@تاریخچـــــــــــــه زبان ایتالیایی

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

در سال 1345 اثري به نام «نان و نوشید*نی» به ترجمه مرحوم محمد قاضي در انتشارات اطلاعات به صورت جيبي منتشر شد که نويسنده جديدي از ادبيات ايتاليا را به نام«اينياتزيو سيلونه»، به مشتاقان ادبيات خارجي در ايران معرفي مي‌کرد. او به زودي مبدل به ستاره درخشان ادب و فرهنگ ايتاليا در ايران شد و انتشار ديگر آثار او، طي دهه‌هاي آينده، بر اين درخشش افزود. موفقيت اين کتاب، شاعر ايراني و چهره ماندگار ادبیات ایران مرحوم منوچهر آتشي را برآن داشت تا در سال 1349 کتاب ديگري از اين نويسنده را، به نام «فونتامارا»، روانه بازار کتاب کند. موفقيت کتاب اخير چشمگير‌تر از کتاب نخست بود و کمتر کتابخوان ايراني در آن سال‌ها يافت مي‌شد که فونتامارا را حداقل يک بار نخوانده باشد. اما براي آشنايي با نوشته‌هاي جدي‌تر اين نويسنده جنجال گريز ايتاليايي بايد منتظر دهه شصت و روي آوردن مترجمان جديد به حوزه ترجمه از زبان ايتاليايي با فارسي باشيم.[37]

اوريانا فالاچي، زن نويسنده و روزنامه نگار ايتاليايي، پر فروش‌ترين نويسنده ايتاليايي در ايران در دهه پنجاه بود. انتشارات اميرکبير دو کتاب او، يکي به نام «زندگي، جنگ و ديگر هيچ» - وقايع نگاري جنگ نابرابر امريکا عليه ويتنام-، با ترجمه ليلي گلستان از زبان فرانسه و ديگري به نام«اگر خورشيد بميرد» با ترجمه بهمن فرزانه منتشر کرد. موفقيت فوق العاده اين دو کتاب زنده ياد پيروز ملکي را که در آن هنگام در ايتاليا تحصيل مي‌کرد، واداشت تا دو اثر ديگر از اين نويسنده را به خوانندگان ايراني معرفي کند که هر دو توسط انتشارات اميرکبير منتشر شدند: «مصاحبه با تاريخ» و «يک مرد» - شرح زندگي پاناکوليس مبارز ضد ديکتاتوري سرهنگ‌ها در يونان-. پيروز ملکي کتاب ديگري نیز به نام «غول‌هاي بيمار» - شرح شوربختي‌هاي تکنولوژيک و ايدئولوژيک دو ابرقدرت امريکا و روسيه (شوروي درآن سال‌ها)-، به قلم روزنامه نگار صاحب نظر در حد و اندازه سردبير روزنامه پر تيراژ ايتاليايي لاستامپا آلبرتو رونکي را روانه بازار کتاب کرد.[38]


آلبا دسس پدس[39] نويسنده ايتاليايي- کوبايي است که دلمشغولي اصلي او کنکاش در بطن ارتباط خانوادگي و برملا کردن دورويي‌ها و ناهنجاري‌هاي امروز علاج پذير ولي با گذشت زمان مهلک و فاسد شدني است که تراژدي‌هاي انساني پديد مي‌آورند. بهمن فرزانه روند آشنايي خوانندگان ايراني با آثار اين زن نويسنده پرکار را از اوايل دهه پنجاه آغاز کرده و تا همين امروز با تعهد قابل ستايش ادامه داده و از اقبال بي‌اندازه جامعه کتابخوان نيز برخوردار بوده است. در اين دهه «دفترچه ممنوعه» از اين نويسنده از سوي انتشارات کتاب‌هاي جيبي منتشر شد.


او در همين دهه کتاب«تصوير بزرگ» از دينو بوتزاتي را به همت انتشارات امير کبير روانه بازار کتاب کرد. بدون شک بهمن فرزانه در طول چهار دهه حضور در آسمان ادبيات خارجي در ايران يکي از مترجمان طراز اول بشمار مي‌رود که با کوشش و پيگيري تحسين برانگيزي، مهم‌ترين و پرمحتواترين آثار از زبان ايتاليايي را به فارسي برگردانده است. بهمن فرزانه در اين دهه دو کتاب ديگر از اينياتزيو سيلونه به فارسي ترجمه کرد:«يک مشت تمشک» و «روباه و گل‌هاي کامليا» که اولي در سال1353 و دومي در 1356 از سوي انتشارات امير‌کبير به چاپ رسيد. همچنین گراتزیا دِلِدا و پراتونی را فرزانه در ایران به خوانندگان معرفی کرد.[40]


دِکامرون مجالسي است دهگانه در روايت سرگذشت ايام سپري شده، از زبان مردان و زناني که دست حادثه آنها را در مکاني به اجبار گردهم آورده است، نويسنده آن جوواني بوکاچو است و پيرپائولو پازوليني صحنه‌هايي از مجالس آن را به صورت فيلم در آورده است. اين اثر سرشار از صنایع و بدايع ادبي را مرحوم محمد قاضي به فارسي درآورد.


محمد قاضي در سال 1356 نکته های زیادی از کورتزيو مالاپارته، روزنامه نگار، سياستمدار و نويسنده ايتاليايي که در جنگ جهاني دوم همراه با نيروهاي فاشيست عليه نيروي متفقين مي‌جنگيد، ترجمه و در کتاب زمان منتشر کرد.


بهمن محصص در همين دهه نويسنده جديدي به نام چزاره پاوزه را به ادب دوستان ايران معرفي کرد؛ شخصيت يگانه در تاريخ ادبيات معاصر ايتاليا که قبل از روي آوردن به نويسندگي آثاري از نويسندگان معاصر امريکايي به ايتاليايي ترجمه کرده بود از جمله «موبي ديک» اثر هرمان ملويل که در ادبيات خارجي در ايتاليا شهرت بسزايي دارد. او، علاوه بر نويسندگي و ترجمه، ويراستار و کارگزار فرهنگي است که در طول سال‌هاي نهضت مقاومت ملي و مبارزه با فاشيسم دبير انتشارات اينائودي در تورينو بود. نام اين کتاب «از روستاهاي تو» است که انتشارات اميرکبير در اين دهه آن را روانه بازار کرد. پيروز ملکي نيز در همين دهه نوشته ديگري از اين نويسنده را به نام «رفيق» ترجمه و در انتشارات اميرکبير منتشر نمود.


اِليو ويتوريني[41]، نويسنده ديگري است همسنگر چزاره پاوزه در جبهه‌هاي مبارزه عليه فاشيسم و اختناق، سردبير روزنامه اونيتا، ارگان حزب کمونيست شوروي سابق در دوران اختفا که با کتاب خواندني به نام«گفتگو در سيسيل» با ترجمه بيژن اوشيدري توسط انتشارات آگاه به خوانندگان فارسي زبان معرفي شد. اِليو ويتوريني نيز مانند چزاره پاوزه در معرفي ادبيات معاصر امريکا به ويژه جان اشتين‌بک و ويليام سارويان به کتابخوان‌هاي ايتاليا کوشيده است.[42]


در سال1359، مهم‌ترين اثر اينياتزيو سيلونه پس از«نان و نوشید*نی» به نام «دانه زير برف»، با ترجمه شايسته مرحوم مهدي سحابي، مترجم تازه نفس، از زبان ايتاليايي به فارسي ترجمه شد. «دانه زير برف» را مي‌توان جلد دوم«نان و نوشید*نی» بشمار آورد، زيرا قهرمان داستان از همانجا که از روايت در کتاب نخست باز مي‌ايستد ماجراهاي خود را در دامان دهکده ديگري از روستاهاي ايتاليا از نو مي‌آغازد. مهدي سحابي با «دانه زير برف» سير حرفه‌اي را آغاز کرد که او را به زودي در مقام یکی از توانمندترین مترجمان ايران، با آشنايي کامل به سه زبان خارجي، جاي مي‌داد.


رضا قيصريه[43] مترجم خوش ذوق ديگري است که دهه شصت را با «داستان‌هاي رمي» از آلبرتو موراويا به جامعه کتابخوان ايران شناساند. او نيز، با همان تعهد دو مترجم برتر شناخته شده در بالا، به صورت حرفه اي، به عالم ترجمه ادبي روي آورد و تا همين امروز مشتاقانه به اين فعاليت ميان فرهنگي ادامه داده است. «داستان‌هاي رمي» را نشر نقره در سال1364روانه بازار کتاب کرد.


در سال 1363 خوانندگان ايراني به همت مهدي سحابي با جنبه ديگري از فعاليت ادبي اينياتزيو سيلونه از طريق«مکتب ديکتاتورها»، در انتشارات نشر نو، آشنا شدند: مبارزه بي‌امان عليه بي‌عدالتي اجتماعي و انحصار طلبي‌هاي سياسي دولت‌هاي توتاليتر. اين دهه را براي خواستاران ادبيات ايتاليايي مي‌توان دهه طلايي بشمار آورد زيرا سه نويسنده جديد را رونمايي کرد:


1- لئوناردو شاشا

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

، با دو اثر «روز جغد» و «توفان در مرداب» اولي به همت رضا قيصريه در انتشارات اشراقي و دومي به همت مهدي سحابي در سري انتشارات نشر تندر. لئوناردو شاشا، نويسنده سيسيلي، با دلبستگي شديد به جزيره زادگاهش، تلاش خود را از يک طرف وقف افشاي تبهکاري باند‌هاي سياه در اين جزيره کرد و از طرف ديگر به معرفي مردان بزرگ و اثرگذار تاريخ آن همت گماشت. نثر شاشا، نثری بسیار ماهرانه ميان نگارش ادبي و گزارش نويسي، بود.

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

2- ناتاليا جینزبورگ (گینزبورگ)[46]، زاده پالرمو ولي پرورده تورينو، برخاسته از خانواده‌اي علمي و دانشگاهي است. او در دامان محيطي به شدت ضد فاشيست و متعهد از نظر سياسي رشد کرد ولي، به جاي پرداختن به سياست، به کالبد شکافي ارتباط فرزندان و والدين روي آورد و کوشيد با تحليل موشکافانه، آفت‌هاي مهلک نهفته در بطن اين روابط را شناسايي کند. از جينزبورگ در اين دهه چهار کتاب به نام‌هاي«ديروزهاي ما» با ترجمه منوچهر افسري به همت کتاب زمان، «نجواهاي شبانه»، با ترجمه فريده لاشايي، «الفباي خانوادگي»، با ترجمه فيروزه مهاجر به همت نشر پاپيروس و«والنتينو» با ترجمه سمانه سادات افسري در نشر مادر، روانه بازار کتاب گرديد.[47]


3- دينو بوتزاتي[48]، ستاره درخشان آسمان ادبيات خارجي ايران در دهه‌هاي آينده شد. او در دشت Veneto در شمال ايتاليا به دنيا آمد، تعهدات سياسي را در آثار خود نپذيرفت و در عوض دستمايه‌هاي ذوقي خود را پرورش داد. او آدم‌ها و اشياء را در منظومه مناسبات قراردادي نمي دید و تعريف جديدي از روابط آن دو در آثار فراوانش به دست داده است. سروش حبيبي از زبان غيرايتاليايي در اين دهه «صحراي تاتارها» را منتشر کرد. اين کتاب در سال‌ها و دهه‌هاي آتي بارها و بارها تجديد چاپ شد و مترجمان ديگري درصدد ترجمه مجدد آن برآمدند. شايد يکي از علت‌هاي موفقيت اين کتاب تهيه فيلمي به کارگرداني والريو زورليني است که قسمت‌هاي مهمي از آن در قلعه بم صحنه برداري شده بود.


گفتنی است؛ در همین دهه از ايتالو کالوينو «بارون درخت نشين» به همت مهدي سحابي در انتشارات نشر تندر و «مارکو والدو» به همت سمانه سادات افسري در انتشارات سروش منتشر شد.


مترجم حرفه‌اي که در دهه هفتاد وارد فعاليت ترجمه ادبي شد و در تمام طول اين دهه و دهه بعد در فضاي ادبيات ايتاليايي بال و پر گشود مرحوم محسن ابراهيم[49] است. او پس از تحقيق و تتبع کافي در منظومه ادبيات ايتاليايي«ادبيات و نویسندگان معاصر ايتاليا» را در 2 جلد به همت انتشارات فکر روز، روانه بازار کتاب نمود که به پاس آن برنده جایزه نخست ملی ادبیات ایتالیا شد که هر دو سال یک بار به یکی از مترجمان یا نویسندگان بین‌المللی اهداء می‌شود که در شناسایی ادبیات ایتالیا در سطح بین‌المللی اهتمام ورزیده‌اند. او ترجمه ديگري از ناتاليا جينزبورگ به نام«فضيلت‌هاي کوچک» را توسط انتشارات هرمس منتشر کرد. مرحوم محسن ابراهیم به دلیل ترجمه و معرفی بوتزاتی، جایزه‌ بنیاد بوتزاتی را هم به دست آورد. او همچنين، در سال1378، «افسانه‌هاي ايتاليايي» به قلم ايتالو کالوينو را به همت نشر نيلا روانه بازار کتاب کرد. در همين دهه کتاب ديگري از ايتالو کالوينو به نام «شبي از شب‌هاي زمستان مسافري» با ترجمه ليلي گلستان و با همت نشر آگاه منتشر شد.


ايتالو اِسوِوُ[50]، ستاره ديگري از آسمان پر ستاره ادب ايتاليا، سه اثر قابل توجه با مايه‌هاي عميق روانشناسي در کنکاش با جهان درون، نادر در ميان نويسندگان ايتاليايي تا اينجا معرفي شده، در کارنامه دارد. مرتضي کلانتريان، مترجم خوش ذوق، مهم‌ترين و خواندني‌ترين اثر او «وجدان زنو» را از زباني غير ايتاليايي به فارسي ترجمه کرد و نشر آگاه آن را به بازار کتاب فرستاد. انتشارات آگاه در اين دهه سومين کتاب از نويسندگان ايتاليايي را به نام «از طرف او» به قلم آلبا دسس پدس را با ترجمه بهمن فرزانه در سال 1378 روانه بازار کتاب کرد که مانند ديگر آثار اين مترجم خوش ذوق و پرکار در ظرف مدت کوتاهي به چاپ يازدهم(1388) رسيد.


رويداد خوش ديگري که محمود بهفروزي مترجم کارداني براي بازار نشر ايران در پايان اين دهه رقم زد انتشار «سفرنامه پيترو دلاواله» در 2 جلد توسط نشر قطره بود که خوانندگان ايراني را با تاريخ روابط ايران و ايتاليا در عصر صفويه آشنا کرد. ناگفته نماند که اين کتاب، سال‌ها قبل با ترجمه شجاع الدين شفا در يک جلد به همت انتشارات ترجمه و نشر کتاب منتشر شده بود.


«پس از طلاق» (1379) انتشارات بديهه اثر گراتزیا دلدا نیز کتاب دیگری است که توسط بهمن فرزانه ترجمه شد.


همچنین، در آغاز اين دهه، بخش فرهنگي سفارت ايتاليا در تهران، مجموعه‌اي از آثار ترجمه نشده ولي با اهميت ادبيات ايتاليا را آغاز کرد که با استقبال عموم مواجه شد. از زمره آثار منتشر شده در اين مجموعه مي‌توان از «برگزيدگان شعر ايتاليا» نام برد که گلچين آثار شاعران سده نوزدهم ايتاليا را در يک مجموعه دو زبانه به خواننده ايراني معرفي کرد. دکتر امان‌الله مهاجر ايرواني مسؤول تدوين، نگارش و ترجمه اين کتاب گرانقدر است.


دهه هشتاد و سال های آغازین دهه نود، توجه خارق العاده جامعه کتابخوان‌هاي ايراني به آثار نويسندگان ايتاليايي از يک سو ناشي از مشابهت خلقيات و تا حدي آداب و رسوم مشترک است و از سويي تأخير قابل توجه هر دو جامعه، در‌گذار از جامعه پيشامدرن به جامعه مدرن است. از طرف ديگر نبايد حضور همه جانبه، مؤثر و فعال مترجمان حرفه‌اي حاضر در منظومه مناسبات فرهنگي ايران(کتاب، مطبوعات، گردهمايي‌ها و مراکز فرهنگي، پرديس دانشگاه‌ها، صدا و سيما و...) را از قلم انداخت. مجموعه اين عوامل، بنگاه‌هاي انتشارات را به سوي اهداي فضاي بيشتري در برنامه ريزي‌ها به ادبيات ايتاليا سوق داد که از آن ميان نشر کتاب خورشيد سرآمد آنها شد. اين ناشر، مجموعه‌اي از سري انتشارات خود را به ادبيات ايتاليايي اختصاص داد و با انتخاب لوگو، صفحه بندي و قطع مناسب به اين انتخاب انتشاراتي خود، از ابتداي دهه هشتاد، وجهه تشکيلاتي مناسب و امروزي را ارزاني داشت. در طول اين دهه، کتاب خورشيد با ترجمه‌هاي ويراستاري و کارشناسي شده از ادبيات ايتاليا، رکود حاکم بر بازار کتاب را از آن خود ساخت.[51]


تازگي ديگر اين دهه، روي آوردن اعضاي هيئت علمي مؤسسات آموزش عالي زبان به تجربه‌اندوزي در عالم ترجمه است که از آن ميان مي‌توان از ترجمه «يوزپلنگ» به قلم توماسو لامپدوزا، نويسنده چيره دست سيسيلي، نام برد که ناديا معاوني[52] آن را به فارسي ترجمه کرد و انتشارات ققنوس به دست چاپ سپرد. از ديگر تجربه‌ها در اين زمينه «آدم بدشانس»، مجموعه داستان‌هاي رمي، به قلم آلبرتو موراويا است که با ترجمه مژگان مهرگان در سال 1386 به همت کتاب خورشيد منتشر شد. همين مترجم در 1387 «سوداگري در ساخت و ساز» اثري از ايتالو کالوينو را به همت ناشر ياد شده به دست چاپ سپرد. مژگان مهرگان همراه اعظم رسولي چند ترجمه مشترک در اين دهه روانه بازار نشر کردند که از آن ميان مي‌توان از«قصه از اين قرار بود...» به قلم لائورا والياسيندي نام برد که به همت نشر ني در سال 1385 منتشر شد.


اِلسا مورانته[53]، نويسنده ديگري از بوستان سرسبز ادبيات ايتاليا است که بن مايه‌هاي شاد و سرخوشانه را با ماجراهاي غم انگيز و مصيبت بار درهم مي‌آميزد ولي تمام توجه او به پيام ايدئولوژيک رمان و نيروي تهاجمي و اراده برانگيز آن است؛ آبشخور او، ايده‌هاي چپ است که سکه آن در بازار سياست زمان خريدار بسيار داشت. منوچهر افسري در سال 1381 رمان«تاريخ» او را به همت نشر نيلوفر روانه بازار کتاب کرد.


آنتونيو تابوکي[54] از نسل جديد نويسندگان ايتاليا با دلبستگي شديد به ادبيات پرتغال است؛ اين دلبستگي، تجربه‌هاي يکسر جديدي، در پيوند بين عالم خيال و واقعيت براي او رقم زده است که حداقل دستاورد آن هشيار نگاه داشتن خواننده از سطر نخست تا نقطه پايان کتاب است. مترجمان ايراني، کتاب هایی از او را به فارسي برگردانده‌اند: «سستو»، «شبانه هندی» و «دیالوگ‌های ناتمام» هر سه با ترجمه فرامرز ویسی، «پريرا چنين مي‌گويد» با ترجمه شقايق شرقي در انتشارات گفتار و «سر بر باد رفته داماشنو مونته يرو» با ترجمه کامليا رفعت نژاد در کتاب خورشيد، «شب های هند»[55] و «میدان ایتالیا» با ترجمه سروش حبیبی، «تریستانو می‌میرد» با ترجمه قلی خیاط و «سه روز آخر فرناندو پسوآ» با ترجمه حامد فولادوند از جمله آثاری هستند که تاکنون از آنتونیو تابوکی در ایران منتشر شده است. همچنین یکی دیگر از آثار اخیر آنتونیو تابوکی با نام «زمان به سرعت پیر می‌شود» مجموعه ای از 9 داستان کوتاه است که توسط هاله ناظمی و با همکاری فرزانه كريمي و پانته‌آ واثق به زبان فارسی برگردانده شده است و در دست چاپ می باشد.[56] «یک زندگی دیگر» اثر آلبرتو موراویا، «گوساله دریایی» اثر آلبرتو موراویا، ترجمه مشترک با رضا قیصریه، «خوشبختی در ویترین» نوشته آلبرتو موراویا، ترجمه مشترک با اعظم رسولی و مژگان مهرگان، دو کتاب «دگردیسی در ضیافت» و «جان جهان» اثر سوزانا تامارو از کتاب‌هایی هستند که به قلم ناظمی از زبان ایتالیایی به فارسی ترجمه و منتشر شده‌اند.[57] گفتنی است؛ ترجمه و چاپ برخی از کتاب های یادشده به سال های آغازین دهه نود بازمی گردد.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

در همین دهه، انتخاب«کافه زير دريايي» اثر استفانو بِني، نويسنده و شاعر[58]پست مدرن، براي ترجمه به زبان فارسي، از سوي رضا قيصريه خالي از پيام نيست. او، با پيشقدم شدن در ترجمه آثار نويسندگان امروز، از گروه جديد و تازه نفس مترجمان در چالش با ادبيات ايتاليا، که هر روز بيشتر به گرمي بازار ترجمه ادبي مي‌افزايند، مي‌خواهد تا از نويسندگان شناخته شده فاصله بگيرند و بکوشند ادبيات امروز ايتاليا را به خوانندگان ايراني معرفي کنند.


گراتزيا دِلدا، برنده جايزه نوبل در سال1926، در آثار پر شمار خود هر بار گوشه‌هايي از واقعيت‌هاي سرزمين به حاشيه رانده خود را به تصوير مي‌کشد که چندان براي خوانندگان ايراني غريب نيست. بهمن فرزانه، در اين دهه آثار مختلفي از اين نويسنده خوش اقبال نظیر «غربت» (1388) نشر ثالث را به جامعه کتابخوان معرفي کرد. «وسوسه» (1380) نشر کتاب خورشيد، « چشم‌های سیمونه» (1380) انتشارات ققنوس، «راز مرد گوشه‌گیر» (1380) انتشارات ققنوس، «حریق در باغ زیتون» (1381) انتشارات ققنوس، «خاکستر» (1381) انتشارات ققنوس، «رقـ*ـص گردنبند» (1384) کتاب مهناز، «راه خطا» (1384) انتشارات ققنوس، «بر لب پرتگاه» (1388) نشر ثالث از دیگر کتاب های گراتزیا دلدا هستند که در این دهه توسط بهمن فرزانه ترجمه شدند.[59]


بهمن فرزانه، همچنين در سال 1380 «عذاب وجدان» از آلبا دسس پدس را به همت نشر ققنوس روانه بازار کتاب کرد که مانند ديگر آثار اين مترجم با استقبال عموم مواجه شد.


محسن ابراهيم نیز همچنانکه قبلاً آمد، به وعده خود دال بر وقف فعاليت‌هايش به معرفي دينو بوتزاتي در ايران، واقعاً عمل کرد و در سال 1382« کلومبر» و در سال 1385«متأسفيم از...» را هر دو به همت نشر مرکز به دست چاپ سپرد. اما، از بخت بد، او در 1388 چهره در نقاب خاک کشيد و پروژه‌اي را که با عشق و علاقه به تحقق آن کمر بسته بود، ناتمام ماند.


از آثاری که به تازگی توسط نشر کتاب خورشید وارد بازار شده‌اند می توان به «دیوار و شمعدانی» مجموعه داستان‌های کوتاه آلبرتو موراویا ترجمه اعظم رسولی و «مارگاریتا دلچه ویتا» مجموعه داستان‌های استفانو بِنی ترجمه هانیه اینانلو اشاره کرد.[60]


کتاب «گفتگو در سيسيل» اِليو ويتوريني که در دهه پنجاه با ترجمه بیژن اوشیدری به چاپ رسیده بود مجدداً در سال 1388 توسط منوچهر افسري ترجمه و از سوی انتشارات كتاب خورشيد منتشر شد.[61]


ترجمه رمان مشهور «پیوند» اثر معروف الساندرو فرانچسکو مانتزونی به کوشش خانم دکتر «اشرف محمودیان» نویسنده و استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران ترجمه و توسط انتشارات ارغنون به چاپ رسیده است. این کتاب شاید پراهمیت ترین و غنی ترین پدیده ای است که تاریخ ادبیات ایتالیا بعد از سال۱۳۰۰ میلادی به خود دیده است و یکی از شاهکارهای وی می باشد که در مدارس ایتالیا تدریس می شود و به اغلب زبان های دنیا ترجمه شده است.


از آثار دیگر محمودیان،«دستور زبان تطبیقی ایتالیایی- فارسی» و «پیدایش زبان شعر و صنعت آن در زبان ایتالیایی» نیز می باشد که توسط انتشارات رایا چاپ شده است.


در این دهه نیز رمان «مسافر شبانه» نوشته‌ «مائوریتزیو ماجانی»[62] نویسنده و روزنامه نگار ایتالیایی با ترجمه‌ اثمار موسوی‌نیا از سوی نشر افسون خیال منتشر شد.


«گزیده داستان های کوتاه از نویسندگان معاصر ایتالیا» ترجمه فیروزه مهاجر[63] و کامران شیردل[64] حاوی بیست داستان‏ کوتاه از چهارده نویسنده است که در سال 1381 توسط نشر قصه چاپ شده است.[65]


همچنین «از خاك تا افلاك: تأملي در زندگي خواجه نصيرالدين طوسي» اثر فرانچسکو سوریانو ترجمه کاملیا رفعت نژاد است که توسط نشر ثالث در سال 1386 چاپ شده است. « آنجا كه رويا سنگ مي‌شود» ترجمه رضا قیصریه، نشر گلمهر در سال 1381 و «زندگي و مرگ ميرزا رضا كرماني» ترجمه رضا قیصریه، نشر ثالث در سال 1383 از دیگر کتاب های این نویسنده می باشند که ترجمه و چاپ شده اند.[66]


کتاب «شهر و خانه» اثر ناتالیا جینزبورگ ترجمه مرحوم محسن ابراهیم، انتشارات هرمس (1389)، «حساب پرداخت نمی شه» اثر داریو فو، ترجمه جاهد جهانشاهی، نشر دیگر (1384)، «مرگ تصادفی یک آنارشیست» اثر داریو فو، ترجمه رضوان صدقی نژاد، انتشارات گلمهر (1381)، «شاه گوش می کند» اثر ایتالو کالوینو، ترجمه فرزاد همتی و محمدرضا فرزاد، نشر مروارید (1385)، «دیگر تنها نیستی» نوشته استفانو بِنی، ترجمه محمدرضا میرزایی، نشر حرفه هنرمند (1391) و مجموعه «ادبيات معاصر ايتاليا»، ترجمه محمدطاهر نوکنده، نشر آوانوشت (1392)، از کتب دیگری هستند که دهه هشتاد و سال های آغازین دهه 90 به خود اختصاص داده اند.[67]


در پایان لازم به ذکر است؛ در اروپا، ادبیات کشورهای این قاره بر روی هم تأثیرگذار هستند. اگر نویسنده ای در کشوری داستانی بنویسد و مطرح شود قطعاً ادبیات و نگارش او در کشورهای دیگر اروپایی تأثیرگذار خواهد بود، اما میزان و نقش این تأثیر در ادبیات ایران بستگی به میزان فروش این آثار و توجه مخاطب دارد. البته باید بر این نکته اذعان داشت که ایرانی ها به ادبیات ایتالیا علاقه مند هستند، فقط باید آثار ترجمه شده دیده شود چه بسا بسیاری از این آثار از زبان های واسطه ترجمه شده اند.


با مروری بر دهه های مختلف ترجمه آثار ایتالیایی به فارسی می توان پی برد که دهه هشتاد و سال های اول دهه نود، اوج شکوفایی ترجمه این آثار بوده است و با توجه به شناخت بیشتر قشر کتابخوان با ادبیات معاصر ایتالیا، توجه بیشتر تحصیل کردگان جوان رشته زبان و ادبیات ایتالیایی دانشگاه های ایران به ترجمه کتاب های ایتالیایی و توسعه روابط فرهنگی دو کشور به نظر می رسد در سال های آتی شاهد انتشار ترجمه های بیشتری باشیم.