شعر غزلیات ملک الشعرای بهار

[White Moon]

شمارهٔ ۶۰

میان ابرو و چشم توگیر و داری بود
من این میانه شدم کشته این چه کاری بود

تو بی وفا واجل در قفا و من بیمار
بمردم از غم و جز این چه انتظاری بود

مرا ز حلقه ی عشاق خود نمیراندی
اگر به نزد توام قدر و اعتباری بود

در آفتاب جمال تو زلف شبگردت
دلم ربود و عجب دزد آشکاری بود

به هر کجا که ببستیم باختیم ز جهل
قمار جهل نمودیم و خوش قماری بود

تمدن آتشی افروخت در جهان که بسوخت
زعهد مهر و وفا هرچه یادگاری بود

بنای این مدنیت به باد می‌دادم
اگر به دست من از چرخ اختیاری بود

میئی خوریم به باغی نهان ز چشم رقیب
اگر تو بودی و من بودم و بهاری بود
​

 

[White Moon]

شمارهٔ ۶۱

اسیر خود شدن تا کی ز خود وارستنی باید
زتن کامی نشد حاصل به جان پیوستنی باید

به فرمان تن خاکی به خاک اندر بسی ماندم
به بام آسمان زین پست منظر جستنی باید

به لوث خاکیان آمیخت دامان دل پاکم
به آب معرفت دامان دل را شستنی باید

به‌ هر کس‌ دوستی‌ بستم در آخر دشمن من شد
به حکم امتحان زین دوستان بگسستنی باید

سراسر دشمنی خیزد زکام دوستان بر من
به‌رغم دوستان با دشمنان بنشستنی باید

ز شیخ و صوفی و واعظ گسستم رشتهٔ الفت
مرا با خادم میخانه پیمان بستنی باید

مرا یاران من گویند کز می توبه بشکستی
من از اول نکردم توبه تا بشکستنی باید

بهار اندر حرم چندین چه جویی اهل معنی را
به نیروی طلب دیرمغان را جستنی باید
​

 

[White Moon]

شمارهٔ ۶۲

کنون که کار دل از زلف یار نگشاید
سزد گر از من آشفته کار نگشاید

بلی ز عاشق آشفته کی گشاید کار
چو کار دل ز سر زلف یار نگشاید

ز روزگار در این‌ بستگی‌ چه‌ شکوه کنم
دری که بست قضا روزگار نگشاید

در انتظار بسی کوفتیم آهن سرد
دربغ از آن که در انتظار نگشاید

به اختیار دل این کار بسته بگشایم
ولی زمانه در اختیار نگشاید

ز اشگ بگذرم و دیده شعله بار کنم
که کارم از مژهٔ اشکبار نگشاید

گل وفا ز نکویان طمع مدار بهار
که غنچهٔ هـ*ـوس از این بهار نگشاید


​

 

[White Moon]

شمارهٔ ۶۳

آن چه شعله است کزان راهگذار می‌آید
یا چه برقیست که دایم به‌نظر می‌آید

ظلماتیست جهانگیرکه چون سیل روان
مژده آب حیاتش ز اثر می‌آید

زادهٔ فکر من است این که پس از چندین قرن
به سفررفته و اکنون زسفر می‌آید

دیده بگشای و در آغـ*ـوش بگیرش کز مهر
پسری بر سر بالین پدر می‌آید

اگر این فتنه گری زان خط سبز است چه باک
خوش بود فتنه گر از دور قمر می‌آید

پا و سر می‌شکند راه خرابات ولی
مرد وارسته ازبن راه بسر می‌آید

ای دل از کو تهی دست طلب شکوه مدار
صبرکن عاقبت آن نخل به‌بر می‌آید

هرکجا بگذرد آن سرو خرامنده بهار
خاک راهش به نظرکحل بصر می‌آید
​

 

[White Moon]

شمارهٔ ۶۴

از ما به جز از وفا نیاید
وز یار به جز جفا نیاید

دلبر چه بلا بودکه هرگز
نزد من مبتلا نیاید

حرزی است مرا نهان کزان حرز
در خانهٔ ما بلا نیاید

من کوه غم توام ولیکن
زین کوه دگر صدا نیاید

در خانهٔ ما نیایی آری
منعم بر بینوا نیاید

شادان‌، خبر غمی نپرسد
سلطان به سر گدا نیاید

و آن را که قدم به فرش دیباست
در خانه ی بوربا نیاید

آخر ز خدا بترس اگر هیچ
از روی منت حیا نیاید

گوبی که ز عشق دست بردار
این کار ز دست ما نیاید

من زلف تو مشک چین نخوانم
کز اهل ادب خطا نیاید

بر ما قلبت چرا نسوزد؟
بر ما رحمت چرا نیاید؟

بیگانه بود «‌بهار» آنجا
کاوازهٔ آشنا نیاید
​

 

[White Moon]

شمارهٔ ۶۵

من نگویم که مرا از قفس آزادکنید
قفسم بـرده به باغی و دلم شادکنید

فصل گل می گذرد همنفسان بهر خدا
بنشینید به باغی و مرا یادکنید

عندلیبان‌!گل سوری به چمن کرد ورود
بهر شاباش قدومش همه فریادکنید

یاد از این مرغ گرفتارکنید ای مرغان
چون تماشای گل و لاله و شمشادکنید

هرکه دارد زشما مرغ اسیری به قفس
بـرده در باغ و به یاد منش آزادکنید

آشیان من بیچاره اگر سوخت چه باک
فکر ویران شدن خانهٔ صیادکنید

شمع اگر کشته شد از باد مدارید عجب
یاد پروانهٔ هستی شده بر بادکنید

بیستون بر سر راه است مباد از شیرین
خبری گفته و غمگین دل فرهادکنید

جور و بیداد کند عمر جوانان کوتاه
ای بزرگان وطن بهر خدا دادکنید

گر شد از جورشما خانهٔ موری ویران
خانهٔ خویش محالست که آباد کنید

کنج وبرانهٔ زندان شد اگر سهم بهار
شکر آزادی و آن گنج خدادادکنید
​

 

[White Moon]

شمارهٔ ۶۶

بهار مژدهٔ نو داد فکر باده کنید
ز عمر خویش درتن فصل استفاده کنید

خورید باده‌، مدارید غصهٔ کم و بیش
که غصه کم شود ار باده را زیاده کنید

مناسب است به شکرانهٔ مقام رفیع
گر التفات به یاران اوفتاده کنید

به باد رفت سرشمع وهمچنان می گفت
که فکر مردم هستی به باد داده کنید

صبا بگو به رقیبان که آسمان نگذاشت
که بیش ازین به من بینوا افاده کنید

هجوم عام به قتل بهار نیست ضرور
که خود به قتلگه آید اگر اراده کنید
​

 

[White Moon]

شمارهٔ ۶۷

حیله‌ها سازد درکار من آن ترک پسر
تا دل خویش به او بازدهم بار دگر

گـه فرو ربزد بر لالهٔ تر مشک سیاه
گـه بیاراید مشک سیه از لالهٔ تر

چون مرا بیند دزدیده سوی من نکرد
من ندانم چه کنم یارب ازین دزد نگر

ترک من حیله بسی داند در بردن دل
داشت باید دل از حیلهٔ ترکان به حذر

دل ازبن ترکان برگیر که این سنگ‌دلان
همه نیرنگ طرازند و همه افسونگر

چون ز دست تو دل تو بربودند به زرق
ز تو جان تو ربایند به افسون دگر

حبذا کشور ری و آن‌همه خوبان که دروست
که همه حور نژادند و همه ماه پسر

به سخن گفتن ماهند چوگوبند سخن
به کمر بستن سروند چو بندند کمر

اندرآن کشور جز روی نکو هیچ مجوی
کز نکوروئی آراسته‌اند آن کشور

هیچ در ایشان آئین دل‌آرایی نیست
در دبستان مگر این درس نکردند زبر

بیهده نیست که از من بربودند آن دل
که نهان داشتم از حمله ترکان ز نظر

دلکی هست مرا وین همه دلبر در پیش
نتوان دادن یک دل‌، به هزاران دلبر

به بتی دادم آن دل که مرا بود به دست
ای دریغا که مرا نیست جز این دل دیگر

وان بت‌ من سوی ری رخت فروبست و برفت
من چنین ماندم بی‌دل به خراسان اندر

نیست کس تا چو دل‌ خوبش دلی خواهم ازو
دل فروشی را بازار ببستند مگر

روز از این حسرت تا شام نشینم غمگین
شام ازین انده تا بام شمارم اختر

گر نیاساید از حسرت و اندوه‌، رواست
هرکرا نیست چو من از دل و دلدار خبر
​

 

[White Moon]

شمارهٔ ۶۸

نیست کسی را نظر به حال کس امروز
وای به مرغی که ماند در قفس امروز

گر دهدت دست خیز و چارهٔ خودکن
داد مجو زان که نیست دادرس امروز

آن که به پیمان و عهد او شدم از راه
نیست بجزکشتن منش هـ*ـوس امروز

وان که دو صد ادعا به عشق فزون داشت
بین که چه آهسته می کشد نفس امروز

همتی ای دل که پس نمانی از اغیار
پیش نیفتدکسی که ماند پس امروز

خانه خداگو به فکر خانهٔ خود باش
زان که یکی گشته دزد با عسس امروز

ملت جاهل مکن مجادله با بخت
فروبزرگی به دانش است وبس امروز

خود غم خود می‌خور ای بهارکه هرگز
کس نکند فکری از برای کس امروز
​

 

[White Moon]

شمارهٔ ۶۹

نرگس غمزه‌زنش بر سر ناز است هنوز
طرهٔ پرشکنش سلسله‌باز است هنوز

عاشقان را سپه ناز براند از در دوست
بر در دوست مرا روی نیاز است هنوز

خاک محمود شد از دست حوادث بر باد
در دلش آتش سودای ایاز است هنوز

هر کسی را سر کوی صنمی شد مقصود
مقصد ساده‌دلان خاک حجاز است هنوز

گرچه شد عمر من از خط توکوتاه ولی
دست امّید به زلف تو دراز است هنوز

مسجد حسن تو از خط شده ویران لیکن
طاق ابروی تو محراب نماز است هنوز

روزی ای گل به چمن چشم گشودی از ناز
چشم نرگس به تماشای تو باز است هنوز

زین تحسرکه چرا سوخت پرپروانه
شمع دلسوخته در سوز وگداز است هنوز

باز شد شهپر مرغان گرفتار بهار
بستگی‌هاست که در دیده ی باز است هنوز
​