آموزش زبان کردی| Aida.y کاربر نگاه

[Aida.y]

حروف بی صدا و صدادار :

1 - حروف بی صدا : حروفی که همیشه کلمه با آنها آغاز می شود و معمولا در ان ل*ب.ه*ا به هم برخورد میکنند .

2 – حروف صدادار : حروفی که هیچ گاه کلمه با آنها آغاز نمی شود و معمولا در ان ل*ب.ه*ا به هم برخورد نمی کنند .

 

[Aida.y]

..........حروف بی صدا.......... :

ئــ / ب / پ / ت / ج / چ / ح / خ / د / ر / ڕ/ ز / ژ / س / ش / ع / غ

/ ف / ڤ / ق / ک / گ / ل / ڵ / م / ن / و / هــ / ی

.........حروف صدا دار.......... :

ــا / و / وو / ــیــ ـــی / ــه / ـێـ ـێ / ـۆ

 

[Aida.y]

تفاوتهای اولیه با زبان فارسی :

1 - در زبان کردی:

برای حروف ( ت/ ط ) تنها از حرف ( ت ) استفاده می شود.

برای حروف ( ث / س / ص ) تنها از حرف ( س ) استفاده می شود.

برای حروف ( ذ / ز/ ظ / ض ) تنها از حرف ( ز ) استفاده می شود.

استفاده می شود . پس در زبان کردی :

ت/ ط >>>>>>>>>>>>> ت

ث/س/ص >>>>>>>>>>> س

ذ /ز /ظ /ض >>>>>>>>>>> ز

 

[Aida.y]

2 – نوشتار زبان کردی متفاوت از زبان فارسی ، بر اساس گفتار شکل می گیرد. برای مثال در فارسی کلمه (خواهر) که از (خ+و+ا+هـ+َ+ر) تشکیل شده است (خواهر) نوشته اما (خاهر) خوانده می شود در صورتی که در کردی هر طور نوشته شود همانطور نیز خوانده می شود و برعکس که یکی از ویژگی های عالی زبان کردی است.

 

[Aida.y]

3 – در فارسی تعدادی از حروف صدادار نوشته نمی شوند اما تلفظ می گردند مانند حروف صدادار َ فتحه / ِکسره / ُ ضمه در صورتی که در زبان کردی صداها نیز به حرف تبدیل می شوند .

درزبان کردی حرفی وجود ندارد که نوشته شود اما خوانده نشود به عبارت ساده تر نوشتار براساس گفتار شکل میگیرد.مثلا جمله فارسی (من خیلی گشنه هستم) را با الفبای کردی به این صورت مینویسیم (مه‌ن خێیلی گۆشنێ هه‌سته‌م)

 

[Aida.y]

1 - صدای ( َ فتحه )

این صدا را در کردی بصورت حرف ( ــه / ه ) نوشته می شود.

در زبان فارسی صدای فتحه تلفظ می شود اما روی کلمه اعراب گذاری نمی شود اما در زبان کردی هم تلفظ می شود و هم نوشته می شود .

فارسی کردی

سرد (س+َ+ر+د) >>>> سەرد (س+ـه+ر+د)

درد (د+َ+ر+د) >>>> دەرد (د+ه+ر+د)

زهر (ز+َ+هـ+ر) >>>> زەهر (ز+ه+هــ+ر)

مشاهده می گردد که صدای فتحه ( َ ) تبدیل به شکل نوشتاری ( ه / ــه ) شده است .

سبد(سه‌به‌د)- مملكت(مه‌ملێكه‌ت)- آرش(ئاره‌ش)- اسب(ئه‌سب)

مثالهای کردی (خەم- خەفەت- دەگمەن- فەرهەنگ– مەهەستی)

 

[Aida.y]

2 – صدای ( ِ کسره )

این صدا را در کردی بصورت ( ـێـ / ــێ ) می نویسند .

در زبان فارسی صدای کسره تلفظ می شود اما روی کلمه اعراب گذاری نمی شود اما در زبان کردی هم تلفظ می شود و هم نوشته می شود .

فارسی کردی

زرشک(ز+ِ+ر+ِ+ش+ک) >> زێرێشک (ز+ـێـ+ر+ـێـ+ش+ک)

بهشت(ب+ِ+هــ+ِ+ش+ت) >> بێهێشت (ب+ـێـ+هــ+ـێـ+ش+ت)

درز (د+ِ+ر+ز) >> دێرز (د+ـێـ+ر+ز)

مشاهده می گردد که صدای( ِکسره) تبدیل به شکل نوشتاری ( ـێـ / ــێ ) شده است.

دفاع (دێفاع)---بهنام (بِێهنام)---كلاس (کێلاس)---انسان (ئێنسان)

مثالهای کردی (دێ - سێ - خێر - شێت – تێر)

 

[Aida.y]

3 - صدای ( ُ ضمه ):

این صدا را در کردی بصورت ( ـۆ / ۆ ) می نویسند .

در زبان فارسی صدای ضمه تلفظ می شود اما روی کلمه اعراب گذاری نمی شود اما در زبان کردی هم تلفظ می شود و هم نوشته می شود .

فارسی کردی

لرد (ل+ُ+ر+د) >>>> لۆرد (ل+ـۆ+ر+د)

پشت (پ+ُ+ش+ت) >>>> پۆشت (پ+ـۆ+ش+ت)

برد (ب+ُ+ر+د) >>>> بۆرد (ب+ـۆ+ر+د)

مشاهده میگردد که صدای ( ُ ضمه) تبدیل به شکل نوشتاری ( ـۆ / ۆ ) شده است.

استخوان (ئۆستۆخان)---عصاره (عۆسارێ)---مسلمان(مۆسه‌لمان)

مثالهای کردی( زۆر- بۆر -نۆ -- بۆنمۆن)

 

[Aida.y]

4 - صدای (ــوو / وو ) .....( صدای اوی کشیده )

(مانند حرف "واو" درکلمه "مو") این صدا را درکردی بصورت ( ــوو / وو ) مینویسند.

در زبان فارسی نیز این صدا هم تلفظ می شود و هم نوشته می شود اما با این تفاوت که در زبان فارسی برای صدای ( اوی کشیده ) هم از " و " استفاده می شود .

در فارسی هم برای (و) کوتاه مثل (شوک) و هم برای (و) بلند (وو کردی) مثل (تووران) تنها از حرف (و) استفاده شده است اما در کردی این دو بعنوان دو حرف جدا بکار میروند. ( جووتیار - تووران )---( بولبول - سوخمه )

مثالهای زیر از و بلند ( وو ) هستند.

فارسی کردی

رود (ر+و+د) >>> روود (ر+وو+د)

شور (ش+و+ر) >>> شوور (ش+وو+ر)

نور (ن+و+ر) >>> شوور (ن+وو+ر)

مثالهای کردی (لووت – توور – جووت – پووت – بوون)

 

[Aida.y]

........حرف ( ئــ )........ :

تقریبا معادل همزه ( ء ) در فارسی است .در زبان کُردی بصورت بسیار خفیف ادا می شود و همیشه در ابتدای کلمات کاربرد دارد . همچنین به تمامی مصوت ها هم می چسبد .

در زبان کردی هیچ کلمه ای با الف شروع نمیشود بلکه باهمزه (ئـ) شروع می شود

(ئـ+ـا): آزاد(ئازاد)...آوات(ئاوات)...آگر(ئاگر)...آش(ئاش)...آکام(ئاکام)

(ئـ+ـه): اسب(ئه‌سب)....اردلان(ئەردەڵان)....ابر(ئه‌بر)

(ئـ+ـێـ):انسان(ئێنسان)...استغفار(ئێستێغفار)...اصفهان(ئێسفه‌هان)

(ئـ+ـۆ): استخوان(ئۆستۆخان)...امید(ئۆمید)...اسطوره(ئۆستوورێ)

(ئـ+ـوو): اوستا(ئووستا)

(ئـ+ـیـ): ایمان(ئیمان)...ایلام(ئیلام)...ایران(ئیران)

(ئـ+بزرۆکه): ئسپار ، ئستران

مثالهای کردی(ئێوارە،ئێرە،ئێوە،ئێستا،ئێسک،ئۆخەی،ئۆغر،ئۆقرە،ئیتر)