تقویم تاریخی

*SAmirA · 2015/05/31

[h=1]10 خرداد - 31 مِی؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

رویداد ها:

198 پيش از ميلاد - امپراتور چین ایران را به اتحاد دعوت کرد، ولی...

«ليو بانگ» كه به نام «گائو زو» امپراتور چين شده بود در ماه مي سال 198 پيش از ميلاد ايران را به اتحاد با چين دعوت كرد. «گائو زو» در نامه خود كه به اردوان سوم ـ چهارمين شاه ايران از دودمان اشكاني تسليم شد پيش بيني كرده بود كه اگر هم دولت آنتيوكوس سوم در انتاكيه (از جانشينان اسكندر) از ميان برود جايش را دولت ديگري از غرب (روميان) خواهند گرفت و شرق را آسوده نخواهند گذارد [مگر اين كه در برابر خطر مشترک متحد شود.].

اردوان كه سخت درگير جنگ با آنتوكوس سوم بود به واقعيتي كه گائو زو در نامه اش نوشته بود توجه نكرد و مناسبات ايران و چين در همان سطح سابق باقي ماند.

اردوان سوم

در آن زمان آنتيوكوس سوم كه مردي جاه طلب بود دست به جهانگشايي و توسعه قلمرو زده بود به گونه اي كه دو دولت محلي واقع در آناتولي از روميان استمداد كرده بودند كه خود در صدد تصرف يونان و مقدونيه [و همسايه شدن بي واسطه با ايران] برآمده بودند و اين استمداد بهانه خوبي به دست روميان تازه به قدرت رسيده داد كه متوجه شرق شوند.

گائو زو موسس دودمان «هان» در چين كه بر جاي دودمان شين (چين) نشسته بود از سال 202 تا سال 195 پيش از ميلاد امپراتور چين بود و يكم جون اين سال (2 هزار و 201 سال پيش) درگذشت. «تاريخ» او را مردي با تدبير و دورانديش مورد قضاوت قرارداده است. اگر اردوان سوم به نامه گائو زو توجه كرده بود شايد درگيري 800 ساله ايران و روم صورت نمي گرفت.

455 - پترونيوس ماکزيموس (petronius maxisimus) امپراتور روم غربي (ايتاليا و سرزمين هاي اطراف آن) به دست مردم شهر رم اعدام شد. وي به جاي ايستادگي در برابر حمله وندالها به شهر، قصد فرار داشت كه به دست مردم افتاد. ماكزيموس كه با دادن رشوه به سمت امپراتور تعيين شده بود تنها 11 هفته حكومت كرده بود.

پترونيوس ماکزيموس

529 - رسميت يافتن دين مسيح (ع) در روم به فرمان امپراتوري روم

در غرب، دو طرف نزاع، اگوستین (354-430م.) و پلاگیوس(360-420م.) بودند. بحث آنان در خصوص مسئله طبیعت انسان و راه نجات او بود؛ آیا انسان فقط از طریق قدرت الهی نجات می یابد، یا در فرایند نجات جایی برای اراده انسانی نیز وجود دارد؟

سخن پلاگیوس این بود که همه انسانها آزاد خلق شده اند و می توانند خوب یا بد را برگزینند.

اگوستین

اما به نظر اگوستین اعتقادات پلاگیوس با بسیاری از آموزه های اساسی مسیحی ناسازگار بود. او می گفت این اعتقادات با آموزه های فیض ازلی، گـ ـناه نخستین و منجی بودن مسیح، در تعارض است. اگوستین می گفت انسان وارث گـ ـناه آدم است و خودش هرگز نمی تواند برای نجات خود اقدام کند، اما مسیح با صلیب خود، این نجات را ممکن ساخت و هر کس فیض الهی شامل حال او شود، نجات می یابد.

پلاگیوس

درباره منشأ اندیشه های اگوستین باید گفت او در واقع سخن پولس را در این باره بیان کرده و سخن تازه ای نگفته است.

سرانجام عقاید پلاگیوس در سال 431 م. در شورای اَفَسُس محکوم شد، اما نزاع ادامه یافت. پس از آن، راهبی به نام یوحنای کاسیان (360-435م.) تلاش کرد تا دو نظر را با هم بیامیزد. بر این اساس، برای مدتی اندیشه ای نیمه پلاگیوسی حاکم شد، اما سرانجام در شورای اورانژ در سال 529م. تعالیم پلاگیوس و یوحنای کاسیان محکوم، و تعالیم اگوستین با اندکی تعدیل پذیرفته شد.

مسیح (ع)

بنابراین در پایان قرن پنجم، نظام الهیاتی مسیحی به شکل نهایی خود رسید و در باب مسیح شناسی، اندیشه های پولس به طور کامل پذیرفته شد، اما در باب انسان و نجات، اندیشه های او با اندکی تعدیل مورد قبول قرار گرفت.

738 - آغاز قيام مردمي سربداران خراسان عليه نيروهاي خونخوار مغول

پس از يكصد و بيست سال استيلاي قوم تاتار و مغول بر ايران و بسياري از مناطق آسيا، قيامي مردمي در باشتين و سبزوارِ خراسان عليه ظلم و تعدّي حاكمان مغول و عاملان مزدور آنان به وقوع پيوست. اين نهضت كه به قيام "سربداران" شهرت يافته است، از لحاظ وسعت، بزرگ‏ترين، از نظر تاريخي مهم‏ترين جنبش آزادي‏بخش خاورميانه در قرن هشتم هجري بود. تلاش پيگير رهبران آزاده و متديّن اين قيام، منجر به تشكيل حكومت مستقل ملي و شيعه مذهب ايراني در خراسان شد. مهم‏ترين ويژگي‏هاي اين حكومت عبارت بود از: تنفّر و انزجار از عنصر مغولي و تثبيت ايدئولوژي تشيّع امامي. نخستين حاكم سلسله‏ي سربداران، "عبدالرزاق باشتيني" بود كه به مدت دو سال و چهار ماه حكومت كرد.

پس از وي، "برادرش وجيه الدين امير مسعود" به حكومت رسيد. امير مسعود با اين كه در مردم داري و مبارزه با حاكمان مغول و تثبيت حكومت سربداران، داراي موفقيت‏هاي بالايى بود، ليكن به خاطر اختلاف با شيخ حسن جوري (رهبر روحاني نهضت سربداران) و توطئه در قتل او، پايگاه مردمي‏خويش را از دست داد و حكومتش به تدريج رو به ضعف نهاد. به همين جهت سپاهش در نبرد با امراي مازندران متحمل شكست گرديد و خود وي كشته شد. پس از مرگ امير مسعود، 10 تن ديگر از اين سلسله به حكومت رسيدند كه معروف‏ترين آن‏ها عبارتند از: شمس الدين علي، خواجه يحيى كرابي و خواجه علي مؤيّد. فقيه نامور شيعه شهيد اول، معاصر با خواجه علي مؤيّد بود كه در پي دعوت خواجه از وي، كتاب شريف "اَللُّمْعَةُ الدَّمِشقيّه" را در فقه امامي تدوين و به همراه نماينده‏اي به سوي خواجه علي مؤيّد در سبزوار فرستاد. سرانجام در پي هجوم "امير ولي" به سبزوار و محاصره‏ي چهار ماهه‏ي اين شهر در سال 783 قمري، خواجه علي مؤيّد، دست نياز به سوي "تيمور لنگ گوركاني" دراز كرد، و از او ياري خواست. با تسليم شدن خواجه علي مؤيّد به تيمور لنگ، پرونده‏ي حكومت سربداران نيز براي هميشه بسته شد و منطقه‏ي خراسان پس از 46 سال رهايي از يوغ استعمارِ مغولان، مجدداً مقهور و مغلوب آنان گرديد.

1886 - کشته شدن ۲۲۰۰ نفر در حادثهٔ شکسته شدن سد در آمریکا.

1881 - كشف عامل بيماري سياه‏زخم توسط "لويي پاستور"

باکتری باسیلوس آنتراسیس عامل بیماری سیاه زخم است. نام های دیگر این بیماری در زبان انگلیسی آنتراکس (Anthrax) و به فرانسوی شاربن است.

نام آنتراکس از کلمه یونانی (anthrakis) به معنی ذغال گرفته شده که بدلیل زخم سیاه رنگی هست که در این بیماری بوجود می آید. از بیماریهای مشترک انسان و تعداد زیادی از حیوانات است که البته در حیوانات شایعتر و در انسان کمتر هست.

لویی پاستور

1358 - تخریب گور رضاشاه به تصمیم شیخ صادق خلخالی

دهم ماه می 1358 (88 روز پس از انقلاب) تخریب آرامگاه رضاشاه پهلوی در شهر ری که ایران را از یک سرزمین ملوک الطوایفی و پر هرج و مرج به صورت کشوری پیشرفته با قدرت مرکزی در آورده بود، خوزستان نفتدار را به قلمرو تهران بازگردانیده بود، دانشگاه و مدارس بسیار ساخته بود به اراده شیخ صادق خلخالی قاضی شرع دادگاه انقلاب آغاز شد. خلخالی خود نخستین کلنگ تخریب را بر ساختمان فرود آورده بود. به گزارش روزنامه های تهران که می توان آنهارا در آرشیو کتابخانه ها مشاهده کرد و کاپی گرفت، تخریب گور پهلوی یکم همراه با اشک ریختن دهها ایرانی بود که در محل حاضر شده و از خلخالی خواسته بودند که از تخریب آن گور دست بردارد که موفق به تغییر تصمیم او نشدند. از آنجاکه که ساختمان مستحکم بود، خلخالی برای تخریب آن، چند بولدوزر و جرثقیل به محل آورد. مهندس بازرگان نخست وزیر وقت تخریب آرامگاه رضاشاه را یک عمل خودسرانه و خلاف منطق اعلام کرد. رضاشاه در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی و در تبعید و حصر دولت لندن درگذشته بود و جسد او پس از مومیایی شدن در مصر به تهران منتقل و مدفون شده بود.

شیخ صادق خلخالی در حال تخریب گور رضا شاه

1919 - استقلال دوباره افغانستان

افغانستان در 1747 براي اولين بار توسط احمدشاه ابدالي مستقل اعلام شد. اما از حدود يك قرن بعد، انگليس براي حفظ مستعمره بزرگ خود يعني هند، شروع به مداخله در افغانستان كرد كه منجر به اولين جنگ اين كشور با انگلستان شد. در اين جنگ، انگليسي‏ها با تحمل تلفات زياد، مجبور به عقب‏نشيني شدند. با اين حال، انگليس به اعمال نفوذ در افغانستان ادامه داد تا آن كه جنگ ديگري ميان دو طرف درگرفت كه در سال 1905 با انعقاد يك پيمان استعماري پايان يافت. در 1919 امان‏اللَّه خان به فرمان‏روايي افغانستان رسيد و قراردادهاي منعقد شده با انگليس را لغو و استقلال كشورش را اعلام كرد. اما اقدامات وي خشم انگليس را برانگيخت و بدين ترتيب، جنگ سوم انگليس با افغانستان شروع شد و منجر به بركناري امان‏اللَّه خان گرديد.

1921 - خونين ترين رويداد نژادي آمريكا را باعث شد

امروز (31 ماه مي) سالگشت خونين ترين رويداد ناشي از اختلاف نژادي در آمريكاست كه در سال 1921 اتفاق افتاد و ضمن آن بيش از 300 تن از ساكنان شهر تالساTulsa (دومين شهر بزرگ ايالت اكلاهما) كشته شدند و يكهزار و 256 خانه و ساختمان ديگر ويران شد. در تاريخ، از رويداد به عنوان The Tulsa Race Riot of 1921 ياد مي شود.

«تالسا» اين چنين در آتش مي سوخت

ماجرا از اين قرار بود: «ديك رولند» يك واكسي سياهپوست به يك بانوي سفيد پوست به نام «سارا پيج» پرخاش و با او مشاجره لفظي كرده بود و بر اثر شكايت سارا به دادگاه تسليم و چون نتوانسته بود كفيل معرفي كند زنداني شده بود. تالسا تريبيون، روزنامه محل، به اشتباه و يا از روي تعمد در خبر مربوط به توقيف «ديك رولند» نوشته بود كه وي قصد تجـ*ـاوز به سارا را داشته بود. اين خبر سفيد پوستان شهر را برانگيخت و بامداد 31 مي در برابر ساختمان زندان گرد آمدند و خواستند كه «ديك رولند» به آنان تسليم شود تا او را به دار بكشند!. اين خبر كه به گوش سياهپوستان شهر رسيد براي ممانعت از اين كار به مقابل زندان آمدند. در اين هنگام يك مرد سفيد پوست وارد گروه سياهان شد تا تفنگ يك سياه را از او بگيرد كه در اين كشمكش گلوله اي از تفنگ خارج شد و صداي اين شليك، دو گروه را به جان هم انداخت و كشتار و تخريب به راه افتاد. سرانجام، شهردار تالسا از گارد ملي استمداد كرد و افراد گارد سياهپوستان شهر را در محوطه استاديوم محصور كردند و آرامش برقرار شد ولي پس از اين واقعه، سياهپوستان تالسا (تولسا) را ترك و به نقاط ديگر آمريكا مهاجرت كردند. در آن زمان شهر تالسا به جاي هوستون امروز، مركز كمپاني هاي نفتي آمريكا بود. اين شهر 90 سال پيش از آن واقعه توسط بوميان (سرخپوستان) تبعيدي از مناطق شرقي آمريكا (محل استقرار و سكونت مهاجران اوليه انگليسي) ساخته شده بود كه مهاجران سفيد پوست تازه (اروپايي ها) از سال 1892 به بعد كه درهاي اكلاهما به روي آنان باز شد در تالسا جاي بيشتر سرخپوستان را گرفتند و بخش بزرگي از اراضي آنان در اكلاهما را صاحب شدند.

مناسبت ها:

روز جهاني مبارزه با دخانيات

بومیان قاره ی آمریكا در دوران باستان ، به خواص گیاه تنباكو را پی بردند . در سال 1492 میلادی كریستف كلمب و همراهانش به جزیره ای در میان آمریكای شمالی و جنوبی رسیدند ، آنها دیدند بومی ها برگ های گیاهی عجیب را به روی آتش ریخته و دود آن را داخل ریه های خود می كنند. كریستف كلمب ، تصور كرد چیزی جادویی كشف كرده است و هنگام مراجعت ، مقداری از برگ ها و دانه های آن گیاه را با خود به اسپانیا برد و به این ترتیب ، توتون به اروپا راه یافت . مردم اروپا ، این گیاه را " توباكو" و در ایران" تنباكو" نامیدند. استعمال توتون را فاتحین اسپانیائی آمریكا ، از بومیان آن سرزمین آموختند و لفظ سیگار مأخوذ از اسپانیا و اصولاً از نام توتون به زبان بومی ، احتمالاً زبان " مالیایی " گرفته شده است . توتون كه درسال 1605 م. كم و بیش درعثمانی ، مصر وهند شناخته شده بود ، توسط پرتغالی ها وارد ایران شد . تاریخ ورودش را بعضی 1590 م. مطابق با 999 هجری نوشته اند ، اما آنچه مسلم است ، " دود " در زمان شاه عباس در ایران رواج یافت . این تحفه ی استعماری ، با همان نگرش خرافی درمان كردن دردها، تقریباً امروزه تمام جوامع روی زمین را مبتلا ساخته و معتادان، آن را برای خود از نان شب ضروری تر می دانند!
مبارزه با دخانیات

كشورهای استعماری ، علی رغم اینكه در كشورهای خود سعی در كاهش مصرف این مواد دارند بیشتر تولیدات سیگار خود را به كشورهای جهان سوم صادر می كنند و با ترفندهای مختلف ِ تبلیغاتی ، سعی در افزایش مصرف سیگار در این كشورها دارند .

طبق گزارشها ، در آمریكا طی ده سال اخیر، رقم معتادان به سیگار از 90 میلیون نفر به 45 میلیون تقلیل یافته است و برای این كار از تمهیدات مختلفی چون دادن جوایز به اطباء جهت معالجه معتادان و توصیه به ترك سیگار ، استفاده شده است و در انگلیس ، یازده میلیون نفر از رقم معتادان به سیگار كم شده است . درایران ، جهت مبارزه با مصرف دخانیات ، هیأت وزیران در 30 مرداد 1373 و در اجرای مصوبه مورخه سوم مرداد 1371 مجمع تشخیص مصلحت نظام و با استناد به اصل 138 قانون اساسی، طرح چگونگی كاهش استعمال دخانیات را در 4 ماده به تصویب رساند.

ماده1- برای حفظ حقوق و تأمین سلامت افراد جامعه در برابر بیماریهای ناشی از استعمال دخانیات و كاهش هزینه های درمانی كشور، كلیه دستگاههای اجرایی موظفند این تصویب نامه را اجرا كنند.

ماده2- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما ، و سایر دستگاه های فرهنگی و شهرداری ها مؤظفند به منظور جلوگیری از اعتیاد جوانان و تبیین مضرات مالی، بهداشتی و اجتماعی ناشی از مصرف دخانیات، برنامه های منظم و منسجم فرهنگی و تبلیغی مناسب را به گونه ای تدوین و اجرا كنند كه:

الف: قبیح و مضر بودن مصرف دخانیات همواره مورد توجه همگان باشد.

ب: جلوگیری ازاعتیاد كسانی كه تا كنون معتاد نشده اند و خصوصاً جوانان، اولویت یابد.

ج: ازهراقدام وتبلیغی كه تشویق یا تحریك افراد به استعمال یا مصرف بیشتر دخانیات را به دنبال داشته باشد، خودداری شود.

ماده3- كلیه دستگاهها ، موظفند پیام های هشدار دهنده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی در زمینه مضرات دخانیات را درمعرض دید همگانی قرار دهند و به مفاد آن عمل كنند.

ماده 4- هر اقدام و تبلیغی كه تشویق یا تحریك افراد به استعمال دخانیات را در پی داشته باشد، در كلیه وزارتخانه ها، سازمان ها، مؤسسات و شركت های دولتی و نهادهای انقلاب اسلامی، شهرداری ها و دستگاه هایی كه شمول قانون بر آنها مستلزم ذكر نام است و همچنین درساختمانهای اداری وابسته به آنها ممنوع است.

زادروزها

۱۸۱۹ - زادروز والت ویتمن روزنامهنگار و شاعر آمریکایی
۱۸۵۷ - زادروز پیوس یازدهم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم

والت ویتمن

۱۸۸۷ - زادروز سن-ژان پرس دیپلمات و شاعر فرانسوی
۱۹۳۰ - زادروز کلینت ایستوود بازیگر ، کارگردان و تهیهکننده آمریکایی، برنده جایزه اسکار

کلینت ایستوود

۱۹۴۵ - زادروز لوران باگبو رئیس جمهور ساحل عاج از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۱
۱۹۷۶ - زادروز کالین فارل هنرپیشه ایرلندی

احمد مهرانفر

۱۳۵۴ - زادروز احمد مهرانفر، بازیگر ایرانی

درگذشتها

۱۵۹۴ - درگذشت تینتورتو نقاش ونیزی دوره رنسانس
۱۸۰۹ - درگذشت یوزف هایدن موسیقیدان و آهنگساز اتریشی

تینتورتو

۱۸۳۲ - درگذشت اواریست گالوا ریاضیدان فرانسوی ، واضع نظریه گروه در علم جبر
۱۱۶۲ - درگذشت گزای دوم، پادشاه مجارستان.

یوزف هایدن

۱۸۴۹ - درگذشت آن برونته، نویسندهٔ مشهور انگلیسی.
۱۸۸۷ - درگذشت گوستاو کیرشوف، فیزیکدان و ریاضیدان آلمانی.

گوستاو کیرشوف

۱۹۸۶ - درگذشت لئو جیمز رینواتر فیزیکدان آمریکایی ، برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۷۵
۲۰۰۶ - درگذشت ریموند دیویس جونیور شیمیدان و فیزیکدان آمریکایی ، برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۰۱

ریموند دیویس جونیور

*SAmirA · 2015/06/02

[h=1]12 خرداد - 2 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]
545 پیش از میلاد - زمانی که قبرس بر قلمرو ایران اضافه شد

محاسبات تقویمی نشان می دهد که جزیره 9 هزار کیلومتری قبرس در مدیترانه شرقی در ماه ژوئن سال 545 پیش از میلاد بر قلمرو ایران افزوده شده بود و این زمان در کتابهای تاریخ قرون قدیم مندرج است. این جزیره که از نظر وسعت سومین جزیره مدیترانه بشمار می رود تا مارس 332 پیش از میلاد [ 4 ـ 5 ماه پس از نبرد ایسوس] هنوز در دست ایرانیان بود. نبرد ایسوس که در آن ارتش ایران از اسکندر مقدونی شکست خورد در نوامبر 333 پیش از میلاد روی داده بود. ناحیه ایسوس تا ساحل مدیترانه فاصله زیاد ندارد. در دوران حکومت ایران بر قبرس، نهال و بذر بسیاری از درختان میوه منطقه مدیترانه و نیز حنا (برای تولید رنگ قرمز) از این جزیره به ایران و نهال و بذر چند نوع انگور ایران به آنجا منتقل شد. ایرانیان از معادن مس قبرس استفاده می کردند.

قبرس 19 دهه یک پایگاه دریایی ایران در مدیترانه بود. به تحـریـ*ک آتنی ها و همزمان با سایر ایونی ها قبرسی ها در سال 499 پیش از میلاد برضد امپراتوری ایران دست به شورش زدند که به دست آرتی بیوس Artybius ـ ژنرال ارتش ایران سرکوب شدند. قبرسی ها در سال 344 پیش از میلاد نیز به یک شورش محدود دست زدند که بی نتیجه بود. این بار شاه هخامنشی ایران شورشیان را بخشود. پیش از ایرانیان، مدتی هم آشوریان بر قبرس حکومت کرده بودند. در پی شکست ارتش ایران در نبرد ایسوس از اسکندر، قبرس برای همیشه از ایران جدا شد و پس از درگذشت اسکندر، توسط اسکندریان حاکم بر مصر ازجمله پتولمیس Ptolemies اداره و کاملا یونانیزه Hellenization شد. این جزیره استراتژیک در سال 58 پیش از میلاد به دست رومیان افتاد که از سال 1570 عثمانیان جای آنان را گرفتند و مهاجرت تُرکان به آن جزیره آغاز شد. از سال 1878 انگلیسی ها حاکم بر قبرس شدند و قبرس از سال 1960 استقلال یافت ولی طولی نکشید که تُرکان ساکن شمال این جزیره با حمایت نظامی ترکیه اعلام استقلال کردند و از 1974 این جزیره دارای دو دولت است. تُرکان نزدیک به یک چهارم نفوس این جزیره اروپایی ـ آسیایی یک میلیون و یکصد هزار نفری را تشکیل می دهند. انگلستان هنوز پایگاه نظامی خودرا در این جزیره حفظ کرده است.

قلمرو امپراتوري پارسيان ـ جزيره قبرس در مديترانه شرقي با دايره چهره اي مشخص شده است

1763 - پونتياك رئيس قبايل متحده بوميان آمريكا (سرخپوستان) بزرگترين پادگان نظامي انگلستان در ميشيگان را تصرف و شهر مكيناو را از چنگ اروپايي هاي مهاجر خارج ساخت.

پونتياك

1896 - ماركوني اختراع راديو را به ثبت داد.

ماركوني

1949 - جمهوريت ايتاليا پس از روشن شدن نتيجه رفراندم اعلام شد. در اين رفراندم از ايتاليايي ها خواسته شده بود كه ميان نظام پادشاهي و جمهوريت، يكي را انتخاب كنند كه اكثريت راي به جمهوري شدن داده بود و امبرتو دوم پادشاه وقت ايتاليا اين نتايج را پذيرفت و كنار رفت.

امبرتو دوم

1367 - انتصاب آيت ‏اللَّه هاشمي رفسنجاني به جانشيني فرماندهي كل قوا

در اواخر جنگ و پس از سقوط شلمچه، جمهوري اسلامي ايران دست به اقداماتي زد كه افزايش فعاليت‏هاي سياسي براي جابجايي در بندهاي قطعنامه 598 شوراي امنيت و اعزام نيروهاي بيشتر به جبهه ‏هاي جنگ از آن جمله است. همچنين اقدام برجسته‏اي كه ايران در اين زمان انجام داد، انتصاب آيت ‏اللَّه هاشمي رفسنجاني به عنوان جانشين فرماندهي كل قوا در دوازدهم خرداد 1367 بود. زمينه‏ هاي انتصاب آقاي هاشمي به مسؤوليت جديد، اساساً پس از سقوط فاو ايجاد شد و بدين ترتيب بود كه سپاه، ايشان را براي اين عنوان به امام پيشنهاد كرد. از اينرو، امام پس از سقوط شلمچه، طي حكمي، آقاي هاشمي را به اين سمت تعيين نموده و در آن حكم، به ايجاد ستاد فرماندهي كل، هماهنگي كامل ارتش، سپاه، بسيج و نيروهاي انتظامي سعي در استفاده هر چه بهتر از امكانات و نيروها و بهره‏برداري صحيح از كمك‏هاي مردمي اشاره كردند.

1942 - آغاز عمليات روباه صحرا توسط آلمان عليه انگلستان در شمال افريقا

در دوم ژوئن در جريان جنگ جهاني دوم، ضد حمله بزرگ مارشال رومل آلماني معروف به روباه صحرا عليه نيروهاي انگليسي در شمال افريقا آغاز شد. قبل از اين حمله، انگليسي‏ها با تهاجم به ليبي، اين منطقه را از ارتش آلمان نازي پس گرفته بودند. اما در جريان ضد حمله مارشال رومل كه نزديك به يك ماه به طول انجاميد، نيروهاي تحت فرماندهي وي علاوه بر تصرف مجدّد ليبي، تا نزديكي بندر سوئز را از دست متفقين خارج ساختند. با اين حال، در حمله متقابل انگليسي‏ها در نوامبر 1942م، رومل شكست خورد و اين نقشه آلماني‏ها با شكست مواجه گرديد.

1952 - اعتراض تاريخي ايران به دولت انگلستان درباره بحرين

12 خرداد 1331 (دوم ژوئن 1952) وزارت امور خارجه ايران (دولت دكتر مصدق) طي يادداشتي به دولت انگلستان تاكيد كرد كه امضاي هرگونه قرارداد اين دولت (انگلستان) با بحرينِ ايران را، نقض تعهدات و يك «دو ـ رويي» محض مي داند.

در اين يادداشت آمده بود كه دولت انگلستان طبق اسناد موجود از زمان شاه عباس به بعد، بارها پذيرفته است كه مجمع الجزاير بحرين گوشه اي از قلمرو ايران است. بنابراين، نبايد با متمرّدين اين جزاير قرارداد امضاء مي كرد. دولت انگلستان با اين عمل غير قابل قبول، تعهدات خود و موازين بين المللي را نقض كرده و شئون و حيثيت خودرا ناديده گرفته است، ايرانيان از حق خود و تماميت وطن نخواهند گذشت.

نسخه اي از اين يادداشت به سفارت انگلستان در تهران تسليم شده بود.

دکتر مصدق

سه دهه بعد، يكي از موارد جرم اميرعباس هويدا كه در بهار سال 1358 به حکم قاضي شرع دادگاه انقلاب اعدام شد؛ گذشتن از حقوق ايران در قبال بحرين و تن دادن به تجزيه کشور بود كه وي در زمان نخست وزيري اش در مجلس حاضر شده بود و بدون كسب نظر ملت ايران در يك رفراندم، از آن صرف نظر كرده بود.

1994 - مرگ 19 افسر اطلاعاتی انگلستان در یک سانحه هلی کوپتر

دوم ژوئن 1994 بر اثر سرنگون شدن یک هلی کوپتر که از شهر بلفاست (ایرلند شمالی) بپرواز درآمده بود 19 افسر اطلاعاتی انگلستان وابسته به اینتلیجنس سرویس این کشور (سازمان ام. آی – 5) کشته شدند. در این حادثه شش افسر ارتش و پلیس نیز جان سپرده بودند. هلی کوپتر 29 سرنشین داشت. رسانه های لندن درباره این حادثه نوشته بودند که 19 افسر اطلاعاتی مقتول از زبده ترین ماموران جاسوسی و ضد جاسوسی انگلستان بودند. علت وقوع این حادثه اعلام نشد ولی روزنامه ها و نمایندگان مجلس انگلستان تا مدتها این سئوال بدون پاسخ را مطرح می کردند که چرا باید این همه افسر اطلاعاتی ارشد و باتجربه در یک هلی کوپتر حمل می شدند.

زادروزها

۱۵۳۵ - زادروز لئون یازدهم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
۱۷۴۰ - زادروز مارکی دو ساد نویسنده و فیلسوف فرانسوی

مارکی دو ساد

۱۸۳۵ - زادروز پیوس دهم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
۱۸۴۰ - زادروز توماس هاردی رماننویس و شاعر انگلیسی

توماس هاردی

۱۸۵۷ - زادروز کارل آدولف گیلروپ شاعر و رمان نویس دانمارکی

درگذشتها

۱۸۸۲ - درگذشت جوزپه گاریبالدی از مبارزان اصلی میهنی در جنگ استقلال ایتالیا بر ضد اتریشیها
۱۹۷۰ - درگذشت جوزپه اونگارتی شاعر، روزنامه نگار، مقاله نویس، ایتالیایی

جوزپه گاریبالدی

۱۹۷۸ - درگذشت سانتیاگو برنابئو یسته فوتبالیست بازیکن باشگاه رئال مادرید
۱۹۸۷ - درگذشت آندرس سگوبیا گیتاریست سبک کلاسیک اسپانیایی

سانتیاگو برنابئو

۱۹۸۸ - درگذشت راج کاپور ستاره سینمای هند
۱۹۹۰ - درگذشت رکس هریسون بازیگر سینما وتئاتر انگلیسی ، برنده جایزه اسکار

راج کاپور

۱۳۸۸ - درگذشت پروین سلیمانی، بازیگر ایرانی (زاده ۱۳۰۱)

رکس هریسون

*SAmirA · 2015/06/06

[h=1]16 خرداد - 6 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

رویداد ها:

344 پيش از ميلاد - سرکوبي شورش قبرسي ها توسط هخامنشیان

ششم ژوئن سال 344 پيش از ميلاد اردشير دوم ـ شاه هخامنشي ايران شورش قبرسي ها برضد امپراتوري ايران را درهم شكست. قبرس از زمان داريوش بزرگ تا نبرد ايسوس و سلطه اسكندر مقدوني بر شرق مديترانه ـ نزديك به دو قرن، از سرزمين هاي امپراتوري ايران و پايگاه ناوگان این امپراتوری در مديترانه بود. آتن طبق پيمان «آنتالكيداس» منعقده در سال 386 پيش از ميلاد حاکمیت ايران بر قبرس را به رسميت شناخته بود. طبق اين پيمان كه عنوان «صلح جهاني» بر آن گذارده بودند، جهان يوناني زبان ايران را به عنوان قدرت اول گيتي به رسميت شناخته و متعهد شده بود كه در هيچ منطقه اي اقدامي برضد منافع ايران به عمل نياورد.

اردشير دوم

اوايل قرن گذشته، در اكتشافات باستان شناسي در قبرس تعدادي سكه ايراني رايج در قرن پنجم پيش از ميلاد (25 قرن پيش و دوران پادشاهي داریوش بزرگ) به دست آمد.

اردشير دوم از سال 404 تا 358 پيش از ميلاد حكومت كرد. از رويدادهاي معروف دوران حكومت او، شورش برادرش كوروش است كه مدعي سلطنت بود و در جنگ «كوناكسا» كشته شد و شرح اين شورش را گزنفون مورخ و ژنرال يوناني در كتاب «عقب نشيني ده هزار نفري» آورده است. [مورخان يوناني اين کوروش را کوروش کوچکتر نوشته اند تا از کوروش بزرگ متمايز شود و در مخاطب ايجاد شبهه نکند.].

68 - نرون امپراتور وقت روم خودكشي كرد.

866 - اختراع الفبای سیریلیک

مورخان کارشناس تحولات خط و زبان ششم ژوئن سال 866 میلادی را روزی نوشته اند که «سن سیریل» کشیش یونانی مقیم موراویا (جمهوری چک کنونی) الفبای تازه ای را که ساخته بود تکمیل کرد که اینک به الفبای سیریلیک معروف است و کشورهای اسلاونژاد از روسیه تا صربستان و چند کشور غیر اسلاو از جمله مغولستان و تاجیکستان آن را بکار می برند. سیریل پس از تکمیل ساختن این الفبا، انجیل را با آن نوشت. سیریل و برادرش «متودیوس» که ماموریت ترویج فرقه ای از دین مسیح را در اروپای مرکزی داشتند متوجه شده بودند که صداهای موجود در الفبای لاتین برای نوشتن و خواندن و مشخص ساختن زیر و بم زبانهای اسلاویک کافی نیست و سیریل از ترکیب این الفبا و الفبای یونانی، اقتباس از الفبای قدیمی گلاگولیت و اختراع چندین حرف دیگر الفبای تازه را بوجود آورد که به نام او معروف شده است. این دو برادر در سال 862 وارد موراویا شده بودند. سیریل که عربی هم می دانست قبلا در سفر به خاور میانه با المتوکّل خلیفه عباسی وقت ملاقات کرده بود. الفبای عربی حرف صدادار ندارد و برای تلفظ درست باید تنوین و کسره، ضمه و فتحه بکاربرد.

سيريل و متوديوس

1099 - محاصره بيت ‏المقدس توسط صليبي ‏ها

بعد از اجلاسيه كِلِرمون در 28 نوامبر 1095 و سرآغاز جنگ‏هاي صليبي، نيروي عظيمي از مسيحيان، طبق وعده صاحبان كليسا، براي خشنودي خدا، آمرزش گناهان خود و نيز آزادي بيت‏المقدس به راه افتاده و با گذر از شهرها و مناطق مختلف به سوي "سرزمين مقدس" به پيش رفتند. آنها در مسير خود، از يك طرف به جمع نيرو و تداركات مالي و نظامي لشكر توجه داشتند و از سوي ديگر، با استفاده از اختلافات دروني مسلمانان، قراردادهايى با بعضي از اميران دول اسلامي براي دريافت كمك، منعقد نمودند. سرانجام سپاهيان صليبي پس از چهار سال راهپيمايى به قصد تصرف سرزمين‏هاي شام، در 6 ژوئن 1099م بيت المقدس را محاصره كرده و سرانجام در نيمه ژوئيه همان سال، اين شهر را به تصرف خود درآوردند. البته مسلمانان، چاه‏هايِ آب اطراف شهر را مسموم نموده و يا پُر كرده بودند. اما صليبيون با كمك برج‏هاي بلند چوبي كه ساخته بودند، وارد شهر شدند و به هرگونه جنايتي كه توانستند، دست زدند كه قتل، غارت اموال، آتش زدن اماكن، ويراني و تخريب، بخشي از آن بود. صليبي‏ها هر كه را يافتند، حتي كودكان شيرخواره را يا در آتش سوزاندند و يا با شمشير كشتند. در اين ميانه نه مسجد و نه كنيسه محل امني به حساب نمي‏آمد. به صورتي كه مورخان نگاشتنه‏اند، در اولين روز تصرف اين شهر، بيش از 12 هزار نفر كشته شدند و به اين ترتيب اولين مرحله از جنگ‏هاي صليبي به پايان رسيد.

1605 - انتشار نخستين روزنامه چاپي جهان

نخستين روزنامه چاپي جهان كه داراي اخبار عمومي و متنوع بود در نخستين هفته ژوئن سال 1605 در شهر استراسبورگ فرانسه (در آن زمان متعلق به آلمان) آغاز بكار كرد و نامش ارتباط (ريليشنRelation) بود.

سالهاست كه ورلد اسوشييشن آو نيوزپيپرزWorld Association0f Newspapers (اختصارا «وانWAN») در هفته تولد «ريليشن» كنوانسيون خود را در شهر استراسبورگ تشكيل مي دهد. جهان در پايان سال ميلادي 2004 داراي شش هزار و 580 روزنامه يوميه با تيراژ كل 395 ميليون (تيراژ متوسط هر روزنامه 70 هزار نسخه فروش) بود. شمار روزنامه هاي چاپي از اين سال رو به کاهش گذارده و آنلاين شده اند.

به مناسبت گذشت چهارصد سال از انتشار نخستين روزنامه چاپي جهان كه داراي همه گونه مطلب بود و اختصاص به يك طبقه و گروه نداشت (و طبق تعاريف تازه، عمومي و جامع بود) نگاهي كوتاه داريم به تاريخچه، و وضعيت روزنامه ها در جهان امروز.

روزنامه ارتباط و يا «ريليشن» در ماه ژوئن سال 1605 در شهر استراسبورگ آلمان آن زمان و فرانسه امروز پا به عرصه وجود نهاد. ريليشن نخستين روزنامه جهان نبوده است، ولي اولين نشريه چاپي عمومي است كه اختصاص به اخبار دربار پادشاه، دولت محلي و مدح اين و آن نداشت، و همه گونه مطلب درباره هركس را كه احساس مي كرد كاري كرده و يا اينکه مي توانسته كاري بكند ولي نكرده بود منتشر مي ساخت و نشريه اي بود فروشي و با بهاي معين.

1928 - ژاپنی ها دست نشانده خودشان در چین را ترور کردند!

چهارم ژوئن 1928 ژاپنی ها ژانگ زواولین Zhang Zuolin حاکم دست نشانده خود بر منچوری و مناطق شمال شرقی چین را با انفجار بمب ترور کردند، زیرا که او از ملیّون چین شکست نظامی خورده بود!.

ژانگ زواولین یک زمان تا پکن پیش رفته و این شهررا گرفته بود.

زواولین با وضع مالیات سنگین برای تامین هزینه های نظامی خود اقتصاد منچوری را تا حد ورشکستگی تخریب کرده بود. او که در حد یک «وارلُرد» بود خواهان بازگشت چین به نظام امپراتوری بود. زواولین يک ضد کمونیسم توصيف شده است.

Zhang Zuolin

1299 - تشكيل دولت موقت جمهوري توسط "ميرزا كوچك‏ خان جنگلي" در گيلان

در جريان نهضت جنگل به رهبري ميرزا كوچك‏ خان، نيروهاي ارتش سرخ روسيه به بندر انزلي وارد شدند و در آنجا اردو زدند. در اين ميان، جنگلي‏ها به دعوت ميرزا احمدخان اشتري، حاكم رشت، راهي اين شهر شدند. ميرزا احمدخان، خود نزد ميرزا كوچك رفت و وي را براي به دست گرفتن زمام امور، به رشت فراخواند. ميرزا نيز پذيرفت و در 14 خرداد 1299ش، وارد اين شهر شد. چند روز پس از ورود ميرزا به رشت، وي حكومت موقت انقلابي و شوراي نظامي انقلاب را در گيلان تشكيل داد و حكومت جمهوري را اعلام كرد. در اعلاميه‏اي كه جمهوري را مطرح ساخت اصول انقلاب سرخ گيلان بيان شده بود: "جمعيت انقلاب سرخ ايران، اصول سلطنت را مُلغي كرده، جمهوري را رسماً اعلان مي‏نمايد؛ حكومت موقت جمهوري، حفاظت جان و مالِ عموم اهالي را به عهده مي‏گيرد؛ هر نوع معاهده و قراردادي كه به ضرر ايران، قديماً و جديداً با هر دولتي شده، لغو و باطل مي‏شناسد؛ حكومت موقت جمهوري، همه اقوام بشر را يكي دانسته، تساوي حقوق درباره آنان قائل و حفظ شعائر اسلامي را از فرايض مي‏داند." اين جمهوري بر اثر درگيري‏هاي شديد و مداوم با حكومت مركزي ديري نپاييد و با شهادت ميرزا در 11 آذر 1300، فروپاشيد.

ميرزا كوچك‏ خان

1304 - تصويب قانون اجباري نظام وظيفه در ايران

نظام وظيفه يا خدمت اجباري افراد در ارتش از قديم وجود داشته و در يونان و روم معمول بوده است هر چند در تاريخ معاصر، براي اولين بار در انقلاب فرانسه، قانوني شد. در ايران در شانزدهم خرداد ماه سال 1304 ش قانون خدمت نظام اجباري، مشتمل بر سي و شش ماده به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد. به موجب ماده اول اين قانون، كليه اتباعِ ذكور ايران اعم از ساكنان شهرها، روستاها، ايلات و عشاير و همچنين كساني كه در خارج از كشور اقامت دارند، از آغاز سن بيست و يك سالگي مكلّف به خدمت سربازي مي‏باشند. اين قانون پس از تصويب در همان زمان اجرا نگرديد ولي در ساليان بعد، به مورد اجرا گذاشته شد.

1940 - پایان نبرد دونکرک و اشغال نظامي پاریس

با تخلیه سیصد هزار نظامی انگلیسی و فرانسوی از بندر فرانسوی دونکرک (واقع در دریای شمال) نبرد این منطقه که پیروز آن آلمانی ها بودند چهارم ژوئن 1940 پایان یافت. در این نبرد 64 هزار نظامی انگلیسی و فرانسوی کشته، مجروح و یا اسبر و شش ناوشکن و 200 ناوچه و قایق انگلیسی نیز غرق شده بودند. آلمانی ها این نظامیان را از نقاط دیگر فرانسه مجبور به عقب نشینی به دونکرکDunkirk = Dunkique کرده بودند. فراریان با هر وسیله ای که در دسترس داشتند از دونکرک خارج و به انگلستان رفتند و ده روز بعد شهر پاریس نیز به دست نیروهای هیتلر افتاد.

وضعيت آشفته تخليه

1944 - در بزرگترین حمله دریابرد تاریخ، معروف به «روز دی» (D-Day)، بیش از ۱۲۰ هزار تن از نیروهای متفقین (در تصویر) به ساحل نورماندی در شمال فرانسه، که توسط آلمان نازی اشغال شده بود، وارد شدند.

1966 - فرود آمدن اولين سفينه فضايي بدون سرنشين بر سطح ماه

با شدت گرفتن رقابت فضايى بين امريكا و شوروي براي گردش به دور زمين، از سال 1966م، دور تازه‏اي از اين مسابقه براي تسخير فضا براي دستيابي به كره ماه آغاز شد. در اين ميان در ابتدا نخستين سفينه فضايى شوروي در چهارم آوريل 1966م به دور ماه گردش كرد و عكس‏هايى از كره ماه به زمين ارسال نمود. اين مسئله باعث بيشتر شدن رقابت دو ابرقدرت شد تا اينكه دو ماه بعد، در ششم ژوئن 1966م يك سفينه امريكايى بدون سرنشين، براي اولين بار بر روي كره ماه فرود آمد و اطلاعاتي از سطح آن به زمين مخابره كرد. با اينكه از آغاز عصر تسخير فضا، تقدم فناوري با روس‏ها بود، ولي از سال 1968م به بعد، امريكايي‏ها به طور محسوسي در اين مسابقه پيش افتادند به طوري كه در 21 ژوئيه 1969م براي اولين بار، يك امريكايي بر روي كره ماه فرود آمد و در آن راهپيمايي كرد.

1989 - رویداد تاريخي میدان تیانانمن شهر پکن

چهارم ژوئن 2010 در هنگ کنگ دهها هزار تَن شمع به دست در پارک ویکتوریا و خیابانهای اطراف آن اجتماع و به این ترتیب سالروز سرکوبی خونين و پُرتلفات تظاهرات و اعتراضات 50 روزه میدان تیانانمنِ پکن Tiananmen Square را یادآوری کردند (عکس زير) ـ کاری که هر سال تکرار می شود، همچنین درچهارم ژوئن سال 2014. در پکن (بیژینگ) دولت چین مانع از برپاشدن چنین سالروزی است. تظاهرات ميليوني تیانانمنِ پکن از 15 اپريل تا 4 ژوئن 1989 جريان داشت. تظاهرات را دانشجويان پکن آغاز کرده بودند. درگذشت Hu Yaobang کمونيست اصلاح طلب بهانه علني شدن انتقادها و تظاهرات از وضعيّت را بدست داده بود. تظاهرکنندگان خواهان فسادزدايي در حزب حاکم (حزب کمونيست) و مقامات دولتي، برقراري يک نظام سوسياليستي توام با دمکراسي، تامين برابري نسبي مردم و تامين آزادي بيان بودند.

رژيم پکن سرانجام براي سرکوب کردن تظاهرات به ارتش متوسل شد و دهها هزار نظامي وارد عمل شدند و ظرف دو روز (سوم و چهارم ژوئن 1989) به اعتراضات پايان دادند. گزارش ارقام تلفات متفاوت و از 200 تا 5000 هزار کشته و ده هزار تا 30 هزار مجروح است.

منظره اجتماع معترضان در ميدان تيانانمن در چهارم ماه مي 1989 و يک ماه پيش از سرکوبي خونين اين تظاهرات

رژيم پکن در آن زمان اعلام کرده بود که تظاهرات به تحـریـ*ک خارجی صورت گرفته و ادامه آن خــ ـیانـت است و اجازه داده نخواهد شد که هیاهو و بی نظمی خواست بیگانگان ـ در کشور تغییر ایجاد کنند، ما تجربه مداخله طولانی بیگانگان را پشت سر گذارده و اجازه تکرار آن را نخواهیم داد.

رسانه های کشورهايي که با رژيم پکن مناسبات دوستانه دارند از آن پس کوشیده اند رویداد میدان تیانانمن را کمرنگ کنند که یادآوری بیست و یکمین سالروز آن رویداد ـ آن هم در هنگ کنگ و به آن صورت آنهارا متعجب ساخته بود و ....

شمع به دستان هنگ کنگي در پارک ويکتوريا (چهارم ژوئن 2010)

زادروزها

۱۵۹۹ - زادروز دیهگو ولاسکز نقاش اسپانیایی دربار فیلیپ چهارم
۱۷۹۹ - زادروز الکساندر پوشکین شاعر و نویسنده روسی سبک رومانتیسیسم

الکساندر پوشکین

۱۸۵۰ - زادروز کارل فردیناند برون مخترع، فیزیکدان ، برنده جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۰۹
۱۸۷۵ - زادروز توماس مان نویسنده آلمانی

توماس مان

۱۹۰۱ - زادروز احمد سوکارنو اولین رئیسجمهور اندونزی
۱۹۳۴ - زادروز آلبرت دوم بلژیک پادشاه مشروطه بلژیک در فاصله سالهای ۱۹۹۳ تا ۲۰۱۳

نادر نادرپور

۱۳۰۸ - زادروز نادر نادرپور، شاعر ایرانی
۱۳۱۲ - زادروز هاینریش روهرر، فیزیکدان اهل سوئیس

استیو وای

۱۳۳۹ - زادروز استیو وای، گیتاریست، سرود نویس و تهیهکنندهی اهل ایالات متحدهی آمریکا
۱۳۴۰ - زادروز تام آرایا، نوازنده، آهنگساز و ترانهسرای اهل شیلی

هاینریش روهرر

۱۳۴۶ - زادروز پل جیاماتی، بازیگر اهل ایالات متحدهی آمریکا
۱۳۵۲ - زادروز کمند امیرسلیمانی، بازیگر ایرانی

مجتبی جباری

۱۳۵۳ - زادروز سونیا والگر، بازیگر اهل انگلستان
۱۳۶۲ - زادروز مجتبی جباری، بازیکن فوتبال ایرانی

درگذشتها

۱۸۳۲ - درگذشت جرمی بنتام فیلسوف، حقوقدان و اصلاح طلب اجتماعی انگلیسی ، بنیانگذار فایدهگرایی مدرن
۱۸۶۱ - درگذشت کامیلو دی کاوور سیاستمدار ایتالیایی ، نخستوزیر پادشاهی ساردنی

جرمی بنتام

۱۹۴۶ - درگذشت گرهارد هاوپتمان نمایشنامهنویس آلمانی ، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات ۱۹۱۲ میلادی
۱۹۶۱ - درگذشت کارل گوستاو یونگ روانپزشک سوئیسی ، بنیانگذار روانشناسی تحلیلی

کارل گوستاو یونگ

۱۹۶۸ - درگذشت رابرت اف. کندی برادر کوچکتر جان اف کندی رییس جمهور ایالات متحده آمریکا ، دادستان کل این کشور از سال ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۳
۲۰۰۰ - درگذشت هوشنگ گلشیری نویسندهٔ معاصر ایرانی و سردبیر مجلهٔ کارنامه

هوشنگ گلشیری

۲۰۰۵ - درگذشت آن بنکرافت هنرپیشه آمریکایی
۱۳۷۸ - درگذشت نادر ابراهیمی، نویسندهی ایرانی (زاده ۱۳۱۵)

نادر ابراهیمی

۱۳۹۱ - درگذشت شاپور قریب، کارگردان، بازیگر و نویسندهی ایرانی (زاده ۱۳۱۱)
۱۳۹۱ - درگذشت سیما کوبان، نقاش، مجسمهساز، نویسنده، مترجم، ناشر، منتقد و پژوهشگر ایرانی (زاده ۱۳۱۸)

شاپور قریب

*SAmirA · 2015/06/07

[h=1]17 خرداد - 7 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]
1287 - زماني که حفظ نظم تهران به پالكونيك، ژنرال روس سپرده شده بود

محمد عليشاه قاجار در پي استقرار در باغ شاه (پادگان حرّ) و بازداشت گروهي از سران كشور و تبعيد پاره اي از آنان به خراسان و اشغال نظامي سازمانهاي پست و تلگراف، از 17 خرداد 1287 هجري خورشيدي حفظ نظم تهران را به پالكونيك، ژنرال روس، و نيروي قزاق سپرد. مجاهدان مسلح مشروطيت هم در بهارستان و مجلس سنگر بندي كردند تا از نمايندگان حفاظت كنند و به اين ترتيب، شهر تهران در داخل حصار و باروي خود چهره يك منطقه نظامي را به خود گرفت. اين اقدام محمد عليشاه سقوط او را تسريع كرد.

پالكونيك، ژنرال روس

1494 - اسپانيا و پرتغال با امضاي عهد نامه TORDESILLAS موافقت كردند كه قاره آمريكا را ميان خود قسمت كنند. اين تصميم برپايه اعلاميه قبلي پاپ اتخاذ شد.

1929 - روز استقلال "واتيكان" از ايتاليا

واتيكان كوچك‏ترين كشور مستقل دنيا و در عين حال يكي از با نفوذترين قدرت‏هاي معنوي جهان به شمار مي‏آيد. دولت - شهر واتيكان با انعقاد قرار داد لاتْران ميان واتيكان و ايتاليا، رسماً استقلال يافت. واتيكان تا قبل از نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادي، بخش كوچكي از مملكت ايتاليايى پاپ يا ممالك كليسا محسوب مي‏شد و مركز اين ناحيه رُم بود. در پي تشكيل ايتالياي واحد در سال 1870، نيروهاي اين كشور، سرزمين‏هاي كليسا را تصرّف كردند. اما پادشاه ايتاليا از بيم خشم كاتوليك‏هاي جهان، تعهد كرد كه قصر واتيكان را به پاپ واگذار كند تا مركز حكومت مذهبي وي باشد. قرارداد لاتْران در هفتم ژوئن 1929م به اين تعهد رسميت بخشيد و در سال 1947م، اين قرارداد به صورت يكي از موارد قانون اساسي ايتاليا در آمد. حكومت پاپ علاوه بر كاخ واتيكان در رم، داراي سيزده بنا و ساختمان مختلف است كه آن‏ها هم در قلمرو پاپ هستند. بدين ترتيب دولت - شهر واتيكان منحصر به مقر پاپ و كليساي پاپي است و بعضي ادارات و دفترهاي ملحق به آن و چندين كليساي جامع نيز كه در قلمرو واتيكان نيستند، جزئي از اين كشور پاپي محسوب مي‏شوند.

واتیکان

قانون واتيكان برتر از هر چيز، مقر حكومت مركزي كليساي كاتوليك رومي است و اين اصطلاح براي خود دولت واتيكان به كار مي‏رود. قدمت و اهميت دربار پاپ، به آن رنگ و خصوصيت دربارهاي سلطنتي بخشيده و تشريفات درباري و انجام مراسم با لباس‏هاي خاص و نظاير اين امور، به صورتي دقيق مراعات مي‏شود. اداره امور داخلي واتيكان به عهده يك كميسيون پنج نفره است كه همه آن‏ها از سوي پاپ منصوب مي‏شوند و در مقابل او پاسخگو هستند. موزه‏هاي واتيكان از مهم‏ترين موزه‏هاي جهان به شمار مي‏روند و درب‏هاي آن در سراسر سال به روي ديداركنندگان و گردشگران باز است. ايستگاه راديويى پرقدرت واتيكان نيز به پخش برنامه‏هاي مخصوص واتيكان به 37 زبان دنيا اشتغال دارد. ضمناً بيش از 60 كشور از جمله جمهوري اسلامي ايران در اين كشور سفارت دارند. رئيس فعلي حكومت واتيكان، بِنِديكت شانزدهم است كه در روز فوريه 2005م به اين مقام منصوب شد و اين روز به عنوان روز ملي واتيكان نيز به شمار مي‏رود. واتيكان واقع در رُم پايتخت ايتاليا، در جنوب اروپا قراردارد و با كمتر از نيم كيلومترمربع مساحت كوچكترين و با هزار نفر جمعيت، كم‏جمعيت‏ترين كشور جهان است. سكنه واتيكان محدود به اسقف‏ها و كشيشان و خدمه تشكيلات اداري پاپ است. مردم واتيكان داراي زبان رسمي ايتاليايي و اكثريت آن‏ها پيرو آيين كاتوليك هستند. واحد پول اين كشور كوچك، ليره ايتاليا بود كه پس از رواج يافتن پول واحد اروپايي، يورو جاي‏گزين آن گرديد.

1942 - بانزاي؛ نبرد انتحار آمیز یک واحد ژاپنی که جزیره آمریکایی «آتو» آلاسکا را تصرف کرده بود

امپراتوری ژاپن هفتم ژوئن 1942 دو جزیره «آتو Attu» و «کيسکا Kiska» را در آلاسکا تصرف کرد تا از آنجا تعـ*رض زمینی خود به آمریکای شمالی را (که بعدا از اندیشه های استالین شد) آغاز کند. دولت واشنگتن در دهه 1870 آلاسکا را از تزار روسیه خريداري کرد و اينک يک ايالت فدراسيون آمريکاست. از سال 1812 (زمان تعـ*رض انگلیسی ها به ایالات متحده که ضمن آن شهر واشنگتن هم به آتش کشیده شد) تا هفتم ژوئن 1942، این نخستین بار بود که نظامیانی از یک کشورخارجی گوشه ای از ایالات متحده را تصرف کرده در آنجا مستقر شده بودند. این استقرار تا 30 ماه می سال بعد (تقریبا یک سال) ادامه داشت.

سربازان ژاپنی در حال نبرد و پس از مردن در جزيره آتو ـ عکس سرهنگ ياماساکي

تاریخسازشدن این رویداد تنها به خاطر تصرف این دو جزیره نبوده است بلکه ایستادگی ژاپنی ها که از 11 می 1943 تا 30 می طول کشید و به بانزای Banzai (نبرد تا آخرین قطره خون ـ نبرد انتحار آمیز) معروف شده است فصلی از تاریخ نبردهاي جنگ جهاني دوم شده است. دولت آمریکا برای پس گرفتن جزیره «آتو» در آلاسکا که در آن دو هزار و نهصد سرباز ژاپنی به فرماندهی سرهنگ یاسویو یاماساکی Yamasaki Yasuyo مستقر بودند 15000 نظامی به این جزیره فرستاد که با آتش توپهای چند کشتی جنگی پشتیبانی می شدند. سرهنگ یاماساکی به سربازان خود گفت که پیروزی ما در این وضعیت امکانپذیر نیست بنابراین بهتر است که برای وطن تاریخ بسازیم و تا آخرین نفر و آخرین قطره خون ایستادگی کنیم. نظامیان ژاپنی 19 روز در برابر نیروی آن برتر ایستادگی خارق العاده کردند، دو هزار و هشتصد و پنجاه تن از آنان و ازجمله سرهنگ یاماساکی کشته شدند و 29 نفر دیگر که مجروح شده و عمدتا برخاک افتاده بودند به اسارت درآمدند.

1981 - روزی که اسرائيل تاسیسات اتمی عراق را بمباران کرد

هفتم ژوئن 1981 دو دسته هواپیمای نظامی از اسرائیل خودرا به 20 کیلومتری جنوب شرقی بغداد رسانیدند و تاسیسات اتمی و توليد پلوتونيوم عراق را که در اين ناحيه با کمک فرانسویان بوجود آمده بود بمباران کردند و از ميان بردند. قبلا و در سی ام سپتامبر 1980 (چند روز پس از تعـ*رض نظامی عراق به ایران)، دو فانتوم ایران (جت نظامی از نوع اف ـ 4) این تاسیسات را بمباران کرده بودند. فرانسویان بر این تاسیسات نام اوسیراک (مخفف دو کلمه اوسیریس ـ خدای مصری یونایی عهد باستان ـ و عراق = ایراک) گذارده بودند ولی دولت وقت عراق آن را تموز (نام یک ماه بابلی ها) می خواند. گفته شده است که فرانسویان نقشه تاسیسات را به اسرائیلی ها داده بودند!. این نخستین تاسیسات اتمی با رآکتور فعال در طول تاریخ بوده است که بمباران شده است. بمباران کننده ظاهرا نگرانی از تشعشعات اتمی و آسیب دیدن محیط زیست به خود راه نداده بود. تاسیسات اتمی عراق زیر زمینی و يا در دل کوه نبود که از گزند بمباران مصون باشد. عراق در آن منطقه فاقد کوه و تپه بلند است.

بقایای ساختمان محل تاسیسات اتمی اوسیراک

زادروزها

۱۸۴۸ - زادروز پل گوگن نقاش و تندیسگر فرانسوی
۱۸۶۲ - زادروز فیلیپ لنارت فیزیکدان آلمانی مجاریتبار و برنده جایزه فیزیک نوبل

فیلیپ لنارت

۱۹۵۲ - زادروز اورهان پاموک رماننویس اهل کشور ترکیه و برنده جایزه ادبیات نوبل
۱۹۵۲ - زادروز لیام نیسون بازیگر ایرلندی

اورهان پاموک

۱۹۸۱ - زادروز آنا کورنیکوا تنیسور اهل روسیه
۱۲۷۵ - امره ناگی، نخستوزیر مجارستان

آنا کورنیکوا

۱۲۹۶ - دین مارتین، خواننده، بازیگر و کمدین اهل ایالات متحدهٔ آمریکا
۱۳۱۹ - تام جونز، خوانندهٔ اهل ولز

دین مارتین

۱۳۳۷ - پرینس، خواننده، ترانهسرا و بازیگر اهل ایالات متحدهٔ آمریکا
۱۳۴۴ - دیمین هرست، هنرمند اهل انگلستان

تام جونز

۱۳۴۹ - کافو، بازیکن فوتبال اهل برزیل
۱۳۵۴ - آلن آیورسن، بازیکن بسکتبال اهل ایالات متحدهٔ آمریکا

کافو

۱۳۵۸ - هانیه توسلی، بازیگر ایرانی
۱۳۵۹ - جابا مجیری، بازیکن فوتبال اهل گرجستان

هانیه توسلی

درگذشتها

۱۳۲۹ - درگذشت رابرت یکم اسکاتلند پادشاه اسکاتلند از ۱۳۰۶ تا هنگام مرگش در ۱۳۲۹
۱۸۲۶ - درگذشت یوزف فون فراونهوفر فیزیکدان آلمانی

یوزف فون فراونهوفر

۱۸۴۳ - درگذشت فریدریش هولدرلین شاعر آلمانی
۱۹۵۴ - درگذشت آلن تورینگ ریاضیدان، منطقدان، و رمزنگار بریتانیایی

آلن تورینگ

۱۹۷۰ - درگذشت ادوارد مورگان فورستر، رماننویس و منتقد ادبی و اجتماعی انگلیسی
۱۹۸۰ - درگذشت هنری میلر نویسنده آمریکایی

هنری میلر

۲۰۰۶ - درگذشت ابومصعب الزرقاوی تروریست بنیادگرای اردنی الاصل، رهبر گروه تروریستی القاعده عراق
۱۶۳۱- مرگ ممتاز محل همسر «شاهجهان» امپراتور تیموری (مغول) هند

ابومصعب الزرقاوی

*SAmirA · 2015/06/08

[h=1]18 خرداد - 8 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

767 - بپاخيزي استاد سيستاني (استاذسيس) استقلان طلب ايراني

درجريان بپاخيزي ايرانيان، با هدف نجات میهن خود از سلطه عرب (تازیان)، هشتم ژوئن سال 767 ميلادي (سال 150 هجري قمري) استاد سيستاني (استاذسيس) مبارزه خودرا علنی ساخت و رسما پرچم استقلال و حاکمیت ايران را در خاور ايرانزمين (غرب افغانستان امروز ـ جنوب خراسان بزرگتر) به اهتزاز درآورد و اکیدا از هموطنان خواست كه با عرب قطع معاشرت و با فرستادگان و منصوبان خليفه بغداد همكاري نكنند. وي در آن زمان با صدها هزار هواخواه، قدرت اول در سيستان، هرات، فراه، قُهستان (کُهستان = کوهستان) تا بادغيس بود.

استاذسيس

اين خبر كه به گوش منصور خليفه عباسي وقت رسيد، خازم بن خزيمه - ژنرال عرب را مامور جنگ با استاد سيستاني و پيروانش كرد. در جنگي كه روي داد، با وجود وارد آمدن تلفات سنگين به نيروهاي خليفه و كشته شدن يكي از سرداران معروف او، سرانجام پيروان استاد شكست خوردند. سپس استاد و افراد خانواده اش نيز با نيرنگ و فريب به دام خليفه افتادند كه بعدا دستور اعدام مردان آنان را صادر كرد. هنوز چراغ قيام استاد سيستاني خاموش نشده بود كه هاشم حكيم (المقنّع) پرچم استقلال خواهي و آزادي ايران را در همان منطقه (خراسان بزرگتر) به دست گرفت.

پيش از استاد سيستاني ـ ابومسلم، عبدالله مقفّع و ديگران قيام كرده بودند. ايرانيان از خلفاي بغداد و قبلا دمشق كه يك روز با اين و آن دوستي، و روز بعد اعدامشان مي كردند بيزار بودند زيرا كه اين روش (دو رویی) خلاف منش ايراني بود.

منصور عباسی كه با اين رشته قيام ها رو به رو شده بود به منظور آرام كردن ايرانيان و محبوب ساختن خود، دستور داد كه جشن هاي ايراني (نوروز، مهرگان و ...) را احياء و در دربار او نیز برگزار و تشريفات سلطنتي ساسانيان عينا در دستگاه حكومتي بغداد رعايت شود و نيز «خيزران» دختر استاد سيستاني را به نكاح پسرش مهدي درآورد. سالها بعد، مقامات بغداد با هدف جلب علاقه مندي ايرانيان شايع كردند كه هارون الرشيد محصول ازدواج مهدي با خيزران است. اين شايعه مورد تاييد همه مورخان نيست.

1517 - اعدام "واسكونونيز دو بالْبوآ" دريانورد اسپانيايي و كاشف اقيانوس آرام

واسكونو نيز دو بالبوآ دريانورد اسپانيايى در بيست و چهارم دسامبر 1475م در دهستاني واقع در جنوب اسپانيا به دنيا آمد. چون والدين او بي‏بضاعت بودند واسكونونيز ناگزير از سن شانزده سالگي در سلك ملازمان يكي از اشراف اسپانيايى درآمد و مدت هشت سال در خدمت او به سر برد تا اينكه به درجه سرهنگي ارتقاء يافت. وي از آن پس با هدف دست يافتن به طلا كه انگيزه اصلي بسياري از مردم آن زمان بود و در جريان آن خطرات و توفان‏هاي مخوف دريا را تحمل مي‏كردند، به سفر پرداخت.

دو بالبوآ

بالبوآ وقتي كه به سواحل امريكاي مركزي وجنوبي رسيد، نامه‏هايى براي پادشاه اسپانيا نگاشت و متذكر شد كه در آنجا، مرواريد و طلاي فراواني وجود دارد. او در اين سفرها خطرات بي‏شماري را به جان خريد وجنگ‏هاي بسيار نمود و بر برخي از آن نواحي، حكمراني كرد. او در 29 سپتامبر 1513م از پاناما عبور كرد و اقيانوس كبير را ديد و ادعاي مالكيت آن را نمود. از اين رو، بالبوآ كاشف اقيانوس كبير يا آرام مي‏باشد. وي پس از كسب غنائم و افتخارات قصد مراجعت به اسپانيا را داشت ولي چون ارتباط او با پادشاه اسپانيا تيره گرديد، اين پيروزي‏ها را ناديده گرفتند. بالبوآ سرانجام به اتهام خيانت به شاه محاكمه شد و در 8 ژوئن 1517م در چهل و دو سالگي اعدام شد.

1830 - اختراع كبريت در آلمان

در هشتم ژوئن 1830م كبريت ابتدايي توسط كامبرْر مخترع آلماني ساخته شد. مهم‏ترين تفاوت كبريت اوليه با كبريت‏هاي امروزي، كُندي احتراقِ آن بود. بعد از كامبرر چندين محقق ديگر بر روي كبريت ساخته شده توسط كامبرر كار كردند تا اين كه فيليپْسْ امريكايي موفق شد كبريتي مشابه كبريت‏هاي امروزي بسازد.

كامبرْر

1869 - اولین جاروبرقی توسط شخصی به نام آیوز مکگافی اختراع گردید و در ۸ ژوئن ۱۸۶۹ این اختراع در آمریکا به ثبت رسید.

1907 - شكست نظامي سالارالدوله در نهاوند

18 خرداد 1286 (هشتم ژوئن 1907) در نهاوند نبرد ديگري ميان نيروهاي هوادار سالارالدوله و قواي دولتي روي داد كه صدها كشته و زخمي برجاي گذارد. در اين نبرد، سالارالدوله كه مدعي تاج و تخت بود شكست يافت و فرار كرد. سالار (ابوالفتح ميرزا) كه سومين پسر مظفرالدين شاه قاجار بود خودرا محق به سلطنت كردن مي پنداشت. مورخان دولتي عمليات سالار را تحت عنوان «فتنه سالار» وارد تاريخ ايران كرده اند.

سالارالدوله

1952 - دیدار مصدق با ترومن در کاخ سفید

از نصرالله انتظام دیپلمات ایرانی [یک زمان نماینده ایران در سازمان ملل و یکبار رئیس مجمع عمومی این سازمان] که در اکتبر 1951 به همراه محمد مصدق در واشنگتن با هری ترومن رئیس جمهور وقت آمریکا ملاقات کرده بود نقل شده است که ژوئن 1952 بخشی از مذاکرات دو رهبر را فاش ساخته و گفته بود: "مصدق در این دیدار [دیدار با ترومن] از اصلاحیه های دهگانه اول قانون اساسی آمریکا معروف به «بیل آو رایتز» تمجید فراوان کرد و گفت که اگر همه کشورها این اصول مصوّب سال 1791 را در قوانین اساسی خود داشته باشند و رعایت کنند کره زمین جای بهتری برای زندگی انسان می شود. من حقوق خوانده ام و حقوق تدریس کرده ام، ریشه مسائل بشر امروز از رعایت نشدن حقوق انسان و نبود دمکراسی واقعی است. با آن قانون اساسی، ایالات متحده می تواند به تحقق و استقرار این دو آرزوی عمومی حتی به عنوان یک هدف اصلی سیاست خارجی خود کمک کند و عنوان پرچمدار تحقق حقوق بشر به دست آورد. این، مداخله نیست انجام یک تکلیف انسانی است که سعدی ما گفته است بنی آدم اعضای یک پیکر اند و .... منشور ملل باید بر حسب شرایط زمان تجدید نظر و تکمیل شود، دستگاه قضایی بین المللی تکامل و وظایف دادگاه جهانی افزایش یابد و دارای شعب متعدد شود. تحقیق، محاکمه و مجازات مرتکبان نقض حقوق بشر و اصول دمکراسی که از حقوق انسان هاست باید به دستگاه قضایی بین المللی ارجاع شود. بسیاری هستند که می گویند از آنجا که ایالات متحده یک مهاجرنشین بزرگ است، از هر ملیّت و فرهنگ تبعه دارد، به دست گرفتن پرچم تحقق و بسط حقوق بشر می تواند رسالت آن باشد.".

مصدق براي ديدار ترومن به کاخ سفيد واشنگتن رفت

ترومن [که از 12 اپریل 1945 تا 20 ژانویه 1953 رئیس جمهور آمریکا بود و 28 دسامبر 1972 درگذشت، قلبا تمایل به مصدق داشت و هوادار اقدامات دمکراتیک و ملّی او بود و وسوسه دولت لندن که باید به هر بها مصدق را از صحنه خارج ساخت در او بی تاثیر بود و تا مصدر قدرت بود زیر بار حمله نظامی و یا ترتیب دادن کودتا بر ضد مصدق نرفت] در این ملاقات، نگرانی خودرا از بسط نفوذ دولت مسکو در جنوب مرزهایش منعکس ساخت که مصدق گفت: "من در زمینه مبارزه واشنگتن با کرملین جزئیات اصول 4گانه شمارا خوانده ام، اگر یکایک روس ها روشن شوند، به حقوق انسان و به مزیّت دمکراسی و لیبرالیسم پی ببرند خودشان به حساب کرملین خواهند رسید. با انقلاب بلشویکی که از نتایج جنگ جهانی اول و با کمک آلمان بود یک میلیون مدیر و اهل حرفه از روسیه مهاجرت کردند و مدیریت این کشور به دست نااهل و ناوارد افتاد که نتیجه اش سوء مدیریت، فساد و در نتیجه دیکتاتوری و جاه طلبی بوده است و این رژیم دیر و یا زود فرو خواهد پاشید، من نگرانی شمارا از آن بابت (گسترش نفوذ شوروی) ندارم.".

در این ملاقات ترومن تمایل به حل اختلاف تهران و لندن از طریق مذاکره و میانجی نشان داد، که مصدق مداخلات انگلستان در ایران از دهه نخست قرن نوزدهم حتی مداخله در آموزش و پرورش و مالیه و انتصابات درجه دوم و سوم را برشمرد و عقب ماندگی ایران را نتیجه سیاست های استعماری لندن بیان کرد و گفت که ایرانیان تجزیه ایران زمین [از جداکردن قفقاز، مناطق تاجیک نشین فرارود تا از دست رفتن افغانستان، بحرین و شرق بلوچستان] را نتیجه توطئه ها و سیاست های لندن می دانند و حتی از شنیدن نام انگلستان متنفرند. خطوط مرزی که دولت لندن به ایران تحمیل کرده مسئله ساز و درد سر آفرین هستند و هدف این بوده که ما آرامش و در نتیجه پیشرفت نداشته باشیم. توجه به زبان و واژگان و معارف فرانسه در ایران نتیجه واکنش منفی ایرانیان نسبت به مداخلات لندن بوده است و می بینید من که بر زبان فرانسه مسلط هستم از طریق مترجم با شما مکالمه می کنم. این نوع واکنش، روش منحصر به فرد ايرانيان در مخالفت با سلطه گران است.

مصدق با مقامات آمريکايي برخورد دوستانه داشت ـ تصويري از ديدار مصدق با وزير امور خارجه وقت آمريکا

1979 - روزي که ايران به جنبش غير متعهدها پيوست

هشتم ژوئن 1979 نشست وزيران كشورهاي غير متعهد (بي طرف) در نخستين جلسه خود عضويت ايران در اين جنبش را تصويب كرد. اين نشست در كلمبو پايتخت سريلانكا تشكيل شده بود. ايران از زمان اشغال نظامي توسط متفقين در 1941 (شهريور 1320)، از متحدان غرب به شمار مي رفت و به همين سبب دائما با شوروي و كشورهاي سوسياليستي ديگر درگيري داشت و كمونيستها و سوسياليستهاي داخلي را سركوب مي كرد.

دو سه سال پس از پيوستن ايران به جنبش عدم تعهد، قلع و قمع كمونيستها كه در انقلاب سال 1979 هم نقشي موثر داشتند از سر گرفته شد و حتي دريابان افضلي فرمانده نيروي دريايي ارتش كه گفته شده است يك كمونيست بود و اسرار نظامي را به مسکو مي داد ـ درجريان جنگ با عراقـ ـ به جوخه اعدام سپرده شد.

1992 - ترور "عاطف بسيسو" مبارز فلسطيني توسط تروريست‏هاي موساد

سازمان جاسوسي رژيم صهيونيستي(موساد) براي تحكيم پايه‏هاي اين رژيم، در هشتم ژوئن 1992م عاطف بسيسو يكي از مقام‏هاي امنيتي سازمان آزادي بخش فلسطين را در پاريس ترور كرد. با وجود آن كه ارتكاب اين ترور توسط رژيم صهيونيستي غيرقابل انكار بود، اما اين رژيم به علت هراس از واكنش افكار عمومي، مسئوليت آن را نپذيرفت. اما هفت سال بعد در ماه مارس 1999م پليس فرانسه اعلام كرد، بر اساس اسناد به دست آمده، موساد، ترور عاطف بسيسو را طراحي و اجرا كرده است.

عاطف بسيسو

زادروزها

۱۶۷۱ - زادروز توماسو آلبینونی، موسیقیدان و آهنگساز اهل ایتالیا.
۱۸۱۰ - زادروز روبرت شومان آهنگساز آلمانی دورهٔ رمانتیک

توماسو آلبینونی

۱۸۶۷ - زادروز فرانک لوید رایت مشهورترین معمار تاریخ آمریکا
۱۸۹۵ - زادروز سعید نفیسی دانشپژوه،تاریخنگار و نویسنده ایرانی

فرانک لوید رایت

۱۹۰۳ - زادروز مارگریت یورسنار رماننویس و مقاله نویس فرانسوی، و نخستین زن عضو فرهنگستان فرانسه، در بروکسل بلژیک
۱۹۱۶ - زادروز فرانسیس کریک، بیوفیزیست انگلیسی، از کاشفان ساختار مولکول دیانای و برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی

سعید نفیسی

۱۹۲۱ - زادروز محمد سوهارتو دومین رئیس جمهور اندونزی
۱۹۵۵ - زادروز تیم برنرز لی دانشمند بریتانیایی علوم رایانه، ریاست کنسرسیوم وب جهانشمول

فرانسیس کریک

۱۹۸۳ - زادروز کیم کلایسترس تنیسوراهل بلژیک
۱۱۷۹ - رضاقلیخان هدایت ادیب، شاعر و تذکرهنویس سدهٔ سیزدهم هجری در ایران

تیم برنرز لی

۱۳۶۳ - زادروز صابر ابر، بازیگر ایرانی

رضاقلیخان هدایت

درگذشتها

۶۳۲ - درگذشت حضرت محمد بن عبدالله (ص)، پیامبر اسلام به تاریخ میلادی
۱۸۰۹ - درگذشت توماس پین نویسنده رسالههای سیـاس*ـی و روشنفکر انقلابی آمریکایی انگلیسیتبار

اندرو جکسون

۱۸۴۵ - درگذشت اندرو جکسون هفتمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا
۱۳۷۵ - درگذشت غلامحسین نقشینه، بازیگر ایرانی

غلامحسین نقشینه

۱۸۷۶ - درگذشت ژرژ ساند رماننویس ، نمایشنامهنویس، روزنامهنگار، اصلاحطلب اجتماعی و خاطرهنگار
۱۹۷۰ - درگذشت آبراهام مزلو روانشناس و فیلسوف آمریکایی

ژرژ ساند

۲۰۰۹ - درگذشت عمر بونگو سیاستمدار گابنی و رئیسجمهور گابن به مدت ۴۲ سال

*SAmirA · 2015/06/09

[h=1]19 خرداد - 9 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]
630 - روزي که «شهربراز» ژنرال مشهور ايراني کشته شد

نهم ژوئن سال 630 ميلادي اسپهبد شهربراز (شهروراز) ژنرال مشهور ايراني و فاتح مصر در شهر تيسفون كشته شد. وي پس از مرگ مرموز (احيانا قتل) اردشير سوم شاه 9 ساله ايران عملا به مدت 44 روز امور سلطنت ايران را به دست گرفته بود تا امپراتوري ما را از خطر اضمحلال برهاند. اين ژنرال بود كه اورشليم و دمشق را از روم شرقی پس گرفته، صليبي را كه مسيح بر آن مصلوب شده بود به تيسفون (مدائن) منتقل كرده، مصر را متصرف شده و در اسكندريه، پادگان ايراني را ساخته و مقام اداري گمارده بود. محبوبيت اين ژنرال در جامعه ايران آن زمان باعث تحريك احساس بخل و حسد خسرو پرويز (شاه وقت) نسبت به او شده بود و نقشه بركناري، تبعيد و حتي قتلش را كشيده بود كه اين خبر در جريان جنگ ايران با ارتش هراكليوس امپراتور روم شرقي به گوش او رسيد و وي را سست كرد و بعدا تا پايان كار خسرو پرويز عملا خود را منزوي ساخته بود.

نگاره شهربراز روی سکه

پس از قتل خسرو پرويز و پايان حكومت قباد دوم جانشين او، بزرگان كشور با اين شرط با پادشاهي پسر خردسال قباد دوم موافقت كردند كه شهربراز نايب السلطنه شود و او پذيرفت. شهربراز با هراكليوس صلح كرد ولي خيلي زود متوجه شد كه كشور دچار بي نظمي و در آستانه هرج و مرج كامل است و هر صاحب قدرت، خودسرانه اجراي مقررات را به دست گرفته است و مسئله راه حلي جز توسل به روش نظامي (انجام مقررات، بي چون و چرا) ندارد و از بزرگان كشور خواست كه قدرت را به طور كامل تا زماني كه مسائل حل شوند به او بسپارند و سازمانهای اداری و فرمانداری ها به افسران ارتش واگذار شوند كه بزرگان چون منافع خودرا در خطر ديدند زير بار نرفتند ولی شهربراز با تکیه بر ارتش به مخالفت آنان اعتنا نکرد. اندكي بعد و به گونه ای ناگهانی، شاه خردسال كه نام اردشير سوم بر او گذارده شده بود درگذشت و شهربراز قدرت كامل را به دست گرفت كه بزرگان شايع كردند كه او اردشير خردسال را كشته است (برخي از مورخان رومي اين اتهام را تاييد كرده و شهربراز را عامل مرگ اردشير نوشته اند). اين شايعه قاطبه مردم و برخي از افسران جزء پادگان تیسفون را خشمگين كرد و در يك فرصت مناسب (با تطبیق تقویمها؛ در نهم ژوئن سال 63 میلادی) شهربراز را از ميان برداشتند و با قتل شهربراز سقوط امپراتوري ساسانيان تسريع شد.

1807 - اتحاد ایران و فرانسه (پیمان فینکِن اشتاین) و ورود تهران به میدان رقابت و دشمنی قدرت ها

نهم ژوئن 1807 و در اجرای پیمان امضاء شده در چهارم ماه می آن سال در کاخ فینکِن اشتاین واقع در پروس میان فرانسه و ایران معروف به «فرانکو ـ پرژین الیانس»، ژنرال کلود ماتیو (کُنت گاردان) با پیام ویژه مورخ سی ام ماه 1807 ناپلئون عازم تهران شد ـ پیمانی که بیش از پیش، ایران را به میدان رقابت های استعماری و دشمنی های قدرت های اروپایی بایکدیگر کشانید؛ کوچکتر شد و آسیب فراوان دید. طبق این پیمان، ناپلئون بناپارت تمامیت ایران را برسمیت شناخت و منطقه قفقاز جنوبی و شرقی ازجمله گرجستان را [که در آن زمان، روسیه به تفلیس و باکو نیرو فرستاده بود] بخشی از قلمرو ایران اعلام کرد و قول داد که به ایران کمک کند تا روسیه را از قلمرو تاریخی خود براند، اسلحه و مستشار نظامی و کارشناس به ایران بفرستد. درعوض، ایران متعهد شد که با دولت لندن دوستی نداشته باشد و به فرانسه کمک کند تا هندوستان را از چنگ انگلستان خارج سازد و برای رسیدن به این هدف با سران قبایل پشتون (افغانهای ساکن جنوب شرقی و مشرق افغانستان امروز، پاکستان شمال غربی و غرب و منطقه کویته) به تفاهم برسد که در مساعی مربوط به برچیدن استعمار لندن در هندوستان همکاری کنند.

این پیمان، دولت لندن را دچار وحشت کرده بود. ناپلئون قبلا در لشکرکشی به مصر، 15 هزار نظامی به سوئز (بندر شمالی دریای سرخ) فرستاده بود تا به هندوستان بروند و به تیپو صاحب (حکمران مستقل بخشی از هند) که با انگلیسی ها می جنگید کمک کنند.

دولت لندن برای مذاکره با دولت تهران پیرامون پیمان فینکِن اشتاین، سِر جان ملکُم را از هند روانه ایران کرد، ولی دولت تهران اجازه ورود به او نداد. ملکُم 29 دسامبر 1800 با دولت تهران پیمانی امضاء کرده بود که پیمان فیکن اشتاین عملا به آن پایان داده بود. طبق این پیمان که در کتب تاریخ معاهده «ژانویه 1801» نوشته شده است، دولت ایران متعهد شده بود که نه تنها از تعرّض پشتون ها به متصرفات دولت لندن در هندوستان جلوگیری کند بلکه مانع حملات قدرت های اروپایی [منظور روسیه و فرانسه] از طریق ایران به این سرزمین [هندوستان] شود. دولت تهران همچنین متعهد شده بود اجازه اقامت و فعالیت نامحدود در بنادر ایران به بازرگانان انگلیسی و هندی تبعه انگلستان بدهد و از چند نوع کالای انگلیسی (با ذکر نوع کالا) عوارض کمرگ دریافت نکند و در عوض، انگلستان به ایران اسلحه و مستشار نظامی بفرستد. انگلیسی ها بعدا با کشیدن خط مرزی «دوراند» و تقسیم قبایل پشتون [که اینک در پاکستان مسئله ساز شده اند] نگرانی خود از تعرّض به هندوستان را برطرف کردند.

با صلح تیلیست (آشتی ناپلئون با تزار روسیه در جولای 1807 و در جریان جنگ 1813 ـ 1804 ایران و روسیه)، بخش اصلی پیمان فینکن اشتاین کان کم یکن شد، ژنرال گاردان و مستشاران نظامی فرانسه ایران را ترک کردند و زمینه از سرگیری فعالیت های دولت لندن در تهران هموار شد که منجر به امضای معاهده 12 مارچ 1809 ایران و انگلستان گردید که بموجب آن دولت ایران پذیرفت که به جنگ با روسیه ادامه دهد و با فرانسه (دولت ناپلئون) و دولت های متخاصم انگلستان روابط دیپلماتیک عادی نداشته باشد. تاریخنگاران این معاهده را نشانه عمق ضعف تحلیل و ناآگاهی دولت تهران و بی توجهی به عواقب کار و قضاوت تاریخ خوانده و برخی هم آن را ننگین و شرم آور توصیف کرده اند. این تاریخنگاران نوشته اند که آشتی ناپلئون با تزار در تیلسیت بدون در نظرآوردن پیمان فینکن اشتاین یک بار دیگر بر فرضیه ماکیاولی (جدایی سیاست از اخلاق) صحه گذارد.

1822 - چارلز گرام مخترع دندان مصنوعي اين اختراع خود را به ثبت داد.

1287 - شورش مردم تبريز عليه خودكامگي محمدعلي شاه قاجار

در نوزدهم خرداد 1287 ش برابر با 9 جمادي الاول 1326 ق، انجمن ايالتي تبريز، تلگرافي به انجمن‏هاي ولايتي و علماي نجف ارسال داشت كه مفاد آن يادآور سوء نيت شاه در ويران ساختن بنيان مشروطه و خيانت به ملت بود. دسيسه‏ ها و نيرنگ‏هاي محمدعلي شاه، مردم تبريز را مطمئن ساخته بود كه شاه قاجار، هدفي جز سركوب آزادي خواهان ندارد. از اين روي، مردم اين شهر در قبال اقدامات شاه، واكنش شديدي از خود نشان دادند. قطع خطوط تلگراف از طرف دولت كه تنها راه برقراري تبريز به تهران بود، بدگماني مردم را افزود. همچنين تلگراف محمدعلي شاه نيز كه بار ديگر به دروغ او را پايبند مشروطه و هوادار مجلس معرفي مي‏كرد خشم مردم را بيشتر برانگيخت. از اين رو، شورش فراگير در شهر شكل گرفت كه به محاصره اين شهر و وقايع متعددي انجاميد.

محمد علی شاه

1302 - استيضاح دولت مستوفي الممالك از سوي آيت‏ اللَّه سيدحسن مدرس

مدتي پس از كودتاي رضاخان در سوم اسفند 1299 دوره چهارم مجلس شوراي ملي افتتاح شد و در اين دوره نيز، شهيد حسن مدرس به نمايندگي مجلس انتخاب گرديد. او براي جلوگيري از قدرت يافتن سردار سپه، قصد داشت تا با استيضاح و بركناري مستوفي الممالك، صدراعظم احمد شاه قاجار، فردي ديگر را براي صدراعظمي روي كار بياورد. آيت‏اللَّه مدرس علاوه بر استيضاح مستوفي‏الممالك درباره رويه سياست خارجي، اين نخست‏وزير را داراي قدرت كافي براي مقابله و مبارزه و جلوگيري در برابر تندروي‏هاي سردار سپه ندانست و او را به شمشير مرصّع و تزئيني تشبيه كرد كه تنها در مجالس بزم به كار مي‏رود در حالي كه براي ايستادگي در برابر رضاخان، شمشير برنده و تيز لازم است. پس از بركناري مستوفي الممالك، مردم كه به وي حُسن‏ظن داشتند از مدرس به خاطر استيضاح انتقاد كردند. بعدها معلوم شد مخالفت مدرس و اكثريت مجلس، به دليل حفظ منافع ملت و جلوگيري از قدرتِ خطرناك رضاخان بوده است.

آیت الله مدرس

1862 - لغو قانون بـرده‏داري در امريكا توسط آبراهام لينكُلْن

هنگامي كه آبراهام لينْكُلْن، در سال 1860م به رياست جمهوري امريكا انتخاب شد، شعار تبليغاتي خود جهت مبارزه با بـرده‏داري را دنبال كرد. اين امر، خشم ايالت جنوبي امريكا را كه طرفدار بـرده‏داري بودند برانگيخت، از اين رو، به تشكيل اتحاديه جديد و خودمختاري اقدام كردند. در اين حال جنگ بين ايالات شمالي و جنوبي آغاز شد و طرفداران بردگي عليه مخالفان آن به نبرد پرداختند. در گرماگرم جنگ‏هاي امريكا، در نهم ژوئن 1862م، به ابتكار آبراهام لينكلن و به دستور كنگره دولت‏هاي متحد شمالي امريكا، رژيم بـرده‏داري و خريد و فروش زنان و مردان سياه پوست، با نام كنيز و غلام در كليه ايالات شمال امريكا لغو شد. در ادامه اين امر، لينكلن، اعلاميه معروف آزادي بردگان را در سراسر امريكا صادر كرد و باعث شورش سياهان عليه اربابان سفيد پوست خود گرديد. اين امر سرانجام باعث شكست طرفداران بـرده‏داري و لغو بردگي در سراسر امريكا شد.

آبراهام لينْكُلْن

1896 - اختراع آنتن امواج صوتي توسط گوليلمو ماركوني

گوگلیلمو مارکونی (به ایتالیایی: ‎Guglielmo Marconi‏) (۲۵ آوریل ۱۸۷۴ - ۲۰ ژوئیه ۱۹۳۷) مهندس برق ایتالیایی و دریافتکننده جایزه نوبل بود که سیستم بیسیم تلگرافی یا همان رادیو را اختراع کرد. مارکونی رئیس فرهنگستان ایتالیا و عضو شورای عالی فاشیستی ایتالیا بود.

گوگلیلمو مارکونی

در دسامبر سال ۱۹۰۱ او توانست فرضیه امواج رادیویی که تحت تأثیر چرخش زمین و در مدار آن قرار نمیگرفتند را اثبات کند. او با بیان این فرضیه اقدام به مخابره کردن اولین سیگنالهای امواج رادیویی در اقیانوس اطلس میان پولدهو[، کورن وال و سنت جونز، نیوفوندلند به فاصله ۲۱۰۰ مایلی مخابره کرد.

سالهای ۱۹۰۲ تا ۱۹۱۲ او اختراعات دیگری را به ثبت رساند. در ۱۹۰۲ در طول سفر دریایی خود به فیلادلفیای آمریکا تأثیرات روشنایی روز و ارتباط مستقیم آن با ارتباطات و امواج بی سیم را کشف کرد و در همان سال امتیاز ردیاب مغناطیسی خود را که پس از آن تبدیل به گیرنده استاندارد امواج رادیویی شد ثبت نمود. این گیرنده برای سالهای طولانی یک الگوی استاندارد و جامع بود.

1952 - نطق تاريخي دكتر مصدق در دادگاه لاهه

19 خرداد سال 1331 (9 ژوئن 1952) روزي است كه دكتر محمد مصدق رئيس دولت وقت در دادگاه جهاني لاهه نطق تاريخي خودرا در دفاع ازايرانيان ايراد كرد و وجدان جهانيان را متوجه نقض حقوق ملل ضعيف ساخت.

دكتر مصدق در اين نطق گفت كه وجدان جهانيان نبايد اجازه دهد كه حقوق ملل ضعيف پايمال شود؛ جهانيان بايد از ملل كوچكتر كه براي احقاق حقوق خود و استفاده از حاكميت ملي و استقلال بپا مي خيزند در برابر دولتهاي داراي قدرت نظامي، تبليغاتي و نفوذ سياسي وسيع دفاع كنند. ما ـ ايرانيان ـ كاري جز گرفتن حق مسلم خود نكرده ايم.

در جلسه دادگاه جهاني ـ عکس از ICJ

دكتر مصدق قضات دادگاه لاهه را از آلوده كردن خود به سياست برحذر داشت و اشاره كرد كه قاضي بايد حق را از زورگو و غاصب آن بگيرد نه جانب طرف برتر را.

دكتر مصدق پس از ايراد نطق طولاني خود، دفاع قضايي از حقوق ايران در برابر شكايت انگلستان را به پروفسور رولنRolin ــ حقوقدان بلژيكي كه به وكالت از ايران انتخاب شده بود سپرد.

دکتر مصدق بعدا در يك مصاحبه مطبوعاتي در پاسخ به پرسش يک روزنامه نگار درباره ميزان اميد او به سازمانهاي بين المللي از جمله دادگاه لاهه، خواستار اصلاح منشور ملل و واگذاري تصميم گيري ها، از شوراي امنيت به مجمع عمومي سازمان ملل شد و گفت كه سازمان ملل بايد تنها «دمكراسي» ها را به عضويت بپذيرد نه هر دولت را. دولت يک كشور غير دمكراتيك مي تواند عضو ناظر باشد، نه صاحب راي، «دمكراسي» يک حق است و حقوق انسان بايد رعايت شود و محترم باشد و ناقض اين حقوق به مجازات برسد تا اين مجازات وسيله تنبّه باشد.

پيش از رسميت يافتن جلسه دادگاه جهاني نصرالله انتظام ديپلمات ايراني با مصدق نجوا مي کند ـ عکس از ICJ

پروفسور رولن (بلژيکي) وکيل قضايي ايران در کنار مصدق در جلسه دادگاه جهاني(ICJ)

1962 - آتش‏سوزي بزرگ دانشگاه الجزيره و نابودي 500 هزار جلد كتاب نفيس

در نهم ژوئن 1962م بر اثر آتش‏سوزي بزرگ دانشگاه الجزيره در پايتخت كشور الجزاير، بيش از پانصد هزار نسخه از كتاب‏هاي نفيس كتابخانه اين دانشگاه از بين رفت. اكثر كتاب‏هاي سوخته شده، از منابع و مآخذ مهم وكم نظير بودند. حريق دانشگاه الجزيره و كتابخانه آن توسط افراد ارتش سرّي فرانسه در الجزيره صورت گرفته بود. ارتش سري از نظاميان فرانسوي مخالف اعطاي استقلال به الجزاير تشكيل شده بود. اين حريق يكي از ده‏ها آتش‏سوزي بود كه در اين روز در الجزاير روي داد و در غالب آن‏ها، افراد ارتش سري فرانسه دست داشتند.

1980 - بني صدر عزل شد

ابوالحسن بني صدر نخستين رئيس جمهور در مصاحبه اي كه 19 خرداد 1359 (نهم ژوئن 1980 و سه ماه و ده روز پیش از آغاز جنگ عراق و ایران) انتشار يافت گفت: "بدترين شكل اجراي حاكميت، اعمال خشونت است.". وي اخطار كرد كه در برابر عمل خلاف قانون دست روي دست نمي گذارد و آرام نمي نشيند. او گفت: " در جمهوري اسلامي، گروهي مايلند من رئيس جمهور باشم ولي آنان ـ خود ـ وظايف مرا انجام دهند. بني صدر كه یک سال بعد مجبور به فرار از ايران و اقامت در اروپا [فرانسه] شده است در اين مصاحبه به زعم خود، «فرصت طلبان» را تهديد كرد و گفت كه عده اي طالبند قدرت منحصرا در دست آنان باشد.

بني صدر در سال 2014

درست یک سال بعد در خرداد ماه، روزنامه او، «انقلاب اسلامي» را توقيف کردند. کیهان در صفحه اول شماره 18 خرداد 1360 خود اظهارت بنی صدر درباره توقیف روزنامه انقلاب اسلامی را چاپ کرد که گفته بود که با توقیف روزنامه اش، کارنامه و پیام های او به صورت نوار و اعلامیه (بروشور) پخش خواهد شد [این صفحه اول کیهان در زیر کپی شده است]. سه روزبعد، کیهان خبر عزل بنی صدر از فرماندهی کل قوا (نیروهای مسلح) را در صفحه اول خود (شمار 21 خرداد 1360) چاپ کرده بود [که کپی این صفحه نیز در زیر آمده است]. کیهان نوشته بود که عزل بنی صدر از فرماندهی کل قوا به فرمان امام خمینی ـ ولی فقیه انجام شده است. همین روزنامه در صفحه اول شماره یکم تیرماه 1360 خود نوشت که 177 نماینده مجلس با شعار مرگ بر آمریکا، عدم کفایت سیـاس*ـی بنی صدر را تصویب کردند و امام وی را از ریاست جهموری عزل کرد. کیهان افزوده بود که بنی صدر که تحت تعقیب قرار گرفته فراری است. (این صفحه نیز در زیر کپی شده است).

در پی عزل و فرار بنی صدر برخي از كاركنان دفتراو (دفتر رياست جمهوري) نیز بازداشت شدند. طولی نکشید که اعلام شد بنی صدر به پاریس گریخته و روزنامه انقلاب اسلامی را در آنجا منتشر می کند.

صفحه اول کیهان مورخ 18 خرداد 1360

صفحه اول کیهان مورخ 21 خرداد 1360

صفحه اول کیهان مورخ یکم تیرماه 1360

زادروزها

۱۶۷۲ - زادروز پتر یکم معروف به «پتر کبیر»، تزار و امپراتور روسیه
۱۸۴۳ - زادروز برتا سوتنر رماننویس، فعال صلحطلب اهل اتریش، نخستین زن برندهٔ جایزه صلح نوبل

برتا سوتنر

۱۸۹۸ - زادروز کورتزیو مالاپارته نویسنده و خبرنگار ایتالیایی
۱۹۶۱ - زادروز مایکل جی فاکس بازیگر کانادایی

جانی دپ

۱۹۶۳ - زادروز جانی دپ هنرپیشه آمریکایی
۱۹۷۸ - زادروز میروسلاو کلوزه فوتبالیست آلمانی

میروسلاو کلوزه

۱۹۸۱ - زادروز ناتالی پورتمن بازیگر، تهیهکننده و کارگردان آمریکایی-اسرائیلی سینما و تلویزیون، برندهٔ جایزه اسکار
۱۹۸۴ - زادروز وسلی اسنایدر بازیکن تیم ملی فوتبال هلند و تیم گالاتاسرای

ناتالی پورتمن

۱۹۸۴ - مسعود شجاعی، فوتبالیست ایرانی.
۱۳۴۹ - امین حیایی، بازیگر ایرانی

امین حیایی

درگذشتها

۶۸ - درگذشت نرون امپراتور روم
۱۸۷۰ - درگذشت چارلز دیکنز رماننویس شهیر انگلیسی دورهٔ ویکتوریا

چارلز دیکنز

۱۹۵۹ - درگذشت آدولف وینداوس شیمیدان، طبیعی شناس آلمانی، برندهٔ جایزهٔ نویل شیمی ۱۹۲۸
۱۹۷۳ - درگذشت اریش فن مانشتاین فیلد مارشال آلمانی در دورهٔ رایش سوم

آدولف وینداوس

۱۹۷۴ - درگذشت میگل آنخل آستوریاس شاعر و نویسنده گواتمالائی
۱۹۹۴ - درگذشت یان تینبرگن اقتصاددان، برندهٔ اولین جایزه نوبل اقتصاد در سال

میگل آنخل آستوریاس

۱۳۸۶ - درگذشت پرویز ورجاوند، باستانشناس و سیاستمدار ایرانی

پرویز ورجاوند

[h=1][/h]

*SAmirA · 2015/06/10

[h=1]20 خرداد - 10 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]
رویداد ها:

110 - آغاز تهاجم امپراتوري روم به دولت ايران و پايان صلح پنجاه ساله

دولت‏هاي ايران و روم از ديرباز بر سر مسائل گوناگون مرزي، فرهنگي و مذهبي با يك‏ديگر به نزاع برمي‏خاستند و پس از هر مصالحه، باز هم جنگي ديگر به راه مي‏انداختند. پنجاه سال پس از صلح ميان دو امپراتوري بزرگ ايران و روم در دهه 60م، به دستور تراژان، امپراتور روم، حمله ارتش اين سرزمين به ارمنستان واقع در شمال غربي ايران آن روز آغاز شد. و بدين ترتيب از دهم ژوئن سال 110م دوران صلح پنجاه ساله ميان دو طرف به پايان رسيد. بهانه اين حمله ظاهراً بر سر انتخاب فرمان‏رواي ارمنستان بود كه خسرو پادشاه وقت سلسله اشكانيان معروف به اشك بيست و چهارم، بدون جلب رضايت دولت روم يكي از شاهزادگان اشكاني را به حكومت آنجا تعيين كرد. در اين ميان، هرچند كه پادشاه اشكاني هدايا و سفرايى را نزد امپراتور وقت روم معروف به تراژان فرستاد كه از وقوع جنگ خودداري كند اما امپراتور روم ضمن رد هدايا و پيشنهادات خسرو، اعلام كرد كه دوستي فرمان‏روايان از كردار معلوم مي‏شود نه از گفتار. با تهاجم لشكريان روم به ارمنستان، سپاه ايران پس از دو سال مقاومت، مجبور به عقب‏نشيني از ارمنستان گرديد. در اين زمان، فرمان‏رواي ارمنستان به تصور اينكه اگر نزد امپراتور روم برود، او از خلع و قتل وي صرف نظر خواهد كرد. از اين رو، نامه‏هايى مبني بر تسليم بي‏قيد و شرط براي تراژان فرستاد و خود نيز به اردوي امپراتور روم رفته، تاج خود را به وي اعطا نمود. اما امپراتور روم نه تنها تاج را برنگرداند، بلكه او را از خود راند و دستور قتل وي را صادر كرد. با اين حال، خسرو، پادشاه اشكاني ايران، با برانگيختن طرفداران ايران در ارمنستان، آن منطقه را به ايران ملحق كرد.

تراژان

520 - نامه امپراتور چین باستان به قباد ساسانی

طبق کرونولوژی تاریخ چین باستان، امپراتور وقت چین در سال 520 میلادی نامه ای مفصل و اندرزگونه برای قباد ساسانی شاه وقت ایران فرستاده بود. محاسبات تقویمی، تاریخ انشاء این نامه را 17 ژوئن آن سال تعیین کرده است. این نامه که متن آن در تاریخ چین آورده شده است توسط هیاتی بریاست یک وزیر پیشین به تیسفون ارسال شده بود و قباد ساسانی آن را پنج ماه بعد و زمانی که خودرا برای سرکوبی شورش گرجی ها آماده می کرد دریافت داشت.

قباد ساسانی

در این پیام، امپراتور چین از کاهش حجم مبادلات تجاری دو کشور که قبلا چشمگیر بود گله کرده بود. امپراتور قول داده بود ـ اگر قباد تقاضا کند ـ به مساعی ایران در بازداری اقوام آلتائیک و هون از رخنه به قلمرو ایران (در منطقه فرارود) کمک خواهد کرد.

روایت است که قباد تصميم خود به لشکرکشی به منطقه ساحلی دریای سیاه در قفقازرا با فرستاده امپراتور چین گزاده بود. قباد ژنرال پیروز مهران و ژنرال نرسی را مامور این کار کرده بود که به درگیری با روم انجامید و رومیان شکست خوردند و حاضر به پرداخت غرامت شدند. رومیان محرّک شورش گرجیان بودند.

1747 - سالروز كودتاي قوچان، قتل نادرشاه و تغيير مسير تاريخ ایران زمین

دهم ژوئن سال 1747 (در آن سال مصادف با 20خرداد) در فتح آباد قوچان، نادرشاه در خوابگاهش به دست تني چند از ژنرالهايش به قتل رسيد و به اين ترتيب ناپلئون شرق از اين دنيا رفت ـ مردي كه آرزو داشت ايران را بار ديگر ابرقدرت جهان كند. دهم ژوئن درعین حال سالگشت مرگ دو زمامدار برجسته دیگر است. دو هزار و هفتاد سال پيش از قتل نادر، اسكندر مقدوني نيز دهم ژوئن (سال 323 پيش از ميلاد) در بابل (جنوب غربي بغداد امروز) درگذشت و دهم ژوئن سال 1190 فردريك باربروسا (ريش قرمز) پادشاه امپراتوري مقدس (كاتوليكهاي اروپا) در جريان لشكركشي به خاور ميانه (جنگهاي صليبي) در رود سالف (گوک سو) در جنوب غربي آناتولي (تركيه امروز) غرق شد و عمرش پایان یافت.

يك نقاش تصويري از نادرشاه را در جنگ هند روي پرده كشيده است

نادر در سال 1736 ميلادي در یک اجتماع بزرگ در آذربایجان با رای زعماي ايران، سران قبايل، كدخدايان و معتمدان نقاط مختلف كشور به شاهي انتخاب شده بود. وي نيروهاي روسيه را به آن سوي داغستان فراري و عثماني را گوشمالي داده و برجاي خود نشانده بود، منطقه فرارود (آسياي ميانه) را آرام، و گردنكشان ايران خاوري (پختون ها = پشتون ها) را تنبيه و دهلي را در سال 1739 (نوروز) به تصرف خود درآورده بود. نادر نه تنها حاكميت ايران را بر سراسر خليج فارس مسلم ساخته بود، بلكه سران مسقط و عمّان را نيز به سوي خود جلب كرده، سرگرم ساخت ناو جنگي و درصدد تصرف جزيره زنگبار در حاشيه آفريقا هم بود تا راه آسيا را بر استعمار غرب سد كند.

نادر دو سوم از ايام عمر خود را روي زين اسب گذرانيد و لشكركشيهاي لاينقطع و ضعف مزاج و خستگي جسماني ناشي از آن، وي را به تدريج بدخلق و خوي ساخته بود كه نتيجه اش اتخاذ تصميمات سخت و نيز اعمال مجازاتهاي شديد و فوري اطرافيان خود و مقامات از جمله افسران ارشد بود.

تصويري ديگر از نادرشاه

نادر كه آخرين آيين هاي نوروزي دورات حيات را در كرمان گذرانيده بود، نيمه خرداد در راه بازگشت به پايتخت خود (مشهد)، در فتح آباد قوچان اردو زده بود. در اين اردوگاه كه در 12 كيلومتري قوچان (خبوشان آن زمان) برپا شده بود، نادر دژباني اردو را به احمدخان دراني، افسر 25 ساله پشتون، سپرده بود كه اين امر باعث ترس افسراني شده بود كه بر جان خود ايمن نبودند. نادر در جوانی با مادرش به اسارت افشارها درآمده بود ـ که گهگاه خراسان جنوب غربی را غارت می کردند. وی پس از مرگ مادر از اسارت گریخته بود و با اینکه همین دوران اسارات، اورا به نادر افشار معروف ساخته بود ولی از افشارها دلخوش نبود و میان دو طرف کینه ادامه داشت.

اين بيم و نگراني به زودي 70 افسر و عمدتا از قاجارها و افشارها را برآن داشت كه «هم قسم» شوند تا نادر را بكشند. اين توطئه گران شبانه (10 ژوئن 1747) به چادر خوابگاه نادر نزديك شدند، نگهبان چادر را خفه كردند، و وارد چادر شدند. نادر با شمشير دست به دفاع زد ولي صالح خان دست نادر، و يك ژنرال قاجار سر او را قطع كرد و روز بعد، در آن اردوگاه عظيم جز جسد نادر ـ تقريبا چيزي ديگر بر جاي نمانده بود، و اين بود سرانجام يكي از مردان بزرگ تاريخ مشرق زمين.

جنازه نادر سپس در گوري كه خود قبلا در خيابان بالا در مشهد تدارك ديده بود دفن شد. در جريان كفن و دفن بود كه حاضران متوجه شدند نادر ريش خود را رنگ ميزد تا كهولت او آشكار نشود.

نادر كارها و وقايع روزانه را در پايان هر روز به منشي اش «ميرزا مهدي» ديكته مي كرد تا فراموش نشوند. وي جز «پزشك»، هرگز از كمك اروپائيان استفاده نكرد. نادر نسبت به اروپاييان بسيار بدبين بود، از همين رو به جاي خريد كشتي از اروپا، از مازندران و از راه خراسان كه هموارتر بود، چوب به بوشهر حمل كرد و 19 كشتي جنگي توپدار ساخت. به ابتكار نادر بود كه توپهاي سبك كه تا آن تاريخ در جهان سابقه نداشت ساخته شد و اين توپهاي قابل حمل با شتر، «زنبورك» نام گرفتند. نادر خريد كالاي صنعتي (تكنولوژيك) از اروپا را روا نمي دانست و بارها گفته بود كه چنين خريدهايي قوه ابتكار را از ايراني سلب مي كند، ما خودمان بايد نيازهاي صنعتي مان را برطرف سازيم، آنان (فرنگي ها) چيزي بالاتر از ما ندارند، ما نبايد عادت كنيم كه محتاج ديگران شويم.

به نوشته مورخان اروپايي، نادر بر خلاف صفويه، كوچكترين نظر مساعدي به اروپاييان نداشت و براي تارانيدن آنان از آبهاي شرق بود كه درصدد ايجاد يك نيروي دريايي بزرگ برآمده بود تا بتواند با آن جزاير اقيانوس هند از جمله زنگبار را از دسترس اروپاييان كه هدفي جز سلطه و استثمار شرق نداشتند دور سازد و براي اين منظور مهندسان كشتي ساز هند را با كمك پارسيان ساكن اين شبه قاره يافته و استخدام كرده بود. اين مورخان نوشته اند نادرشاه كه شديداً به اروپاييان بدبين بود به سرزمينهاي مورد نظر اروپاييان در منطقه، از جمله عمّان قول حمايت نظامي داده بود. نادرشاه استقرار اروپاييان در بنادر اقيانوس هند و خليج هاي منشعب از آن را كه به بهانه تجارت صورت مي گرفت، وسيله اي براي دست اندازي به همه شرق تلقي مي كرد

نادرشاه علاقه عجيبي به جمع آوري كتاب و اهداء آنها به كتابخانه ها داشت. وي صدها جلد كتاب خطي نفيس به كتابخانه رضوي مشهد هديه كرده بود.

كودتاي دهم ژوئن 1747 قوچان، نه تنها مسير تاريخ ايران، بلكه سرنوشت مشرق زمين را تغيير داد. اگر اين كودتا رخ نداده بود، انگلستان بر آسياي جنوبي و بعداً خاورميانه، و روسيه بر قفقاز و سپس آسياي ميانه دست نمي يافتند، افغانها (نامي كه انگلستان بر ايرانيان ساكن خاور ايرانزمين گذارده است) از بدنه میهن جدا نمي شدند و مسائلی به نام كشمير و وزیرستان به وجود نمي آمد و نقشه جغرافيايي آسياي جنوبي چيز ديگري بود و ....

براي اثبات «احساس ميهن دوستي» نادر ذكر اين دو دليل كافي است: يكي حك كردن عبارت «نادر ايران زمين» بر سكه هايش و ديگري ورود وي به شهر دهلي در روز «نوروز». وي پس از شكست دادن ارتش هند، منتظر شد تا نوروز فرا رسد و در اين روز ملي ايرانيان وارد دهلي شود.

1924 - ربوده شدن رهبر سوسياليست هاي ايتاليا و قطعه قطعه شدن او!

گياكومو ماتئوتي Giacomo Matteotti رئيس فراكسيون سوسياليستها در پارلمان ايتاليا در پي انتشار کتاب «فاش مي کنم» حاوي انتقاد از روش انتخاباتي حزب فاشيست ايتاليا ازجمله وادارکردن راي دهندگان به نامزدهاي اين حزب و تخريب علني ديگران و تقلب در انتخآبآت سى ام ماه مى 1924، 40 روز بعد (دهم ژوئن اين سآل) در راه خانه اش ربوده شد و جسد قطعه ـ قطعه شده او 66روز بعد در 36 کيلومتري شهر رم به دست آمد.

Giacomo Matteotti

اختلاف نظر ماتئوتي با حزب فاشيست و شخص موسوليني (رهبر اين حزب) از زماني آغاز شده بود كه موسوليني به دفاع از آن دسته از صاحبان صنايع سخن گفته بود كه در كارشان موفق و در پيشرفت ايتاليا و قدرتمند كردن آن موثر بوده اند. ماتئوتي گفته بود كه اين حمايت موسوليني باعث افزون شدن ظلم اين جماعت به كارگران و اسثتمار هرچه بيشتر آنان مي شود.

در پي كشف جسد ماتئوتي که 22 ماه مي 1885 به دنيا آمده بود، سوسياليست ها با برگزاري تظاهرات خواهان بركناري موسوليني شدند، ولي پادشاه وقت ايتاليا قبول نكرد كه موسوليني در آن قتل دست داشته و پيشنهاد بركناري وي را ردّ و متهمان به قتل ماتئوتي ازجمله يک افسر اطلاعاتي را عفو كرد. سوسياليست ها که پس از جنگ جهاني دوم به قدرت رسيده بودند پرونده قتل را بازگشودند و متهمان عفو شده را به دادگاه بردند و به زندان ابد محکوم کردند ولي بر دادگاه ثابت شد که شخص موسوليني از قتل ماتئوتي خبر نداشته بود. ماتئوتي از سوسياليست هايي بود که عقيده دارند که هرگونه تحول و تغيير نظام بايد با راي مردم و از طريق پارلمان باشد. وي با انقلاب و ديکتاتوري پرولتاريا (طبقه کارگر) مخالف بود و مي گفت که اين طبقه تجربه حکومت کردن ندارد و راديکال و کينه توزانه رفتار مي کند و مردم مشتاق ماديگري و بي رحم و مروّت مي شوند.

1967 - جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل که ضمن آن اسرائیل صحرای سینا، غزه، غرب رود اردن، بیت المقدس شرقی و جولان را تصرف کرده بود از بيم مداخله شوروي پايان يافت پایان یافت. این جنگ که در آن 9 دولت عربی شرکت کرده بودند بر وخامت مسئله و اسرائیل افزود.

مناسبت ها:

روز جهاني صنايع دستي

با تأسيس سازمان ملل متحد، حفاظت از ميراث‏هاي فرهنگي بشري به عهده يونسكو يا سازمان تربيتي، علمي و فرهنگي ملل متحد واگذار شد. از سال 1964م با تأسيس شوراي جهاني صنايع دستي به عنوان يكي از ارگان‏هاي وابسته به يونسكو، صنايع دستي و سنتي در قالب هنر و صنعت به عنوان بخشي از زندگي فرهنگي و حيات اقتصادي ملل، مورد توجه قرار گرفت. تشويق، كمك و راهنمايي صنعت گران دستي و بالا بردن سطح اطلاعات تخصصي و حرفه‏اي آن‏ها، حفظ و تقويت صنايع دستي و تجلي آن به عنوان ركن عمده‏اي از حيات فرهنگي ملت‏ها و نيز ايجاد همبستگي ميان صنعت‏گران سراسر جهان از جمله اهداف اصلي شوراي جهاني صنايع دستي است. در حال حاضر در اين شورا بيش از 90 كشور عضويت دارند و دبيرخانه آن نيز در آمستردام هلند قرار دارد. مهم‏ترين نتيجه‏اي كه از تلاش‏هاي جهاني صنايع دستي حاصل شده است، جلب توجه ملت‏ها به اهميت فوق‏العاده صنايع‏دستي در زندگي فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي ملت‏ها مي‏باشد. هم‏چنين از طرف اين شورا، روز دهم ژوئن (برابر با 20 خرداد) به عنوان روز جهاني صنايع دستي تعيين شده است.

روز ملي کشور پرتغال

كشور جمهوري پرتغال با 92/135 كيلومتر مربع مساحت در جنوب غربي اروپا، در كنار اقيانوس اطلس و در همسايگي اسپانيا واقع شده است. جمعيت آن در حدود 10 ميليون نفر كه ازنژاد سفيد بوده و كاتوليك مذهب مي‏باشند. زبان رسمي، پرتغالي و پايتخت آن شهر ليسبون است. واحد پول اين كشور "اسكودو" بود كه بعد از رايج شدن پول واحد اروپايى، يورو، جاي‏گزين آن گرديد. اين منطقه از قديم الايام مسكوني بود و بخشي از آن از قرن هشتم ميلادي تا قرن 16 در اختيار مسلمانان بود. از قرن هفدهم، اين كشور به عنوان يك قدرت برتر دريايى به رقابت با انگستان و هلند پرداخت. از اوائل قرن نوزدهم اين قدرت به ضعف گراييد. حكومت پرتغال تا قبل از 1910 به صورت پادشاهي اداره مي‏شد ولي در اين سال بر اثر فشار انقلابيون و مبارزه آنان، امانوئل دوم، پادشاه پرتغال استعفا داده و حكومت جمهوري بر روي كار آمد. نظام حكومتي پرتغال، جمهوري چند حزبي با يك مجلس قانون گزاري است. باتوجه به صفر بودن رشد جمعيت در اين كشور پيش‏بيني مي‏شود كه جمعيت آن تا سال 2025م تغيير نخواهد كرد. دهم ژوئن، سال‏روز مرگ دكاموئش شاعر پرتغالي كه در سال 1580م درگذشت، به عنوان روز ملي اين كشور برگزيده شده است.

زادروزها

۱۸۱۹ - زادروز گوستاو کوربه نقاش فرانسوی و رهبر جنبش واقعگرایی در نقاشی
۱۸۳۲ - زادروز نیکلاوس اتو مهندس آلمانی ، مخترع اولین موتور بنزینی و اولین موتورهای درونسوز و موتور چهار زمانهٔ دو زمانهٔ اتو

گوستاو کوربه

۱۹۱۵ - زادروز سال بلو رماننویس کانادایی
۱۹۲۱ - زادروز شاهزاده فیلیپ، دوک ادینبرا همسر ملکه الیزابت دوم

سال بلو

۱۹۲۲ - زادروز جودی گارلند بازیگر و خواننده آمریکایی
۱۹۵۹ - زادروز کارلو آنچلوتی بازیکن سابق و مربی اهل کشور ایتالیا

جودی گارلند

درگذشتها

۱۵۸۰ - درگذشت لوئیس دکاموئش شاعر پرتغالی
۱۸۳۶ - درگذشت آندره ماری آمپر ریاضیدان، فیزیکدان و مکتشف فرانسوی

لوئیس دکاموئش

۱۹۲۵ - درگذشت آنتونی گادی معمار اسپانیایی
۱۹۴۹ - درگذشت زیگرید اوندست نویسنده نروژی ، برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۲۸

آندره ماری آمپر

۱۹۶۷ - درگذشت اسپنسر تریسی بازیگر آمریکایی
۲۰۰۴ - درگذشت ری چارلز نوازنده آمریکایی پیانو و کیبورد الکتریک و خواننده سبکهای جاز و ریتم اند بلوز

اسپنسر تریسی

*SAmirA · 2015/06/11

[h=1]20 خرداد - 10 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

رویداد ها:

110 - آغاز تهاجم امپراتوري روم به دولت ايران و پايان صلح پنجاه ساله

دولت‏هاي ايران و روم از ديرباز بر سر مسائل گوناگون مرزي، فرهنگي و مذهبي با يك‏ديگر به نزاع برمي‏خاستند و پس از هر مصالحه، باز هم جنگي ديگر به راه مي‏انداختند. پنجاه سال پس از صلح ميان دو امپراتوري بزرگ ايران و روم در دهه 60م، به دستور تراژان، امپراتور روم، حمله ارتش اين سرزمين به ارمنستان واقع در شمال غربي ايران آن روز آغاز شد. و بدين ترتيب از دهم ژوئن سال 110م دوران صلح پنجاه ساله ميان دو طرف به پايان رسيد. بهانه اين حمله ظاهراً بر سر انتخاب فرمان‏رواي ارمنستان بود كه خسرو پادشاه وقت سلسله اشكانيان معروف به اشك بيست و چهارم، بدون جلب رضايت دولت روم يكي از شاهزادگان اشكاني را به حكومت آنجا تعيين كرد. در اين ميان، هرچند كه پادشاه اشكاني هدايا و سفرايى را نزد امپراتور وقت روم معروف به تراژان فرستاد كه از وقوع جنگ خودداري كند اما امپراتور روم ضمن رد هدايا و پيشنهادات خسرو، اعلام كرد كه دوستي فرمان‏روايان از كردار معلوم مي‏شود نه از گفتار. با تهاجم لشكريان روم به ارمنستان، سپاه ايران پس از دو سال مقاومت، مجبور به عقب‏نشيني از ارمنستان گرديد. در اين زمان، فرمان‏رواي ارمنستان به تصور اينكه اگر نزد امپراتور روم برود، او از خلع و قتل وي صرف نظر خواهد كرد. از اين رو، نامه‏هايى مبني بر تسليم بي‏قيد و شرط براي تراژان فرستاد و خود نيز به اردوي امپراتور روم رفته، تاج خود را به وي اعطا نمود. اما امپراتور روم نه تنها تاج را برنگرداند، بلكه او را از خود راند و دستور قتل وي را صادر كرد. با اين حال، خسرو، پادشاه اشكاني ايران، با برانگيختن طرفداران ايران در ارمنستان، آن منطقه را به ايران ملحق كرد.

تراژان

520 - نامه امپراتور چین باستان به قباد ساسانی

طبق کرونولوژی تاریخ چین باستان، امپراتور وقت چین در سال 520 میلادی نامه ای مفصل و اندرزگونه برای قباد ساسانی شاه وقت ایران فرستاده بود. محاسبات تقویمی، تاریخ انشاء این نامه را 17 ژوئن آن سال تعیین کرده است. این نامه که متن آن در تاریخ چین آورده شده است توسط هیاتی بریاست یک وزیر پیشین به تیسفون ارسال شده بود و قباد ساسانی آن را پنج ماه بعد و زمانی که خودرا برای سرکوبی شورش گرجی ها آماده می کرد دریافت داشت.

قباد ساسانی

در این پیام، امپراتور چین از کاهش حجم مبادلات تجاری دو کشور که قبلا چشمگیر بود گله کرده بود. امپراتور قول داده بود ـ اگر قباد تقاضا کند ـ به مساعی ایران در بازداری اقوام آلتائیک و هون از رخنه به قلمرو ایران (در منطقه فرارود) کمک خواهد کرد.

روایت است که قباد تصميم خود به لشکرکشی به منطقه ساحلی دریای سیاه در قفقازرا با فرستاده امپراتور چین گزاده بود. قباد ژنرال پیروز مهران و ژنرال نرسی را مامور این کار کرده بود که به درگیری با روم انجامید و رومیان شکست خوردند و حاضر به پرداخت غرامت شدند. رومیان محرّک شورش گرجیان بودند.

1747 - سالروز كودتاي قوچان، قتل نادرشاه و تغيير مسير تاريخ ایران زمین

دهم ژوئن سال 1747 (در آن سال مصادف با 20خرداد) در فتح آباد قوچان، نادرشاه در خوابگاهش به دست تني چند از ژنرالهايش به قتل رسيد و به اين ترتيب ناپلئون شرق از اين دنيا رفت ـ مردي كه آرزو داشت ايران را بار ديگر ابرقدرت جهان كند. دهم ژوئن درعین حال سالگشت مرگ دو زمامدار برجسته دیگر است. دو هزار و هفتاد سال پيش از قتل نادر، اسكندر مقدوني نيز دهم ژوئن (سال 323 پيش از ميلاد) در بابل (جنوب غربي بغداد امروز) درگذشت و دهم ژوئن سال 1190 فردريك باربروسا (ريش قرمز) پادشاه امپراتوري مقدس (كاتوليكهاي اروپا) در جريان لشكركشي به خاور ميانه (جنگهاي صليبي) در رود سالف (گوک سو) در جنوب غربي آناتولي (تركيه امروز) غرق شد و عمرش پایان یافت.

يك نقاش تصويري از نادرشاه را در جنگ هند روي پرده كشيده است

نادر در سال 1736 ميلادي در یک اجتماع بزرگ در آذربایجان با رای زعماي ايران، سران قبايل، كدخدايان و معتمدان نقاط مختلف كشور به شاهي انتخاب شده بود. وي نيروهاي روسيه را به آن سوي داغستان فراري و عثماني را گوشمالي داده و برجاي خود نشانده بود، منطقه فرارود (آسياي ميانه) را آرام، و گردنكشان ايران خاوري (پختون ها = پشتون ها) را تنبيه و دهلي را در سال 1739 (نوروز) به تصرف خود درآورده بود. نادر نه تنها حاكميت ايران را بر سراسر خليج فارس مسلم ساخته بود، بلكه سران مسقط و عمّان را نيز به سوي خود جلب كرده، سرگرم ساخت ناو جنگي و درصدد تصرف جزيره زنگبار در حاشيه آفريقا هم بود تا راه آسيا را بر استعمار غرب سد كند.

نادر دو سوم از ايام عمر خود را روي زين اسب گذرانيد و لشكركشيهاي لاينقطع و ضعف مزاج و خستگي جسماني ناشي از آن، وي را به تدريج بدخلق و خوي ساخته بود كه نتيجه اش اتخاذ تصميمات سخت و نيز اعمال مجازاتهاي شديد و فوري اطرافيان خود و مقامات از جمله افسران ارشد بود.

تصويري ديگر از نادرشاه

نادر كه آخرين آيين هاي نوروزي دورات حيات را در كرمان گذرانيده بود، نيمه خرداد در راه بازگشت به پايتخت خود (مشهد)، در فتح آباد قوچان اردو زده بود. در اين اردوگاه كه در 12 كيلومتري قوچان (خبوشان آن زمان) برپا شده بود، نادر دژباني اردو را به احمدخان دراني، افسر 25 ساله پشتون، سپرده بود كه اين امر باعث ترس افسراني شده بود كه بر جان خود ايمن نبودند. نادر در جوانی با مادرش به اسارت افشارها درآمده بود ـ که گهگاه خراسان جنوب غربی را غارت می کردند. وی پس از مرگ مادر از اسارت گریخته بود و با اینکه همین دوران اسارات، اورا به نادر افشار معروف ساخته بود ولی از افشارها دلخوش نبود و میان دو طرف کینه ادامه داشت.

اين بيم و نگراني به زودي 70 افسر و عمدتا از قاجارها و افشارها را برآن داشت كه «هم قسم» شوند تا نادر را بكشند. اين توطئه گران شبانه (10 ژوئن 1747) به چادر خوابگاه نادر نزديك شدند، نگهبان چادر را خفه كردند، و وارد چادر شدند. نادر با شمشير دست به دفاع زد ولي صالح خان دست نادر، و يك ژنرال قاجار سر او را قطع كرد و روز بعد، در آن اردوگاه عظيم جز جسد نادر ـ تقريبا چيزي ديگر بر جاي نمانده بود، و اين بود سرانجام يكي از مردان بزرگ تاريخ مشرق زمين.

جنازه نادر سپس در گوري كه خود قبلا در خيابان بالا در مشهد تدارك ديده بود دفن شد. در جريان كفن و دفن بود كه حاضران متوجه شدند نادر ريش خود را رنگ ميزد تا كهولت او آشكار نشود.

نادر كارها و وقايع روزانه را در پايان هر روز به منشي اش «ميرزا مهدي» ديكته مي كرد تا فراموش نشوند. وي جز «پزشك»، هرگز از كمك اروپائيان استفاده نكرد. نادر نسبت به اروپاييان بسيار بدبين بود، از همين رو به جاي خريد كشتي از اروپا، از مازندران و از راه خراسان كه هموارتر بود، چوب به بوشهر حمل كرد و 19 كشتي جنگي توپدار ساخت. به ابتكار نادر بود كه توپهاي سبك كه تا آن تاريخ در جهان سابقه نداشت ساخته شد و اين توپهاي قابل حمل با شتر، «زنبورك» نام گرفتند. نادر خريد كالاي صنعتي (تكنولوژيك) از اروپا را روا نمي دانست و بارها گفته بود كه چنين خريدهايي قوه ابتكار را از ايراني سلب مي كند، ما خودمان بايد نيازهاي صنعتي مان را برطرف سازيم، آنان (فرنگي ها) چيزي بالاتر از ما ندارند، ما نبايد عادت كنيم كه محتاج ديگران شويم.

به نوشته مورخان اروپايي، نادر بر خلاف صفويه، كوچكترين نظر مساعدي به اروپاييان نداشت و براي تارانيدن آنان از آبهاي شرق بود كه درصدد ايجاد يك نيروي دريايي بزرگ برآمده بود تا بتواند با آن جزاير اقيانوس هند از جمله زنگبار را از دسترس اروپاييان كه هدفي جز سلطه و استثمار شرق نداشتند دور سازد و براي اين منظور مهندسان كشتي ساز هند را با كمك پارسيان ساكن اين شبه قاره يافته و استخدام كرده بود. اين مورخان نوشته اند نادرشاه كه شديداً به اروپاييان بدبين بود به سرزمينهاي مورد نظر اروپاييان در منطقه، از جمله عمّان قول حمايت نظامي داده بود. نادرشاه استقرار اروپاييان در بنادر اقيانوس هند و خليج هاي منشعب از آن را كه به بهانه تجارت صورت مي گرفت، وسيله اي براي دست اندازي به همه شرق تلقي مي كرد

نادرشاه علاقه عجيبي به جمع آوري كتاب و اهداء آنها به كتابخانه ها داشت. وي صدها جلد كتاب خطي نفيس به كتابخانه رضوي مشهد هديه كرده بود.

كودتاي دهم ژوئن 1747 قوچان، نه تنها مسير تاريخ ايران، بلكه سرنوشت مشرق زمين را تغيير داد. اگر اين كودتا رخ نداده بود، انگلستان بر آسياي جنوبي و بعداً خاورميانه، و روسيه بر قفقاز و سپس آسياي ميانه دست نمي يافتند، افغانها (نامي كه انگلستان بر ايرانيان ساكن خاور ايرانزمين گذارده است) از بدنه میهن جدا نمي شدند و مسائلی به نام كشمير و وزیرستان به وجود نمي آمد و نقشه جغرافيايي آسياي جنوبي چيز ديگري بود و ....

براي اثبات «احساس ميهن دوستي» نادر ذكر اين دو دليل كافي است: يكي حك كردن عبارت «نادر ايران زمين» بر سكه هايش و ديگري ورود وي به شهر دهلي در روز «نوروز». وي پس از شكست دادن ارتش هند، منتظر شد تا نوروز فرا رسد و در اين روز ملي ايرانيان وارد دهلي شود.

1924 - ربوده شدن رهبر سوسياليست هاي ايتاليا و قطعه قطعه شدن او!

گياكومو ماتئوتي Giacomo Matteotti رئيس فراكسيون سوسياليستها در پارلمان ايتاليا در پي انتشار کتاب «فاش مي کنم» حاوي انتقاد از روش انتخاباتي حزب فاشيست ايتاليا ازجمله وادارکردن راي دهندگان به نامزدهاي اين حزب و تخريب علني ديگران و تقلب در انتخآبآت سى ام ماه مى 1924، 40 روز بعد (دهم ژوئن اين سآل) در راه خانه اش ربوده شد و جسد قطعه ـ قطعه شده او 66روز بعد در 36 کيلومتري شهر رم به دست آمد.

Giacomo Matteotti

اختلاف نظر ماتئوتي با حزب فاشيست و شخص موسوليني (رهبر اين حزب) از زماني آغاز شده بود كه موسوليني به دفاع از آن دسته از صاحبان صنايع سخن گفته بود كه در كارشان موفق و در پيشرفت ايتاليا و قدرتمند كردن آن موثر بوده اند. ماتئوتي گفته بود كه اين حمايت موسوليني باعث افزون شدن ظلم اين جماعت به كارگران و اسثتمار هرچه بيشتر آنان مي شود.

در پي كشف جسد ماتئوتي که 22 ماه مي 1885 به دنيا آمده بود، سوسياليست ها با برگزاري تظاهرات خواهان بركناري موسوليني شدند، ولي پادشاه وقت ايتاليا قبول نكرد كه موسوليني در آن قتل دست داشته و پيشنهاد بركناري وي را ردّ و متهمان به قتل ماتئوتي ازجمله يک افسر اطلاعاتي را عفو كرد. سوسياليست ها که پس از جنگ جهاني دوم به قدرت رسيده بودند پرونده قتل را بازگشودند و متهمان عفو شده را به دادگاه بردند و به زندان ابد محکوم کردند ولي بر دادگاه ثابت شد که شخص موسوليني از قتل ماتئوتي خبر نداشته بود. ماتئوتي از سوسياليست هايي بود که عقيده دارند که هرگونه تحول و تغيير نظام بايد با راي مردم و از طريق پارلمان باشد. وي با انقلاب و ديکتاتوري پرولتاريا (طبقه کارگر) مخالف بود و مي گفت که اين طبقه تجربه حکومت کردن ندارد و راديکال و کينه توزانه رفتار مي کند و مردم مشتاق ماديگري و بي رحم و مروّت مي شوند.

1967 - جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل که ضمن آن اسرائیل صحرای سینا، غزه، غرب رود اردن، بیت المقدس شرقی و جولان را تصرف کرده بود از بيم مداخله شوروي پايان يافت پایان یافت. این جنگ که در آن 9 دولت عربی شرکت کرده بودند بر وخامت مسئله و اسرائیل افزود.

مناسبت ها:

روز جهاني صنايع دستي

با تأسيس سازمان ملل متحد، حفاظت از ميراث‏هاي فرهنگي بشري به عهده يونسكو يا سازمان تربيتي، علمي و فرهنگي ملل متحد واگذار شد. از سال 1964م با تأسيس شوراي جهاني صنايع دستي به عنوان يكي از ارگان‏هاي وابسته به يونسكو، صنايع دستي و سنتي در قالب هنر و صنعت به عنوان بخشي از زندگي فرهنگي و حيات اقتصادي ملل، مورد توجه قرار گرفت. تشويق، كمك و راهنمايي صنعت گران دستي و بالا بردن سطح اطلاعات تخصصي و حرفه‏اي آن‏ها، حفظ و تقويت صنايع دستي و تجلي آن به عنوان ركن عمده‏اي از حيات فرهنگي ملت‏ها و نيز ايجاد همبستگي ميان صنعت‏گران سراسر جهان از جمله اهداف اصلي شوراي جهاني صنايع دستي است. در حال حاضر در اين شورا بيش از 90 كشور عضويت دارند و دبيرخانه آن نيز در آمستردام هلند قرار دارد. مهم‏ترين نتيجه‏اي كه از تلاش‏هاي جهاني صنايع دستي حاصل شده است، جلب توجه ملت‏ها به اهميت فوق‏العاده صنايع‏دستي در زندگي فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي ملت‏ها مي‏باشد. هم‏چنين از طرف اين شورا، روز دهم ژوئن (برابر با 20 خرداد) به عنوان روز جهاني صنايع دستي تعيين شده است.

روز ملي کشور پرتغال

كشور جمهوري پرتغال با 92/135 كيلومتر مربع مساحت در جنوب غربي اروپا، در كنار اقيانوس اطلس و در همسايگي اسپانيا واقع شده است. جمعيت آن در حدود 10 ميليون نفر كه ازنژاد سفيد بوده و كاتوليك مذهب مي‏باشند. زبان رسمي، پرتغالي و پايتخت آن شهر ليسبون است. واحد پول اين كشور "اسكودو" بود كه بعد از رايج شدن پول واحد اروپايى، يورو، جاي‏گزين آن گرديد. اين منطقه از قديم الايام مسكوني بود و بخشي از آن از قرن هشتم ميلادي تا قرن 16 در اختيار مسلمانان بود. از قرن هفدهم، اين كشور به عنوان يك قدرت برتر دريايى به رقابت با انگستان و هلند پرداخت. از اوائل قرن نوزدهم اين قدرت به ضعف گراييد. حكومت پرتغال تا قبل از 1910 به صورت پادشاهي اداره مي‏شد ولي در اين سال بر اثر فشار انقلابيون و مبارزه آنان، امانوئل دوم، پادشاه پرتغال استعفا داده و حكومت جمهوري بر روي كار آمد. نظام حكومتي پرتغال، جمهوري چند حزبي با يك مجلس قانون گزاري است. باتوجه به صفر بودن رشد جمعيت در اين كشور پيش‏بيني مي‏شود كه جمعيت آن تا سال 2025م تغيير نخواهد كرد. دهم ژوئن، سال‏روز مرگ دكاموئش شاعر پرتغالي كه در سال 1580م درگذشت، به عنوان روز ملي اين كشور برگزيده شده است.

زادروزها

۱۸۱۹ - زادروز گوستاو کوربه نقاش فرانسوی و رهبر جنبش واقعگرایی در نقاشی
۱۸۳۲ - زادروز نیکلاوس اتو مهندس آلمانی ، مخترع اولین موتور بنزینی و اولین موتورهای درونسوز و موتور چهار زمانهٔ دو زمانهٔ اتو

گوستاو کوربه

۱۹۱۵ - زادروز سال بلو رماننویس کانادایی
۱۹۲۱ - زادروز شاهزاده فیلیپ، دوک ادینبرا همسر ملکه الیزابت دوم

سال بلو

۱۹۲۲ - زادروز جودی گارلند بازیگر و خواننده آمریکایی
۱۹۵۹ - زادروز کارلو آنچلوتی بازیکن سابق و مربی اهل کشور ایتالیا

جودی گارلند

درگذشتها

۱۵۸۰ - درگذشت لوئیس دکاموئش شاعر پرتغالی
۱۸۳۶ - درگذشت آندره ماری آمپر ریاضیدان، فیزیکدان و مکتشف فرانسوی

لوئیس دکاموئش

۱۹۲۵ - درگذشت آنتونی گادی معمار اسپانیایی
۱۹۴۹ - درگذشت زیگرید اوندست نویسنده نروژی ، برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۲۸

آندره ماری آمپر

۱۹۶۷ - درگذشت اسپنسر تریسی بازیگر آمریکایی
۲۰۰۴ - درگذشت ری چارلز نوازنده آمریکایی پیانو و کیبورد الکتریک و خواننده سبکهای جاز و ریتم اند بلوز

اسپنسر تریسی

*SAmirA · 2015/06/13

[h=1]23 خرداد - 13 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

رویداد ها:

323 پيش از ميلاد - سالروز درگذشت اسكندر مقدوني كه با 3 دختر ايراني ازدواج كرد

مورخان معاصر بر پايه محاسبات تقويمي و نصف النهار بابل (جنوب غربي بغداد) سه روز را در ماه ژوئن (خرداد) به عنوان سالروز درگذشت اسكندر مقدوني معروف به اسكندر بزرگ به دست داده اند: يك دسته از آنان دهم ژوئن، دسته ديگر (اكثريت) غروب يازدهم ژوئن و دسته سوم (شماري كم) 13 ژوئن (23 خرداد).

بنا به نوشته اكثريت، اسكندر 13 ژوئن در سال 323 پيش از ميلاد در 32 سالگي (يك ماه مانده به 33 ساله شدن) در بابل درگذشت. وي كه از همدان و از طريق شوش به بابل رفته بود در اين شهر دچارعارضه تب شده بود كه ديگر وي را رها نساخت.

مجسمه اسکندر

مورخان براي مرگ زودرس اسكندر (در حقيقت اسكندر سوم) نيز سه «علت» ذكر كرده اند. گروهي از آنان مرگ اورا نتيجه بيماري مالاريا كه در سفر هند به آن دچار شده بود قلمداد كرده، دسته اي ديگر نوشته اند كه كاساندر قائمقام او در مقدونيه نوعي زهر (كه باعث مرگ تدريجي مي شود) فرستاده بود تا آشپز اسكندر كه از دوستانش بود در غذاي او بريزد و اسكندر با خوردن اين غذا ظرف چند روز درگذشت و گروه ديگر مرگ اورا نتيجه تب روده نوشته اند كه از همدان به آن مبتلا شده بود و پرهيز نمي كرد.

يک تصوير خيالي از رُکسانا

در آخرين روز حيات، هنگامي كه به زنده ماندن اسكندر اميدي نبود، ژنرالهايش از او پرسيدند كه چه كسي را به جانشيني معرفي مي كند و انتظار داشتند كه بگويد برادرش، و يا فرزندي را كه ركسانا ـ همسر ايراني اش ـ در شكم داشت، ولي اسكندر گفت كه «شايسته ترين فرد» را برگزينيد. اسكندر براي جلب دوستي ايرانيان و اين كه اورا بيگانه ندانند و از بستگان خود بدانند و از پشت خنجر نزنند با سه دختر از بزرگان ايران ازدواج كرده بود ولي تنها از رُكسانا (روشنك = رُخسانه) داراي فرزند شده بود و اين فرزند كه پسر بود و نامش را اسكندر چهارم گذارده بودند پس از مرگ پدر به دنيا آمد. ركساناRoxana = Roxane دختر ساتراپ (استاندار) باكتريا (تاجيكستان و مناطق تاجيك نشين افغانستان امروز به مرکزيت بلخ) بود. دو بانوي ايراني ديگر اسكندر يكي ستاتيرا (ستاره) دختر داريوش سوم و ديگري پريساتيس (پريسا) دختر يك شاهزاده ايراني بود. ركسانا و پسرش مدتي پس از انتقال به مقدونيه به دست كاساندر از ميان رفتند تا رقيب او نشوند. اسکندر در تعقيب ساتراپ باکتريا، دژ سغديان واقع در تاجيکستان امروز را که بر صخره اي در کوه ساخته شده بود محاصره کرد و گشود و در اينجا بود که رُکسانا را ملاقات کرد و به اندرز Hephaestion اندرزگر خود با او ازدواج کرد. اين اندرزگر اسکندر عقيده داشت که اگر اسکندر با ايرانيان خويشاوندي نداشته باشد ديري نخواهد گذشت که بر او شورش خواهند کرد. بايد جانشين اسکندر فرزند مشترک او و يک بانوي ايراني باشد. پلوتارک نظر ديگري داده و نوشته است که اسکندر در همان نگاه اول شيفته رکساناي 16 ساله شد و اورا از پدرش خواستگاري کرد.

پس از فوت اسكندر، ژنرالهايش بر سر انتخاب «يک جانشين واحد» به توافق نرسيدند و متصرفات او را ميان خود قسمت كردند. در خاك اصلي ايران، نفوذ جانشينان اسكندر اندك بود، زيرا اسكندر هر شهري را كه در ايران فتح مي كرد، اداره امور آن را به يك ايراني و يا فرماندار قبلي همان شهر مي سپرد. وي به اصرار اندرزگر (مشاور) خود و با توجه به خصال و منش نيكوي ايرانيان، افسران خودرا تشويق به ازدواج با دختران ايراني كرده بود.

اسكندر كه ارسطو معلم سرخانه او بود و در 20 سالگي بر جاي پدر نشسته بود كه علاوه بر مقدونيه، بر يونانيان حكومت داشت، در صدد بسط فلسفه يونان به سراسر جهان برآمد و به نام آزادكردن يونانيان آناتولي (تركيه امروز) از سلطه ايران، با 30 هزار پياده و پنج هزار سوار به شرق لشكر كشيد و در سال 334 پيش از ميلاد قدم به آناتولي گذارد و ضمن سه جنگ بر ايران كه 15 برابر او نيرو داشت پيروز آمد. وي ضمن جنگهايش با ايران، مصر را گرفت و بندر اسكندريه را در آنجا ساخت. در شمال خاوري تا سمرقند و در آسياي جنوبي تا هند پيش رفت. سپس به بابل بازگشت تا خودرا براي اكتشافات جغرافيايي در درياهاي دور آماده سازد كه درگذشت.

تاخت و تاز اسکندر در شرق ده سال و چند ماه طول كشيد. از كارهاي بد او ويران ساختن بزرگترين و با شكوه ترين ساختمان عهد باستان و مظهر عظمت و پيشرفت ايرانيان، تخت جمشيد، بود.

علت پيروزي اسکندررا بر شاه وقت ايران (داريوش سوم)، رواج فساد در دربار هخامنشي پس از قتل اردشير سوم و انتصاب مديران نالايق و استفاده از نظامي مزدور خارجي (مرسنر) براي دفاع از ايران و ترسو و مردّد بودن داريوش سوم ـ شاه وقت ـ نوشته اند.

داريوش سوم

هگل (مورخ ـ فيلسوف آلماني) از اصحاب فلسفه تاريخ ضمن مقايسه دوره هاي تاريخي ايران ابراز عقيده كرده است كه هر دوره و دودمان پس از گسترش فساد دولتي، عادي شدن بي توجهي به قانون، ضابطه و رسوم، ضعف قضايي و ضعف شخصيت سران دولت و درگيري داخلي (دروني) آنان بر سر قدرت پايان يافته است.

137 - قتل ابومسلم خراساني رهبر قيام سياه جامگان به فرمان منصور دوانِقي

عباسيان كه از نوادگان عباس عموي پيامبر(ص) بودند، براي از هم پاشيدن حكومت بني‏اميه و دست‏يابي به حكومت مسلمين، به بهانه‏ي طرفداري از اهل‏بيت(ع)، با پشتيباني مردم قيام كردند. مسئوليت دعوت از مردم خراسان به "ابن يسار" مُلَقَّب به "ابومسلم" سپرده شد. ابومسلم كه سپاه خويش را سياه‏پوش نموده و نام سياه جامگان را بر آن نهاده بود، ابتدا در خراسان و سپس در عراق به پيروزي رسيد و با تلاش و همت او بود كه خلافت عباسي روي كار آمد. با اين حال، پس از مدتي "منصور" دومين خليفه‏ي عباسي كه از موقعيت "ابومسلم" در هراس افتاده بود، با ترفندي او را به سوي مداين كشانده و در 25 شعبان سال 137 ق او را به قتل رساند. پس از قتل ابومسلم، گروهي از يارانش به خونخواهي او برخاستند و كشمكش‏هاي ناشي از اين خونخواهي تا مدت‏ها ادامه داشت.

1534 - سلیمان یکم، سلطان عثمانی، تبریز را به اشغال درآورد.

سلیمان یکم

1367 - آغاز عملیات بیت المقدس

عمليات بيت المقدس 7 با رمز عملياتي يا اباعبدالله الحسين در منطقه عمومي شلمچه آغاز شد. عمليات مزبورهنگامي آغاز گرديد كه نيروهاي دشمن بعثي بارها شهرهاي بي دفاع ميهن اسلامي را آماج موشك ها و بمب هاي شيميايي خود قرارداده بودند و با تجمع نيروهايش در ناحيه شلمچه قصد تجـ*ـاوز و محله اي جديد را داشتند. پس از صدور فرمان حمله، رزمندگان اسلام نيروهاي دشمن را غافلگير كردند و در نخستين مرحله از عمليات بيت المقدس با انهدام وسيع نيروهاي بعثي عراق و تجهيزات جنگي آنان همراه بود. طي اين دو مرحله چهار لشكرارتش بعثي عراق منهدم شد .

1995 - ژاك شيراك رئيس جمهور فرانسه اعلام داشت كه بدون توجه به قراردادهاي موجود، آزمايشهاي هسته اي را از سر خواهد گرفت تا بتوان سلاحهاي اتمي فرانسه را نوسازي كرد. وي گفت كه مصالح ملي فرانسه تجديد اين آزمايشها را كه تنها در پلينزي فرانسه (واقع در اقيانوس آرام) انجام مي شود ايجاب مي كند زيرا كه دنيا هنوز محيطي امن نيست.

ژاك شيراك

زادروزها

۸۲۳ - زادروز شارل تاس پادشاه فرانک غربی و از ۸۷۵ تا زمان مرگش امپراتور مقدس روم
۱۸۳۱ - زادروز جیمز کلرک ماکسول فیزیکدان بریتانیایی

شارل تاس

۱۸۶۵ - زادروز ویلیام باتلر ییتس نویسنده و شاعر ایرلندی و برنده جایزه ادبیات نوبل
۱۹۲۸ - زادروز جان فوربز نش ریاضیدان آمریکایی، برنده جایزه نوبل اقتصاد سال۱۹۹۴

ویلیام باتلر ییتس

۱۹۴۳ - زادروز مالکوم مکداول بازیگر انگلیسی
۱۳۱۳ - زادروز پروفسور رحیم رحمانزاده پایه گذار جراحی مدرن ارتوپدی و تروماتیک ارتوپدی در سطح بینالمللی

رحیم رحمانزاده

۱۹۴۴ - زادروز بان کیمون هشتمین دبیرکل سازمان ملل متحد
۱۳۲۵ - زادروز بابک بیات، آهنگساز، نوازنده، تنظیم کننده و آهنگساز فیلم ایرانی

بابک بیات

درگذشتها

۱۲۳۱ - درگذشت آنتونیوی لیسبونی قدیس کاتولیک پرتغالی قرن دوازدهم الی سیزدهم
۱۶۴۵ - درگذشت میاموتو موساشی رونین و شمشیرزن ژاپنی

آنتونیوی لیسبونی

۱۸۸۶ - درگذشت لودویگ دوم (بایرن) پادشاه بایرن
۱۹۶۵ - درگذشت مارتین بوبر فیلسوف اتریشی

مارتین بوبر

۱۹۸۶ - درگذشت بنی گودمن نوازنده کلارینت و رهبر ارکستر جاز
۲۰۱۲ - درگذشت ویلیام نولز شیمیدان آمریکایی، برنده جایزه نوبل شیمی

ویلیام نولز

*SAmirA · 2015/06/14

[h=1]23 خرداد - 13 ژوئن؛ در تاریخ چه گذشت؟[/h]

رویداد ها:

323 پيش از ميلاد - سالروز درگذشت اسكندر مقدوني كه با 3 دختر ايراني ازدواج كرد

مورخان معاصر بر پايه محاسبات تقويمي و نصف النهار بابل (جنوب غربي بغداد) سه روز را در ماه ژوئن (خرداد) به عنوان سالروز درگذشت اسكندر مقدوني معروف به اسكندر بزرگ به دست داده اند: يك دسته از آنان دهم ژوئن، دسته ديگر (اكثريت) غروب يازدهم ژوئن و دسته سوم (شماري كم) 13 ژوئن (23 خرداد).

بنا به نوشته اكثريت، اسكندر 13 ژوئن در سال 323 پيش از ميلاد در 32 سالگي (يك ماه مانده به 33 ساله شدن) در بابل درگذشت. وي كه از همدان و از طريق شوش به بابل رفته بود در اين شهر دچارعارضه تب شده بود كه ديگر وي را رها نساخت.

مجسمه اسکندر

مورخان براي مرگ زودرس اسكندر (در حقيقت اسكندر سوم) نيز سه «علت» ذكر كرده اند. گروهي از آنان مرگ اورا نتيجه بيماري مالاريا كه در سفر هند به آن دچار شده بود قلمداد كرده، دسته اي ديگر نوشته اند كه كاساندر قائمقام او در مقدونيه نوعي زهر (كه باعث مرگ تدريجي مي شود) فرستاده بود تا آشپز اسكندر كه از دوستانش بود در غذاي او بريزد و اسكندر با خوردن اين غذا ظرف چند روز درگذشت و گروه ديگر مرگ اورا نتيجه تب روده نوشته اند كه از همدان به آن مبتلا شده بود و پرهيز نمي كرد.

يک تصوير خيالي از رُکسانا

در آخرين روز حيات، هنگامي كه به زنده ماندن اسكندر اميدي نبود، ژنرالهايش از او پرسيدند كه چه كسي را به جانشيني معرفي مي كند و انتظار داشتند كه بگويد برادرش، و يا فرزندي را كه ركسانا ـ همسر ايراني اش ـ در شكم داشت، ولي اسكندر گفت كه «شايسته ترين فرد» را برگزينيد. اسكندر براي جلب دوستي ايرانيان و اين كه اورا بيگانه ندانند و از بستگان خود بدانند و از پشت خنجر نزنند با سه دختر از بزرگان ايران ازدواج كرده بود ولي تنها از رُكسانا (روشنك = رُخسانه) داراي فرزند شده بود و اين فرزند كه پسر بود و نامش را اسكندر چهارم گذارده بودند پس از مرگ پدر به دنيا آمد. ركساناRoxana = Roxane دختر ساتراپ (استاندار) باكتريا (تاجيكستان و مناطق تاجيك نشين افغانستان امروز به مرکزيت بلخ) بود. دو بانوي ايراني ديگر اسكندر يكي ستاتيرا (ستاره) دختر داريوش سوم و ديگري پريساتيس (پريسا) دختر يك شاهزاده ايراني بود. ركسانا و پسرش مدتي پس از انتقال به مقدونيه به دست كاساندر از ميان رفتند تا رقيب او نشوند. اسکندر در تعقيب ساتراپ باکتريا، دژ سغديان واقع در تاجيکستان امروز را که بر صخره اي در کوه ساخته شده بود محاصره کرد و گشود و در اينجا بود که رُکسانا را ملاقات کرد و به اندرز Hephaestion اندرزگر خود با او ازدواج کرد. اين اندرزگر اسکندر عقيده داشت که اگر اسکندر با ايرانيان خويشاوندي نداشته باشد ديري نخواهد گذشت که بر او شورش خواهند کرد. بايد جانشين اسکندر فرزند مشترک او و يک بانوي ايراني باشد. پلوتارک نظر ديگري داده و نوشته است که اسکندر در همان نگاه اول شيفته رکساناي 16 ساله شد و اورا از پدرش خواستگاري کرد.

پس از فوت اسكندر، ژنرالهايش بر سر انتخاب «يک جانشين واحد» به توافق نرسيدند و متصرفات او را ميان خود قسمت كردند. در خاك اصلي ايران، نفوذ جانشينان اسكندر اندك بود، زيرا اسكندر هر شهري را كه در ايران فتح مي كرد، اداره امور آن را به يك ايراني و يا فرماندار قبلي همان شهر مي سپرد. وي به اصرار اندرزگر (مشاور) خود و با توجه به خصال و منش نيكوي ايرانيان، افسران خودرا تشويق به ازدواج با دختران ايراني كرده بود.

اسكندر كه ارسطو معلم سرخانه او بود و در 20 سالگي بر جاي پدر نشسته بود كه علاوه بر مقدونيه، بر يونانيان حكومت داشت، در صدد بسط فلسفه يونان به سراسر جهان برآمد و به نام آزادكردن يونانيان آناتولي (تركيه امروز) از سلطه ايران، با 30 هزار پياده و پنج هزار سوار به شرق لشكر كشيد و در سال 334 پيش از ميلاد قدم به آناتولي گذارد و ضمن سه جنگ بر ايران كه 15 برابر او نيرو داشت پيروز آمد. وي ضمن جنگهايش با ايران، مصر را گرفت و بندر اسكندريه را در آنجا ساخت. در شمال خاوري تا سمرقند و در آسياي جنوبي تا هند پيش رفت. سپس به بابل بازگشت تا خودرا براي اكتشافات جغرافيايي در درياهاي دور آماده سازد كه درگذشت.

تاخت و تاز اسکندر در شرق ده سال و چند ماه طول كشيد. از كارهاي بد او ويران ساختن بزرگترين و با شكوه ترين ساختمان عهد باستان و مظهر عظمت و پيشرفت ايرانيان، تخت جمشيد، بود.

علت پيروزي اسکندررا بر شاه وقت ايران (داريوش سوم)، رواج فساد در دربار هخامنشي پس از قتل اردشير سوم و انتصاب مديران نالايق و استفاده از نظامي مزدور خارجي (مرسنر) براي دفاع از ايران و ترسو و مردّد بودن داريوش سوم ـ شاه وقت ـ نوشته اند.

داريوش سوم

هگل (مورخ ـ فيلسوف آلماني) از اصحاب فلسفه تاريخ ضمن مقايسه دوره هاي تاريخي ايران ابراز عقيده كرده است كه هر دوره و دودمان پس از گسترش فساد دولتي، عادي شدن بي توجهي به قانون، ضابطه و رسوم، ضعف قضايي و ضعف شخصيت سران دولت و درگيري داخلي (دروني) آنان بر سر قدرت پايان يافته است.

137 - قتل ابومسلم خراساني رهبر قيام سياه جامگان به فرمان منصور دوانِقي

عباسيان كه از نوادگان عباس عموي پيامبر(ص) بودند، براي از هم پاشيدن حكومت بني‏اميه و دست‏يابي به حكومت مسلمين، به بهانه‏ي طرفداري از اهل‏بيت(ع)، با پشتيباني مردم قيام كردند. مسئوليت دعوت از مردم خراسان به "ابن يسار" مُلَقَّب به "ابومسلم" سپرده شد. ابومسلم كه سپاه خويش را سياه‏پوش نموده و نام سياه جامگان را بر آن نهاده بود، ابتدا در خراسان و سپس در عراق به پيروزي رسيد و با تلاش و همت او بود كه خلافت عباسي روي كار آمد. با اين حال، پس از مدتي "منصور" دومين خليفه‏ي عباسي كه از موقعيت "ابومسلم" در هراس افتاده بود، با ترفندي او را به سوي مداين كشانده و در 25 شعبان سال 137 ق او را به قتل رساند. پس از قتل ابومسلم، گروهي از يارانش به خونخواهي او برخاستند و كشمكش‏هاي ناشي از اين خونخواهي تا مدت‏ها ادامه داشت.

1534 - سلیمان یکم، سلطان عثمانی، تبریز را به اشغال درآورد.

سلیمان یکم

1367 - آغاز عملیات بیت المقدس

عمليات بيت المقدس 7 با رمز عملياتي يا اباعبدالله الحسين در منطقه عمومي شلمچه آغاز شد. عمليات مزبورهنگامي آغاز گرديد كه نيروهاي دشمن بعثي بارها شهرهاي بي دفاع ميهن اسلامي را آماج موشك ها و بمب هاي شيميايي خود قرارداده بودند و با تجمع نيروهايش در ناحيه شلمچه قصد تجـ*ـاوز و محله اي جديد را داشتند. پس از صدور فرمان حمله، رزمندگان اسلام نيروهاي دشمن را غافلگير كردند و در نخستين مرحله از عمليات بيت المقدس با انهدام وسيع نيروهاي بعثي عراق و تجهيزات جنگي آنان همراه بود. طي اين دو مرحله چهار لشكرارتش بعثي عراق منهدم شد .

1995 - ژاك شيراك رئيس جمهور فرانسه اعلام داشت كه بدون توجه به قراردادهاي موجود، آزمايشهاي هسته اي را از سر خواهد گرفت تا بتوان سلاحهاي اتمي فرانسه را نوسازي كرد. وي گفت كه مصالح ملي فرانسه تجديد اين آزمايشها را كه تنها در پلينزي فرانسه (واقع در اقيانوس آرام) انجام مي شود ايجاب مي كند زيرا كه دنيا هنوز محيطي امن نيست.

ژاك شيراك

زادروزها

۸۲۳ - زادروز شارل تاس پادشاه فرانک غربی و از ۸۷۵ تا زمان مرگش امپراتور مقدس روم
۱۸۳۱ - زادروز جیمز کلرک ماکسول فیزیکدان بریتانیایی

شارل تاس

۱۸۶۵ - زادروز ویلیام باتلر ییتس نویسنده و شاعر ایرلندی و برنده جایزه ادبیات نوبل
۱۹۲۸ - زادروز جان فوربز نش ریاضیدان آمریکایی، برنده جایزه نوبل اقتصاد سال۱۹۹۴

ویلیام باتلر ییتس

۱۹۴۳ - زادروز مالکوم مکداول بازیگر انگلیسی
۱۳۱۳ - زادروز پروفسور رحیم رحمانزاده پایه گذار جراحی مدرن ارتوپدی و تروماتیک ارتوپدی در سطح بینالمللی

رحیم رحمانزاده

۱۹۴۴ - زادروز بان کیمون هشتمین دبیرکل سازمان ملل متحد
۱۳۲۵ - زادروز بابک بیات، آهنگساز، نوازنده، تنظیم کننده و آهنگساز فیلم ایرانی

بابک بیات

درگذشتها

۱۲۳۱ - درگذشت آنتونیوی لیسبونی قدیس کاتولیک پرتغالی قرن دوازدهم الی سیزدهم
۱۶۴۵ - درگذشت میاموتو موساشی رونین و شمشیرزن ژاپنی

آنتونیوی لیسبونی

۱۸۸۶ - درگذشت لودویگ دوم (بایرن) پادشاه بایرن
۱۹۶۵ - درگذشت مارتین بوبر فیلسوف اتریشی

مارتین بوبر

۱۹۸۶ - درگذشت بنی گودمن نوازنده کلارینت و رهبر ارکستر جاز
۲۰۱۲ - درگذشت ویلیام نولز شیمیدان آمریکایی، برنده جایزه نوبل شیمی

ویلیام نولز

تقویم تاریخی

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

پیشنهادات

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

*SAmirA

کاربر نگاه دانلود

برخی موضوعات مشابه

راز علاقه به «سنگ و جواهرات» از ایران باستان تا امروز

گالری تاریخی

آمار انجمن

این صفحه را به اشتراک بگذارید

*تقویم تاریخی*

کاربر نگاه دانلود

پیشنهادات

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

کاربر نگاه دانلود

برخی موضوعات مشابه

راز علاقه به «سنگ و جواهرات» از ایران باستان تا امروز

گالری تاریخی

تقویم تاریخی