VIP خبرنامه «تاریخی»

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

در ادامه کاوش باستان شناسان/

دومین اسکلت ۷ هزارساله در تهران کشف شد

ادامه کاوش‌های باستان شناسی در جنوب بازار تهران به کشف بقایای دومین اسکلت در کنار اسکلت زن ۷ هزار ساله تهران و همچنین مواد فرهنگی پیش از تاریخی و دوران اسلامی (صفوی-قاجار) منجر شد.



به گزارش خبرگزاری مهر، محمد اسماعیل اسماعیلی جلودار سرپرست گروه باستان شناسی در برنامه پژوهش باستان شناسی در جنوب بازار تهران این خبر را اعلام کرد و گفت: پس از شروع طرح لوله گذاری شرکت فاضلاب تهران در خیابان مولوی (حدفاصل میدان های محمدیه تا قیام) و کشف آثار پرشمار و گوناگون زیر سطحی و همچنین نظارت برروند اجرای عملیات عمرانی و مستند سازی شواهد گذشته عملیات گمانه زنی باستان شناختی در کنار اسکلت هفت هزار ساله قبلی، بقایای دومین اسکلت انسانی که احتمالا مربوط به همان بازه زمانی است کشف شد.

او افزود: براساس تصمیم پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، میراث فرهنگی استان تهران و تصویب پژوهشکده باستان شناسی و با هدف به دست آوردن آگاهیهای بیشتر و ایجاد سایت موزه در محل کاوش در ترانشه ای یکم و برای پاسخ به پرسش های پژوهشی از اواخر سال گذشته شروع و هم اکنون ادامه دارد.

اسماعیل جلوداردر گفتگو با خبرنگار سایت پژوهشگاه (Richt.ir) تصریح کرد: نخستین دست آوردهای دور جدید کاوش مواد فرهنگی دوران اسلامی (صفوی-قاجار) و پیش از تاریخی است.

به گفته این باستان شناس، کشف ابزار آلات سنگی شامل سنگ ساب، مشته و تراشه به همراه بقایایی از کف و سازه های حرارتی و در کنار آن تدفین انسان دوم تائیدی بر وجود محوطه ای باستانی مدفون در نزدیکی چهار راه مولوی تهران است.

او تاکید کرد در این دوره از کاوش راهروی انتقال آب قنات مربوط به دوران اسلامی در عمق شش و نیم متری از سطح خیابان کشف شد.

سرپرست برنامه پژوهشی در پایان از تلاش شبانه روزی و کارساز شرکت فاضلاب تهران، پژوهشکده های باستان شناسی، حفاظت و مرمت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، هیات کاوش و معاونت پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران قدردانی کرد.

وی افزود: با همکاری شرکت فاضلاب تهران، بخشی از اعتبارات مالی توسط شرکت یادشده تامین شده و در حال حاضر درحال رایزنی در ارتباط با تامین مابقی اعتبار و شیوه ادامه کار و رفع موانع اجرایی هستیم.

مشاهده تکه‌های سفال، تعدادی جوش کوره و... توسط مهسا وهابی دانشجوی کارشناسی ارشد رشته باستان شناسی در میان حفاری‌های فاضلاب میدان محمدیه در سال گذشته کاوش‌های باستان شناسی را به همراه داشت که به کشف اسکلت زن ۷ هزار ساله منجر شد. این اسکلت پس از شناسایی ژنتیک، مستند سازی، اسکن نوری و تحکیم سازی در یک محفظه شیشه ای قرار گرفت. قرار است این مکان با همکاری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و سازمان زیباسازی شهرداری به یک سایت موزه تبدیل شود.


کد خبر 2536625

فاطیما کریمی

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

۳۰۰ بنای تاریخی نورپردازی می‌شود

مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران از شناسایی بیش از ۳۰۰ بنای تاریخی به منظور نورپردازی جداره‌های آن خبر داد.



به گزارش خبرگزاری مهر، جمال کامیاب گفت: این بناها در محورهایی که به منظور بهبود فضاهای شهری و احیای زندگی شبانه در نظر گرفته شده است، قرار دارد.

وی با اشاره به اینکه این بناها در منطقه ۱۲ که بافت تاریخی شهر تهران در آن قراردارد، شناسایی شده است، افزود: حسب دستور شهردار تهران در خصوص توجه ویژه به موضوع بافت های تاریخی، شناسایی این بناها از سوی تیم کارشناسی مجرب در معاونت فنی سازمان انجام شده است که این تیم ضمن شناسایی این بناها در خصوص تهیه طرح های مطالعاتی تعدادی از اقدام کرده است.

به گفته کامیاب این تیم با تعیین اهداف و معیارهای مشخص بناهای واجد ارزش منطقه که قابلیت نورپردازی بر روی جداره های آن وجود دارد را شناسایی کرده است که این بناها غالبا ثبت ملی شده و ارزش فرامنطقه‌ای دارند.

مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران با بیان اینکه صرفا شناسایی این بناها از سوی این تیم انجام نشده است، گفت: تمامی بناهای شناسایی شده به صورت محوری و شبکه ای در نظر گرفته شده است تا با آگهی نسبت به قرار گرفت بناها در یک مسیر و انجام نورپردازی بر روی جداره های آن، فضای شهرینمود بهتری پیدا کند.


کد خبر 2533842

فاطیما کریمی

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

جزئیات مرمت حمام دوره قاجار اردبیل تشریح شد

اردبیل – معاون میراث فرهنگی استان اردبیل جزئیات مرمت «حمام یعقوبیه» متعلق به دوره قاجار در شهر اردبیل را تشریح کرد.



به گزارش خبرگزاری مهر و به نقل از روابط عمومی میراث فرهنگی اردبیل منصور عالیقدری بعد از ظهر دوشنبه در تشریح عملیات مرمت این اثر تاریخی گفت: عملیات تکمیل تأسیسات الکتریکی و مکانیکی و تجهیز موتورخانه حمام قاجاری یعقوبیه واقع در شهر اردبیل آغاز شده است.

وی با اذعان به اتمام این عملیات تا تیر ماه سال جاری از اقدامات مرمتی انجام شده در این حمام تاریخی به سفت کاری بنا شامل دیوارها، قوس ها و گنبدها و مرمت نمای بیرونی حمام اشاره کرد.

معاون میراث فرهنگی استان یادآور شد: ایزولاسیون پشت بام و نازک کاری بخش جزئی داخل حمام در گذشته انجام شده است.

عالیقدری کف سازی و ادامه نازک کاری داخلی حمام را از دیگر اقدامات باقی مانده در این حمام تاریخی عنوان کرد و افزود: این حمام تاریخی به شماره ۱۰۳۴۸ در تاریخ یک مهر ماه ۸۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

این مسئول با اشاره به طراحی درب ورودی این حمام به سمت جنوب غربی، تصریح کرد: درب ورودی حمام به علت نياز به انرژی گرمایی و با توجه به اقليم بسيار سرد استان، در جهت دريافت بيشترين انرژی گرمایی قرار گرفته است.

عالیقدری با بیان اینکه فضای ورودی به شكل مستطيل با تزئينات كاربندی طراحی شده که سقف آن نیز به شكل تاق كلمبو است، تصریح کرد: نورگيری فضا نيز از درب ورودی صورت می گيرد که در حدود يك متر پايين‌تر از سطح زمين واقع شده است.

به گفته معاون میراث فرهنگی استان: اين حمام قاجاری با دو ورودی در بخش زنانه و مردانه و مساحت تقریبی ۳۰۸ مترمربع در شهر اردبیل از آثار تاریخی کم نظیر این شهر محسوب می شود.


کد خبر 2533541

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

ایروانی به مهر خبرداد:

بخشنامه پایش احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی صادر شد

مدیرعامل صندوق احیا و آثار تاریخی از صدور بخشنامه پایش احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی فرهنگی کشور خبر داد و گفت: با این بخش نامه تکلیف قراردادهای دولتی روشن می شود.



احسان ایروانی به خبرنگار مهر گفت: هیات مدیره این صندوق با استناد به اساسنامه مصوب هیأت وزیران، بخشنامه‌ای را تدوین و مصوب کرد که با توجه ویژه به قوانین و ضوابط مصوب مربوط به احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی قابل احیا در کشور، چارچوب های قانونی و علمی را به منظور سامان بخشیدن و ایجاد یکپارچگی در مدیریت فعالیت های مربوط به احیاء آثار تاریخی ایجاد می‌کند.

وی گفت: در این بخشنامه ضمن توجه به قابلیت های فرهنگی، تاریخی و اجتماعی، اقتصادی اماکن تاریخی قابل احیا در جهت بهره‌برداری موثر از این گونه آثار توسط بخش‌های دولتی و خصوصی، راهبردهای اجرایی به منظور نظارت و مدیریت بر احیاء و کاربری این آثار تدوین شده است.

وی افزود: پیش بینی مقررات سلبی در خصوص مجوزهای صادره جهت بهره برداری از آن دسته از ابنیه تاریخی که بر خلاف ضوابط حفاظتی مورد تغییر کاربری یا تخریب قرار گرفته اند و سلب اختیار از بهره برداران این دسته از آثار و همچنین بهره مندی از معافیت‌های قانونی و مشوقهای حمایتی جهت آن گروه از بهره برداران اماکن فرهنگی و تاریخی که با رعایت کلیه موازین حفاظتی به فعالیت های فرهنگی و اقتصادی در آن می پردازند، از جمله موارد قابل اشاره در این بخشنامه است.

ایروانی گفت: به منظور ایجاد رویه قانونی و علمی در جهت بهره برداری از اماکن فرهنگی و تاریخی، لزوم تصویب برخی از طرح های احیاء آثار تاریخی در شورای فنی سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری در این بخشنامه مورد تآکید قرار گرفته و شمول این بخشنامه کلیه آثار تاریخی واجد ارزش را فارغ از ثبت یا عدم ثبت آن ها در فهرست آثار تاریخی، فرا می‌گیرد.

مدیرعامل صندوق احیا تصریح کرد:با هدف تآکید و تصریح بر ایجاد یکپارچگی در مدیریت بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی، بخشنامه حاضر کلیه مالکین و متصرفین متقاضی بهره برداری از اماکن تاریخی و نیز آن دسته از افرادی را که بدون کسب مجوز از صندوق احیاء مبادرت به فعالیت در این گونه آثار کرده اند را موظف کردده تا پایان تیرماه سال جاری نسبت به اخذ مجوز مربوطه از صندوق احیاء(از ستاد یا حوزه استان مربوطه و نمایندگی موسسه) اقدام کنند.


کد خبر 2533361

فاطیما کریمی

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

صدور مصوبه توقف ساخت و ساز/

درهای عشرت آباد به روی مردم باز می‌شود

شورای‌عالی شهرسازی و معماری دستور توقف عملیات ساختمانی در محدوده عمارت عشرت آباد را مصوب کرد به این ترتیب این بنای تاریخی با پیگیری سازمان میراث فرهنگی و هماهنگی وزارت دفاع به روی مردم باز می‌شود.



به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معماری نیوز، شورایعالی شهرسازی و معماری ایران در اولین جلسه سال جاری خود که در تاریخ ۱۷ فروردین ماه ۹۴ با حضور رئیس، اعضا و مقامات محلی استان‌های مربوطه تشکیل شد، موضوع ساخت و ساز در اراضی شمال میدان سپاه تهران را مطرح کرد و تصمیمات زیر اتخاذ شد:

۱. عمارت تاریخی عشرت آباد با پیگیری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و هماهنگی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح برای استفاده عموم مهیا شود.

۲. رعایت حریم قانونی عمارت و باغ ثبت شده ملی عشرت آباد به شماره ثبت ۶۴۸ مورخ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ الزامی است.

۳. رعایت مصوبات طرح جامع تهران در پهنه مذکور (۳۲۱G) برای محدوده فوق الزامی است.

۴. عملیات ساختمانی در محدوده عمارت متوقف و نقشه ها مجدد با توجه به ضوابط پهنه و ضوابط میراث فرهنگی بازنگری و اصلاح شود.

۵. وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نسبت به هماهنگی با هدف رعایت موازین قانونی همه جانبه نسبت به گردش کار احداثات در داخل محدوده پادگانهای کشور و شهر تهران اقدام کرده و اخذ پروانه براساس طرحهای توسعه و عمران برای احداثات عظیم در زمینهای با کاربری نظامی، انتظامی الزامی است.

۶. کار گروه ویژه ای برای بررسی موضوع وهماهنگی های لازم با محوریت وزارتخانه های دفاع و کشور، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و دبیرخانه شورایعالی تشکیل و ضمن هماهنگی و رعایت دستورالعمل های ابلاغی فرماندهی کل قوا دستورالعملی را برای رعایت موضوع در کل کشور ظرف مدت سه ماه به شورایعالی شهرسازی و معماری ایران ارائه کنند.

خبرگزاری مهر در اسفند ماه سال گذشته در گزارشی از نقض حریم بصری این عمارت تاریخی خبر داده بود.


کد خبر 2528212

فاطیما کریمی

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

مهر گزارش می دهد؛

انفجارهای راهسازی بیخ گوش آثارتاریخی/وقتی لرزه برمجسمه شاپورافتاد

کازرون- راهسازی و انفجارهای ناشی از آن در ۵۰ متری آثار تاریخی شهرستان کازرون فارس، لرزه بر اندام این آثار به ویژه مجسمه ۱۷۰۰ ساله شاپور انداخته است.



به گزارش خبرنگار مهر، تنگ چوگان در ۲۰کیلومتری غرب کازرون در استان فارس قرار دارد. این تنگه به لحاظ شرایط خاص جغرافیایی در طول تاریخ به ویژه در دوران ساسانیان مورد توجه ویژه بوده تا آنجا که با ایجاد شش نقش برجسته در فاصله نزدیکی از یکدیگر به نمایشگاهی کم نظیر از نقوش برجسته ساسانی تبدیل شده است. تنگ چوگان در شمال شهر بیشاپور واقع شده و غار شاهپور، چشمه ساسان و چند غار پیش از تاریخ از جمله سایر آثار دیگری است که تا کنون در این محوطه کشف و ثبت شده اند.

اخیرا در این محدوده و در نزدیکی غار شاپور که مجسمه تاریخی شاپور نیز در آن قرار داد برای راهسازی انفجارهایی از سوی اداره راه و شهرسازی فارس انجام شده که دوستداران میراث فرهنگی فارس را از بابت تهدیدات ناشی از این انفجارها و همچنین تبعات منفی راهسازی در این محدوده نگران کرده است.

مجسمه شاپور(بنیانگذار سلسله ساسانی) قدمتی ۱۷۰۰ ساله داشته و دارای هفت متر ارتفاع است و در دهانه غاری به همین نام قرار دارد.

عضو شورای هم اندیشان جوان شهرستان کازرون در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: در حالی که بارها از سوی مسئولان ذی ربط اعلام شده بود که بودجه ای برای تغییر مسیر جاده موجود بر روی شهر تاریخی بیشاپور که مانع از ثبت این شهر در فهرست آثار جهانی شده، وجود ندارد، متأسفانه عملیات احداث جاده ای دیگر در نزدیکی همین محوطه باستانی در اواخر سال گذشته شروع شد که تبعات منفی ناشی از آن برای آثار تاریخی موجود تهدیدی جدید محسوب می شود.

مسیر احداث جاده و موقعیت آن نسبت به آثار کشف شده در تنگ چوگان

محسن عباسپور افزود: عملیات احداث با انجام انفجارهایی در فاصله نزدیکی از غار و مجسمه شاهپور آغاز شده و این فعالیت ها نه تنها تهدیدی برای این مجسمه و غار شاهپور به حساب می آید، بلکه حتی برای آثار مطالعه نشده دیگری مانند حجاری موجود در فاصله ۵۰متری از محل انفجارها و همچنین سایر آثار احتمالی مدفون در زیر خاک نیز محسوب می شود.

وی گفت: تنگ چوگان چندین اثر شاخص تاریخی شامل شش نقش برجسته ساسانی، غار و مجسمه شاهپور و قلعه دختر را در خود جای داده که جاده مذکور به طور حتم تهدیدی بارز برای آنها و به ویژه برای نقوش برجسته موجود در این تنگه محسوب می شود زیرا در صورت احداث جاده بار ترافیکی زیادی به آن منتقل خواهد شد و کامیونها، اتوبوس ها و سایر وسایل نقلیه در نهایت از فاصله ۱۰ تا ۳۰ متری این نقوش عبور خواهند کرد.

چاله انفجار جهت عملیات راهسازی

این فعال میراث فرهنگی اظهار داشت: در این تنگه باستانی چند غار پیش از تاریخ شناسایی شده و همچنین ردیف سنگ چینی طی سال های گذشته کشف شد که اکنون کاملا در زیر آسفالت جاده موجود در تنگ چوگان قرار دارد.

عباسپور بیان کرد: احداث این جاده در حالی در دستور کار مسئولان ذی ربط قرار گرفت که سالهاست برخی از اهالی روستاهای موجود در تنگ چوگان در انتظار دریافت تسهیلات و مجوزهای لازم برای تبدیل منازل خود به اماکن گردشگرپذیر هستند ولی نه تنها این تسهیلات و زیرساخت ها به گونه ای مناسب در اختیار آنها قرار نگرفته، بلکه حتی شاهدیم که با احداث جاده مذکور برخی از پتانسیل های تاریخی موجود در این محوطه باستانی با تهدیدهای جدی مواجه می شوند.

انفجارهای مربوط به عملیات راهسازی

وی تاکید کرد: این مسئله در بلند مدت می تواند تبعات سویی را برای این آثار و همچنین جذب گردشگر به دنبال داشته باشد.

عضو شورای هم اندیشان جوان کازرون اظهار داشت: مسئولان ذی ربط بهتر بود قبل از اجرای این جاده بررسی می کردند که آیا حذف جاده موجود بر روی آثار پرارزش شهر بیشاپور اولویت بالاتری دارد یا احداث جاده ای که تهدیدی جدید برای این آثار محسوب می شود.

سطح حجاری شده مربوط به دوران ساسانی در فاصله ۵۰متری محل انفجار

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: به محض اعلام این گزارش، میراث فرهنگی فارس جلوی فعالیت راهسازی را گرفت.

مصیب امیری افزود: در این راستا پرونده ای تشکیل و برای رسیدگی به دادسرای شهرستان کازرون ارسال شده است.


کد خبر 2527973

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

بیستونی خبرداد:

بازدید ۱۷۹ هزارنفر از مراکز گردشگری استان کرمانشاه تا هشتم نوروز

کرمانشاه- معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمانشاه از بازدید ۱۷۹ هزارنفر از مراکز گردشگری استان کرمانشاه تا هشتم نوروز خبرداد.



به گزارش خبرنگار مهر، علیرضا مرادی بیستونی ظهر یکشنبه در جمع خبرنگاران از بازدید۱۷۹ هزار و ۳۸۶ گردشگر و مسافر نوروز از آغاز سفرهای نوروزی تا هشتمین روز از مراکز تاریخی، تفریحی و توریستی استان کرمانشاه خبرداد.

وی افزود: طاق بستان و بیستون از آغاز سفرهای نوروزی تا هشتم فروردین بیشترین بازدید کننده را داشته اند.

بیستونی یادآور شد: در مجموع از طاق بستان ۷۷هزار و ۹۰۰نفر و بیستون ۴۰هزارو ۱۴۰ نفر بازدید صورت گرفته است.

معاون میراث اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تعداد مسافرین و گردشگران بازدیدکننده از موزه ها، اماکن گردشگری و تاریخی در مجموع از آغاز سفرهای نوروزی تا به امروز را ۱۷۹ هزار و ۳۸۶ نفر برشمرد و گفت: در مجموع تا به امروز غار قوری قلعه ۱۳ هزارو ۷۷۰ نفر، تکیه بیگلربیگی ۸ هزار و ۶۹۶ نفر، سراب صحنه ۷ هزار و ۱۷۲ نفر بازدیدکننده دارد.

وی افزود: هم‌چنین معبد آناهیتا با ۵ هزارو ۷۳۵ نفر ، تکیه معاون الملک با ۵ هزار و ۸۱۶ نفر و سنقر با ۳ هزار و ۹۴۸ آمار بعدی بازدیدکننده ها را به خود اختصاص داده اند.

بیستونی خاطرنشان کرد: در هشتمین روز ۲۵ هزار و ۹۹۸ نفر از مراکز گردشگری استان بازدید کردند که طاق بستان با ۱۲ هزار۵۰۰ نفر، بیستون ۵هزار نفر و قوری قلعه با ۱۹۰۰نفر بیشترین آماربازدیدکننده را دراین روز به خود اختصاص داده اند.




کد خبر 2524362

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

گزارش مهر از آثار تاریخی اصفهان؛

از معماری بی بدیل ایرانی تا آثار تاریخی ۷ هزار ساله

اصفهان – با سفری به استان اصفهان در ایام نوروز می‌توان علاوه بر بهره بردن از معماری بدیل ایرانی در بناهای تاریخی شهرستان اصفهان مهمان دنیایی با آثار تاریخی هفت هزارساله در کاشان شویم.



به گزارش خبرنگار مهر، هرگوشه دیار نقش جهان را بنگری بخشی از تمدن سرزمین کهن ایران در میان بناها و آثار تاریخی اصفهان قابل مشاهده است؛ ذهن خلاق و دست توانمند هنرمندان و معماران این سرزمین در طول قرنهای گذشته به گونه ای ترکیبی زیبا از خلاقیت و هنر را رقم زده که به محض مشاهده بنا تا مدتها چشم گردشگران در زوایای آثار تاریخی به گردش در آمده و روح انسان گویی در فضای معنوی این جلوه‌های دنیایی به پرواز درمی‌آید.

برخی از معروف ترین آثار تاریخی اصفهان را به مشاهده می‌نشینیم:

مدرسه و مسجد چهارباغ: این مدرسه که به نامهای مدرسه سلطانی و مدرسه مادرشاه نیز شناخته می‌شود آخرین بنای باشکوه عهد صفوی است که برای تدریس و تعلیم طلاب علوم دینی ساخته شد.

گنبد این مسجد ازنظر تناسب معماری و زیبایی بعد از مسجد شیخ لطف الله قرار دارد و درب زیبای این بنا که با طلا و نقره تزیین شده شاهکاری از صنایع ظریفه است که نظیر ندارد.

همچنین در این مدرسه انواع مختلف کاشیکاری مانند کاشی هفت رنگ، معرق، گره چینی، پیلی و معقلی را در خود جای داده و در حقیقت موزه کاشی‌کاری اصفهان است.

این مدرسه در خیابان چهارباغ عباسی اصفهان در جوار خیابان آمادگاه قرار دارد و تنها روزهای خاصی از سال از جمله در ایام عید نوروز برای بازدید عمومی باز است.

بازار قیصریه: این بازار از بزرگترین و مجلل‌ترین مرکز خرید و فروش در دوران صفویه و از باشکوه‌ترین و زیباترین دروازه‌های دنیا است؛ در بالاترین قسمت این سردرب نمادی قرار دارد که بیانگر صورت فلکی اصفهان یا برج قوس است.

این بازار میدان امام را به میدان عتیق (کهنه) و اصفهان عصر سلجوقی مربوط می‌کند و برخی از راسته‌های این بازارها عبارت‌ است از بازار عـریـان، هارونیه، نیم‌آورد گلشن، مخلص، سماورسازها و مقصودبیک.

مسجد جامع اصفهان: این مسجد را می‌توان موزه‌ای از آثار هنری و معماری ۱۵ قرن دوران اسلامی به شمار آورد و شامل قسمت های مختلفی است که هر یک نمایانگر سیر هنر معماری اسلامی در دوره‌ای خاص هستند.

تخت فولاد اصفهان: این قبرستان تاریخی بعد از وادی‌السلام مهم‌ترین قبرستان شیعیان است و مدفن بسیاری هنرمندان، فرهیختگان و علمای شیعه علمای شیعه است و قبر یوشع نبی از پیامبران بنی اسرائیل نیز در بخشی از این مکان به نام لسان الارض قرار دارد و قدمت این قبرستان را به پیش از اسلام مربوط می‌کند.

در میان هر یک از قطعه‌های تخته فولاد آرامگاه یک یا چند تن از مشاهیر نامدار قرار دارد و آن قطعه به عنوان تکیه و به نام آن فرد نامیده می‌شود که بسیار از آنها از نظر معماری بی نظیر هستند.

عمارت هشت بهشت: این عمارت دو طبقه و هشت ضلعی که اکنون در خیابان چهارباغ اصفهان و در میانه پارکی معروف به نام شهید رجایی قرار دارد یکی از زیباترین بناهای تاریخی اصفهان است که باقیمانده کاخ‌های باصفا و کلاه‌فرنگی‌هایی است که در این دوره در کنار چهارباغ احداث شده بود.

کاخ هشت بهشت مجلل‌ترین و فرح‌انگیزترین عمارت دنیا از دیدگاه سیاحان نامیده گرفته است.

چهلستون: ساخت این کاخ در دوره شاه عباس یکم احداث آن آغاز شد و علاوه بر بخش هسته ای کاخ دارای بخش هایی همچون تالار آینه، تالار ۱۸ ستون، دو اتاق بزرگ شمالی و جنوبی تالار آینه، ایوانهای طرفین سالن پادشاهی و حوض بزرگ است.

نقاشی های دیواری چهلستون زیر نظر هنرمند نامدار عصر صفوی، رضا عباسی با خصلت بزرگ نمایی به شیوه مینیاتورهای ایرانی انجام گرفته است.

کلیسای تاریخی وانک اصفهان: ارامنه بعد از کوچ بزرگ از جلفا به دستور شاه عباس به اصفهان آورده شدند و از بدو ورود شروع به ساختن محل زندگی کردند و در وهله اول کلیساها را بنا کردند که وانک نخستین کلیسای بنا شده بوده است.

این کلیسا که در محله جلفای اصفهان قرار دارد بزرگ‌ترین کانون علم و مذهب ارامنه ارتدوکس ایران محسوب می‌شود.

قدمت تاریخی این کلیسا و حفظ آن در طول قرن های متمادی نشانه‌ای از هم زیستی ادیان مختلف در اصفهان در کنار یکدیگر است.

باغ پرندگان: باغ پرندگان اصفهان بزرگ‌ترین باغ موزه خاورمیانه محسوب می‌شود که ده‌ها گونه از نایاب‌ترین پرندگان جهان را در خود جای داده است.

حمام علی قلی آقا: این حمام دارای معماری کامل حمامهای تاریخی ایرانی است و فضاهای مختلفی مانند استخری برای ‌آب‌تنی به همراه حوضچه ضدعفونی پا، مکانی با سنگ‌ مرمر خاص برای ماساژ دادن کمر، مکان‌هایی برای استراحت، صرف غذا و نوشیدن گلاب اصفهانی است و بخشی از تمدن عظیم و دقت بالای ایرانیان در ساخت هرگونه بنایی را نشان می‌دهد.

مشهور است که این حمام تا ۵۰ سال پیش مورد استفاده مردم اصفهان بوده است.

آتشکده و کوه آتشگاه: این آتشکده مربوط به دوران عیلامی‌ها بر فراز کوهی به همین نام قرار دارد که یادگاری از دوران باستان و قدیمی‌ترین مرکز تجمع انسان‌ها است و چندین قرن نگهبانانی به طور دائم از آتش آن مراقبت می‌کردند تا خاموش نشود.

انگورستان ملک: از دیگر بناهای تاریخی اصفهان است که شیشه‌های هفت رنگ قجری آن موجب بازی نور بر دیوارهای ساختمان شده است و زیبایی این ساختمان تاریخی را که از سال ها پیش برای عزاداری امام حسین (ع) وقف شده به چشم گردشگران می‌کشاند.

حمام فین و تپه های تاریخی سیلک کاشان: گردشگرانی که از استان اصفهان عبور می کنند در صورت رد شدن از کاشان می توانند دو اثر بسیار زیبایی که در فاصله کمی از یکدیگر قرار دارند را مشاهده کنند که یکی حمام تاریخی فین و دیگری تپه های باستانی سیلک است.

حمام فین علاوه بر شهرت خاص خود به عنوان مکان به شهادت رسیدن امیرکبیر اکنون به باغ موزه ای تبدیل شده که با زیبایی معماری بخشای مختلف خود از جمله حمام ها و اتاق های مختلف تعجب گردشگران را بر می انگیزد.

سیستم لوله کشی این باغ که آب را در سراسر باغ و در انهار سرتاسری آن به شکل جوششی جاری می سازد از جمله عجیب ترین معماری های بناهای تاریخی است که هنوز راز آن به درستی کشف نشده است.

تپه های تاریخی سیلک منطقه ای با قدمت ۷۵۰۰ ساله است که به گفته باستان شناسان تمدن بشری از این نقطه شکل گرفته است و از زمان کشف، آثار ۶ دوره تاریخی زندگی انسانی در این منطقه کشف شده که در موزه های مختلف ایران، موزه لوور فرانسه و از جمله نمایشگاهی در کنار تپه های سیلک نگهداری می شود.


گزارش: فاطمه کازرونی


کد خبر 2523149

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

مهر گزارش می دهد:

نوروز در سفر به سرزمین پنج اقلیم/«شاهرود» عروس کویر مرکزی ایران

شاهرود- شاهرود سرزمین پنج اقلیمی است که بزرگترین پناهگاه های حیات وحش و مناطق حفاظت شده و شکار ممنوع را در خود جای داده و تنوع اقلیمی شگفت انگیزی دارد.



به گزارش خبرنگار مهر، شهرستان شاهرود «قاره کوچک» و «عروس کویر» یکی مناطقی است که در مسیر زائران علی بن موسی الرضا و ۴۰۰ کیلومتری پایتخت قرار دارد و از شمال به استان مازندران و گلستان، از جنوب به کویر مرکزی و استان های یزد و اصفهان، از غرب به شهرستان دامغان و از شرق به شهرستان میامی محدود می شود و شاهراه ارتباطی تهران - مشهد و هم چنین خطوط هوایی و ریلی دسترسی به این شهرستان را امکان پذیر ساخته است.

شاهرود جاذبه های تاریخی، طبیعی و انواع توریسم نوین جهانی و مورد علاقه بسیاری از گردشگران را داراست و بازدید از برخی مناطق این شهرستان فقط در فصول خاصی از سال امکان پذیر است. وضعیت اقلیمی و جوی نقاط مختلف این شهرستان متفاوت از یکدیگر است به طوری که با طیّ مسافت کوتاهی در حدود ۴۵ كیلومتر از شاهرود به سمت شمال به جنگل های هیرکانی ابر با زیباترین چشم اندازها (کهن ترین جنگل جهان) می رسیم و با طیّ ۸۰ کیلومتر به سمت جنوب به رمل های ماسه ای کویر چاه جام و در نهایت به طرود و نخلستان های آن می رسیم که مردم آن منطقه به شتر داری مشغولند.

بر اساس گمانه زنی های باستان شناسان و حفاری های انجام شده قدمت تاریخی سکونت در شاهرود به یک هزار سال قبل از میلاد مسیح می رسد که آثار کشف شده در حفاری های تپه بلوار این ادعا را اثبات می کند. هسته اولیه شهر به دلیل دفاع از مهاجمان بر روی تپه های کم ارتفاع و دامنه کوه شمالی و غربی شاهرود ساخته شده و همراه با برقراری امنیت در محل رشد و توسعه یافت.

قدمت شهر شاهرود را به دوره ایلخانی نسبت می دهند و به استناد برخی شواهد معماری و باستان شناختی داخل و خارج شهر و همچنین برخی متون تاریخی راه عبور قافله ها و کاروان هایی که بزرگراه غربی به شرقی (جاده ابریشم) را طی می كردند از آبادی شاهرود می گذشت و وجود چاپارخانه و کاروانسرا در این آبادی آن را به یکی از مراکز مهم یکجانشینی در منطقه تبدیل کرد.

بازدید نوروزی از اماکن تاریخی و جاذبه های گردشگری شاهرود

اماکن تاریخی ارزشمند شهرستان عبارتند از مجموعۀ تاریخی بسطام، بازار، خانۀ یغمایی ها، مسجد جامع و مسجد شیخ علی اکبر شاهرود، از ُبعد جاذبه های معنوی و فرهنگی این خطه می توان به وجود مقابر عرفای بزرگی چون سلطان العارفین بایزید بسطامی، شیخ ابوالحسن خرقانی و خاستگاه شاعران بزرگی چون فروغی بسطامی اشاره کرد. وجود پنج موزۀ باستان شناسی و مردم شناسی شاهرود، موزه عرفان شرق بسطام، موزۀ آب، موزۀ تاریخ طبیعی شاهرود و موزۀ مزج نشان از غنای فرهنگی، طبیعی و تاریخی این شهرستان دارد.

مهمترین بخش جاذبه های گردشگری شهرستان شاهرود، جاذبه های طبیعی و منحصر به فرد آن است که مهمترین آن جنگل ابر از زیباترین چشم اندازهای طبیعی کشور محسوب می شود که در تعطیلات نوروز به دلیل شرایط جوی کمتر به آن پیشنهاد می شود اما در ماه های اردیبهشت تا آبان، هر فصل آن زیبایی و جذابیت خاص خود را دارد.

مناطق حفاظت شده خوارتوران، خوش ییلاق و منطقۀ شکار ممنوع تپال با حیات وحش نادر همچون یوزپلنگ و گورخر آسیایی و زاغ بور (پرندۀ آندمیک ایران) از جاذبه های طبیعی شهرستان شاهرود به شمار می روند. در این شهرستان هشت منطقه نمونۀ گردشگری شامل جنگل ابر، جنگل اولنگ، جنگل قَطری، منطقه حفاظت شدۀ خوارتوران، منطقه حفاظت شدۀ خوش ییلاق، بافت تاریخی و آبشار تنگه داستان مجن، منطقۀ رضا آباد، منطقۀ فرحزاد و چشمه هفت رنگ و نیز یک شهر نمونه گردشگری (بسطام) وجود دارد.

موزه های باستان شناسی، مردم شناسی و تاریخ طبیعی شاهرود گنجینه ای ارزشمند

موزۀ باستان شناسی و مردم شناسی شاهرود به عنوان گنجینه ای از آثار تاریخی و فرهنگی شهرستان، در خیابان فردوسی جنب شهرداری قرار دارد. ساختمان موزۀ در سال های ۱۳۰۶- ۱۳۰۷ ه. ش به عنوان بلدیه ساخته شد. این بنا به شمارۀ ۱۸۸۸ در فهرست آثار ملّی ایران به ثبت رسیده است. زیر بنای ساختمان فوق حدود ۴۶۸ متر مربع در ۲ طبقه به سبک معماری اواخر دورۀ قاجار و اوایل دورۀ پهلوی بنا گردیده است. بخش باستان شناسی موزه در طبقه همکف و شامل چهار اتاق و راهرو می باشد که آثاری از دوره های پیش از تاریخ، قبل از میلاد مسیح و اسلامی در آن وجود دارد.

در این بخش، آثاری از تپه های تاریخی شهرستان از جمله تپه سنگ چخماق بسطام و تپه بلوار شاهرود به نمایش درآمده است. بخش مردم شناسی این موزه شامل ابزار کارهای سنتی در زمینۀ تولیدی، دامداری، کشاورزی، پوشاک، پخت نان، زیورها، دست بافته ها و نیز اسناد و قباله ها، وسایل تعزیه خوانی و طب سنتی و تصاویری از فعالیت ها و شئون گوناگون مردم شناسی است که بیانگر ژرفا و زوایای زندگی مردم فرهنگ دوست این منطقه است.

موزه تاریخ طبیعی شاهرود در بهمن ماه سال ۱۳۸۹ در بنایی به مساحت ۲۰۰ متر مربع تأسیس و راه اندازی شد. این موزه در ابتدای بزرگراه شاهرود –بسطام در کنار ادارۀ حفاظت محیط زیست شهرستان شاهرود قرار دارد.

در این موزه ۴۲ گونه از جانوران اعم از پستانداران، خزندگان و پرندگان به صورت تاکسیدرمی نگهداری می‌شوند که به غیر از تعدادی از پرندگان که منشأ دریایی دارند سایر گونه‌های موجود بومی این شهرستان است که از آن جمله می توان به قوچ و میش، کل و بز، آهو، گربه سانان برگرفته از مناطق حفاظت شدۀ خوارتوران، خوش ییلاق و منطقۀ شکار ممنوع تپال اشاره کرد.

هدف اساسی از تأسیس موزۀ تاریخ طبیعی شاهرود بالا بردن سطح دانش و اطلاعات عمومی مردم دربارۀ عالم حیات و عظمت جهان آفرینش و قدرت خالق یكتا، حفظ میراث ارزندۀ طبیعی منطقه و كمك به افزایش جاذبه های توریستی شهرستان بوده و محلّی مناسب برای بازدید علاقه مندان به محیط طبیعی به ویژه گردشگران همه روزه از ساعت ۹ صبح الی ۱۳ و در تعطیلات نوروز پذیرای مسافران و گردشگران است.

موزه آب شاهرود نخستین موزه خصوصی کشور در زمینه فناوری صنعت آب

موزۀ آب شاهرود به عنوان نخستین موزۀ خصوصی کشور در زمینۀ فناوری صنعت آب و سازه های آبی در سال ۱۳۹۰ افتتاح شد. این موزه در فضایی به وسعت ۴۷۰ متر مربع در محل تکیۀ تاریخی برنجی واقع در خیابان مصلی شاهرود، بالغ بر ۳۰۰ شئ مرتبط با صنعت آب را به نمایش گذاشته است. موزۀ آب شامل ۳ تالار کوچک متصل به هم بوده که تالار اول در مورد فرهنگ و تمدن کهن آب ایران، توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می کند.

موزۀ مردم شناسی مزج با تلاش دهیار وقت و مردم فرهنگ دوست آن با همکاری ادارۀ میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان شاهرود تجهیز و در بهمن ماه سال ۱۳۸۹ آغاز به کار کرد. این موزه در بنای حمام قدیمی روستا دایر شده و از فضاهای آن نیز براى نشان دادن جلوه های مردم‌ شناسی، کشاورزى، دامداری، پوشاک، وسایل و ابزار آلات سنتی استفاده کرده است.

آثار به نمایش‌ درآمده در این موزه، مربوط به زندگى گروه خاصى نبوده و سعى شده آیینه تما‌م‌ نماى زندگى ساده و صمیمی مردم روستاست. این روستای تاریخی مزج در ۵۴ کیلومتری شمال شرقی شاهرود قرار دارد.

موزۀ عرفان شرق در سال ۱۳۸۹ از سوی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان شاهرود در مجموعۀ تاریخی بسطام افتتاح شد. بنای این موزه معروف به گنبد غازان خان مربوط به سال های ۶۷۰ تا ۷۰۳ هـ. ق است. طبق نوشته های کتب مختلف، غازان خان گنبدی برآرامگاه امام زاده محمد (ع) وگنبدی نیز برای آرامگاه بایزید بنا کرد و در نظر داشت که جسد بایزید را بدانجا منتقل کند.

پلان گنبد غازان خان مربع شکل و به ضلع ۵/۷متر است که در نمای شمالی و شرقی آن طاقنماهایی تعبیه شده که با ایجاد سایه روشن، بنا را از حالت یکنواختی و کسل کننده در آورده است. بر فراز بنا گنبد زیبا و جالب مخروطی شکل قرار گرفته که دارای پوششی از کاشی های فیروزه ای بوده و اخیراً توسط ادارۀ میراث فرهنگی، صنایع دست و گردشگری مرمت شده و ایوان بنا در جنوب بقعه قرار داشته و دارای مقرنس های گچی ظریف است. در این موزه كتاب های نفیس قدیمی، قرآن های خطی، ابزار روشنایی (شمعدان) و اشیای هدیه به آستان مقدس امامزاده محمد (ع) بسطام به نمایش در آمده است. اشیاء دیگری مانند ظروف چینی دورۀ صفویه، درب های منبت کاری شده و غیره در معرض دید علاقمندان قرار گرفته است.

بازار سرپوش شاهرود در کنار خانه یغمایی ها و عطاردی ها بناهای تاریخی و بزرگ منطقه

بازار سرپوشیده شاهرود یكی از بازار های تاریخی و بزرگ استان است كه در مركزشهر شاهرود (میدان جمهوری) قرار دارد. قدمت این بازار به دورۀ قاجاریه باز می گردد. بازار شاهرود علاوه بر راسته اصلی دارای سه سوق و چهارسوق و چندین کاروانسرا، آب انبار و حمام است و از نظر اقتصادی از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

خانۀ یغمایی های شاهرود بجای مانده از خانه های زیبای شاهرود قدیم است و در خیابان تهران، خیابان ۸ شهریور (بهرام) واقع شده و اوایل دورۀ پهلوی به سال ۱۳۰۵ هـ. ش ساخته شده و به لحاظ مشخصه های معماری سنتی در سطح شهرستان بی نظیر است.

فرم پلان بصورت حیاط مرکزی، ورودی خانه در قسمت جنوبی با یک راهرو (دالان) به حیاط مرتبط است بالاخانه که روی دالان قرار دارد با یک پله مارپیچ، دسترسی به آن امکان پذیر است. در قسمت ضلع غربی حیاط، بادگیر و حوضخانه و اتاق های مهمان، ایوان و آب انبار و درضلع شمالی، اتاق های زمستانه قرار دارند. از جمله ویژگی های این خانه وجود تنها بادگیر شهرستان در این خانه و نورگیر حوض خانه، تقارن هایی که در پلان و نما و همچنین تزئینات آجری ازاره های پیرامون حیاط است.

خانه عطاردی در مجاورت باروی قدیم شهر در ابتدای کوچه رزازان واقع شده است. خانه ای زیبا که مساحت آن ۵۴۰ متر مربع و شامل دو بخش اندرونی و بیرونی است. فضاهای خانه شامل سردرب ورودی، دالان، انباری، بالاخانه، حیاط بیرونی، اتاق های میهمان، حیاط اندرونی، اتاق های نشیمن، مطبخ، آب انبار، تنورخانه و سرویس بهداشتی است.

شالوده بنا از خشت خام و پوشش سقف از چوب است. بالاخانه که شامل دو اتاق کوچک است با یک پله مارپیچ به دالان ورودی مرتبط است. از تزئینات این خانه گچبری های مهری اتاق های مهمان است. این بنا در سال ۸۱ با شماره ۷۶۲۸در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و هم اکنون از سوی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان شاهرود حفظ و مرمت می شود.

حمام های قدیمی شاهرود بازمانده دوره صفویه و قاجاریه

حمام های قدیمی شاهرود با بناهای بسیار محکم و زیبا از دوره های صفویه و قاجار به جای مانده است نوع معماری این بناها مبین فرهنگ مردم آن دوره بوده است. بر سر درب ورودی این بناها نقش خورشیدی تابان با چهری ای خندان ترسیم شده که خود نهاد پاکی و پارسایی را ندایی می کرده است.

این حمام ها عموما فضای بزرگی را بخود اختصاص می دادند و زنان و مردان بصورت تفکیکی و متناوب از حمام استفاده می کردند. این حمام ها دارای یک درب ورودی مشترک و دو درب خروجی بوده است. خروجی ویژه خانم ها در کوچه ای جنب حمام بوده تا خروج زنان از حمام از دید نامحرم پوشیده بماند.

مساجد قدیمی شاهرود متعلق به دوره قاجاریه با معماری بی نظیر پذیرای گردشگران معنوی

مسجد جامع شاهرود در مجاورت قدیمی "قلعه ولووا"، "بید آباد" و "چهار سوق" شاهرود و در هسته اولیه شهر بنا شده و قدیمی ترین بنای موجود در این شهر است که قدمت آن حداقل به دوره ایلخانی می رسد. این مسجد شامل یک شبستان اصلی و دو شبستان شرقی و غربی در مجاور آن است. مساحت مسجد ۴۵۰ متر مربع و شالوده بنا از سنگ لاشه و گنبدها از خشت خام و پلان آن به صورت مستطیل و مشتمل بر ۹ گنبد بوده و در مجاورت مسجد و در ضلع شرقی آن آب انبار قرار دارد.

مسجد آقا در بافت قدیم شاهرود قرار دارد و در اواخر دوره قاجاریه به وسیله خیرین ساخته شده و توسعه پیدا کرده است. قسمت عمده این مسجد در سالهای گذشته مرمت و بازسازی شده است. ورودی این مسجد از سمت شرقی بوده و پوشش سقف راهروی ورودی آن از نوع قوس کلیل بوده که به صورت حصیری اجرا شده است. در مجاورت این راهرو آب انبار مسجد قرار دارد که راه شیر آن از سمت کوچه مجاور است.

مسجد شیخ علی اکبر شاهرود متعلق به دورۀ قاجاریه است و به همّت مرحوم شیخ علی اکبر مجتهد از روحانیون مجتهد و عالی رتبۀ شهر بنا نهاده شده است. این بنا با قدمت ۱۷۰ ساله از زیباترین و کاملترین مساجد شهرستان شاهرود با مساحت آن حدود ۷۵۰ متر مربع و زیر بنای آن ۵۰۰ متر مربع و شامل فضاهای گنبد خانه، شبستان، طلبه خانه و آب انبار است. مسجد دارای ۲ ورودی است که یکی از خیابان شهید صدوقی (مزار) و دیگری از کوچه مجاور مرتبط بوده و در سال ۱۳۷۶ به شمارۀ ۱۹۱۸ در فهرست آثار ملّی ایران به ثبت رسیده است.

مسجد جامع بسطام در ۱۰۰ متری جنوب مجموعه تاریخی قرار دارد. این مسجد به ۲ قسمت تقسیم می شود قسمت اول عبارت است از صحن مسجد که داری محرابی است که با گچبری‌های بسیار زیبا و هنرمندانه ترئین شده و صحن مسجد مربع و فضای آن باز است.

قسمت دوم از لحاظ شیوه و صنعتی که در ساختن آن بکار رفته با قسمت اول فرق دارد. تفاوت فاحش گچبری مستطیل دوم با تمام گچبری‌های این محراب کاملاً محسوس است. در قسمت جنوب شرقی مسجد جامع، برجی بلند وجود دارد که به "کاشانه"معروف است. ارتفاع این برج از داخل ۲۴ متر و از بیرون ۲۰ متر و شکل خارجی آن کثیرالاضلاع و منتظم سی ضلعی است. در بالای برج دو حاشیه از آجرهای بزرگ وجود دارد که روی آن مطالبی نوشته شده است.

در ضلع جنوب غربی این برج روی یک آجر کلمۀ "بسم اله الرحمن الرحیم"با خط ثلث بسیار زیبایی حک شده است. تاریخ ساخت آن به درستی مشخص نیست و به عقیدۀ اهالی محل این برج قبل از اسلام آتشکدۀ زرتشتیان بوده است. بعضی از مشرق شناسان از جمله "گدار"بر این باورند که این بنا از آثار غازان خان مغول است و اسم اصلی آن غازانه بوده و به مرور زمان و بدون توجّه به اصل آن "کاشانه"نام نهاده شده است.

تکیه زنجیری با رباط و آب انبار چشم اندازی در قدیمی ترین محله مرکز شهر

تکیه زنجیری از زمان ساخت تاکنون دچار تغییرات زیادی شده است و قسمت هایی از آن از جمله تالار ضلع غربی و زیرزمین ها نوسازی شده اند و به علت آنکه در مسیر بازار قدیم واقع بوده به تکیه بازار نیز موسوم است.

این بنا به صورت مستطیل شکل و در دوطبقه ساخته شده و داری دو ورودی شرقی و غربی است. در طبقه فوقانی دو تالار بزرگ ساخته شده که دارای تزئینات آجرکاری و کاشی کاری است و بر روی سقف تکیه نقاشی هایی با نقوش گل و بوته مشاهده می شود. در مجاورت ضلع شرقی این بنا یک آب انبار و یک رباط قرار دارد.

از محوطه باستانی پارک موزه تا حصار قدیمی شهر شاهرود

محوطه باستانی پارک موزه شاهرود در ارتفاعات شهر در دامنه شرقی کوه سوراخه مشرف به شاهرود واقع است و آثار بدست آمده از آن مربوط به هزاره اول پیش از میلاد است. آثار بدست آمده از این محل شامل: گورستان، انبارهای آذوقه، معماری خشتی و سنگی و کوره های سفال پزی و همچنین تعداد زیادی ظروف سفال خاکستری که داخل خمره های بزرگی که به جای تابوت استفاده می شده به همراه بقایای اسکلت کودکان به دست آمده است.

وجود انبارهای آذوقه در اطراف این محوطه باستانی دلالت بر استقرار دائم و سکونت طولانی و مدنیت این اقوام دارد. آثار بدست آمده در این محوطه از جهت نوع سفال، شکل ظروف و تاریخ با آثار مکشوفه در تپه حصار دامغان، تورنگ تپه گرگان، پیشوای ورامین و تپه قیطریه و کهریزک تهران قابل مقایسه است. ظروفی همچون کاسه، بشقاب، جامها، ظروفی توری مانند و نوک دراز و خمره های آذوقه در ابعاد بزرگ نمونه های ظروف کاربردی بدست آمده در این محل هستند.

حصار قدیمی شاهرود در دوره قاجار به فرمان فتحعلی شاه قاجار(۱۲۱۲-۱۲۵۰ ه. ق) محمد صالح خان عرب، حاکم بسطام و شاهرود حصار و دیواری به دور شهر کشید که درازای آن به هزار و ششصد ذرع می رسید. در سال (۱۲۳۸ ه. ق) اندکی پس از نخستین کوشش های حاکم قاجار در تحکیم و استحکام شهر، وی هزار نفر تفنگچی برای پاسداری از شهر در اطراف حصار شهر برای مراقبت از شهر برگماشت.

قلعه پارتها و تپه سنگ چخماق متعلق به سده های پیش از اسلام

آرامگاه شیخ عماد الدین که از عرفای قرن هفتم بوده و آرامگاه وی در چند کیلومتری شاهرود پشت هتل پارامیدا واقع است. بقعه شیخ عمادالدین با گنبدی ویران و آثار عمارتی در اطراف به چشم می خورد که از دوره ایلخانیان به جای مانده است.

پیر اردیان که طبق نوشته شیخ علی فلسفی در کتاب فرهنگ جغرافیای ارتش جلد ۹ صفحه ۱۶، بقعه مبارکه امام زاده جعفر که نسب شریفش با واسطه، به حضرت موسی بن جعفرعلیه السلام می رسد در ۳ كیلومتری ازشاهرود ودر روستای اردیان قرار دارد و این عارف به پیر اردیان مشهور است.

قلعه‌ پارت ها در شش‌ كیلومتری‌ شاهرود قرار دارد و به‌ دوره‌ پارت‌ها و ساسانیان‌ (دو هزار سال ‌قبل‌) مربوط‌ می‌شود. در درون‌ این‌ قلعه‌، بقایای‌ كوه‌ آجرپزی‌ و سفالینه‌های‌ مربوط‌ به‌ آن‌ دوران‌ یافت‌ شده‌ است‌. قلعه‌ مذكور نقشه‌ای‌ مستطیل‌ دارد و در چهار طرف‌ آن‌ تاق‌های‌ فرو ریخته‌ قوسی‌ شكل‌ مشاهده‌ می‌شود.

تپه‌ سنگ‌ چخماق‌ در هشت‌ كیلومتری‌ شمال‌ شاهرود قرار دارند و به‌ دوره‌های‌ اسلامی‌ و قبل‌از اسلام‌ تعلق‌ دارند. تمدن‌ لایه‌های‌ تپه‌ شرقی‌ به‌ دوره‌ پیش‌ از سفال‌ مربوط‌ است‌ و چگونگی‌ تكامل‌ شهر را تازمان‌ ساخت‌ سفال‌ نشان‌ می‌دهد. در تپه‌ سنگ‌ چخماق‌ اشیایی‌ مانند قیر معدنی ‌، عود، صدف، تیغه‌ها و اشیاء استخوانی، پیكره‌های‌ گلی‌ و اشیاء سنگی‌ از قبیل‌ تبر، نوعی‌ سنگ‌ ساب، ماله‌، چكش‌ و نوعی‌ ابزار سنگ‌ چاقو تیزكن‌ كشف‌ شده‌ است‌.

بسطام شهر نمونه گردشگری در شش کیلومتری شمال شاهرود

شهر بسطام در شش کیلومتری شمال شاهرود واقع شده و در گذشته از شهرهای مهم ایالت قومس بوده که اهمیت سیـاس*ـی و رونق اقتصادی آن در کنار حرم امامزاده محمد (ع) فرزند امام جعفر صادق و همچنین عارف بزرگ ایرانی بایزید بسطامی باعث گسترش مجموعۀ تاریخی این شهر طی قرون متمادی (قرن اول تا دورۀ معاصر) شد. این مجموعه دارای بناهای تاریخی متعددی است که به دلیل ارزش معماری بالای آن در کشور، كار مرمت اصولی و اقدامات اولیه برای ثبت آن در فهرست آثار جهانی یونسکو در حال انجام است.

مجموعه آرامگاهی بایزید بسطامی زیبا و وسیع که آثاری از دوران سلجوقی به بعد را شامل می شود در کنار مرقد و خانقاه متعلق به "ابویزید طیفوربن عیس بن سروشان بسطامی" ملقب به "سلطان العارفین" بایزید بسطامی است.

خود مرقد چیزی جز یک قبر ساده در گوشه جنوبی صحن باز مجموعه و در مجاورت گنبد و ایوان "غازان خان" نیست. گفته شده که پس از دفن بایزید در این محل در قرن سوم هجری هیچگاه بنایی بر فراز آن برپا نشده تا اینکه در قرن هشتم هجری به دستور "غازان خان" همزمان با بنای بقعه ای برای مزار امامزاده محمد(ع) بقعه ای نیز برای آرامگاه بایزید ساخته می شود تا بازمانده جسد وی بدان جا منتقل شود که به عللی این انتقال صورت نمی گیرد.

خانقاه یا صومعه بایزید در سمت غربی مرقد واقع است و شامل سه اتاق کوچک متصل به هم با سقف های کوتاه می شود، در بخشی از این بنا محراب گچبری زیبایی وجود دارد. بر بالای کتیبه ورودی به اتاق دوم تاریخ ۷۰۲ هـ. ق به چشم می خورد.

رواق هم یکی از اقداماتی که در دوره صفویه و در دوره حکومت "امیر غیب این استا" جلو مجموعه تاریخی بسطام صورت گرفته تبدیل حیاط مابین مسجد دوم بایزید و آرامگاه امامزاده محمد به یک فضای مسقف است که رواق نامیده شد.

منار آجری مجموعه تاریخی بسطام متعلق به دوره سلجوقی است

غازان خان پس از احداث ایوان ورودی امامزاده (ایوان جنوبی) در سمت شرق بین مسجد بایزید و ایوان ورودی و وسط منار دیواری می سازد و با استفاده از بناهای موجود بین مسجد دوم بایزید و آرامگاه امامزاده را مسقف می کند. کف رواق که در واقع حیاط مسجد دوم بوده است مورد بررسی قرار گرفته و قبرهای زیادی کشف شده که مربوط به دوران بایزید و بعد از آن است.

منار آجری مجموعه تاریخی بسطام در قسمت شرقی مسجد بایزید و متصل به آن قرار دارد. طبق کتیبه کوفی آجری منار مزبور در سال ۵۱۴ ه. ق در دوره سلجوقی ساخته شده است. تاج مناره در قسمت فوقانی و بوسیله چند ردیف آجر جینی هنرمندانه بوجود آمده است. پلکان های منار بصورت مارپیچی و بوسیله روزنه هایی که در بدنه مناره تعبیه شده نور داخل آن تامین می شود. این منار ۱۴ متر ارتفاع دارد.

مسجد اول بایزید بنای کنونی مسجد اول بایزید بشکل یک مربع مستطیل بوده و حاوی کهن ترین آثاریست که تا بحال در مجموعه کشف شده است و در عمقی تقریباً یک متر پایین تر از مسجد دوم قرار دارد که در سال ۱۳۵۳ پدیدار شد. در قسمتی از دیوارهای خشتی که بر روی قسمت شرقی آن بخش کوچکی از یک نقاشی دیواری نیز هویداست، می توان به زمانی کهن تر نسبت داد. مسجد اول فضایی کوچک و دارای محراب بوده که بایزید در آن نماز می گذارده است.

مسجد دوم بایزید بسطامی در کنار امامزاده محمد(ع) در مجموعه تاریخی بازیزد بسطامی واقع شده و از آثار جالب توجه قرن ششم و هفتم ه. ق است و دارای محراب گچبری نفی با نقوش هندسی، گیاهی، اسلیمی و گلهای چهارپر می باشد. بخش فوقانی محراب با کتیبه هایی به خط ثلث و نستعلیق از دوره ایلخانی و قاجاری آراسته شده است.

مسجد ایلخانی نیز توسط خاندان معماران دامغانی که خالق کتیبه معروف مسجد بایزید هستند ایجاد یا تزئین شده است. ضلع شرقی این مسجد با مسجد بایزید مشترک است و قسمتی از گچبری های ایلخانی آن که در قسمت شمال دیوار شرقی زیر گچ پنهان بود بیرون آورده شد.

بنای زیبا و چشم نواز امامزاده محمد بسطام

امامزاده محمد(ع) در جنوب صحن مجموعه واقع و مدفن یکی از فرزندان امام صادق (ع) است. بنای امامزاده شبیه گنبد غازان خان و قرینه آن است. بنای اولیه بقعه مربوط به غازان خان (۷۰۳-۶۷۰ ه. ق) و تعمیران آن مربوط به دوره الجایتو است.

ایوان امامزاده بلند و دارای تزئینات آجری فوق العاده زیبایی در نمای خارجی و همچنین دری از چوب مشبک ساده است. در قسمت بالای ایوان کتیبه ای با گچبری های ظریف و یک ردیف مقرنس ساده به چشم می خورد. سقف ایوان نیم گنبد است که از دو گوشواره تشکیل یافته و شامل نقاشی هایی به شکل ستاره های شش پر است. ازاره حرم از کاشی های شش ضلعی لاجوردی و فیروزه ای به حاشیه ای از کاشی های گلدار پوشیده شده است.

گنبد غازان خان به صورت منفرد و نقشه مربع در مقبره بایزید و در کنار صحن مجموعه قرار دارد. بر فراز بنا گنبد زیبا و مخروطی شکلی قرار گرفته که دارای پوششی از کاشی های فیروزه ای است.

ایوان غربی صحن در کنار گنبد غازان خان قرار دارد و سال ۷۱۷ ه. ق ساخته شده است. محوطه ایوان کوچک و بصورت بن بست دارای تزئیناتی شبیه سردر ورودی و دالان الجایتو است و آجر چینی آن شبیه نقش دالان ورودی است با این تفاوت که در این ایوان از سفال بی لعاب استفاده شده است.

دالان و ایوان الجایتو در مجاورت گنبد غازان خان در ضلع غربی صحن مجموعه تاریخی بسطام، ایوانی به ارتفاع ۱۴ متر قرار دارد که تاریخ ساخت این ایوان را به سال ۷۱۷ ه.ق و در زمان سلطنت سلطان محمد خدابنده الجایتو عنوان کرده اند. دالان مذکور شامل دو قسمت است که یکی سردر آن و دیگری دالان ورودی به صحن امامزاده محمد(ع) است.

در بالا و سر در کاشی های معرق فیروزه ای زیبایی به کار رفته و بر روی بعضی از کاشی ها چهار مرتبه کلمه "علی" به شکل خاص در قالب طرح مربع نقش شده است. سطوح همه دیوارها به جزمقرنس های گچی سقف ایوان با طرح ها سفالی لعابدار پوشیده شده است.

برج کاشانه با ۳۰ ضلع لبه دار چشم هر بیننده ای را خیره می کند

برج کاشانه بر اساس کتیبه سردر ورودی تاریخ بنای برج به سال ۷۰۰ه.ق است. این برج در مجموعه آرامگاهی بایزید بسطامی و در جنوب شرقی مسجد جامع بسطام واقع شده است که ارتفاع آن از داخل ۲۴ متر و از بیرون ۲۰ متر است و شکل خارجی آن ۳۰ ضلعی لبه دار و تا زیر گنبد ادامه پیدا می کند. در اطراف و سردر دالان کوچکی که شبستان مسجد را به در ورودی برج متصل می سازد آیه الکرسی و حدیثی از پیامبر گچبری شده است. در ضخامت دیوار ورودی برج راه پله ای تعبیه شده است که تا زیر گنبد داخلی ادامه می یابد.

فضای داخلی برج ده ضلعی است که برآنها طاقنماهای تزیینی کم عمقی کار شده است. در قسمت بالای برج بر دو حاشیه از آجرهای بزرگ نوشته ای به خط کوفی دیده می شود که در آن نام الجایتو و سال ۷۲۳ ه. ق ثبت شده است. ضلع جنوب غربی این برج روی یک آجر کلمه "بسم الله الرحمن الرحیم" به خط ثلث نوشته شده است.در زیر برج سردابه بزرگی وجود دارد که بوسیله روزنه مستطیل وسط برج بدان داخل می شوند. گنبد داخلی آجرچینی و بندکشی برج بسیار استادانه و ظریف اجرا شده است.

مقبره شیخ ابوالحسن خرقانی عارف قرن پنج هجری در قلعه نو خرقان شاهرود

آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی روی تپه ای در شمال دهستان قلعه نو خرقان در ۲۴ کیلومتری شمال شاهرود واقع و مدفن یکی از بزرگترین عرفای قرن چهارم و پنجم هجری قمری شیخ ابوالحسن خرقانی است.

وی را از مریدان بایزید بسطامی دانسته و گفته اند که ابوسعید ابوالخیر و ابوعلی سینا به خرقان رفته و با وی صحبت داشته و مقام معنوی وی را ستوده اند. از مریدان و شاگردان او می توان خواجه عبدالله انصاری را نام برد.

روی قبر شیخ یک قطعه سنگ مرمری قرار دارد که اشعاری برآن حک شده است. در جوار این مقبره مسجدی بوده که گنبدی مخروطی شکل و مزین به کاشی کاری های زیبا داشت. در حال حاضر از مسجد و گنبد یاد شده، فقط محراب آن باقی مانده است که برخلاف مسجد های دیگر این نواحی رو به مغرب است. محراب مذکور داری گچبری هی زیبا و استادانه به خط فارسی است. بنای کنونی آرامگاه در دوره اخیر به همت انجمن آثار ملی ساخته و با آجر و تزیین کاشی مزین شده است. در آرامگاه محراب گچبری مربوط به دوره ایلخانی دیده می شود.

از شیخ ابوالحسن خرقانی نقل است: "هرکه در این سرای درآید نانش دهید و از ایمانش مپرسید چه آنکس که در نزد باریتعالی به جان ارزد البته در نزد بوالحسن به نان ارزد".

مجن شاهرود، ماسوله ای در دل کویر برای کسب آرامش و طراوت

مجن شاهرود، با ویژگی های منحصر به فرد خود ماسوله کویر ایران لقب گرفته و مانند روستای ماسوله گیلان به گونه ای ساخته شده که بام هر خانه حیاط خانه فوقانی است و این عامل چشم انداز بی نظیری را به وجود آورده و این شهر را مستعد تبدیل شدن به قطب گردشگری استان کرده است.

مجن در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شاهرود در دامنه رشته کوه های البرز شرقی قرار گرفته و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵برابر با پنج هزار و ۵۲۸ نفر جمعیت دارد. این شهر از شمال و شمال غرب به استان گلستان و از جنوب و جنوب شرق به شاهرود محدود می شود.

مجن در میان دره نسبتاً پهناوری میان دو رودخانه پی‌حصار و پیش‌ده بنا شده، به دلیل قرار گرفتن در منطقه کوهستانی، شهری بن‌بست است و تنها راه ارتباطی آن جاده‌ای آسفالت است که مجن را به شاهرود و بسطام ارتباط می‌دهد.

از نظر قدمت تاریخی وجود آثار و قلعه هایی در اطراف شهر و آثار و سفالینه هایی که در تپه های اطراف باقی مانده و نیز وجود دو درخت کهنسال اورس که در منطقه به نام سور مشهور است، نشانگر این است که از زمان جاری شدن چشمه های آب، زندگی نیز حضور خود را در این منطقه خوش آب و هوا آغاز کرده است.

در بافت قدیمی شهر دیوارها و سقف اتاقها با خاک قرمز و زرد تزئین شده‌ اند و زیبایی دل انگیزی در کاربرد معماری بومی و اقلیم منطقه ایجاد کرده اند. مصالح به کار رفته در خانه ها از سنگ و چوب است روی دیوارهای سنگی اندود کاهگل شده و نمای آن گل قرمز اندود است. کوچه های تنگ و پر پیچ و خم و شیب دار آن با شیوه ساخت منازل مسکونی چشم انداز بافت را زیبا کرده است.

آبشار تنگه داستان و چشمه هفت رنگ، کویری سبز به نمایش می گذارد

مجن از جاذبه های گردشگری فراوانی برخوردار است که می توان به آبشار طبیعی تنگ داستان، منطقه سرسبز و دیدنی فرح زاد، چشمه هفت رنگ، آبشار سوری، بافت ماسوله گونه و غارهای طبیعی آن اشاره کرد که از موقعیت اقلیمی خنک و مطبوعی برخوردارند.

آبشار تنگه داستان در قسمت شمالی شهر در بین تنگه ای مشهور به داستان واقع شده است و وجه تسمیه آن به خاطر داستان هایی بوده که در زمان های قدیم درباره این تنگه نقل شده است. این آبشار در میان دو سنگ عظیم الجثه قرار دارد و بیننده در اولین نگاه می پندارد که سنگ ها در حال فرو افتادن است.

ریزش آب با گذشت قرن ها موجب شستن سنگ های آهکی کوه و ایجاد کانالی چند ده متری تا محل فعلی آبشار شده و آب فراوان این آبشار که در دامنه کوه واقع شده آنقدر سرد است که حتی نمی توان به چند متری آن نزدیک شد. آب این آبشار تأمین کننده بخشی از رودخانه شهر و منبع آب کشاورزی مردم منطقه به شمار می رود.

چشمه هفت رنگ واقع در منطقه گرماب در میان دره ای در دامنه کوه شاهوار در نوع خود کم نظیر است و آب گوگردی این چشمه ها خاصیت دارویی داشته و قدیم برای درمان امراض جلدی و استخوانی استفاده می شد.

از نخلستان های طرود شاهرود تا نمدمالی ابرسج و سرامیک سازی شاهرود

منطقۀ کویری طرود در ۱۲۰ کیلومتری جنوب شاهرود که بزرگترین نخلستان های شمالشرق کشور را در خود جای داده به همراه رمل های کویری زیبا و دیدنی چاه جام و بلندای زیبا و دیدنی آرامگاه پیرمردان (از نوادگان حضرت ابوالفضل(ع)) جلوه ای دیگر از قدرت یزدان پاک را در شهرستان به تماشا می گذارد.

نمد روستای ابرسج، بافت گلیچ، جاجیم و چوقا (نوعی پارچه پشمی) درشهر مُجن، منبت چوب، ساخت سازهای سنتی، گلیم بافی، تراش سنگ های نیمه قیمتی، سفال و سرامیک شاهرود، تابلو فرش، معرق کاشی، خراطی چوب (از فنون قدیمی شهر شاهرود) و رودوزی های سنتی از جمله رشته های فعال در این شهرستان شناخته می شود. شایان ذکر است صنعت سرامیک سازی شاهرود در عرصۀ بین المللی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

سوغاتی که صادرات آن چشمگیر است

از مهمترین سوغات شاهرود می توان به قیسی، برگه زردآلو و انگور اشاره کرد كه به خاطر كیفیت و تنوع نه تنها مورد توجه مسافران قرار می گیرد بلكه صادرات آن نیزچشمگیر است. برای تهیۀ صنایع دستی و سوغات شاهرود می توانید به نمایشگاه های نوروزی شاهرود در حد فاصل میدان ورودی شاهرود از سمت تهران (میدان الغدیر)، میدان ورودی شاهرود از سمت گرگان (آزادی) و پارک جنگلی چغولگیر واقع در بزرگراه شاهرود - بسطام (سه راهی مجن) مراجعه کنید.

الهام صادقی


کد خبر 2522915

دانلود رمان و کتاب های جدید

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

از فردا تا ۱۰ فروردین برگزار می شود؛

جشنواره ساوجبلاغ گردی در کاروانسرای ینگی امام

ساوجبلاغ - فرماندار ساوجبلاغ از برگزاری جشنواره بومی محلی و ساوجبلاغ گردی در کاروانسرای ینگی امام این شهرستان از ۶ تا ۱۰ فروردین خبر داد.



ابوالقاسم پالیزگیر در گفتگو با مهر با اعلام این خبر گفت: کارشناسان میراث فرهنگی در تمام ساعات روز در تعطیلات نوروز در ایستگاه های هلال احمر و پلیس و شهرداری ها مستقر هستند و به مسافران و همشهریان برای رفتن به اماکن دیدنی و زیارتی کمک و راهنمایی می کنند.

وی افزود: برای امنیت شهروندان در تعطیلات نوروز شش ایستگاه پلیس و هفت پايگاه هلال احمر و راهنمايان گردشگري و شهرداريها در مبادی ورودی و شلوغ شهرستان از ميهمانان نوروزی استقبال می كنند.

پالیزگیر در پایان یادآور شد: تمام امكانات و فضا ها برای استقبال از ميهمانان نوروزی در اين شهرستان مهيا است.

علی طهماسبی رئيس اداره ميراث فرهنگی و گردشگری ساوجبلاغ نیز از ميهمانان نوروزی دعوت کرد در تعطيلات نوروز از آثار تاريخی و گردشگری این شهرستان ديدن كنند.

وی گفت: ين شهرستان با وجود روستاهای هدف گردشگری در نزديكی پايتخت و مركز استان البرز می تواند خاطرات يك روز زيباي بهاری را برای گردشگران فراهم كند.

طهماسب اماكن زيارتی و تاريخی ساوجبلاغ را فضایی مناسب برای بازدید گردشگران نوروزی نام برد.


کد خبر 2523050

دانلود رمان و کتاب های جدید