آموزشی دستور زبان فارسی|طلایه کاربر نگاه

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

چه كلمه اي اهميت املايي دارد؟
1) در فارسي كلمه اي اهميت املايي دارد كه اولاً عربي رايج در فارسي باشد، ثانياً در خود يك يا چند حرف از حروف شش گروه اعلام شده (ء، ع / ت ، ط / ح، ه‍/ ز، ذ،ض،ظ / غ،ق ) را داشته باشد. به عبارت ديگر كلمه اي اهميت املايي دارد كه مي تواند چند شكل مكتوب داشته باشد و بايد شكل صحيح آن را هنگام نوشتن انتخاب كرد.

2) بين «صدا» و «حرف» كلمات غيرعربي <-كلمات فارسي، گسستن ، زمين لرزه، آسمان خراش و كلمات غيرعربي رايج فارسي «پروتئين» كميسيون ، سوسياليسم) غالباً تطابق يك به يك وجود دارد، بنابراين املاي آنها مشكل چند شكل نويسي نخواهيم داشت . چون براي صداي واحد هر يك بيش از يك شكل مكتوب نداريم.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

بياموزيم : مصوت بلند «اي» و «ي » ميانجي


همان طور كه در يكي از بياموزيم هاي قبلي خوانديدم املاي آن دسته از كلمات مضاف كه به مصوت «اَ» و «او» ختم مي شوند، با حرف ميانجي «ي» درست است . مانند خداي انسان، نماي ساختمان، كندوي عسل ....
حال در اينجا مي گوئيم : املاي آن دسته از كلمات مضاف كه به مصوت بلند «اي» ختم مي شوند، بدون ميانجي درست است، مانند : قاضي ، شهر، شادي دل ها، بازي بچه ها ، ... حروف «ي» در اينگونه تركيبات هم به تنهايي نشان دهنده مصوت «اي» و هم حرف ميانجي «ي» است . پس بنويسيم «بازي بچه ها» و مي خوانيم «بازي بچه ها» اين شيوه ي املا در كلماتي مانند «بيا» «خيابان» ، «سياست» ، و ... نيز رايج است. «بي يا » مي خوانيم «بيا» مي نويسيم . «خي يابان» مي خوانيم «خيابان» مي نويسيم.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

با چه خطي بنويسيم

۱ – تحرير يعني چه ؟


به معني نوشتن است.




2 – خط تحريري در اصطلاح يعني چه ؟


يعني نوشتن خط با دست




3 – خط تحريري به « ....» نزديك است.


«خط نستعليق ريز»




4 – چرا خط تحريري براي دست نوشته هاي ما «خط معيار» به شمار مي رود؟


به سبب ظرافت و زيبايي و سرعتي كه در نوشتن آن است.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

خاطره نويسي ، يادداشت روزانه

پرسش هايي از متن : 1 - عام ترين و صميمانه ترين نوع نوشتن خاطره نويسي است




2 – خاطره نويسي چه فايده اي براي حيات ادمي دارد؟


خاطره نويسي باعث مي شود كه از مراحل و ايام زندگي آثار جاندار و روشن بر جاي بماند. خاطرات تلخ و شيرين، پيروزيها و شكست ها، عواطف و احساسات تجربيات تكرار ناشدني، حوادث ايام و ......با نوشتن مثبت و ماندگار مي شوند. چرا كه همين نكات پيمانه حيات آدمي را پر مي سازند.




3 – چه موضوعاتي را مي توانيم براي خاطره نويسي انتخاب كنيم؟


همه چيزي مي تواند براي خاطره مناسب باشد، تأثير پذيرفتن از يك نوشتن، يك سخن، ديدن يك فيلم، منظره و ....




4 – در ثثبت وقايع «جدول ضربي» عمل نكنيم يعني چه ؟


يعني لازم نيست مواردي را كه هر روز براي شما رخ مي دهد، هفت بار تكرار كنيد و بنويسيد، مگر آنهايي كه از اهميت زيادي برخوردارند




5 – آيا هميشه يادداشت ها از نظم منطقي خاصي پيروي مي كنند؟


خير، يادداشت ها گاه كوتاه و گاه بلند است و از نظم خاصي پيروي نمي كنند و در واقع گاه و بي گاه هر چه به ذهن مي آيد مي نويسيم. اما محتواي آنها بايد اثربخش باشد و در خواننده هم حس پديد آورد.




6 – خاطره نويسي نوعي تمرين نگارش است.

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

گروه اسمي (3) و وابسته هاي پسين

در درسهاي گذشته با وابسته هاي پيشين (صفت اشاره، پرسشي، تعجبي، شمارشي، عالي، و صفت مبهم) آشنا شديد. در اين درس با وابسته هايي كه پس از هسته مي آيند آشنا مي شويد :

هسته


نام وابسته پيشين


نشانه ي نكره


نشانه ي جمع


صفت شمارشي تربيتي(2)


مضاف اليه


صفت بياني





وابسته ها و نمونه ها


«ي» پس از اسم عام


ها ، ان، ين، ات، ون، خانه ها، مردان، اطلاعات،


انقلابيون


مؤمنين


با افزودن –ُ م به اعداد اصلي ساخته مي شود


اسم – اسم مضاف مضاف اليه


اسم، صفت، آسمان، آبي دوست خوب


به جز صفت شمارشي تربيتي (2) ساير صفت هاي پسين بياني اند.




روش هاي شناخت صفت بياني (موصوف و صفت) از مضاف و مضاف اليه


1. صفت بياني معمولاً پسوند «تر» مي پذيرند: آسمان آبي تر (درست است) اما مضاف اليه پسوند «تر» نمي پذيرد مانند : كتاب جغرافي تر (نادرست است)
2. موصوف معمولاً «ي» نكره مي پذيرد. كتابي خواندني (درست است) اما مضاف «ي» نكره نمي پذيرد، كتابي علي (نادرست است)

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

پر كاربردترين صفت هاي بياني به شرح زير است:

1. بياني ساده:روشن ، خوب ، عاقل

2.فاعلي : الف – بن مضارع + -َ نده : گوينده ، شنوند ه، رونده
ب – بن مضارع + ا : بينا ، گويا، شنوا
پ – بن مضارع + ان : گريان ، خندان ، روان

3 – مفعولي : بن ماضي +به ، ه :دوخته ، شكسته، شنيده

4 – لياقت : مصدر + ي = خوردني ، نوشيدني

5 – نسبي : اسم + ي = آسماني ، نيلوفري

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

بياموزيم ، صفت پرسش، ايا :

اگر جمله اي را با يكي از صفت هاي پرسشي «چه» ، «چند» ، كي و ... پرسش كنيم، نيازي به آوردن كلمه ي «آيا» نيست. در اينگونه جمله ها ، كاربرد «آيا» نادرست است.
الف – چگونه مي توانيم بر سرعت مطالعه خود بيفزائيم ؟ ص
ب – آيا چگونه مي توانيم بر سرعت مطالعه خود بيفزاييم ؟ غ

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

1. نمودار اين گروه هاي اسمي
را رسم كنيد.
اين چهار دانش آموز رنگ ، همين دو خانه ييلاقي ، هر هفت روز هفته



وابسته 3 هسته وابسته 2 وابسته ي 1

صفت بياني اسم صفت شمارشي صفت اشاره

زرنگ دانش آموز چهارشنبه اين

وابسته 3 هسته وابسته 2 وابسته ي 1

صفت بياني اسم صفت شمارشي صفت اشاره

ييلاقي خانه ي دو همين

وابسته 3 هسته وابسته 2 وابسته ي 1

صفت بياني اسم صفت شمارشي صفت اشاره

هفته روز –ِ هفت هر

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

2 – براي هر يك از نمودارهاي زير، سر گروه اسمي مثالي بياوريد




وابسته


وابسته


وابسته


صفت اشاره


صفت شمارشي


اسم


اين


پنج


دوست


آن


دو


پرزه


همين


يك


كتاب





هسته


وابسته


وابسته


اسم


صفت


مضاف اليه


دوست –ِ


خوب –ِ


علمي


كتاب – ِ


علمي –ِ


من


دانش آموز –ِ


زرنگ –ِ


كلاس

 

[☾♔TALAYEH_A♔☽]

3 – از بين كلمات زير صفت هاي بياني را مشخص كنيد و براي هر كدام يك موصوف بسازيد.

صفت هاي بياني : گرفتني (لياقت) : مزد گرفتني / هوشمند (ساده) : دانش آموزهوشمند
سنجيده (مفعولي) : سخن سنجيده / جلب (ساده) : كتابِ جالب
اخلاقي (نسبي) : كتاب اخلاقي / دانا (فاعلي) : پسرك دانا
خوب (ساده) : معلم خوب / كوشا (فاعلي) : كارگر كوشا
مؤدب (ساده) : بچه ي مؤدب / طلايي (نسبي) : توپ طلايي
زيبا (فاعلي) : فيله زيبا / گسسته (مفعولي) : افكار گسسته
زيرك (ساده) : حيوان زيرك / تاريخي (صفت نسبي) : داستان تاريخي
كلمه هاي پنجم و ديگر صفت بياني نيستند