- عضویت
- 2017/05/18
- ارسالی ها
- 35,488
- امتیاز واکنش
- 104,218
- امتیاز
- 1,376
چند پرسش از زبان فارسی
۱- آیا متمم اجباری (فعل )محذوف در شمارش گروه به حساب می آید ؟اگر پاسخ منفی است چطور در شمارش واژه و اجزای اصلی جمله به حساب می آید ولی در گروه نه ؟ من کتاب خریدم (جمله چهار جزئی است ، باید چهار گروه هم باشد .)
پاسخ این پرسش در خود آن نهفته است ، یعنی اگر اجباری است مثل همه اجباری هاست که در ژرف ساخت وجود دارند و تنها به یکی از دلایل وضوح ۷ عدم نیاز ، بی اهمیت بودن یا دانش قبلی مخاطب از روساخت حذف می شوند .
۲- «ان» در گیلان ، پائیزان ، شادان ، کوهان ... چه نوع تکواژی است ؟ آیا وند اشتقاقی است یا صرفی ؟ به عبارت دیگر این کلمات مشتق هستند یا ساده ؟ به نظر می رسد پس وند های زمانی و مکانی وند اشتقاقی نباشند و واژه ساده می باشد .
اصل مهم در تشخیص این نوع تکواژ ها و واژه ها حفظ استقلال دستوری تکواژ ها در ذهن اهل زبان است . امروز هیچ ایرانی ای گیلان را متشکل از « گیل » و « ان » و « کوهان » را تشکیل شده از « کوه » و « ان » نمی پندارد .پس بهتر است این واژه ها را ساده فرض کنیم . اما هنوز هر ایرانی « پائیزان » و « بهاران » را متشکل از پائیز و بهار و « ان » می داند و شادان را واژه ای در نظر می گیرد که از افزودن پسوند « ان » - که در اینجا نقش تأکید بر معنا را دارد - به واژه « شاد » حاصل شده است . پس در این دو مورد « ان » را باید پسوند در نظر گزفت و واژه ها را مشتق .
۳- فریده و حمیده چند تکواژ است ؟ اگر دو تکواژ به حساب آوریم مگر علامت تأنیث هم مشتق ساز است ؟ چون آقای وحیدیان دو تکواژ به حساب می آورند .
اگر بگوئیم « ه » در اینجا تکواژ مجزایی نیست ، باید بلافاصله این را بپذیریم که فریده و حمیده همان فرید و حمید اند ، چون واقعاً اینطور نیست ، پس باید پاسخ عاقلانه ای داشته باشیم. و پاسخ عاقلانه هم این است که بگوییم تکواژ « ه » در پایان اسم های خاص به مفهوم تأنیث دلالت می کند ، پس در این موارد خاص این عنصر یک تکواژ به شمار می آید و از آنجا که واژه جدید می سازد ( ـ به این دلیل که نمی توان به فریده و حمیده ، فرید و حمید گفت و بعد هم ادعا کرد که این دو گونه های آزاد همند - ) اشتقاقی هم هست .
۱- آیا متمم اجباری (فعل )محذوف در شمارش گروه به حساب می آید ؟اگر پاسخ منفی است چطور در شمارش واژه و اجزای اصلی جمله به حساب می آید ولی در گروه نه ؟ من کتاب خریدم (جمله چهار جزئی است ، باید چهار گروه هم باشد .)
پاسخ این پرسش در خود آن نهفته است ، یعنی اگر اجباری است مثل همه اجباری هاست که در ژرف ساخت وجود دارند و تنها به یکی از دلایل وضوح ۷ عدم نیاز ، بی اهمیت بودن یا دانش قبلی مخاطب از روساخت حذف می شوند .
۲- «ان» در گیلان ، پائیزان ، شادان ، کوهان ... چه نوع تکواژی است ؟ آیا وند اشتقاقی است یا صرفی ؟ به عبارت دیگر این کلمات مشتق هستند یا ساده ؟ به نظر می رسد پس وند های زمانی و مکانی وند اشتقاقی نباشند و واژه ساده می باشد .
اصل مهم در تشخیص این نوع تکواژ ها و واژه ها حفظ استقلال دستوری تکواژ ها در ذهن اهل زبان است . امروز هیچ ایرانی ای گیلان را متشکل از « گیل » و « ان » و « کوهان » را تشکیل شده از « کوه » و « ان » نمی پندارد .پس بهتر است این واژه ها را ساده فرض کنیم . اما هنوز هر ایرانی « پائیزان » و « بهاران » را متشکل از پائیز و بهار و « ان » می داند و شادان را واژه ای در نظر می گیرد که از افزودن پسوند « ان » - که در اینجا نقش تأکید بر معنا را دارد - به واژه « شاد » حاصل شده است . پس در این دو مورد « ان » را باید پسوند در نظر گزفت و واژه ها را مشتق .
۳- فریده و حمیده چند تکواژ است ؟ اگر دو تکواژ به حساب آوریم مگر علامت تأنیث هم مشتق ساز است ؟ چون آقای وحیدیان دو تکواژ به حساب می آورند .
اگر بگوئیم « ه » در اینجا تکواژ مجزایی نیست ، باید بلافاصله این را بپذیریم که فریده و حمیده همان فرید و حمید اند ، چون واقعاً اینطور نیست ، پس باید پاسخ عاقلانه ای داشته باشیم. و پاسخ عاقلانه هم این است که بگوییم تکواژ « ه » در پایان اسم های خاص به مفهوم تأنیث دلالت می کند ، پس در این موارد خاص این عنصر یک تکواژ به شمار می آید و از آنجا که واژه جدید می سازد ( ـ به این دلیل که نمی توان به فریده و حمیده ، فرید و حمید گفت و بعد هم ادعا کرد که این دو گونه های آزاد همند - ) اشتقاقی هم هست .