏المللي است و درهيچ يك از كشورهاي عالم نظير ندارد."

2000 - زوران جینجیچ، نخست وزیر صربستان، در شهر بلگراد ترور شد و درگذشت.

زوران جینجیچ
​

2003 - توليد سلاحهاي اتمي كوچك (ميني نيوك)

پس از يك دهه وقفه، دولت آمريكا دوازدهم مارس 2003 رسما پيشنهاد لغو محدوديت ساخت سلاحهاي كوچك اتمي را اعلام داشت كه مفسران، آن را يک عامل احتمالي ديگر براي از سرگيري مسابقات تسليحاتي بيان کردند. طبق گزارش آن روز رسانه ها، دولت جورج دبليو بوش تصميم گرفته بود كه از سال ميلادي 2004 دست به توليد مجدد «ميني نيوك» بزند و اين نام به آن دسته از سلاحهاي هسته اي اطلاق مي شود كه قدرت انفجاري آنها زير 5 هزار تن «تي ان تي» است. بمبي كه در آگوست 1945 بر هيروشيماي ژاپن فروافكنده شد نزديك به 20 هزار تن« تي ان تي» قدرت انفجار داشت.

جرج دابلیو بوش
​

زادروزها

1813 - تولد كريستين هِبِل اديب و منتقد برجسته آلماني

كريستين هِبِل
​

مرگها

۱۳۰۴ - ایرج میرزا، شاعر و طنزپرداز معاصر ایران.
۱۳۷۸ - یهودی منوهین، نوازندهٔ ویولن و ویولا مشهور آمریکا.

ایرج میرزا
​

۱۳۸۲ - زوران جینجیچ، نخست وزیر صربستان.
۱۳۸۲ - هاوارد فاست، نویسندهٔ مشهور آمریکایی.

هاوارد فاست
​

 

[*SAmirA]

[h=1]22 اسفند - 13 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]
رویداد ها:

1519 - «فرناندو كورتز» مكزيك را تصرف كرد

فرناندو كورتزFernando Cortez افسر اسپانيايي 13 مارس 1519 با پانصد مرد مسلح گام به مكزيك گذارد تا اين سرزمين پهناور را به نام پادشاه اسپانيا تصرف و خزائن پر از طلاي دولت آن را به كشور خود منتقل كند. در آن زمان در مكزيك دو تمدن درخشان «آزتك» و «مايا» در شمال و جنوب وجود داشت كه شهرهاي بزرگ و ابنيه باشكوه برپاداشته و داراي تقويم و قانون، دانش و هنر بودند. پادشاه آزتك Aztec داراي يك ارتش 20 هزارنفري ثابت بود و سازمانهاي اداري كارآمد داشت. ضعف اين ارتش تنها نداشتن اسلحه آتشين (توپ و تفنگ) و اسب بود.

کورتز پس از پياده شدن در ساحل مكزيك متوجه ترس سربازان خود شد و دستور داد كه كشتي ها را آتش بزنند تا اميد بازگشت وجود نداشته باشد.

كورتز همان روز چند بومي را دستگير كرد و در ميان آنان متوجه استعداد شگفت انگيز دختري به يادگيري زبان اسپانيايي شد. وي را به همسري برگزيد تا اعتمادش را جلب كند و هفت ماه بعد، از او به عنوان مترجم در گفتگوهاي خود با پادشاه آزتك (مكزيكيهاي شمالي) استفاده كرد.

فرناندو كورتز
​

​

​

بااينكه پادشاه آزتك حاضر به دادن طلا به اسپانيايي ها شده بود و سپاهيان خود را از جنگ برحذر داشته بود، نظاميان اسپانيايي به اشاره كورتز ناگهان آزتكي ها را زير آتش توپ و تفنگ قراردادند و تلفاتي سنگين وارد ساختند؛ زيرا كورتز باورنمي كرد كه پادشاه آزتك به اين سادگي همه خزائن خود را در اختيار او بگذارد. او تصور مي كرد كه طلا براي آزتكي ها همان ارزشي را دارد كه براي اروپائيان.

با همين حمله غافلگيرانه، كورتز مكزيك را تصرف كرد و خزائن آن را به اسپانيا منتقل ساخت. مكزيك كه ايالات غربي و جنوب غربي آمريكا از جمله كاليفرنيا و تكزاس ضميمه آن بود تا پايان دهه دوم قرن 19 از مستعمرات اسپانيا در قاره آمريكا بشمار مي رفت. استعمار اسپانيا بر مكزيك از نيمه اول قرن نوزدهم پايان يافته ولي فرهنگ و زبان اسپانيايي و مذهب كاتوليك باقي مانده است.

1881 - تزار روسيه، الكساندر دوم ترور شد

الكساندر دوم تزار روسيه 13 مارس 1881 هنگامي كه با كالسكه سلطنتي از خيابان مي گذشت با پرتاب بمب كشته شد. دو بمب به فاصله كمي از هم توسط دو نفر از دو جهت به سوي او پرتاب شده بود. وي 63 سال عمر و 26 سال حكومت كرده بود.

الكساندر دوم
​

​

​

الكساندر دوم جانشين نيكلاي اول بيش از تزارهاي قبلي درس خوانده بود و در نيمه اول سلطنت خود دست به اصلاحات مهم از جمله لغو رسم فروش زارعين با املاكي كه روي آنها كار مي كردند (سرفدم) زده بود كه با اين اقدام بيش از 20 ميليون «سرف» و اعضاي خانواده انان آزاد شده بودند. از اصلاحات ديگر او جدا كردن قوه قضايي از قوه اجرايي و دادن استقلال به قضات و علني كردن محاكمات بود. او با وارد ساختن يك شكست نظامي به عثماني در 1878سال شكست «كريمه» را جبران ساخته بود.

الكساندر دوم در نيمه دوم عمر حكومت خود تغيير رويه داده بود به گونه اي كه مخالفانش او را الكساندر مرتجع مي خواندند. گروه «جنبش اراده ملي» از مخالفان او بود كه نقشه قتل وي را كشيد و به دست دو تن از اعضاي خود اورا كشت.

1921 - مغولستان خارجي (قسمت شمالي مغولستان) از چين جدا شد و به نام جمهوري مغولستان اعلام استقلال كرد.

1930 - كشف پلوتون دورترين سياره منظومه شمسي

قبل از آن كه سياره پلوتون از رصدخانه آريزونا در امريكا توسط كلايْدْ تامبا كشف شود، بعضي از ستاره‏شناسان نيز در سال 1915م از طريق محاسبات نجومي به وجود سياره پلوتون و محل آن پي بـرده بودند. تحقيقات بعدي نشان داد كه مطالعات قبلي درست بوده و صحت محاسبات دانشمندان روشن گرديد. در نهايت، در 13 مارس 1930م كشف اين سياره اعلام شد اما تا زمان كشف قمر آن به نام "چارون" اطلاع چنداني از پلوتون در دست نبود. در 22 ژوئن 1978م اين قمر توسط جِيمز كريستين كشف گرديد. فاصله پلوتون تا خورشيد 5811 ميليون كيلومتر است و يك دور گردش آن به دور خورشيد 284 سال برابر با 99700 روز طول مي‏كشد. پلوتون يكي از سيارات منظومه شمسي و نهمين سياره از لحاظ بعد مسافت نسبت به خورشيد مي‏باشد. حجم آن نسبت به زمين 9% مي‏باشد. گرچه به نظر مي‏رسد ديگر پلوتون دورترين سياره منظومه شمسي به حساب نمي‏رود چرا كه در 14 سپتامبر 1992م كشف سياره جديدي اعلام شد كه ماهيت آن شناخته شده نبود.

پلوتون، کارون، نیکس و هیدرا در عکسی که تلسکوپ هابل در ۱۶ فوریه ۲۰۰۶ گرفتهاست.
​

​

​

1938 - يكي شدن ارتش اتريش و آلمان

13 مارس 1938 وحدت آلمان و اتريش تامين شد و اين دو سرزمين ژرمن ها يكي شدند كه انشلوس Anschluss (به زبان آلماني؛ اتحاديه) تشكيل دادند. پس از پايان جنگ جهاني اول كه منجر به از ميان رفتن امپراتوري اتريش شد، اتريشي ها خواهان پيوستن به آلمان شدند تا به اين صورت، كشور بزرگي داشته باشند؛ ولي قرارداد ورساي مانع اين كار بود. هيتلر كه خود زاده اتريش بود پس از قبضه قدرت در آلمان و پاره كردن قرارداد ورساي تمايل به يكي شدن دو كشور نشان داد كه صدر اعظم اتريش موافقت نداشت. اين صدر اعظم 12 مارس استعفا كرد و روز بعد صدر اعظم تازه كه از حزب ناسيونال سوسياليست بود يكي شدن دو كشور را اعلام داشت و يك روز پس از آن هيتلر از "وين" ديدن كرد. استقبال اتريشي ها از هيتلر چشمگير بود. وي از بالكن محل اقامتش به ابراز احساسات آنان پاسخ داد و به داخل ساختمان بازگشت. چون ابراز احساسات قطع نشد، هيتلر بارديگر به بالكن رفت و در حالي كه اشك مي ريخت گفت كه ملت آلمان ديگر از هم جدا نخواهد شد. در پي همين نطق بود كه هيتلر برپافشاري خود به تحقق اتحاد آلماني هاي چك اسلواكي و لهستا ن افزود كه از علل جنگ جهاني دوم شد. اتريشي ها در كنار آلماني ها جنگيدند و شكست هيتلر در جنگ دوم باعث جداشدن دوباره اتريش از آلمان شد.

14 مارس 1938 هيتلر به اين صورت از خيابانهاي وين گذشت.
​

​

​

1322 - روزي که دكتر حسين فاطمي وزير امور خارجه مصدق دستگير شد

فرمانداري نظامي تهران و حومه اعلام كرد كه دكتر حسين فاطمي وزير امور خارجه سابق 22 اسفند 1332 در خانه اي در شميران دستگير شده و در زندان است. دكتر فاطمي 28 امرداد در جريان حمله به خانه دكتر مصدق واقع در خيابان كاخ جنوبي ( فلسطين ) از آنجا فرار كرده بود. دكتر فاطمي ناشر روزنامه «باختر امروز » پس از خروج شاه از كشور در امرداد 1332 شديدترين انتقادها را به او وارد ساخته و 25 مرداد اين سال شخصا كاخهاي سلطنتي را لاك و مهر كرده بود تا مردم بدانند كه سلطنت در ايران پايان يافته است. وي همچنين پس از خروج شاه از كشور به سفيران ايران در خارج دستور داده بود كه با او ملاقات نكنند و او را به سفارتخانه ها راه ندهند. دکتر فاطمي اعلام کرده بود که فرار شاه برابر است با کناره گيري او و بنابراين ديگر سمتي ندارد.

دكتر حسين فاطمي
​

​

​

1358 - تأسيس "بنياد شهيد انقلاب اسلامي" به فرمان امام خميني (ره)

هدف از تشكيل نهاد انقلابي بنياد شهيد، رسيدگي و صيانت از خانواده‏هاي شهداي گرانقدر انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي است. البته اين مسأله در تاريخ معاصر ايران، سابقه دارد. زيرا پس از قيام 15 خرداد 1342، گروهي از روحانيان مبارز و افراد نيكوكار به دستور حضرت امام، در جهت رسيدگي به خانواده‏هاي معظم شهدا عمل مي‏كردند. پس از پيروزي انقلاب اسلامي به فرمان امام خميني(ره) براي رسيدگي به مسائل رفاهي، مادي، معنوي و فرهنگي خانواده معظم شهيدان، اين بنياد تشكيل يافت كه با آغاز جنگ تحميلي و بيشتر شدن تعداد شهدا، وظيفه و تكليف بنياد شهيد سنگين‏تر شد. احيا، حفظ و ترويج فرهنگ ايثار و شهادت‏طلبي، زنده نگه‏داشتن ياد شهيدان و حفظ آثار آنان، تجليل و تكريم از خانواده‏هاي معظم شهيدان، جديت در امور فرهنگي خانواده‏هاي شاهد، خوداتكايي و قانونمند كردن ارايه خدمات به آنان و بسيج امكانات نظام به منظور پراكندن عطر ملكوتي شهادت در جامعه، محور فعاليت‏هاي اين نهاد مقدس است. در سال 1382 بنياد شهيد انقلاب اسلامي با ستاد رسيدگي به امور آزادگان ادغام شده و سازماني به نام بنياد شهيد و امور ايثارگران زير نظر رئيس جمهور ايجاد شد.

​

​

​

1996 - سالروز قتل 16 كودك اسكاتلندي در يک دبستان

شايد اسكاتلندي ها هرگز 13 مارس را فراموش نكنند. در اين روز در سال 1996 در «دان بلينDunblane» شانزده كودك و معلمشان در يك مدرسه ابتدايي (دبستان) براثر تيراندازي يك فرد كشته شدند. اسكاتلندي ها مي گويند تا زماني كه سالروز اين فاجعه را برگزار كنيم، يادآوري آن باعث مي شود كه از تكرارش جلوگيري شود.

Th. W. Hamilton
​

​

​

در آن روز (در سال 1390 هجري خورشيدي؛ مصادف با 23 اسفند) يک مرد 43 ساله به نام توماس وات هاميلتون Thomas Watt Hamilton متولد شهر گلاسکو ـ قبلا مربي پيشاهنگي و در عين حال يک دکاندار وارد آن دبستان شد و با 4 تپانچه که با خود داشت به سوي يک آموزگار و 31 کودک شليک کرد که 16 کودک و آموزگار کشته و 15 تن ديگر مجروح شدند. توماس وات سپس يک گلوله به مغز خود شليک و خودکشي کرد.

از آنجاکه که توماس وات از خود، يادداشت باقي نگذارده و قبلا درباره قصد خود با کسي سخن نگفته، انگيزه او از کشتار کودکان روشن نشده است. برخي گفته اند که ورشکست شدن دکانش باعث تخريب روحيه او شده بود و پاره اي نيز اشاره کرده اند که او از پسران نوجوان دلخوري داشت.

مناسبت ها

ایران - روز بزرگداشت شهدا

زادروزها

۱۶۸۳ - کریستف گراپنر، آهنگساز آلمانی،
۱۸۹۹ - جان هاسبورک وان ولک، فیزیکدان و ریاضیدان آمریکایی،

کریستف گراپنر
​

​

​

۱۷۴۱ - یوزف دوم، امپراتور مقدس روم و پادشاه اتریش،
۱۸۴۲ - جوزف ولنتین بوسینسک، ریاضیدان و فیزیکدان فرانسوی،
۱۹۴۱ - محمود درویش، شاعر و نویسنده فلسطینی،
۱۹۶۰ - لوچیانو لیگابو، خواننده، ترانهسرا، کارگردان و نویسنده ایتالیایی

محمود درویش
​

​

​

۱۹۶۷ - آندرس اسکوبار، فوتبالیست کلمبیایی،
۱۹۷۳ - ادگار داویدس، فوتبالیست هلندی،
۱۹۷۶ - دنی مسترسون، بازیگر آمریکایی،

ادگار داویدس
​

​

​

۱۹۸۹ - هلگر بادشتوبر، فوتبالیست آلمانی،
۱۹۹۱ - وام سانتانا، خوانندهٔ برزیلی،
۱۹۹۲ - جرج مکای، بازیگر سینما و تلویزیون بریتانیایی،

دنی مسترسون
​

​

​

مرگ ها

۱۵۱۶ - اولاسلوی دوم، پادشاه بوهم و مجارستان،
۱۹۱۰ - ماتا هاری، جاسوسه هلندی،

لوسین لوی-برول
​

​

​

۱۹۳۹ - لوسین لوی-برول، فیلسوف و انسانشناس فرانسوی
۱۹۵۷ - جرج آلیسون، مربی فوتبال انگلیسی،
۱۲۷۹ - درگذشت میرزا علیخان منشی نایینی متخلص به مشتاقی، شاعر و خوشنویس .

عبدالمحمد روحبخشان
​

​

​

۱۳۹۰ - عبدالمحمد روحبخشان، مولف، نویسنده، پژوهشگر و روزنامهنگار ایرانی

 

[*SAmirA]

[h=1]23 اسفند - 14 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]
رویداد ها:

1287 - نبردهاي خياباني مجاهدان مشروطه و نيروهاي استبداد

از راست : محمد ولي خان تنكابني (سپهسالار ) و سردار اسعد بختياري دوتن از سران مشروطه خواهان
​

​

​

زد و خورد عوامل مشروطه خواه كه نام مجاهد بر خود نهاده بودند با نيروهاي دولتي كه آنان را عمله استبداد مي خواندند در اسفندماه 1287 خورشيدي به اوج خود نزديك مي شد. اين زد و خورد ها تقريبا در همه نقاط كشور مشاهده مي شد. در گيري ها از آغاز اين سال به صورت مشاجره لفظي شروع شده و از خرداد ماه كه محمدعلي شاه تني چند از نمايندگان مجلس را توقيف كرد رو به شدت گذارد و داوطلباني كه براي محافظت از مجلس جمع شده بودند نام مجاهدان مشروطه بر خود نهادند كه اين عنوان درسراسر كشور مصطلح شد.

از اواخر همين ماه بود كه گروههاي متعدد در تبريز، اصفهان ، كرمان و شيراز به مخالفت با سلطنت محمد عليشاه كه مورد حمايت روسيه بود برخاستند كه به همه آنان مجاهد اطلاق مي شد.

از آغاز تير ماه محمد علي شاه مخالفت خود را با مجلس علني ساخت و از دوم تير ماه قزاقها و قواي دولتي به فرماندهي افسران روس به محاصره مجلس و حمله به منازل مخالفان شاه دست زدند و چون مجاهدان مسلح از مجلس دفاع كردند در همين روز به فرمان سرهنگ لياخوف افسر روس ساختمان مجلس به توپ بسته شد و جمع تلفات دوم تيرماه از سيصد كشته تجـ*ـاوز كرد و عده اي از نمايندگان مجلس ، ناشران روزنامه ها و مخالفان شاه به سفارت انگلستان پناه بردند و فرهنگ تحصن در سفارتخانه ها را بيش از پيش گسترش دادند كه رواج يافت و نقطه ضعفي در تاريخ ما ايرانيان شد.

با اخطار سرهنگ لياخوف كه سفارت انگلستان را هم به توپ خواهد بست ، پاي اين دو دولت بيش از پيش به اين ماجراي ظاهرا داخلي كشيده شد و نماينده دولت انگلستان در تهران شديدا اعتراض كرد .

شاه در تهران حكومت نظامي اعلام داشت و سرهنگ لياخوف را كه مورد تنفر انگليسي ها بود فرماندار نظامي كرد و روز بعد به دستور محمدعلي شاه كه به باغ شاه نقل مكان كرده بود در همين محل چهار ناشر روزنامه از جمله ملك المتكلمين و ميرزا جهانگير خان را اعدام كردند و مجلس براي سه ماه تعطيل شد.

محمدعلي شاه كه مورد اعتراض سفيران انگلستان و فرانسه !!! قرار گرفته بود از اين پس تا مدتي سياست به نعل و به ميخ زدن را درپيش گرفت . از يك طرف واليان و فرمانداران موافق مشروطه را يكي پس از ديگري بر كنار و هواداران خود را به جاي آنان مي گمارد و از سوي ديگر پنهان شدگان و متحصن شدگان را مورد عفو قرار مي داد و دستور محافظت از اموالشان را صادر مي كرد.

اين سياست كار ساز نشد و شهرها همچنان صحنه زد و خورد مسلحانه مخالفان او( به نام مجاهد مشروطيت ) و موافقان او ( موسوم به عمله استبداد ) بود . كار زدو خورد كه مردم عادي از آن آسيب بيشتري مي ديدند رو به گسترش بود و امور از كنترل خارج مي گشت كه محمدعلي شاه پس از به دست آوردن تاييد پاره اي از روحانيون از جمله شيخ فضل الله نوري اواخر آبان ماه 1288 مشروطيت را ابطال كرد.

اين اقدام محمد علي شاه بر دامنه زد و خورد ها افزود كه در اسفند به اوج خود نزديك شد و مجاهدين گيلان كنترل شهر رشت را به دست گرفتند و محمد ولي خان تنكابني (بعدا سپهسالار) را به رهبري خود برگزيدند .

در حالي كه در آذربايجان ميان مجاهدين و قواي روسيه و در شهرهاي شرقي فارس و ساير نقاط بين مجاهدان و قواي دولتي جنگ بود سردار اسعد با سواران بختياري از اصفهان و مجاهدان گيلان از رشت به سوي تهران به حركت در آمدند و در تيرماه 1288 وارد تهران شدند و محمدعلي شاه را كه به محل تابستاني سفارت روسيه در قلهك پناه بـرده بود بر كنار كردند . در تمام اين مدت و بعد از آن اتگشت دو رقيب اروپايي ــ انگلستان و روسيه ــ در كار بود. مجاهدان معمولي كه با شكست محمد علي شاه اعتباري كسب كرده بودند بعدا در بعضي نقاط درد ساز شدند كه دولت مجبور شد در كشور اعلام خلع سلاح كند و ....

1290 - به دلیل فشارهای دولت روسیه، مورگان شوستر، مشاور و مستشار آمریکایی در امور خزانهداری و بانکی، از ایران اخراج شد.

1322 - اعتبار نامه سيد ضياء تصويب شد!

سيد ضياء در سالخوردگی
​

​

​

مهمترين رويدادمجلس شوراي ملي در اسفند ماه 1322 مخالفت شديد دكتر مصدق نماينده اول تهران با تصويب اعتبار نامه سيد ضياء طباطبايي يزدي بود كه پس از سالها سكونت در فلسطين به ايران باز گشته و از يزد به نمايندگي مجلس انتخاب شده بود. دكتر مصدق در مخالفت با عضويت سيد ضياء در مجلس به تشريح كودتاي 1299 خورشيدي كه سيدضياء نخست وزير آن شد پرداخته و آن را يك كودتاي انگليسي خوانده بود . دكتر مصدق در نطق خود گفت كه سيد ضياء يك عامل خارجي است و ضديت با او يك وظيفه ميهني و واجب است. دكتر مصدق در همين نطق اشاره كرد كه براي نخستين بار در عمر خود مردم اصفهان او را به مجلس فرستاده بودند وچون به سي ساله بودن وي ترديد شد خودش كنار رفت تا احترام مقررات محفوظ ماند و در اينجا هم سيد ضياء كه بهتر از هر كس مي داند چه به روزگار اين كشور آورده است بهتر است خودش كنار برود. نمايندگان حزب توده از جمله دكتر رادمنش نيز درخواست رد اعتبار نامه سيد ضياء را كردند ، ولي هنگام اخذ راي ، اكثريت به آن راي مثبت داده بودند.

سيد ضياء كه دراراضي خود در سعادت آباد تهران زندگي مي كرد در شهريور 1348 در 80سالگي در گذشت. وي تا پايان عمر تماسهاي خود را باسياسيون حفظ كرده بود كه معمولا جمعه ها به ديدنش مي رفتند و چون در آن زمان سعادت آباد در خارج از شهر بود ژاندارمري تهران مكلف شده بود كه مامور مخفي بگذارد و گزارش كساني را كه با او ديدار مي كردند به شاه بدهد.

1879 - تولد آلبرت انيشتين دانشمند بزرگ فيزيك نظري و رياضي

آلبرت انيشتين، به عنوان يكي از بزرگ‏ترين متفكران و فيزيك‏دان‏ان تمام اعصار جهان، در 14 مارس 1879م در خانواده‏اي يهودي در شهر اولْمْ در ايالت ورتِمْبِرْگ آلمان به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در آلمان و سوئيس ادامه داد، هرچند از لحاظ يادگيري به جز در رشته رياضي، دچار مشكل بود. انيشتين در سال 1901م عضو اداره ثبت اختراعات شد و تابعيت سوئيس را پذيرفت. سال 1905م براي انيشتين، سال آغاز ثمردهي مطالعات اوست. وي در اين سال چندين مقاله در رشته فيزيك ارائه داد كه هر عنوان از آن در علم فيزيك، پايه‏گذار شيوه جديدي شدند. انيشتين در سال 1905م تئوري خود را در نسبيت نوشت و پس از اينكه تئوري‏هاي او در عمل ثابت شد و به چاپ رسيد، شهرتش در عالم پيچيد. او كوشيد اين مسئله را به اثبات برساند كه تشعشع نور از هر سو يكسان است گرچه در نظر، جز اين مي‏نمايد. هيچ نقطه واحدي را نبايد صفر انگاشت، چون سنجشِ حركت به نظرِ بيننده وابسته است. زمان نيز نسبي است چون آن هم برحسب استنباط بيننده فرق مي‏كند. او نتايج فرضيه‏هاي خود را در محاسبه قوه جاذبه و نجوم به كاربرد تا آنجا كه بيش از نيوتن به تحقيقات اين رشته كمك كرد. با به قدرت رسيدن نازي‏ها در آلمان، انيشتين راهي امريكا شد و تابعيت آن كشور را پذيرفت و به تدريس در دانشگاه‏هاي آن پرداخت. هرچند كه در سال 1921م به پاس دست‏آوردهايش در فيزيك نظري موفق به كسب جايزه فيزيك نوبل شده بود ولي اموال و خانه‏اش توسط حزب نازي مصادره گرديد. انيشتين در ماه اوت 1939م، ضمن نامه‏اي به رئيس جمهور وقت امريكا، او را از پيشرفت‏هاي آلمان در شكافتن هسته اتم آگاه نمود و اين باعث شد تا انجام تحقيقات در زمينه شكافت هسته اتم تصويب شود. نتيجه اين اقدام، استفاده عملي از انرژي هسته‏اي در بمب هسته‏اي بود كه در جريان جنگ جهاني دوم، جان هزاران نفر را در هيروشيما و ناكازاكي گرفت. انيشتين از اين واقعه بسيار ناراحت شد چرا كه آرزو داشت نيروي هسته‏اي در راه بهبود زندگي بشر به كار افتد. اما برخلاف نظرش اين آرزو هرگز به حقيقت نپيوست. با اين حال، انيشتين تا آخرين روزهاي حيات از يادآوري اين حادثه رنج مي‏برد و خود را سرزنش مي‏كرد. آلبرت انيشتين سرانجام در 18 آوريل 1955م در 76 سالگي در امريكا ديده از جهان فروبست.

​

​

​

1335 - تصويب تشكيل ساواک در مجلس شوراي ملي

كلمه ساواك مخفّف سازمان اطلاعات و امنيت كشور است كه طرح تشكيل آن در 23 اسفند 1335 توسط مجلس شوراي ملي تصويب رسيد. اين سازمان مخوف از ابتداي سال 1336، همزمان با آغاز به كار دولت منوچهر اقبال، با رياست سپهبد تيمور بختيار عملاً تاسيس شد. فلسفه وجودي ساواك برقراري سيستم سركوب به منظور مقابله با حركت‏هاي سياسي مخالف رژيم و نيز از بين بردن مبارزه و مقاومت ملت مبارز ايران بود.از انجا كه حكومت نظامي براي سركوب مخالفين و در وضعيت ويژه، خواه ناخواه حالتي موقتي داشت، سيستم ساواك به صورت دائمي با همان اهداف، جايگزين حكومت نظامي گرديد. ساواك كه از يك سو با سازمان جاسوسي آمريكا، سيا، و از سوي ديگر با سازمان اطلاعاتي رژيم صهيونيستي، موساد، در ارتباط بود، به تدريج به يك سازمان مخوف و جهنمي مبدل شد. ساواك در طول حيات سياه خويش، شرم آورترين فجايع و رقت‏بارترين تراژدي‏ها و ننگين‏ترين جنايت‏ها را عيه ملت ايران و به ويژه در مورد مبارزان نهضت اسلامي ايران آفريد. ساواك داراي تيم‏هاي تعقيب ومراقبت بود كه با تجهيزات پيشرفته، هر كس را كه به هر اتهامي دستگير مي‏نمود، نخست براي به دست آوردن اطلاعات مورد نظر به شكنجه‏گاه‏ها روانه مي‏كرد و سپس تسليم دادگاهاي فرمايشي نموده، آنگاه به زندان‏هاي مخوف گسيل مي‏نمود. قساوت و بي‏رحمي ساواك در شكار متهمان و شكنجه دادن و زنداني كردن در سياه چال‏ها تا به آنجا رسيد كه دبير كل سازمان عفو بين‏الملل، در سال 1353 ش اعلام كرد كارنامه هيچ كشوري در جهان، سياه‏تر از كارنامه ايران در زمينه حقوق بشر نيست. اعمال ساواك از تعقيب، دستگيري، شكنجه و محاكمه گرفته، تا زنداني كردن، برخلاف قانون و كاملاً خودكامه بود و تنها با فرمان شخص محمدرضا شاه انجام مي‏شد. اين روش به مدت حدود بيست و دو سال در كشور جاري بود تا آنكه در روزهاي پاياني عمر ننگين رژيم پهلوي، شاپور بختيار براي فرو نشاندن خشم مردم، لايحه انحلال ساواك را به مجلس برد و در حالي كه انقلاب تمام كشور را دربرگرفته بود و عملاً قدرت از دست رژيم خارج شده بود، لايحه انحلال ساواك در اقدامي عوام فريبانه و بسيار دير يك روز قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد.

​

​

​

1914 - عثماني و صربستان با امضاي يك معاهده صلح به اختلافات طولاني خود پايان دادند.

1932 - خودكشي جورج ايستمن مخترع فيلم عكاسي و بنياد گذار كارخانه كداك

George Eastman
​

​

​

14 مارس 1932 جورج ايستمنGeorge Eastmanمخترع فيلم عكاسي ژلاتيني نواري و ساير ابزارهاي عكاسي و صاحب و بنيادگذار كارخانه كداك Kodak در 77 سالگي خودكشي كرد. ايستمن به علت سخت شدن بافتهاي ستون فقرات زمين گير شده بود و نمي خواست بقيه عمر را به آن صورت بگذراند و متكي به كمك ديگران باشد و به همين جهت به عمر خود پايان داد. وي پس از ساختن فرمول تهيه فيلم ژلاتيني، كارخانه كداك را در سال 1888 در شهر روچستر Rochester واقع شمال ايالت نيويورك تاسيس كرد.

کارخانه کداک که در دهه 1970 تا نود درصد محصولات عکاسي جهان از دوربين تا فيلم و داروي ظهور و ثبوت را توليد مي کرد و روزگاري درآمد آن از مرز 7 ميليارد دلار بالاتر رفته بود به سبب ديجيتال شدن عکاسي و برغم اينکه همرنگ جماعت شده بود و دوربين ديجيتال ساخته بود در 19 ژانويه 2012 و درست 80 سال پس از خودکشي جورج ايستمن و با 950 ميليون دلار بدهي اعلام ورشکستگي کرد و از فوريه اين سال و زير نظر قاضي دادگاه ورشکستگي بکار ادامه مي دهد و اين بار تلاش خودرا روي ساخت پرينتر و مرکب آن و کاغذ عکاسي ديجيتال و تکنولوزي نوين متمرکز کرده است زيراکه فيلم و دوربين هاي قديم، ديگر خريدار آنچناني ندارد.

به باور مورخان، سرنوشت کداک بايد درسي باشد براي همگان.

1939 - جمهوري چكاسلواكي منحل شد.

​

​

​

زادروزها

۱۰۵۹ - گیورگ فیلیپ تیلمان، آهنگساز و نوازنده آلمانی
۱۲۵۷ - آلبرت انیشتین، فیزیکدان نظری آمریکایی-آلمانی
۱۲۸۱ - مصطفی بارزانی، سیاستمدار کرد عراقی

مصطفی بارزانی
​

​

​

۱۲۸۳ - رمون آرون، فیلسوف فرانسوی
۱۲۸۴ - فاضل کوچوک، روزنامهنگار و سیاستمدار قبرسی
۱۲۸۷ - آندره پییر دو ماندیارگه، نویسنده فرانسوی

رمون آرون
​

​

​

۱۳۱۱ - کوئینسی جونز، آهنگساز آمریکایی
۱۳۱۲ - یوجین کرنان، فضانورد آمریکایی
۱۳۲۴ - جواد یساری، بازیگر و خواننده ایرانی

کوئینسی جونز
​

​

​

۱۳۳۹ - پنی جانسون جرالد، بازیگر آمریکایی
۱۳۴۲ - کوین ویلیامسون، فیلمنامهنویس آمریکایی
۱۳۵۷ - نیکولا آنلکا، بازیکن فوتبالیست اهل فرانسوی

جواد یساری
​

​

​

۱۳۵۷ - سانتینو مارلا، کشتیگیر
۱۳۶۴ - جیمی بل، بازیگر انگلیسی
۱۳۶۵ - ارغوان رضایی، تنیس باز ایرانیتبار فرانسوی

ارغوان رضایی
​

​

​

مرگها

۱۲۶۱ - کارل مارکس، متفکر انقلابی آلمانی

کارل مارکس
​

​

​

۱۳۴۰ - آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی، مجتهد و مرجع تقلید شیعه و سیاستمدار معاصر ایران.
۱۳۷۳ - ویلیام آلفرد فاولر، اخترفیزیکدان آمریکایی و برنده جایزه نوبل فیزیک.

آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی​

​

​

 

[*SAmirA]

[h=1]24 اسفند - 15 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]​

رویداد ها:

44 پيش از ميلاد - ترور و قتل ژوليوس سزار با نقشه قبلي در جلسه سناي روم

ژوليوس سزار
​

​

​

پانزدهم مارس سال 44 پيش از ميلاد و روزی چون امروز، ژوليوس سزار امپراتور مقتدر روم در جلسه سناي این امپراتوری و طبق نقشه اي كه از پيش آماده شده بود ترور شد. وي پس از اين كه در تالار سنا بر كرسي خود [جایگاه رئیس دولت] نشست مورد حمله گروهي از سناتورها كه خنجر ها را از زير شنلهايشان بيرون كشيده بودند قرار گرفت و بدون اين كه وسيله اي براي دفاع از خود داشته باشد كشته شد. حمل اسلحه در تالار نشست سنا ممنوع بود و لذا، سزار برای دفاع از خود وسیله نداشت.

بسياري از اين توطئه گران از دوستان نزديك سزار بودند و وي از آنان چنين انتظاري را نداشت.

در آن روز 23 سناتور از جمله «بروتوس» پسرخوانده سزار هريك به بدن امپراتور روم يک ضربه زده بود تا يك نفر به تنهايي متهم به قتل او نشود. جمع كل توطئه گران 60 تن بود. بهانه توطئه؛ نجات دمكراسي روم و جلوگیری از سلطنت شدن بود، حال آن كه سزار حاضر نشده بود تاج سلطنت بر سر گذارد. به باور مورخان، ژولیوس سزار با خودداری از ورود به یک جنگ تمام عیار با امپراتوری ایران ـ برغم اصرار چند سناتور و ژنرال ـ خردمندی خودرا نشان داده بود. وی در پاسخ سناتورهای جنگ طلب گفته بود که نتیجه جنگ با ایرانیان قابل پیش بینی نیست زیراکه علاوه بر نفر و اسلحه، این ناسیونالیسم ایرانی است که ایستادگی می کند و ارتش ما فاقد این روحیه است و پیش از هرگونه درگیری با ایرانیان باید سرنوشت کراسوس را در نظر آورد که خود و لژیونرهایش به دست ایرانیان نابود شدند.

در پي قتل سزار، تني چند از يارانش از جمله ماركوس آنتونيوس [شوهر كلئوپاترا] به خونخواهي او بپاخاستند و بسياري از توطئه گران و حاضران در صحنه قتل را كشتند.

1308 - نافرماني عشاير به فرماندهی سردار صولت

نافرماني ايل قشقايي درفارس كه خواستار آزاد شدن «سردارصولت» رئيس خود از زندان تهران و بازگشت او به فارس و رياست مجدد بر ايل بود از يك هفته به نوروز سال 1308 آغاز و به تدريج به صورت يك بحران سراسري در آمد، زيرا كه در چند استان ديگر هم آثار نافرماني در عشاير آشگار و ايل بختياري حتي دهكرد (شهر كرد امروز) را متصرف شده بود.

سردار صولت
​

​

​

قشقايي ها درخواستهاي ديگري هم داشتند ازجمله حفظ سلاحهاي خود، اجبار نداشتن به ترك لباسهاي سنتي و معرفي نکردن پسران خود به خدمت سربازي. آنان با مداخله دولت در امر كشت خشخاش و جمع آوري ترياك حاصله هم موافقت نداشتند. چون درخواستهاي آنان پذيرفته نشد؛ دست به حمله به پاسگاههاي انتظامي و روستاها و شهرهاي فارس زدند و شيراز را محاصره كردند. شمار محاصره كنندگان شيراز را كه زير نظر سالارحشمت برادر سردارصولت عمل مي كردند بيش از پنج هزار تن گزارش كرده بودند.

دولت وقت در واكنش خود، استانداران و روساي ماموران انتظامي مناطقي را كه نافرماني در آنجا مشاهده شده بود تغيير داد و تنبيه كرد و استاندار نظامي با سرباز تازه نفس و توپ فرستاد و دست به سختگيري و خشونت زد كه از امرداد ماه 1309 بدون اين كه كوچكترين امتيازي به عشاير داده شود به تدريج اوضاع به حالت عادي بازگشت. دولت در آبان ماه همان سال دوستمحمد خان بلوچ را كه از فرصت نافرماني قشقايي ها سوء استفاده كرده و بار ديگر ياغي شده بود دستگير و اعدام كرد. سردارصولت هم كه از او سلب رياست ايل شده بود چند سال بعد در زندان درگذشت.

دوستمحمد
​

​

​

1311 - دوران سياست بركنارکردن، بازداشت و خلع درجه

رضا شاه چند سال پس از آغاز سلطنت خود با اتخاذ سياست «برق آسا بركنار كردن مقامات، بازداشت و خلع درجه کردن نظاميان» در پيش گرفت و به اينگونه كارها را از پيش مي برد. مروري بر تاريخچه كارهاي او موارد متعدد را نشان مي دهد كه پيش از ظهر دستور خلع درجه يك نظامي ارشد را صادر كرده و عصر همان روز وي را بخشيده بود. مورخان وقت اتخاذ اين روش را مبارزه رضاشاه با فساد اداري و پيشگيري از بي نظمي ذکر کرده و نوشته اند وي که از ميان توده مردم برخاسته بود روانشناسي هموطنان را بخوبي مي دانست.

تیمورتاش
​

​

​

يكي از اين مقامات عبدالحسين تيمور تاش وزير دربار رضاشاه بود كه در دي ماه 1311 در خانه اش بازداشت و محاكمه او از 25 اسفند اين سال آغاز و پس از سه جلسه به جرم ارتشاء به سه سال زندان محكوم شد. به همين گونه فيروزميرزا فيروز وزير دارايي كه ظرف يك چشم برهم زدن از وزارت عزل و بازداشت و محاكمه شد و به جرم ارتشاء محكوم گرديد.

بايد دانست كه فيروزميرزا ملقب به نصرت الدوله نوه مظفرالدين شاه در جريان قرارداد 1299 وثوق الدوله با انگلستان كه اگر به اجرا در مي آمد ايران تحت الحمايه دولت لندن مي شد وزير كابينه و يكي از دريافت كنندگان رشوه نقدي از انگلستان بود كه بعدا اين پول را به خزانه ايران ريخت. طبق روايات، هواداران انگليسي اش اورا به رضا شاه تحميل كرده بودند.

فیروز
​

​

​

1906 - چارلز رولز و هنری رویس کارخانهٔ خودروسازی رولزرویس را بنیان نهادند.

​

​

​

1922 - آغاز سلطنت فؤاد اوّل به عنوان اولين پادشاه رسمي مصر

با فروپاشي امپراتوري عثماني، فؤاد اول فرزند خديو اسماعيل آخرين فرمان‏رواي عثماني بر مصر، به سلطنت رسيد. او پس از مرگ برادرش كه خديو مصر بود، در سال 1917م به پادشاهي دست يافت. در سال 1919م انقلاب ماه مارس در مصر درگرفت و انگلستان ناگزير به پذيرفتن استقلال مصر گشت. از اين رو در نيمه ماه مارس 1922م، فؤاد اول استقلال مصر را اعلام كرد و حقوق مدني و مشروطه را به مردم اعطا نمود. در 1936م، انگلستان به طور رسمي استقلال مصر را پذيرفت و قراردادي ميان مصر و انگلستان بسته شد. پس از مرگ فواد اول، پسرش فاروق معروف به فاروق اول به پادشاهي رسيد كه پادشاهي وي تا سال 1952 به طول انجاميد و با كودتاي گروه افسران آزاد ارتش مصر، رژيم سلطنتي به پايان رسيد.

فؤاد اول
​

​

​

1923 - لنين براي سومين بار دچار سكته مغزي شد.

​

​

​

1951 - بالاخره قانون ملي شدن نفت تصويب شد

15 مارس 1951 ( 24 اسفند 1329 ) پس از سالها مبارزه، تغيير كابينه ها و بالاخره ترور رزم آرا نخست وزير وقت، طرح دكتر مصدق و يارانش مبني بر ملي شدن نفت كشور به اتفاق آراء به تصويب مجلس شورا رسيد و انتشار خبر آن ايرانيان را به گونه اي شادمان ساخت كه به خيابانها ريختند و تا نيمه شب شادي كردند. پس از تصويب طرح، مردم نمايندگان مجلس را بر روي دوش از بهارستان به خانه هايشان رسانيدند.

روزهاي بعد نيز شادي مردم قطع نشد و تا پايان ايام نوروز ادامه يافت.

چهار روز بعد (29 اسفند) سنا نيز به رغم اعتراض شديد دولت انگلستان طرح را تصويب و همان روز به امضاي شاه رسيد. بعدا به پيشنهاد دكتر مصدق «29 اسفند» روز ملي و تعطيل عمومي اعلام شد. از آغاز قرن 20 نفت ايران در انحصار انگلستان بود.

1358 - برگزاري انتخابات اولين دوره مجلس شوراي اسلامي

با برگزاري انتخابات اولين دوره مجلس شوراي اسلامي، يكي ديگر از اهداف انقلاب اسلامي تحقق يافت و مردم ايران در انتخاباتي آزاد، نمايندگان خود را برگزيدند. اين انتخابات در شرايطي برگزار شد كه دشمنان اسلام با توطئه‏هاي مختلف خود، در صدد تضعيف نظام نوپاي جمهوري اسلامي و جلوگيري از شكل‏گيري اركان آن بودند. اما مردم ايران، تحت رهبري امام خميني، تمامي توطئه‏ها را خنثي كردند و مجلس، با قدرت، كار خود را آغاز كرد.

1363 - انفجار بمب در مراسم نماز جمعه تهران

در زماني كه رژيم بعث، مردم را از رفتن به نماز جمعه بر حذر مي‏داشت و به بمباران و موشك باران نماز جمعه تهديد مي‏كرد، منافقان نيز بيكار ننشسته و با يك طرح از قبل تعيين شده و هماهنگ با رژيم عراق، نماز جمعه تهران را در 24 اسفند 63 به خاك و خون كشيدند. در اين جنايت 14 نفر شهيد و 88 نفر مجروح شدند. مقام معظم رهبري حضرت آيت‏ اللَّه خامنه ‏اي كه در آن زمان در مقام رياست جمهوري و امامت جمعه تهران در حال ايراد خطبه‏ هاي نماز بودند، پس از انفجار بمب، با صلابت و بدون هيچ گونه تزلزلي به خطبه‏ هايش ادامه دادند و اين امر موجب تقويت روحيه ضداستكباري نمازگزاران و امت شهيد پرور ايران گرديد.

​

​

​

زادروزها

۲۷۰ - زادروز نیکلاس قدیس اسقف شهر میر
۱۷۶۷ - زادروز اندرو جکسون هفتمین رئیس جمهور آمریکا

اندرو جکسون
​

​

​

۱۸۳۰ - زادروز پال هیزه نویسنده آلمانی ، برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۱۰
۱۸۵۴ - زادروز امیل آدولف فون برینگ فیزیولوژیست آلمانی، برنده اولین جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۰۱

پال هیزه
​

​

​

۱۲۵۶ - رضا پهلوی، شاه ایران و بنیانگذار دودمان پهلوی
۱۲۹۷- غلامحسین بیگدلی، استاد، ادیب، شاعر، خوشنویس و پژوهشگر معاصر ایران (درگذشتهٔ ۱۳۷۷)

رضا پهلوی
​

​

​

۱۳۱۳ - غلامحسین صدریافشار، نویسنده، فرهنگنویس، مترجم و پژوهشگر ایرانی
۱۳۱۹ - اسفندیار منفردزاده، آهنگساز ایرانی

غلامحسین صدریافشار
​

​

​

۱۹۷۵ - زادروز اوا لونگوریا بازیگر آمریکایی

درگذشتها

۱۸۴۲ - درگذشت لوئیجی کروبینی آهنگساز ایتالیایی
۱۹۳۷ - درگذشت هوارد فیلیپس لاوکرفت نویسنده آمریکایی ژانر وحشت، خیالپردازی و علمی–تخیلی ، پرچمدار ادبی سبکی با نام وحشت کیهانی

هوارد فیلیپس لاوکرفت
​

​

​

۱۹۶۲ - درگذشت آرتور هالی کامپتون فیزیکدان آمریکایی ، برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۲۷ میلادی
۱۹۷۰ - درگذشت آرتور آدامف نمایشنامه نویس ارمنی در اثر خودکشی

آرتور آدامف
​

​

​

۱۳۷۰ - حسین امیرفضلی، بازیگر، کارگردان، نویسنده و تهیه کنندهٔ ایرانی
۱۳۳۲ - امیرمختار کریمپور شیرازی، شاعر، روزنامه نگار و فعال سیـاس*ـی

شهید محمدابراهیم همت
​

​

​

۱۳۶۲ - محمدابراهیم همت، فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول الله
۱۳۸۴ - استاد علی تجویدی، نوازندهٔ به نام ویولن و موسیقیدان بزرگ

​

​

​

۱۹۷۵ - درگذشت ارسطو اوناسیس کارآفرین و ثروتمند نامدار یونانی
۲۰۰۳ - درگذشت هوارد فاست، نویسنده مشهور آمریکایی و خالق اسپارتاکوس

هوارد فاست
​

​

​

 

[*SAmirA]

[h=1]25 اسفند - 16 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

رویداد ها:


279 - نافرماني فرمانداران سيستان و کابل

شانزدهم مارس 279 ميلادي بهرام دوم شاه ساساني ايران كه براي گوشمالي فرماندار سيستان به اين ايالت رفته بود به مناسبت نزديك بودن نوروز، پوزش فرماندار را كه سر به نافرماني برداشته بود پذيرفت، او را بخشيد و عنوان «سكان شاه» داد و سپس براي تنبيه فرماندار كابل رهسپار اين منطقه شد.

فرماندار سيستان در سال 276 ميلادي پس از شنيدن خبر قتل بهرام يکم (پدر بهرام دوم) و آشفتگي اوضاع پايتخت (تيسفون) دست به نافرماني زده بود و فرماندار منطقه كابل را هم تشويق به اين كار كرده بود.

بهرام دوم
​

​

​

پس از رسيدن بهرام دوم به کابل، نيروهاي فرماندار حاضر به جنگ با سربازان شاه و برادر كشي نشدند و براي فرماندار راهي جز تسليم شدن و عذرخواهي نمانده بود. بهرام دوم در كابل بود كه شنيد روميان از دوري او از پايتخت سوء استفاده و در صدد عبور از رود فرات برآمده اند كه باشتاب به غرب كشور بازگشت و روميان پس از شنيدن اين خبر دست به عقب نشيني زدند.

1079 - رسميت يافتن تاريخ هجري خورشيدي

از 16 مارس سال 1079 ميلادي به دستور شاه وقت ــ ملكشاه سلجوقي ــ مقرر شد كه در ايران، تاريخ اسناد به هر دو تقويم هجري قمري و هجري شمسي نوشته شود. اين روال از چهار قرن بعد به تدريج فراموش شد كه در دوران معاصر ازسرگرفته شده است. تقويم هجري شمسي را عمر خيام نيشابوري تنظيم كرده بود.

1536 - ابراهيم پاشا بزرگ وزير عثماني در 45 سالگي توسط سلطان سلیمان یکم به قتل رسيد.

ابراهيم پاشا
​

​

​

1912 - سروان البرت بري نخستين فردي است كه باچتر نجات از هواپيما فرود امد.

1929 - آزمايش موفقيت ‏آميز نخستين موشك با سوخت مايع در امريكا

در شانزدهم مارس 1929م، اولين موشك، كه عامل اصلي نفوذ بشر در فضا براي تحقيق درباره سيارات بود، توسط دكتر رابرت گدارد، فيزيك‏دان بزرگ امريكايى باموفقيت آزمايش شد. اين موشك با سوخت مايع كار مي‏كرد. در اين موشك، سوخت، قبل از رفتن به اتاق احتراق، به حالت مايع است و در اين اتاق با يك‏ديگر مخلوط و محترق مي‏شوند. دكتر رابرت گدارد پس از اين آزمايش، به عنوان پدر موشك لقب گرفت. وي در راه تكميل اين وسيله سريع‏السير براي تسخير فضا، زحمات زيادي متحمل شده است.

رابرت گدارد
​

​

​

1354 - تبديل روز شمار تاريخ ايران از هجري شمسي به تاريخ شاهنشاهي

محمدرضا پهلوي در جريان افتتاح مجلس دوره بيست‏وچهارم، يكباره كينه‏توزي خود را نسبت به اسلام و ملت مسلمان ايران بر زبان آورد و خواهان از ميان بردن آثار و مظاهر ناپسند دوران‏هاي انحطاط اجتماعي و اخلاقي گرديد. به اين ترتيب، شاه، تلويحاً كليه ضعف‏ها و عقب‏ماندگي‏ها و فساد و زبوني‏هاي گذشته را به آثار و مظاهر بازمانده از غلبه فرهنگي و معنوي مهاجمين و بيگانگان اشغالگر نسبت داد. بي‏شك منظور وي از اشغالگران بيگانه، اربابانش انگليس و آمريكا نبود. او اسلام را هدف قرار داده بود و مي‏خواست اسلام زدايي را تنها راه رسيدن به ترقي و تمدن قلمداد نمايد و مظاهر فرهنگ اسلامي را ناسازگار با فرهنگ شاهنشاهي معرفي كند. از اين رو، در پايان سال 1354 ش دو مجلس شوراي ملي و سنا در يك اجلاس مشترك تصويب كردند كه مبدأ تاريخ ايران از هجري شمسي به شاهنشاهي تغيير يابد و مردم و سازمان‏هاي دولتي، موظف شدند تا تاريخ جديد را به كار برند و تاريخ هجري كه تاريخي اسلامي و بر اساس هجرت پيامبر اسلام به مدينه است، مورد استفاده قرار نگيرد. از اين پس مقرر شد كه تاج‏گذاري كوروش هخامنشي در سال 599 قبل از ميلاد، مبدأ سال خورشيدي و سرآغاز تاريخ سياسي و اجتماعي ايران قرار گيرد. به همين مناسبت، اول سال 1355 هجري خورشيدي، آغاز سال 2535 شاهنشاهي، سال رسمي كشور شاهنشاهي ايران اعلام شد. اين عمل با مخالفت علما و تحريم حضرت امام خميني(ره) مواجه شد. در نهايت مبدأ تاريخ شاهنشاهي دوام چنداني نيافت و سرانجام در سال 1357 ش به دستور دولت جعفر شريف امامي برچيده شد.

1357 - کيفرخواست اعدام براي امير عباس هويدا

نيمه شب 24 اسفند 1357 محاكمه امير عباس هويدا كه 13 سال نخست وزير ايران بود در دادگاه اسلامي انقلاب كه در زندان قصر به رياست صادق خلخالي تشكيل جلسه مي داد آغاز شد و پس از چهار ساعت، ادامه آن به بعد موكول گرديد. اين جلسه دو روز پس از اعدام 12 نفر از جمله سپهبد نادر جهانباني، سرلشكر ولي زند، محمود جعفريان (دبيركل سابق حزب رستاخيز، معاون پيشين سازمان راديو ـ تلويزيون در امور اخبار، و مدير عامل خبرگزاري پارس) و پرويز نيكخواه مشاور سياسي سابق مدير عامل سازمان راديو ـ تلويزيون انجام شد.

امير عباس هويدا
​

​

​

در جلسه محاكمه، كيفر خواست دادستان انقلاب قرائت شد كه در آن با ذكر 16 مورد اتهام از جمله مفسد في الارض و محارب با خدا، براي هويدا تقاضاي مجازات اعدام شده بود.

در بند 4 كيفر خواست، هويدا متهم به اقدام بر ضد حاكميت ملي با حفظ سلطان دست نشانده آمريكا شده بود. در بند 5 هويدا به واگذاري هرچه بيشتر منابع زيرزميني كشور به بيگانگان متهم گرديده بود. در بند 6 نوشته شده بود كه هويدا باعث بسط نفوذ آمريكا در ايران شده بود و در اين بند آمريكا به عنوان «امپرياليسم آمريكا» ذكر شده بود. در بند 7 چنين آمده بود: هويدا كشور را زير شرايط اسارت بار آمريكا قرار داده بود. در بند 10، هويدا عضو و حامي فراماسيون خوانده شده بود و بالاخره در بند 16 هويدا متهم شده بود كه به منظور دادن گزارش خلاف واقع، اشاعه اكاذيب و جعليات و سانسور جهت به استثمار كشيدن ملت، در روزنامه هاي دست نشانده سردبيران جيره خوار گمارده بود. هويدا همچنين متهم شده بود که با تجزيه کشور و جدا شدن بحرين (قانونا استان چهاردهم) و استقلال آن (که خواست آمريکا بود) موافقت کرده و پيشنهاد آن را شخصا در مجلس مطرح ساخته بود.

پس از اين كه نوبت به هويدا رسيد که از خود دفاع کند، وي همه اين اتهامات را رد كرد.

1366 - بمباران شيميايي شهر حلبچه توسط رژيم بعث عراق

با پيروزي رزمندگان اسلام در عمليات والفجر 10 و آزادسازي بسياري از مناطق كردنشين از جمله شهر استراتژيك حلبچه، و استقبال مردم شهرها و روستاها از طليعه سپاهيان نور و آزادي، رژيم بعثي عراق در يك اقدام غيرانساني، به قصد انتقام‏گيري از اين شكست فاحش و دشمني با مردم، شهر حلبچه و اطراف آن را هدف بمب‏هاي شيميايي قرارداد. آن رژيم با ارتكاب به اين عمل ضد بشري، هيروشيماي ديگري آفريد و برگ سياه ديگري بر پرونده سراسر ننگ خود افزود. در اين فاجعه بزرگ، حدود پنج هزار كرد عراقي به شهادت رسيده و هفت هزار تن ديگر مصدوم شدند. فاجعه حلبچه علاوه بر جنبه‏هاي انساني و اخلاقي، زيان‏هايي در روابط خارجي رژيم بعثي عراق در پي داشت و حتي بسياري از حاميان آن را برآشفته كرد. انعكاس صحنه‏هاي دلخراش قربانيان گازهاي سمّي حلبچه در سراسر جهان، موقعيت بين‏المللي رژيم عراق و حاميان وي را بسيار تضعيف نمود. اعزام خبرنگاران خارجي به ايران و بازديد از منطقه، تدريجاً ابعاد اين جنايت دهشتناك را افشا كرد و واكنش‏هاي متعددي را برانگيخت. به كارگيري سلاح‏هاي شيميايي از سوي عراق در حالي صورت مي‏گرفت كه اين كشور جزو 120 كشور امضا كننده پروتكل ژنو راجع به منع استفاده از سلاح‏هاي سمي و خفه كننده قرار داشت. تا حدود پس از يك ماه از بمباران حلبچه، بازتاب آن در رسانه‏هاي خبري خارجي مشاهده مي‏شد. ليكن با اتمام حملات عراق به شهرهاي ايران و نيز اعزام نمايندگان ايران وعراق به سازمان ملل و مذاكره با دبيركل سازمان ملل، تدريجاً از جنايات عراق در حلبچه همه چيز به فراموشي سپرده شد.

​

​

​

1384 - کشتار مسافران عبوری جاده زابل - زاهدان در منطقه تاسوکی توسط گروه تروریستی جندالله.

​

​

​

مناسبتها

روز شهر و شهرداری در ایران.

روز بزرگداشت پروین اعتصامی.

زادروزها

1634 - كنتسا ماري مادلين داستان نويس فرانسوي
1868 - ماكسيم گوركي داستان نويس شهير روس

ماكسيم گوركي
​

​

​

1751 - تولد جِيمز مديسون چهارمين رئيس جمهور امريكا
۱۲۸۵ - رخشندهٔ اعتصامی، مشهور به پروین اِعتِصامی, شاعر ایرانی

پروین اِعتِصامی
​

​

​

۱۳۰۷ - فرخ لقاح پوررسول، مشهور به فرخلقا هوشمند، بازیگر ایرانی
۱۳۱۶ - هوشنگ گلشیری، داستاننویس ایرانی
۱۳۴۱ - محمدحسین لطیفی، کارگردان ایرانی.

هوشنگ گلشیری
​

​

​

مرگها

۱۳۷۷ - سیروس طاهباز، نویسنده و مترجم ایرانی
۱۳۷۳ - سید احمد خمینی، دومین فرزند پسر امام خمینی (ره)

سید احمد خمینی
​

​

​

۱۳۹۰ - سید ابوالقاسم حسینی، تهیهکنندهٔ سینمای ایرانی
1940 - درگذشت بانو سلما لاگرلوف نويسنده سوئدي

سلما لاگرلوف
​

​

​