شعر دفتر اشعار عرفی شیرازی

[Diba]

داغ داغم کرد یأس و طالب کامم هنوز

دوزخی در هر بُن مو دارم و خامم هنوز


آبم آتش گشت و خاکم شد ز خاکستر بدل

اندرین ره کس نمی داند سرانجامم هنوز


صدهزاران شب ز آه آتشینم تیره روز

بخت بد بین در شکنج ظلمت شامم هنوز


بس که صیاد مرا هر گوشه دام و دانه ایست

دانه شد در صیدگاهم سبز و در دامم هنوز


تربتم ویران تر از کاشانه شد از بخت بد

می نشیند جغد غم بر گوشهٔ بامم هنوز

 

[Diba]

آن که در راه طلب ماند و پایی نکشد

گو سر رشته رها کن که به جایی نکشد


من خود از تربیت دل نکشم دست، ولی

ترسم این آئینه کارش به صفایی نکشد


آخر انصاف بده تا به کی از دست تهی

نگشاید کمری، بند قبایی نکشد


نکتهٔ عشق کجا، حوصلهٔ عقل کجا

تحفهٔ شاه کسی پیش گدایی نکشد


هر که گردی نفشاند ز رخ همسفران

سعی او در ره مقصود به جایی نکشد


سرکشی عادت ما نیست بگویید که عشق

لشکر برق به تسخیر گیایی نکشد


عرفی از نغمهٔ ناهید لب ناله مبند

ناله تا هست مرا دل به نوایی نکشد

 

[Diba]

وعظ من گرد فشانندهٔ عصیان نشود

آستین عسل آلودهٔ مگس ران نشود


نیست در خوان محبت خورشی غیر نمک

عـریـ*ـان دل هر که نیندوخته مهمان نشود


کشوری هست که در وی رود از کفر سخن

همه جا گفت و شنو بر سر ایمان نشود


پا منه بر سر بالین اسیران، کاینجا

هیچ بی درد نیاید که پریشان نشود


دیدن روی تو ممکن نبود بی حیرت

آن نه چشم است که در روی تو حیران نشود


غمزهٔ روزهٔ پیشینه حرامش بادا

کشته ای کز پی زخمت، همه تن، جان نشود


به تماشای گلستان خلیلم مبرید

که گل و لاله دگر آتش سوزان نشود


عرفی ار خدمت بت کم کند ای خادم دیر

مزنش طعنه که ناگاه مسلمان نشود

 

[Diba]

آنان که وصف تو تقریر می کنند

خواب ندیده را تعبیر می کنند


از صدق اهل بتکده هم اعتماد رفت

از بس که اهل صومعه تزویر می کنند


مردان کار راه نشین عباد شد

بازیچهٔ دوستان همه تزویر می کنند


ای بی غمان حذر که ندیمان بزم عشق

طفلان خام را به نفس پیر می کنند


هر چند آشنای رموزند زیرکان

نازک مگو حدیث که تکفیر می کنند


چون اهل راز نکته سرایند گوش دار

زیبق به گوش ریز چو تفسیر می کنند


منکر مشو چو نقش نبینی که اهل رمز

لوح و قلم گذاشته تحریر می کنند


اندیشه ای دریغ مدار از دل خراب

کاین خانه به وسوسه تعمیر می کنند


این آه و نالهٔ عرفی از آتش سرشته اند

مگشای لب، مباد که تأثیر می کنند

 

[Diba]

بیا که نغمه گشایان نفس به نی بستند

پیاله را به لب شیشه های می بستند


دلی که مایهٔ آزادگیست، بی دردان

به ذوق سلطنت روم و ری بستند


فسانه ها که به بازیچه روزگار سرود

کسان به مسند جمشید و تاج کی بستند


بیا به ملک قناعت که دردسر نکشی

ز قصه ها که به همت فروش طی بستند


دلم به فصل خزان زاد و در بهاران مرد

ببین که کی در هستی گشاد و کی بستند


چو یاسمین خود ای باغ وصل خندان باش

که بلبلان تو دست خزان و دی بستند


کلید توبه خریدم برای قفل بهشت

ولی چه سود که دستم به جام می بستند


بگو ز عرفی مجنون به لیلی ای محرم

که بر اسیر تو راه طواف حی بستند

 

[Diba]

مجنون که عیشش از غم لیلی شود لذیذ

حرمان به کام او چو تمنا شود لذیذ


حشمت به لـ*ـذت است ولی که رسد به صلح

کی اضطراب همچو تسلی شود لذیذ


این تلخ گریه را شکرآمیزش کن به خند

تا گریه ام چو خنده به سلمی شود لذیذ


بی تربیت شمائل حسنت کمال یافت

بی آفتاب میوهٔ طوبی شود لذیذ


چون سر کنم حدیث تو با ذوق اهل حال

کاری کنم که لفظ چو معنی شود لذیذ


عرفی چه خوش بود که چو بوسی کنم سوال

مانند بـ..وسـ..ـه بر لبش از می شود لذیذ

 

[Diba]

گر مرد وفایی ره بازار الم گیر

رو پنجه ز الماس کن و دامن غم گیر


اسباب پریشانی ات ای دل همه جمع است

دامن به میان برزده و راه عدم گیر


عیشی به غم دوست برابر نتوان یافت

رو کام دو عالم همه را بر سر هم گیر


ساقی هـ*ـوس آموزی جام از دل ما نیست

تاوان صراحی که شکستیم ز خم گیر


خاکستر پروانه طلبکار سموم است

آخر که تو را گفت که آهوی حرم گیر


هان زلف بر این صید مکش کاین دل عرفی ست

ای باد مسیحی ره گلزار ارم گیر

 

[Diba]

نوشید*نی یاس به جام و سبوی ما بگذار

شکسته رنگیِ ما را به روی ما بگذار


اگر نوشید*نی، اگر خون دل، اگر الماس

تو گوشه گیر و به کام گلوی ما بگذار


به کشتزار غم، ای اشک، صد نظر دارم

به ذوق گریه که آبی به جوی ما بگذار


ز نوحه وا نتوان داشت گریه مستان را

تغافلی کن و ما را به خوی ما بگذار


مکن سراغ سراسیمه گان شوق را ای خضر

نه آهنین قدمی، جست و جوی ما بگذار


نهفته نذر تو ای محتسب دو جامی هست

صراحی همه بشکن، سبوی ما بگذار


به بیع گاه مذلت چنین مبر عرفی

تو این معامله با آبروی ما بگذار

 

[Diba]

چگونه سوز غم او دهم به سوز دگر

که دل فروغ نیابد به دلفروز دگر


نوشید*نی عشقم اگر بو کنند محشریان

سوال روز قیامت فتد به روز دگر


ز امر و نهی محبت رسوم شرع مجو

که ان یجوز دگر گفت لایجوز دگر


بیار بربط مجنون به مشهد عرفی

که عشق نوحه طرازی کند به سوز دگر

 

[Diba]

جان غمگین مفروش و دل خشنود مخر

نقد همت مده و عشـ*ـوهٔ مقصود مخر


درد گفتار نگر، گوش به افسانه ببند

شعله را تیغ کن، آرایش با دود مخر


سـ*ـینهٔ گرم نداری مطلب صحبت عشق

آتشی نیست چو در مجمره ات عود مخر


ذکر معشوق کن و درس فلاتون مشنو

بلبل مـسـ*ـت شو و نغمهٔ داود مخر


عرفی از مصلحت کار فراموش مکن

مده از کف به زیان، گوهر بی سود مخر