شعر دفتر اشعار عرفی شیرازی

[Diba]

با محبت گهر عجز و نیاز افشاند

حسن مغرور برد، دامن ناز افشاند


گرد غم کور کند دیدهٔ جانم هر گاه

دامن عشـ*ـوهٔ امیدگُداز افشاند


مفشانید به دامان دلم گرد مراد

که بر او طعنه زند، همت و ناز افشاند


آن چه در انجمن اهل صفا جلوه کند

دست هر ذره بر او گوهر راز افشاند


شاهد حسن از آن خون شهیدان طلبد

کان گلابیست که در دامن ناز افشاند


عشق سوزندهٔ جاه است که هرگزمحمود

نتوانست که دامان ایاز افشاند


اثر نیش دهد در دل ریشم ، عرفی

مطرب آن نغمهٔ تر کز لب ساز افشاند



غزلیات
شماره 237
برهمن کی ره اسلام از بیم و ستم گیرد

بهل تا سوی دیر آید، اجازت از صنم گیرد


طواف کعبه کردم با دل پر آتش و ترسم

که ناگه شعله در بال مرغان حرم گیرد


اگر آزاد گردد دل ز سوز آتش دوزخ

ز صد دریای آتش ، آفت یک شعله کم گیرد


ز آه سرد زاهد تیره گشت آیینهٔ ایمان

دلا عکسی بیفکن تا فروغ جام جم گیرد


خیال چشم اوچون با خود ازعالم برد عرفی

هزاران فتنه و آشوب در شهر عدم گیرد

 

[Diba]

گر دل اهل حقیقت در راز افشاند

زاهد از دامن دل گرد مجاز افشاند


همت این است که با این همه امید، دلم

آستین بر اثر عجز ونیاز افشاند


عرق شبنم خلد است هر آن قطرهٔ خوی

که سمند تو نگاه تک و تاز افشاند


چه عجب کز دل محمود فروریزد خون

گر صبا سلسلهٔ زلف ایاز افشاند


گر نه اظهار شفق می کند از کشتن صید

خون مرغان ز چه در چنگل باز افشاند


جای رحم است به عرفی، که بسی بی اثر است

اشک گرمی که به شبهای دراز افشاند

 

[Diba]

آن چنان زآتش بیداد مرا می سوزد

که ستم می گزد انگشت و بلا می سوزد


آن چنان آتش رنجوری و بیماری من

شعله زن گشت که امید شفا می سوزد


نا امیدی ز توام کرد به محراب نماز

که ز تاثیر دم گرم، دعا می سوزد


اثر شعلهٔ بام دل من بین که همای

گر بر او سایه کند، بال هما می سوزد


که دماغ تو معطر کند از بوی صفا

بزم زاهد که در او عود ریا می سوزد


رو به هر سو که کنم جلوه کند شاهد حسن

آن گلیمیست که از شوق بقا می سوزد

 

[Diba]

آنم که تلخی ام ز غم افزون نوشته اند

راز دلم به سـ*ـینهٔ مجنون نوشته اند


چون گم شود جنون، که مسیحا دمان حسن

حرز کرشمه بر لب افسون نوشته اند


نرخ خرابی دو جهان می کند از آن

تاریخ های ناز تو بیرون نوشته اند


بر لوح زار نام شهیدان خیال تو

لـ*ـذت شناس زخم شبیخون نوشته اند


آنم که ذوق دردشناسان غم، مرا

سرجوش لـ*ـذت غم مجنون نوشته اند


عرفی علاج تلخ دهانان هوشمند

بر نوش خندهٔ لب می گون نوشته اند

 

[Diba]

چون سنگ وفا به دست گیرد

بس شیشهٔ دل شکست گیرد


بد مـسـ*ـت شدم ، مگو که واعظ

آهنگ ترانه پست گیرد


از محتسب آمد این که در خلد

مستم ز می الست گیرد


ما را چه زیان که بهر خود شیخ

آن نامه که نیست هست گیرد


می داغ شود دمی که عرفی

پیمانهٔ خود به دست گیرد

 

[Diba]

آن را که مراد حال باشد

کی رغبت قیل و قال باشد


آن جرعه که دُرد شکوه دارد

در ساغر من زلال باشد


از شغل غمی که گفتنی نیست

گویم به تو گر محال باشد


هر نفس که در بهشت بینم

در کارگه خیال باشد


نقشی که نظاره بر نتابد

می جویم و آن وصال باشد


چون کینه ز طبع دوستانت

مهر از دل او محال باشد


عمر تو که عید زندگانیست

آرایش ماه و سال باشد


گفتی گله کرده ای ز جورم

بهتان چنین ملال باشد

 

[Diba]

نگرفتم از تو جامی، سرم این خمـار دارد

به ره تو دیر مردم، دلم این غبار دارد


به بهانهٔ ترحم ، نکشی مرا ، وگرنه

سر خون گرفتهٔ من، به بدن چه کار دارد


دل تنگ خوشـی‌ مارا، که شمارد از صبوران

که هزار زخم دندان، جگرش نگار دارد


سخنم از آن نباشد، بر اهل خوشـی‌ روشن

که چو باد کوچهٔ غم، نفسم غبار دارد


ز متاع شهر سنت، بود آن گران تجمل

که ز عشـ*ـوه جشم بندد، ز کرشمه عار دارد


نه شهید غمزهٔ او، دهد این نشانه، عرفی

که هزار شمع عشرت، ز سر مزار دارد

 

[Diba]

از دیده ام کدام نفس خون نمی رود

سیل هزار زهر به جیحون نمی رود

غیرت برم به شادی عالم که هییچ گاه

از خلوت وصال تو بیرون نمی رود

تمکین عشق بین که به این جذبهٔ طلب

صد گام رفت محمل و مجنون نمی رود

معراج غیرت است، سر کوهکن، ولی

باور مکن که ظلم به گلگون نمی رود

معمورهٔ دلی اگرت هست، بازگوی

کاین جا سخن به ملک فریدون نمی رود

خیزد به کوی عشق ز دیوار و در فغان

کای وای دیده ای کزو خون نمی رود

در سـ*ـینهٔ من است که آغشته با الم

آهی که از غم تو به گردون نمی رود

عرفی تو خود مرنج ، که بیداد دشمنان
زین پیش می شد از دلت، اکنون نمی رود

 

[Diba]

مرا چو شب هجر اضطراب بگدازد

قرار در دل و در دیده خواب بگدازد


برای شربت بیمار عشق او، رضوان

گل بهشت به عزم گلاب بگدازد


عطای او به گنه جلوه ها کند فردا

که رستگار ز ننگ ثواب بگدازد


دمی که شمع من آید ز انجمن بیرون

ز نور شعلهٔ حسن، آفتاب بگدازد


ز اضطراب هلاک ، نظاره کن، عرفی

که حیرت رخ ما ز اضطراب بگدازد

 

[Diba]

حدیث عشق جان فرسا بگویید

به دزدان اینسخن اما بگویید


متاع من نمی ارزد به تاراج

حکایت با من از یغما بگویید


به طور ما نگنجد منع دیدار

ولی این راز با موسی بگویید


قیامت را ز پی بستیم و رفتیم

دگر افسانهٔ فردا بگویید


چه باشد جان فسان این حکایت

به دست و آستین ما بگویید


چو ناحق کشتگان او شمارند

به حق زخم او، کز ما بگویید


نشانی از دل عرفی بیاور

دگر غم را جهان بنما بگویید